Συνοπτική περίληψη του βιβλίου: 
Με φόντο την ανώτερη τάξη της εδουαρδιανής Αγγλίας, ο Φόρστερ στήνει ένα γαϊτανάκι ανάμεσα σε δύο οικογένειες: τους διανοούμενους Σλέγκελ και τους πραγματιστές Γουίλκοξ. Όλα θα ξεκινήσουν όταν η νεαρή και ατίθαση Έλεν επισκεφθεί την κατοικία των Γουίλκοξ, το Χάουαρντς Εντ.
Εντυπωσιασμένη από τον κόσμο τους και τον τόσο διαφορετικό τρόπο σκέψης του, η Έλεν θα παρασυρθεί και σε μια στιγμή επιπολαιότητας θα αρραβωνιαστεί τον Πολ Γουίλκοξ με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Προσωπική άποψη:
Πέντε χρόνια μετά την έκδοση του πρώτου του μυθιστορήματος και δυο χρόνια μετά την έκδοση του "Ένα Δωμάτιο Με Θέα", ο E.M. Forster εξέδωσε ένα ακόμα μυθιστόρημα του το οποίο και έμελλε να καταταχθεί ανάμεσα στα καλύτερα του συνολικού έργου που παρέδωσε ως συγγραφέας του 20ου αιώνα. Ο τίτλος αυτού, "Howard's End", που σε εμάς έφτασε με την επιτυχημένη παραποίηση, "Επιστροφή Στο Χάουαρντς Έντ". Όχι, το Χάουαρντς Έντ δεν είναι το όνομα κάποιας περιοχής αλλά, η ονομασία ενός σπιτιού. Αν αναρωτιέστε τώρα το τι σημαντικό έχει αυτό το σπίτι ώστε να αποτελέσει έμπνευση για ένα ολόκληρο βιβλίο, η απάντηση είναι ίσως πιο απλή απ' ότι θα υποπτευόσασταν. Το Χάουαρντς Έντ δεν είναι απλά ένα σπίτι! Είναι ένα πρόσωπο, ένας ζωντανός οργανισμός που η μοίρα το έφερε έτσι να συνδέσει μια ομάδα ανθρώπων, εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους, προκαλώντας τους να καταλάβουν ποιοι είναι πραγματικά αλλά, και ποιες υποχωρήσεις πρέπει να κάνουν ή να αποφύγουν στη ζωή τους. Το Χάουαρντς Έντ είναι ένας συνδετικός κρίκος ζωτικής και ηθικής σημασίας και γι' αυτό έχει την θέση αυτή στο λογοτεχνικό στερέωμα.

Η ιστορία διαδραματίζεται στις αρχές του 1900. Στο επίκεντρό της δύο αδελφές μιας κάποιας κοινωνικής και οικονομικής θέσης, την οποία κληρονόμησαν από τον πατέρα τους, οι οποίες ζουν στο Λονδίνο μαζί με τον μικρότερο αδερφό τους. Οι δύο νεαρές δεσποινίδες δεν ανήκουν στο κλασσικό, υποταγμένο γυναικείο πρότυπο της εποχής. Πρόκειται για δύο προσωπικότητες που, αν και διαφορετικές μεταξύ τους, συμπληρώνει η μία την άλλη προασπίζοντας επί της ουσίας τα ίδια πράγματα. Το δικαίωμα των γυναικών να έχουν προσωπική άποψη και να την εκφράζουν, να μπορούν να ψηφίζουν συμμετέχοντας στις πολιτικές εξελίξεις και όχι απλά να τις παρακολουθούν, να μορφώνονται και να καλλιεργούν το πνεύμα τους μέσω της τέχνης κάθε μορφής και τελικά, να γίνουν οι σύζυγοι εκείνοι που δεν θα σκύβουν το κεφάλι αλλά, που θα έχουν μια ισότιμη σχέση με τον άντρα που θα επιλέξει να βρεθεί στο πλάι τους, μια σχέσης αγάπης, στήριξης και αλληλοκατανόησης και όχι γελοίας επιβολής.

Η ζωή τους ωστόσο αναμένεται να αναστατωθεί από τη γνωριμία τους με την οικογένεια Γουίλκοξ. Η μικρότερη αδερφή της οικογένειας, Έλεν, περνώντας ένα μέρος τον διακοπών της στο Χάουαρντς Έντ, θα βρεθεί σε ένα πολύ σύντομο συναισθηματικό πλέξιμο με τον μικρότερο γιο της οικογένειας. Φυσικά αυτό λίγο γρήγορα και άδοξα ωστόσο, οι Γουίλκοξ, θέλοντας η μη έχουν μπει για τα καλά στη ζωή τους. Η Έλεν αναθεωρεί τις ιδέες της για τον έρωτα και όχι μόνο ενώ η Μάργκαρετ, έρχεται κοντά με την κυρία Γουίλκοξ, με έναν περίεργο και ιδιαίτερο τρόπο, όχι πολύ καιρό πριν αυτή πεθάνει. Και μπορεί πλέον να μην βρίσκεται στη ζωή όμως το πνεύμα της συνεχίζει να ζει, όχι μόνο μέσω των ιδεών που η γνωριμία τους καλλιέργησε στο πνεύμα της ίδιας της Μάργκαρετ αλλά, γιατί ένα κομμάτι του βρίσκεται σε κάθε γωνιά του Χάουαρντς Έντ. Εκείνη ήταν το σπίτι και αυτό είναι κάτι που δεν πρόκειται να αλλάξει. Παράλληλα στη ζωή τους μπλέκονται οι Μπαστ, ένα φτωχό ζεύγος το οποίο κάτω από τις συμβουλές του κύριου Γουίλκοξ, οι δύο αδερφές νομίζοντας ότι τον βοηθάνε να καλυτερέψει τη ζωή του, τον βουλιάζουν ακόμα περισσότερο στη μιζέρια, με την Έλεν να τους παίρνει υπό την προστασία της, προσπαθώντας να διορθώσει το λάθος τους.

Αναμφίβολα, το "Επιστροφή Στο Χάουαρντς Έντ" είναι από τα καλύτερα, πιο ισορροπημένα και ορθά δομημένα μυθιστορήματα του Forster. Ακολουθεί μια γραμμική αφήγηση η οποία, όχι μόνο δεν είναι πεζή αλλά, μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη των γεγονότων καθώς και τη σημασία πίσω από αυτά. Δεν πρόκειται απλά για τυχαία περιστατικά στις ζωές των ηρώων αλλά για μια αλληλουχία που μοιάζει καθοδηγούμενη από τη μοίρα προκειμένου να καταλήξουμε σε ένα πολύ συγκεκριμένο αποτέλεσμα, έχοντας βιώσει πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις και έχοντας πάρει ο καθένας τα μαθήματα εκείνα ζωής τα οποία θα έπρεπε προκειμένου να πλησιάσουμε περισσότερο το μοντέλο του ολοκληρωμένου ανθρώπου. Είναι μια ιστορία για τις συνέπειες των επιλογών και των πράξεών μας, είναι η επιβεβαίωση ότι όλη μας η ζωή είναι γεμάτη στιγμές που καλούμαστε να διαλέξουμε τον έναν ή τον άλλον δρόμο που ωστόσο θα μας οδηγήσει εκεί που η ίδια μας η μοίρα έχει καθορίσει. Είναι μια αλληγορία γύρω από αυτά που στερούμαστε και αυτά που μπορούμε να αποκτήσουμε.

Διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο κατέληξα σε ένα πολύ απλό συμπέρασμα. Στη ζωή δίνεις και παίρνεις, κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις στη θέση του. Ίσως δεν μπορείς να κατευθύνεις το που θα σε πάει η μοίρα σου, την πορεία την θέτει πάντα η ίδια ωστόσο, έχεις τη δυνατότητα να κάνεις τον προορισμό ιδανικό ώστε να αισθάνεσαι είτε ευτυχισμένος είτε δυστυχισμένος. Η ζωή δεν είναι μονάχα πρότυπα, προκαταλήψεις και δήθεν ηθικολογίες, δεν είναι μονάχα η επιλογή ανάμεσα σε δύο άκρα. Πλούσιοι και φτωχοί, μορφωμένοι ή μη, μπλέκονται σε ένα γαϊτανάκι παθών και επιθυμιών, σκέψεων και συναισθημάτων, οδηγώντας σε μια σύγκρουση ανάμεσα στον κόσμο του πλούτου κι εκείνον του πνεύματος η οποία μπορεί να είναι αναπόφευκτη ωστόσο, είναι εκείνη που μέσα από τις πληγές που προκαλεί επιφέρει τελικά την λύτρωση και τη δικαίωση. Κάποια πράγματα, όσο κι αν θα θέλαμε να είναι διαφορετικά, δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε και όσο κι αν προσπαθούμε να τα εμποδίσουμε να εξελιχθούν, απλά καταφέρνουμε να κάνουμε το νικηφόρο τους ξέσπασμα ακόμα πιο έντονο.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: E.M. Forster
Μεταφραστής: Αρβανίτη Γωγώ
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2007
Αρ. σελίδων: 512
ISBN: 978-960-455-136-1