Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Η Νάνα, μια αρχιτεκτόνισσα που πάσχει από κρίσεις πανικού, βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής της, όπου καλείται να πάρει κάποιες σημαντικές αποφάσεις, όπως το να κρατήσει το παιδί που κυοφορεί. Σε μια αναπαλαίωση του αρχοντικού της οικογένειας του Ιωάννη Αντωνόπουλου στην Καλλιθέα, ανακαλύπτει ένα παλιό χειρόγραφο μέσα από το οποίο μαθαίνει πολλά για την ιστορία της οικογένειας, που εντέλει συνδέεται με την ιστορία και της δικής της.
Μέσα από το χειρόγραφο μαθαίνει επίσης και για την ιστορία της Ανθής Γεραμάκη, που λόγω των προκαταλήψεων της κοινωνίας του τέλους του 19ου αιώνα, αναγκάζεται να στερηθεί το βασικό δικαίωμά της ως γυναίκας, τη μητρότητα, και να αλλάξει ακόμα και την ταυτότητά της. Η τέχνη της –είναι πολύ καλή υφάντρα– και το πείσμα της για ζωή θα τη βοηθήσουν να ξαναβρεί τα κομμάτια του εαυτού της. Η Νάνα θα εμπλακεί συναισθηματικά με την ιστορία της Ανθής και αυτή η εμπλοκή θα τη μεταμορφώσει.
Γύρω από τους κεντρικούς ήρωες, τα ιστορικά πρόσωπα –η Ελληνίδα ζωγράφος Σοφία Λασκαρίδου, ο «καταραμένος» ποιητής Περικλής Γιαννόπουλος, ο Εμμανουήλ Ροΐδης, ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, ο Χαρίλαος Τρικούπης– και τα ιστορικά γεγονότα συμπορεύονται με τα φανταστικά και τα καθορίζουν.
Πώς υφαίνεται ο χρόνος; Με λάθη, με πάθη, με αγώνα, με διαψεύσεις, με οράματα, κάποτε με απελπισία, άλλοτε με ελπίδα και πίστη. Κάποιες φορές με αίμα και δάκρυα. Και όλα μαζί υφαίνουν τον κρουστό ιστό της άχρονης ζωής μας.
Αυτό το άχρονο χαλί που υφαίνει η συγγραφέας για τους ήρωές της ‒αυτούς στα τέλη του 19ου αιώνα και τους σύγχρονους‒ μας αποδεικνύει πως όλοι συμμετέχουν σε αυτό με μικρές βελονιές, οι οποίες είναι τα πάθη, τα λάθη, οι ελπίδες, οι ματαιώσεις, οι αγώνες, δηλαδή όλα αυτά τα στοιχεία που συνιστούν την ίδια τη ζωή.

Προσωπική άποψη:
Η Σοφία Δημοπούλου, ένας άνθρωπος με ιδιαίτερα δημιουργική φύση και δραστηριότητα στον χώρο της σύγχρονης λογοτεχνίας, αλλάζοντας εκδοτική στέγη και μετακομίζοντας στις εκδόσεις Ψυχογιός, κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα το πέμπτο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πως υφαίνεται ο χρόνος". Ένας τίτλος που παίζει ανάμεσα στην ερώτηση και στην κατάφαση, αφού θα μπορούσε να έχει δύο ερμηνείες. Εκείνη της προσωπικής αναζήτησης μιας απάντησης που ίσως λύσει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ζωής, μα κι εκείνης που έρχεται με απόλυτη αποφασιστικότητα να μοιραστεί τις γνώσεις της και ν' αποκαλύψει τα μυστικά της, απαντώντας σε ερωτήσεις που όλους μας βασανίζουν αλλά που δεν  τολμάμε πάντα να εξωτερικεύσουμε. Και τελικά, διαβάζοντας το βιβλίο, ανακαλύπτουμε πως η πραγματική απάντηση βρίσκεται κάπου ανάμεσα, εκεί που η απολυτότητα χωρίζεται από την αμφισβήτηση με μια λεπτή γραμμή.

Η Νανά, μια αρχιτεκτόνισσα που πάσχει από κρίσεις πανικού, έχει αναλάβει την αναπαλαίωση ενός παλιού αρχοντικού που ανήκει στην οικογένεια του Ιωάννη Αντωνόπουλου. Σε αυτό θα ανακαλύψει ένα παλιό χειρόγραφο μέσα από το οποίο θα μάθει την ιστορία της οικογένειας, που με έναν τρόπο που δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί συνδέεται και με την ιστορία της δικής της. Μέσα από το χειρόγραφο αυτό θα μάθει για τη ζωή της Ανθής Γεραμάκη, μιας ακόμα γυναίκας που έπεσε θύμα των προκαταλήψεων και των ιδεοληπτικών αντιλήψεων του 19ου αιώνα και που κόντρα σε όλα, κατάφερε να παλέψει για τη ζωή της και να μαζέψει τα σπασμένα της κομμάτια. Μια ιστορία που θα εμπνεύσει τη Νανά και που θα την κάνει να κοιτάξει τη ζωή της και να αναθεωρήσει πολλά απ' όσα πίστευε γι' αυτήν ως τώρα, μα και γι' αυτά που πίστευε πως θα έρθουν. Γιατί, μπορεί η μοίρα μας να φέρνει πολλά στο διάβα της ζωής μας, ωστόσο, στο τέλος, εμείς που είμαστε που καθορίζουμε το που αυτή θα οδηγηθεί και το που θα καταλήξει.

Έχω δηλώσει και δημόσια πως υποφέρω, εδώ και κάποια χρόνια, από κρίσεις πανικού, μία κατάσταση που πολλοί υποβιβάζουν, ίσως και να την κοροϊδεύουν, αλλά για την αλήθεια της οποίας δεν έχουν στην πραγματικότητα ιδέα, γιατί οι ίδιοι δεν έχουν νιώσει πως είναι να αισθάνεσαι ότι πεθαίνεις, ότι δεν έχεις αέρα να αναπνεύσεις, ότι η καρδιά σου, εκεί που χτυπάει τόσο δυνατά που πονάει το στήθος σου, τόσο απότομα θα σταματήσει για πάντα. Γιατί τα λέω όλα αυτά; Γιατί θεωρώ πως είναι εξαιρετικός ο τρόπος με τον οποίο έχει προσεγγίσει η συγγραφέας την πρωταγωνίστριά της, με όλον τον σεβασμό και την σοβαρότητα που πρέπει βάσει του χαρακτήρα της και των όποιων ψυχονευρωτικών συνθηκών την επηρεάζουν σε προσωπικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Δεν μπορώ να γνωρίζω αν η ίδια έχει κάποιο παρόμοιο θέμα, σε κάθε περίπτωση, όμως, αποτυπώνει την αλήθεια ενός ανθρώπου που "νοσεί" από κάτι που λίγοι αντιλαμβάνονται με τρόπο που σε κάνει να το δεις και να το εξετάσεις σε όλες του τις διαστάσεις, ακόμα κι αν είσαι έξω από τον χορό, που λέει και ο λαός μας.

Σε ό,τι έχει να κάνει με την αφήγηση, συνολικά, θα τολμούσα να πω πως η κυρία Δημοπούλου έχει καταφέρει με εξαιρετική τέχνη και μαεστρία να παντρέψει την Ιστορία με τη μυθοπλασία, δημιουργώντας ένα αφηγηματικό υφαντό οι κλωστές του οποίου μπλέκονται και στροβιλίζονται χωρίς, όμως, τα όποια γεγονότα να είναι ασύνδετα μεταξύ τους -τουλάχιστον ως προς την αίσθηση που αφήνεται εν τέλει στον αναγνώστη- ή να στερούνται ρυθμό και λογική σκέψη ανάπτυξης τους. Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές στο παρελθόν, η ένωση αυτή μπορεί να φαντάζει γοητευτική και ενδιαφέρουσα, και αναμφίβολα είναι, μπορεί, ωστόσο, την ίδια στιγμή να αποδειχθεί θανάσιμη παγίδα αφού απαιτείται λογική, ψυχραιμία, σύνεση, μέτρο, σεβασμό στην Ιστορία, μα και βαθιά μελέτη και κατανόηση αυτής ώστε να μπορέσεις να πάρεις τα ευμετάβλητα στοιχεία της και να τα μεταμορφώσεις σε κάτι άλλο, χωρίς να αλλοιώσεις τον πυρήνα της, πράγμα που στην προκειμένη περίπτωση επιτυγχάνεται σε τέτοιο βαθμό που από ένα σημείο κι έπειτα ξεχνάμε που ξεκινάει και που τελειώνει η μυθοπλασία.

Κι αν διαβάζοντας κανείς την περίληψη γεννιέται μέσα του μια νοσταλγική διάθεση, αυτή εντείνεται ακόμα περισσότερο διαβάζοντας το ίδιο το βιβλίο. Την ίδια στιγμή, όμως, εκεί που το χθες συναντά το σήμερα. συνειδητοποιούμε πως, τελικά, αυτά τα δύο δεν είναι τόσο διαφορετικά κι ετερόκλητα όσο θέλουμε να πιστεύουμε και αυτό γιατί έχουμε φτάσει σε μια τέτοια κοινωνική και ιστορική καμπή που όλο μοιάζουν να κάνουν κύκλους, όπως άλλωστε και η ίδια η ζωή, και να επιστρέφουν εκεί που ήταν άλλοτε, φέρνοντας μαζί τους τις ίδιες σκέψεις, τους ίδιους προβληματισμούς, τα ίδια συναισθήματα. Σε μια χώρα που όλα δείχνουν να κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση, δεν απορούμε που το ίδιο κάνουν πολλές φορές και οι ήρωες της ιστορίας μας -και δεν αναφέρομαι μόνο στη Νανά μα και στους δεύτερους χαρακτήρες, που είναι εξίσου καλοδουλεμένοι και ο καθένας έρχεται να προσθέσει το δικό του λιθαράκι στη δράση και στις εξελίξεις-, αλλά βαθιά μέσα μας έχουμε την πίστη και την πεποίθηση πως με έναν μαγικό τρόπο, στο τέλος, θα βρεθεί η λύση και μαζί με αυτήν και ο δρόμος προς την ισορροπία των ατόμων ως μονάδες μα και του συνόλου αυτών.

Το βιβλίο αυτό, ταξιδεύοντάς μας πότε στο παρελθόν και πότε στο παρόν, μας παρουσιάζει τη γυναίκα και την εξέλιξη αυτής μέσα στο πέρασμα των χρόνων, ενός πλάσματος που όσο αδύναμο κι αν φαίνεται στην όψη, τόση δύναμη και πίστη κρύβει μέσα του, πρόθυμο να πολεμήσει για να ζήσει, όχι απλά για να επιβιώσει. Μια ιστορία που μας θυμίζει πως όσο κι αν κάποια πράγματα είναι μοιραία να συμβούν, άλλα τόσα καθορίζονται από το που θα στρέψουμε εμείς το πηδάλιο της ζωής μας. Γιατί, στο τέλος κάθε μέρας, η αλήθεια είναι μία και αυτή δεν είναι άλλη από το ότι εμείς επιλέγουμε ποιοι θέλουμε να είμαστε, εμείς ορίζουμε τις πράξεις και μέσα από αυτές τη ζωή μας ολάκερη. Και μπορεί αυτή να μην είναι μόνο όμορφες στιγμές, μπορεί να σημαδεύεται από πόνο, απώλειες, θυσίες, δάκρυα, και υπάρχει πιθανότητα αυτή να περιπλακεί με τρόπους που δεν τους χωράει καν ο νους μας, όμως κάποιοι βίοι είναι γραμμένο τους να πορεύονται παράλληλα, όπως είναι γραμμένο τους να είναι κεντημένοι με κάθε λογιών κλωστές.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Δημοπούλου Σοφία
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 416
ISBN: 978-618-01-2794-2