Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Νέα Υόρκη, τέλος της δεκαετίας του ’60. Ο σπουδαστής λογοτεχνίας Τζόναθαν Ρόζεν γνωρίζει τον βιβλιόφιλο δανδή Γιόζεφ Άιζενσταϊν. Μέσω του μυστηριώδους αυτού μεσήλικα, ο άβγαλτος νεαρός δεν θα έρθει μόνο σε επαφή με τον κόσμο της τέχνης και του πνεύματος, αλλά θα διδαχτεί επίσης την τέχνη της ερωτικής αποπλάνησης –και εκείνες οι φωτεινές μέρες θα σηματοδοτήσουν την ενηλικίωσή του. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Τζόναθαν αρχίζει να υποψιάζεται ότι πίσω από τη βιτρίνα του μέντορά του κρύβεται ένα φοβερό μυστικό. Αυτή η υποψία όμως δεν θα γίνει βεβαιότητα, παρά μόνο δύο δεκαετίες αργότερα… Μια ιστορία που παρασύρει τον αναγνώστη στον σκοτεινό κόσμο των βιβλίων, ταξιδεύοντάς τον από τη Νέα Υόρκη του '69 στο Βερολίνο και από την εποχή του Μεσοπολέμου στην πτώση του Τείχους.

Προσωπική άποψη:
Ο Gunnar Kaiser, Γερμανός στην καταγωγή, καθηγητής γερμανικής γλώσσας και φιλολογίας, αποφάσισε πριν από δύο χρόνια να αξιοποιήσει τις γνώσεις του και να τις πάει ένα βήμα παραπέρα. Ποιο ήταν αυτό; Μα φυσικά, το να γράψει το ολόδικό του μυθιστόρημα, πράγμα που θα μπορούσε να πάει εξαιρετικά καλά, δεδομένης της επαγγελματικής του ταυτότητας, ή πάρα πολύ λάθος, επειδή, όπως έχουμε διαπιστώσει πολλές φορές σε ανάλογες περιπτώσεις, η υπερβολική αυτοπεποίθηση οδηγεί σε μη σωστά μονοπάτια και κατευθύνσεις, ενώ το να χειρίζεσαι καλά τη γλώσσα δεν είναι πάντοτε το βασικότερο συστατικό για ένα επιτυχημένο βιβλίο. Σε ποια περίπτωση ανήκει ο Kaiser; Θα το δούμε στην πορεία.

Η υπόθεση του βιβλίου μάς μεταφέρει στο τέλος της δεκαετίας του ’60 και πιο συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη, όπου η ζωή του  νεαρού φοιτητή της λογοτεχνίας Τζόναθαν Ρόζεν θα αλλάξει δραματικά, όταν θα εισβάλλει σε αυτήν ο Γιόζεφ Αϊζενστάιν και θα τον οδηγήσει σε δρόμους που ποτέ δεν φανταζόταν πως θα εξερευνήσει. Ο Γιόζεφ και ο Τζόναθαν μοιράζονται την αγάπη τους για τα βιβλία και τη λογοτεχνία, αλλά και την απαξίωση που νιώθουν για το γυναικείο φύλο, πάνω στην οποία πατάει ο πρώτος ώστε να διδάξει στον δεύτερο όλα τα μυστικά της τέχνης της αποπλάνησης. Και μπορεί αρχικά ο Τζόναθαν να νιώθει μαγεμένος από τον Γιόζεφ, όμως, όσο καλύτερα τον γνωρίζει, αρχίζει να συνειδητοποιεί πως πίσω από το προσωπείο που με τόση μαεστρία έχει φτιάξει, κρύβεται ένας άλλος, πολύ διαφορετικός εαυτός, ίσως και επικίνδυνος.

Πριν πω οτιδήποτε άλλο, δεν γίνεται να μην αναφερθώ στο γεγονός πως το βιβλίο αυτό φέρει την ταμπέλα του "παντρέματος" δύο βιβλίων που θεωρούνται κλασσικά, για διαφορετικούς λόγους το καθένα. Μιλάω, φυσικά, για "Το άρωμα" και για την "Σιωπή των αμνών" -και στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω πως όσο λατρεύω το δεύτερο, άλλο τόσο σιχαίνομαι το πρώτο, μην πέσετε να με φάτε, αλλά μπορώ, μάλλον, να καταλάβω γιατί κάποιοι το αγαπούν τόσο πολύ. Σε κάθε περίπτωση, αυτό είναι ένα στοιχείο που προκαλεί στον αναγνώστη πολύ υψηλές προσδοκίες γι' αυτό που επρόκειται να διαβάσει, μα και μια διάθεση σύγκρισης, ακόμα κι αν υπό άλλες συνθήκες δεν θα έμπαινε σε αυτή τη διαδικασία. Μια σύγκριση που κατά την άποψή μου είναι άδικη, για οποιοδήποτε βιβλίο, γιατί μπορεί να μην υπάρχει παρθενογένεση στην Τέχνη, αλλά κάθε δημιούργημα είναι μοναδικό και πρέπει να κρίνεται γι' αυτό που πραγματικά είναι και όχι για τα κοινά στοιχεία που έχει με κάποιο άλλο. Και κλείνοντας αυτή τη μεγάλη παρένθεση, μπορώ να παραθέσω λίγο πιο ξεκάθαρα την άποψή μου για το "Κάτω από το δέρμα" που ναι, έχει κάποια κοινά στοιχεία με τα προαναφερόμενα βιβλία, αλλά που δεν είναι αρκετά για να το χαρακτηρίσουν.

Αυτό που δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε, είναι η εξαιρετική αφηγηματική ικανότητα του Kaiser, μα και ο μοναδικά όμορφος περιγραφικός του λόγος. Πραγματικά, οι περιγραφές και οι αναφορές του είναι τόσο ζωντανές, που σχεδόν μπορείς να δεις, ν' αγγίξεις, να μυρίσεις, όλα όσα στα οποία αναφέρεται. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορούν να πετύχουν πολλοί συγγραφείς και είναι υπέροχο όταν το συναντάς, όχι μόνο γιατί προσδίδει ρεαλισμό στην αφήγηση, αλλά γιατί καταφέρνει να σε ταξιδέψεις με πολύ περισσότερους τρόπους απ' ότι κάποιοι άλλοι. Ωστόσο, εδώ εντοπίζει κανείς και το πρόβλημα του βιβλίου που δεν είναι άλλο από τον όγκο του, ο οποίος όγκος προκύπτει από τις πάρα πολλές επαναλήψεις που υπάρχουν στο βιβλίο. Μπορεί να μην είναι απαραίτητα τόσο πρόβλημα του Kaiser, γιατί δεν έχει την συγγραφική εμπειρία, αλλά το πάθος του πρωτάρη, πράγμα που μπορεί να τον οδηγεί σε υπερβολές, αλλά περισσότερο του επιμελητή του, για μένα, που θα έπρεπε να έχει λάβει τα μέτρα του, ώστε να αποφευχθεί αυτό -αν και όλοι μαθαίνουμε από τα λάθη μας.

Και αφήνοντας πίσω μας αυτή την αυστηρή παρένθεση, ας συνεχίσουμε με το δεύτερο καλύτερο κομμάτι του βιβλίου που δεν είναι άλλο από τους χαρακτήρες του και την βαθιά ενδοσκόπηση αυτών. Τα ψυχογραφήματά τους, όσο ακραία κι αν φαντάζουν σε κάποιες στιγμές, είναι τόσο στιβαρά και άρτια δομημένα, που νιώθεις το βάρος τους στις πλάτες σου όσο περισσότερο βυθίζεσαι στα σκοτάδια της ψυχής τους. Γιατί αυτοί οι δύο άντρες έχουν μια σχέση εξάρτησης ο ένας με τον άλλον, ο μεν Γιόζεφ επειδή έχει ανάγκη να ασκεί επιρροή και έλεγχο σε κάποιον άλλον που θα τον υπακούσει τυφλά και θα τον έχει σαν θεό του, και ο δε Τζόναθαν επειδή έχει την ανάγκη της αποδοχής, της παραδοχής, μα και της έγκρισης κάποιου που στα δικά του μάτια τουλάχιστον φαντάζει ανώτερος αυτού, πιο ισχυρός, πιο ολοκληρωμένος, ικανός να καθοδηγήσει και άξιος ν' ακολουθηθεί. Και όσο πιο χειριστικός γίνεται ο πρώτος, τόσο περισσότερο μαγεύεται ο δεύτερος. Μέχρι τη στιγμή, τουλάχιστον, που οι μάσκες πέφτουν.

Δεν θα μπω στη διαδικασία να αναλύσω περισσότερο την πλοκή του βιβλίου, που ναι μεν λόγω της προαναφερόμενης φλυαρίας έχει κάποιες στιγμές που η έντασή της σπάει, αλλά που σε γενικά επίπεδα είναι πολύ δυνατή και ατμοσφαιρική, γιατί θεωρώ πως έχουν ήδη δοθεί αρκετά στοιχεία στο φως και πως αν αυτά ξεφύγουν και πολλαπλασιαστούν, μπορεί να σας χαλάσουν την όποια μαγεία μπορείτε να νιώσετε διαβάζοντας το εν λόγω βιβλίο, που δεν θα σας πω ψέματα, δεν θα μείνει στην ιστορία ως αριστούργημα, αλλά του αξίζει τόσο αυστηρή κρίση, όπως είδα σε διάφορα sites και blogs. Το "Κάτω από το δέρμα" μπορεί να είναι, στην επιφάνειά του, ένα θρίλερ -ακόμα και σκληρό κάποιες στιγμές-, πάνω απ' όλα, όμως, είναι ένα ιστορικό χρονικό, ένα ταξίδι προς την ωριμότητα και την ενηλικίωση, μα και ένας ύμνος απέναντι στα βιβλία και στις τέχνες που απαιτούνται για να φτάσουν αυτά στα χέρια μας, που σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητο.
Βαθμολογία 8/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Gunnar Kaiser
Μεταφραστής: Τσαλής Βασίλης
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2020
Αρ. σελίδων: 616
ISBN: 978-960-645-047-1