Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Χίος, 1822. Σε χρόνους παλιούς και δύσκολους, η οικογένεια του Ισίδωρου σκορπά και χάνεται μετά την ολοκληρωτική καταστροφή του νησιού από τους Τούρκους. Στη Σύρο, όπου έχουν καταφύγει αυτός και οι αδερφές του, χάρη στις φροντίδες μιας καθολικής καλόγριας κι ενός Ψαριανού μπουρλοτιέρη καταφέρνουν να επιβιώσουν και να γυρίσουν πίσω στον τόπο τους, σ’ ό,τι έχει απομείνει όρθιο, για να ξεκινήσουν και πάλι από την αρχή.
Χρόνια μετά, στο ίδιο κυκλαδίτικο νησί, ο Νικόλας, ο ανιψιός του Ισίδωρου, θα γνωρίσει την αγάπη στο πρόσωπο της Ιάσμης, μιας κοπέλας που η αύρα του μυστηρίου την αγκαλιάζει ολόκληρη. Οι δυο νέοι θα ζήσουν τον απόλυτο έρωτα, ενάντια στη μοίρα που παραφυλά σκληρή κι αμείλικτη.
Ένα μυθιστόρημα που ταξιδεύει τον αναγνώστη στο πρώτο μισό ενός ταραγμένου 19ου αιώνα, στα χρόνια της ομίχλης, στους θαλασσινούς δρόμους του Αιγαίου και των Κυκλάδων, από τα σοκάκια του Πυργιού, το λιμάνι και το κάστρο της Χώρας, ως την κοσμοπολίτισσα Ερμούπολη και τη μυστηριακή Σμύρνη με τα χρώματα κι αρώματα της Ανατολής.

Προσωπική άποψη:
Όσοι με γνωρίζετε, είτε προσωπικά είτε μέσω της δουλειάς μου, πολύ πιθανόν να έχετε ακούσει να δηλώνω πως τα ιστορικά μυθιστορήματα ή έστω, αυτό που μπορεί να μην είναι αμιγώς ιστορικά αλλά να έχουν τέτοια στοιχεία, δεν είναι τα αγαπημένα μου. Αυτό δεν έχει να κάνει με το ότι αντιπαθώ ή ότι δεν αγαπάω το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος, αλλά με το ότι νιώθω πλέον κουρασμένη και δεν έχω αντοχές και χρόνο να διαβάζω ξανά τα ίδια και τα ίδια. Ορισμένα πράγματα, αισθάνομαι πως τα έχουμε εξαντλήσει και πως η έλλειψη πρωτοτυπίας, μόνο να φθείρει μπορεί τον αναγνώστη. Έτσι, όταν ξεκίνησα να διαβάζω της "Ιάσμη", θα έλεγα -μάλλον- πως ήμουν κάπως προκατειλημμένη ή έστω, αρκετά επιφυλακτική. Κι όμως, από τις πρώτες κιόλας σελίδες, με καθήλωσε και με μάγεψε.

Η ιστορία μας ξεκινάει στη Χίο, το 1822, καιρούς σκληρούς, δύσκολους και ταραγμένους, όχι μόνο για το νησί αλλά για ολόκληρη την Ελλάδα. Εκεί συναντάμε και την οικογένεια του Ισίδωρου που δίνοντας καθημερινό αγώνα για την επιβίωσή τους, καταλήγουν να φύγουν κυνηγημένοι όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στη Χίο και την κατέστρεψαν. Τα θαλασσινά μονοπάτια τους οδήγησαν στη Σύρο όπου κατάφεραν και πάλι να σταθούν στα πόδια τους, επιστρέφοντας και πάλι στην γενέτηρά τους όταν πλέον είχαν τη δυνατότητα, προκειμένου να αναστήσουν μέσα από τις στάχτες όλα αυτά που είχαν και που τόσο άδικα τους στέρησαν. Και σε εκείνο το νησί που είναι γεμάτο μνήμες καταστροφής αλλά και κρυφές ελπίδες, ο Νικόλας, ανιψιός του Ισίδωρου, πολλά χρόνια αργότερα, θα γνωρίσει τον έρωτα στο πρόσωπο της Ιάσμης ζώντας έναν έρωτα δυνατό που είναι έτοιμος να τα βάλει ακόμα και με τη μοίρα.

Ειλικρινά, όσο διαβάζα την "Ιάσμη", σχεδόν αρνιόμουν να δεχθώ πως το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το πρώτο του συγγραφέα. Η λογοτεχνική του δεινότητα είναι τόσο μεγάλη και ο χειρισμός της γλώσσας, της σύγχρονης αλλά και της ντοπιολαλίστικης, τόσο άρτιος και καλοδουλεμένος, τόσο σωστά δομημένος αλλά χωρίς να χάνει την μαγεία της μυθιστορηματικής αφήγησης που ταξιδεύει μέσα στο χρόνο, που η μοναδική λέξη που μπορεί να περιγράψει το πως ένιωθα στο γύρισμα κάθε σελίδας είναι, εντυπωσιασμένη. Γιατί ο Νίκος Γούλιας δεν έχει καταφέρει απλά να αφηγηθεί μια ιστορία που βρίθει συναισθημάτων, αλλά την ιστορία τόπων και ανθρώπων μέσα στο πέρασμα των χρόνων, των εποχών, των αλλαγών. Χρόνων αλλοτινών και τόσο διαφορετικών από το σήμερα που ζούμε, χρόνων γεμάτων από μαγεία, ξεχασμένες ελπίδες και όνειρα που έσβησε το κύμα, αλλά που δεν χάθηκαν από τις ψυχές εκείνων που τα ονειρεύτηκαν.

Δεκάδες ήρωες περνάνε από τις σελίδες της Ιάσμης και ζωντανεύουν πάνω στο χαρτί, αποκτούν σάρκα και οστά και γίνονται συγγενείς, φίλοι μας, συνοδοιπόροι μας σε ένα ταξίδι που έχει να μας διδάξει πολλά, που μας θυμίζει ιστορικά γεγονότα που μπορεί να ξεχνάμε κάποιες φορές αλλά που έχουν αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι τους στο χρόνο. Κι εκεί που η Ιστορία συναντά την μυθοπλασία, γεννιέται η μαγεία και μέσα από αυτήν, η αλήθειες εκείνες για τις οποίες δεν μιλάει κανένα ιστορικό βιβλίο, η πραγματικότητα εκείνον που την έζησαν αλλά που κανείς δεν θεώρησε σκόπιμο να αφηγηθεί. Όμως, η Ιστορία, δεν θα ήταν τίποτα χωρίς τους ανθρώπους που την έζησαν και με τον δικό τους τρόπο, την έχτισαν, και νομίζω πως αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του συγγραφέα. Ότι μας κάνει να το βιώσουμε με όλο μας το είναι.

Δεν θέλω να πω περισσότερα, όχι γιατί δεν μπορώ ή δεν έχω την διάθεση, αλλά γιατί θα καταλήξω να φλυαρώ άσκοπα και πιθανότατα, να καταστρέψω ένα μέρος της μαγείας που μονάχα η ανάγνωση του βιβλίου αυτού θα μπορούσε να σας προσφέρει. Γιατί, καμιά φορά, τα λόγια δεν είναι αρκετά και οι λέξεις δεν φτάνουν για να περιγράψεις κάτι. Πρέπει να το ζήσεις, να ταξιδέψεις στο χρόνο, στις ιστορίες, στις μνήμες, στα συναισθήματα, σε όλα εκείνα τα μικρά και μεγάλα κομμάτια της καθημερινής ζωής που συνθέτουν την πραγματικότητα και ολοκληρώνουν την ύπαρξή μας μέσα στο χρόνο, στις δεκαετίες, στο διάστημα εκείνο που ο καθένας μας με αόρατη μελάνη αφήνει το στίγμα του. Και ο Νίκος Γούλιας, αν μη τι άλλο, παντρεύοντας τόσο έξοχα την μυθοπλασία με την Ιστορία και την σκληρότητα της ζωής με την αγάπη και την ελπίδα του ανθρώπου, το κατάφερε με τρόπο μοναδικό.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Γούλιας Νίκος
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2012
Αρ. σελίδων: 528
ISBN: 978-960-496-912-8