Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Καλοκαίρι 1972. Η Αμμόχωστος αποτελεί το πιο ελκυστικό θέρετρο της Μεσογείου. Μια πόλη λουσμένη στη λάμψη και το φως. Ένα φιλόδοξο ζευγάρι εγκαινιάζει το πιο εντυπωσιακό ξενοδοχείο, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι συνεργάζονται αρμονικά.
Δυο οικογένειες που ζουν στην ίδια γειτονιά, οι Γεωργίου και οι Οζκάν, συγκαταλέγονται ανάμεσα σε πολλούς άλλους που μετακόμισαν στην Αμμόχωστο για να ξεφύγουν από τον επί χρόνια αναβρασμό και τη βία που επικρατούσε σε άλλα μέρη του νησιού. Όμως, κάτω από τη μάσκα της χλιδής και του πλούτου που δείχνει η πόλη, η ένταση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη.
Ένα πραξικόπημα βυθίζει την Κύπρο στο χάος. Η Τουρκία εισβάλλει στο νησί και η Αμμόχωστος βομβαρδίζεται. Σαράντα χιλιάδες άνθρωποι παίρνουν όπως-όπως τα πιο πολύτιμα απ’ τα υπάρχοντά τους και τρέπονται σε άτακτη φυγή για να γλιτώσουν από τους στρατιώτες που προε­λαύνουν.

Προσωπική άποψη:
Η Victoria Hislop για δύο πράγματα είναι γνωστή. Για την αγάπη της για την Ελλάδα και για το βιβλίο της "Το νησί", το οποίο αγαπήθηκε τόσο που έφτασε στο σημείο να μεταφερθεί στη μικρή οθόνη. Το συγγραφικό της ταλέντο έχετε τρίτο κατά ιδρωμένο, όχι γιατί δεν γράφει καλά, αλλά επειδή δεν γράφει τόσο καλά ώστε να μπει στην κορυφή της λίστας των χαρακτηριστικών της που την καθιστούν ιδιαίτερη. Γιατί, ας μην κοροϊδευόμαστε, αν με "Το νησί" δεν είχε αγγίξει με τόσο ευαισθησία ένα τόσο λεπτό θέμα για τον ελληνισμό, το πιθανότερο ήταν να μην ξέραμε καν ποια είναι ή αν την μαθαίναμε, να μην την είχαμε τοποθετήσει ως κοινό τόσο ψηλά. Το τελευταίο της πόνημα, "Η Ανατολή", καταπιάνεται με το πονεμένο θέμα της Κύπρου και -δυστυχώς-, όχι με τρόπο ιδανικό.

Βρισκόμαστε στην Αμμόχωστο, καλοκαίρι του 1972, με την πόλη να αποτελεί πηγή πλούτου και ένα από τα πιο δημοφιλή και αγαπημένα τουριστικά θέρετρα, έναν παράδεισο επί γης, όπου οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι ζουν μονοιασμένοι και συνεργάζονται αρμονικά, αφήνοντας την άκρη τις διαφορές τους και τον αναβρασμό που επικρατεί γενικότερα στο νησί. Όλα φαντάζουν ιδανικά, μέχρι την ημέρα που η Τουρκία εισβάλει στην Κύπρο και η Αμμόχωστος βομβαρδίζεται, με χιλιάδες ανθρώπων να εγκαταλείπουν την πόλη, τα σπίτια και τις περιουσίες τους προκειμένου να σωθούν. Οι μόνοι που μένουν πίσω, είναι οι οικογένειες Γεωργίου και Οζκάν, που σε μια πόλη φάντασμα προσπαθούν να επιβιώσουν, να συνυπάρξουν και να αποδεχτούν τη νέα τους πραγματικότητα, εκεί που ο πόλεμος μαίνεται και η αγάπη ανθίζει.

Πιθανότατα να στεναχωρήσω ορισμένους φανατικούς αναγνώστες της Hislop, αλλά δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Ήδη ανέφερα πως την θεωρώ μια εξαιρετικά υπερτιμημένη συγγραφέα. Ναι μεν τα κείμενά της είναι διάχυτα από συναίσθημα, όμως αυτό δεν είναι πάντα αρκετό ώστε να σε κερδίσει ένα λογοτεχνικό εγχείρημα. Ειδικά όταν γίνεται με τρόπο αφελή, επιφανειακό, επίπεδο και ουδέτερο, όπως στην περίπτωση της "Ανατολής", παρά που η συγγραφέας κάνει απέλπιδες προσπάθειες να μας πείσει για το αντίθετο. Ως Γιώτα, βρήκα πολύ πεζούς και τους χαρακτήρες της, και το ψυχογράφημά τους, αλλά και το πως αλληλεπιδρούν δεδομένων των συνθηκών όπου έχουν βρεθεί και πολύ περισσότερο, δεδομένου του πως στην πραγματικότητα θέλει η ίδια η δημιουργός να μας το περάσει όλο αυτό. Ναι μεν αντιλαμβανόμαστε που το πάει αλλά, για μένα, αποτυγχάνει παταγωδώς αφού, στο τέλος, έπιασα τον εαυτό μου να μην ενδιαφέρεται για κανέναν ήρωα, ούτε για την κατάληξη αυτού.

Η Hislop προσπαθεί μέσα από το βιβλίο της αυτό να κρατήσει μια ουδέτερη στάση όσον αφορά το καυτό θέμα της Κύπρου και της εισβολής των Τούρκων σε αυτή. Και ναι, δέχομαι πως πρόκειται για μυθιστόρημα και όχι για ιστορικό δοκίμιο, αλλά κάποια θέματα είναι πολύ νωπά και πολύ ευαίσθητα για να τα αγγίζουμε με τρόπους που δεν ανταποκρίνονται απόλυτα στην αλήθεια. Καταλαβαίνω την ανθρώπινη ανάγκη της να μοιράσει τις ευθύνες, όμως αυτό δεν είναι πάντα δυνατόν και το σημαντικότερο όλων, δεν είναι πάντα σωστό. Παράλληλα, η συγγραφέας, χρησιμοποιεί πάρα πολύ έντονα το στοιχείο των συμπτώσεων, σε βαθμό που αυτές χάνουν την ρεαλιστικότητά τους και το κείμενο συνολικά, την αξιοπιστία του. Ακόμα και η βία είναι συγκαλυμμένη ενώ θα μπορούσε να την διαχειριστεί με τρόπο πιο ωμό, εφόσον στο σκέλος του διαχειρισμού της έννοιας της αγάπης δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά.

Για να μην παρεξηγηθώ, "Η Ανατολή" είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται εύκολα και σχετικά ευχάριστα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν αρκετά σημεία τα οποία σου προκαλούν μια κάποια ενόχληση. Σαφέστατα και δεν πρόκειται για ένα ιστορικό βιβλίο, αλλά για μια ιστορία βγαλμένη από τα σπλάχνα της μυθοπλασίας και πασπαλισμένη με κάποιες ιστορικές λεπτομέρειες, όμως πιστεύω πως πρόκειται για την πιο αδιάφορη συνολικά δουλειά της συγγραφέως, που αναμφίβολα μας έχει δώσει καλύτερα έργα που έχουν δει καλύτερες ημέρες. Αν για κάτι ξεχωρίζει η Hislop, είναι επειδή οι ιστορίες της μιλάνε στην καρδιά μας και αγγίζουν τα βαθύτερα συναισθήματά μας και αυτή τη φορά, όσον αφορά εμένα, δεν τα κατάφερε. Ίσως φταίω εγώ, ίσως φταίει που είναι πολύ νωρίς... δεν ξέρω να πω με σιγουριά. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι πως υπάρχουν πολύ καλύτερα βιβλία που πραγματεύονται την ιστορία της Κύπρου που σίγουρα αξίζουν μια ευκαιρία πολύ περισσότερο από την Ανατολή.
Βαθμολογία 5/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Victoria Hislop
Μεταφραστής: Μπούρη Νίνα
Εκδόσεις: Διόπτρα
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2014
Αρ. σελίδων: 472
ISBN: 978-960-364-791-1