Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Πικρό δέντρο η καρυδιά. Βαρύς ο ίσκιος της. Αν κάποιος χαλαρώσει κάτω από αυτόν, κινδυνεύει να χαθεί.
Η Θάλεια Λυμπέρη και ο Δημοσθένης Ταρούσης, παιδιά ακόμα, συναντιούνται κάτω από μια καρυδιά, σε ένα ορεινό χωριό της Ευρυτανίας. Οι οικογένειές τους, το κράτος και η μοίρα έχουν κληροδοτήσει και στους δυο ασήκωτο φορτίο. Απελπισμένοι και βλέποντας τα όνειρά τους να πνίγονται, κάνουν λανθασμένες επιλογές, φτάνοντας στην άκρη του γκρεμού. Θα ξαναβρεθούν, ενήλικοι πλέον, στο Τορόντο του Καναδά, έχοντας επάνω του ο καθένας βαθιές πληγές που δύσκολα μπορούν να σβήσουν.
Ένα ταξίδι στα δύσκολα χρόνια 1908-1958, μέσα από τα οποία έρχονται στο φως κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις, οι πόλεμοι, η Κατοχή, ο Εμφύλιος, ο αγώνας για επιβίωση σε απομονωμένες περιοχές της χώρας και η νοοτροπία των κατοίκων τους, η μετανάστευση αλλά και τα προβλήματά της μέσα από τη συγκλονιστική πορεία δύο οικογενειών και την ανατρεπτική ιστορία μιας λαβωμένης αγάπης.

Προσωπική άποψη:
Μετά από δύο και πλέον χρόνια, η πολυαγαπημένη συγγραφέας Γιώτα Φώτου επιστρέφει στα λογοτεχνικά δρώμενα με ένα βιβλίο γεμάτο συμβολισμούς, βαθιά συναισθήματα, πηγαίο δράμα, ρεαλιστική αποτύπωση της ανθρώπινης φύσης και της τραγικότητας -σε όλες της εκφάνσεις της- που την συντροφεύει, μα και μ' ένα βιβλίο γεμάτο εικόνες και μυρωδιές, νοτισμένες μ' εκείνη την πικρή επίγευση που μονάχα οι πραγματικά μοναδικές και καθοριστικές στιγμές στην πορεία της ζωής ενός ανθρώπου μπορούν ν' αφήσουν. Και βασικός πρωταγωνιστής στο κέντρο όλων αυτών των καταιγιστικών εξελίξεων που συνθέτουν το μοναδικό αυτό δράμα χαρακτήρων, μία καρυδιά, ο ίσκιος της οποίας γίνεται μάρτυρας μυστικών και υποσχέσεων, προστάτης αληθειών, μα και κοινωνός κινδύνων, αφού όπως λέει ο λαός μας, ο ίσκιος της μπορεί να γίνει βαρύς κι επικίνδυνος αν σταθείς πολύ ώρα από κάτω του.

Η ιστορία μας τοποθετείται στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα, ανάμεσα στο 1908 και στο 1958. Πενήντα χρόνια πλούσια σε ιστορικά γεγονότα και γεμάτα σημαντικές στιγμές που καθόρισαν, σε μεγάλο βαθμό, την ταυτότητα της σύγχρονης Ελλάδας μα και του κόσμου ολάκερου. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, η Μικρασιάτικη Καταστροφή, ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος, τα κατοχικά χρόνια και εκείνα του Εμφυλίου, στιγμές βουτηγμένες στον πόνο, στην απώλεια, στον συνεχή αγώνα προστασίας των ιδανικών ενός ολόκληρου λαού και της ελευθερίας για την οποία έγιναν οι μεγαλύτερες θυσίες στον τόπο ετούτο, στην προσπάθεια να κρατηθεί κανείς ζωντανός, διατηρώντας μέσα του ζωντανή και την ελπίδα ακόμα και στις πιο σκοτεινές και αιματοβαμμένες στιγμές. Όλα αυτά και πολλά περισσότερα αποτυπώνονται με σκληρό ρεαλισμό και αληθοφάνεια, με λεπτομέρεια και παραστατικότητα, όπως ακριβώς θα περίμενε κανείς από μια συγγραφέα όπως η κυρία Φώτου, που έχει αποδείξει πολλάκις πως διαθέτει μια μοναδική ικανότητα να παντρεύει την Ιστορία με την μυθιστορία.

Η κυρία Φώτου έχει επιλέξει ένα πολύπλοκο ιστορικό ψηφιδωτό για ν' αποτελέσει το φόντο μιας ιστορίας ανθρώπων και χαρακτήρων που παλεύουν να επιβιώσουν και ν' αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες μιας ζωής άκρως απαιτητικής, που φέρει πολύ βαρύ φορτίο στις πλάτες της, μα και ενάντια στους προσωπικούς τους δαίμονες, τις ανασφάλειες και τις αδυναμίες τους που πολλές φορές τους οδηγούν σε λανθασμένες αποφάσεις και σε περίπλοκα μονοπάτια που οδηγούν τη ζωή τους σε άλλους προορισμούς απ' αυτούς που, ίσως, να έπρεπε να έχουν καταλήξει. Και όμως, ακόμα και στις πιο σκληρές συνθήκες, ακόμα κι όταν καλούνται να πληρώσουν το τίμημα των επιλογών τους, κάτι έχουν να λάβουν, κάτι έχουν να διδαχτούν, γιατί ακόμα και τα πιο οδυνηρά και δυσβάσταχτα συναισθήματα έχουν να προσφέρουν κάτι στους ανθρώπους, να καθορίσουν το ποιοι αυτοί θα γίνουν, το αν μπορούν ν' αλλάξουν.

Η αφήγηση του βιβλίου μοιράζεται ανάμεσα στην πρωτοπρόσωπη και την τριτοπρόσωπη αφήγηση, με τη Θάλεια να δίνει, στην πρώτη περίπτωση, φωνή στην καθημερινή ζωή της οικογένειας Λυμπέρη και όσα την σημάδεψαν, ενώ στη δεύτερη έχουμε την αποτύπωση της καθημερινότητας της οικογένειας Ταρούση, μα και όλων όσων αισθάνεται και βιώνει ο γιος τους, ο Δημοσθένης. Και εκεί που η ζωή των δύο νέων δέθηκε από τη μοίρα και τον έρωτα, η ίδια η Iστορία, τα βιώματα μα και οι προσωπικές τους επιλογές τούς χωρίζουν, για ν' ανταμώσουν ξανά, ξενιτεμένοι πλέον σ' έναν νέο τόπο, σε μία νέα χώρα. Κι εμείς συμπονάμε τόσο τους ίδιους όσο και τις οικογένειές τους, για την κακορίζικη τη μοίρα τους, μα και για την ψυχική δύναμη που επιδεικνύουν τα μέλη αυτής, με τις γυναίκες ειδικά να διαθέτουν παλικαριά και μεγαλείο ψυχής που θα ζήλευε ο καθένας.

Μέσα από ένα χρονικό μιας ολόκληρης πεντηκονταετίας, μέσα από το ανθρώπινο δράμα δύο οικογενειών, η κυρία Φώτου αφηγείται με τρόπο ιδιαίτερο και βαθιά συγκινητικό, μια ιστορία που παρά την χρονική της τοποθέτηση, είναι πάρα πολύ σύγχρονη. Σε μία εποχή που ζούμε και βιώνουμε τραγικές καταστάσεις, που η μετανάστευση και τα δεινά έχουν γίνει κομμάτι της πραγματικότητας μας, αποδεικνύεται πως κάθε τι παλιό, σε θεωρία και ιδέες, μπορεί να είναι πολύ ρεαλιστικό και σύγχρονο. Μια ιστορία που δεν στερείται συμβολισμών και λαογραφίας, μα και κοινωνικού δράματος -χωρίς, όμως, να καταφεύγει σε μελοδραματισμούς που δεν θα άρμοζαν στην περίπτωση-, που δεν γίνεται να μην αγγίξει την καρδιά, την σκέψη, την συνείδηση, το συναίσθημα του αναγνώστη, προκαλώντας τον να κατανοήσει πως χωρίς αγώνα, θυσίες και προσπάθεια, τίποτα δεν είναι δυνατόν, επειδή, αν παλέψεις, τίποτα δεν είναι αδύνατον.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Φώτου Γιώτα
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2017
Αρ. σελίδων: 384
ISBN: 978-618-01-2055-4