Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Είκοσι χρόνια μετά την έκδοση της εμβληματικής ΤΡΙΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, ο Φίλιπ Πούλμαν επιστρέφει στον παράλληλο κόσμο, σ’ αυτό το πρώτο βιβλίο της νέας τριλογίας του ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΣΚΟΝΗΣ.
Ο Μάλκολμ Πόλστεντ είναι ο τύπος του αγοριού που παρατηρεί τα πάντα αλλά ο ίδιος περνά απαρατήρητος. Κι έτσι ήταν ίσως αναπόφευκτο να γίνει κατάσκοπος…
Ο πατέρας του Μάλκολμ έχει ένα πανδοχείο με το όνομα Η Πέστροφα, στις όχθες του Τάμεση, και όλη η Οξφόρδη περνά το κατώφλι του. Ο Μάλκολμ και το δαιμόνιό του, η Άστα, κρυφακούν νέα και κουτσομπολιά, αλλά κατά τη διάρκεια ενός χειμώνα που βρέχει ασταμάτητα, στα χέρια του αγοριού καταλήγει ένα μυστικό μήνυμα που μιλάει για μια επικίνδυνη ουσία, τη Σκόνη.
Η κατάσκοπος στην οποία απευθυνόταν το μήνυμα του ζητάει να έχει τα μάτια του ανοιχτά κι αυτός βλέπει παντού υπόπτους: τον εξερευνητή λόρδο Άσριελ που τρέχει να ξεφύγει από κάτι, πράκτορες από το Διευθυντήριο, έναν Τσιγγάνο που λέγεται Κόραμ και μια όμορφη γυναίκα με μια διαβολική μαϊμού για δαιμόνιο. Όλοι αναζητούν το ίδιο: ένα κοριτσάκι, μωρό ακόμη, με το όνομα Λύρα.
Η Λύρα είναι ο τύπος του κοριτσιού που προσελκύει τους άλλους σαν μαγνήτης. Και ο Μάλκολμ θα έρθει αντιμέτωπος με ένα σωρό κινδύνους και θα κάνει τεράστιες θυσίες προκειμένου να τη βγάλει σώα και αβλαβή από το χάος.
Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ αποτελεί σημείο αναφοράς στην παγκόσμια λογοτεχνία, με πωλήσεις που έχουν ξεπεράσει τα 17,5 εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράσεις σε 40 γλώσσες. 

Προσωπική άποψη:
Ας είμαστε ειλικρινείς! Η γενιά μου μεγάλωσε με τις περιπέτειες του Χάρι Πότερ και με την "Τριλογία του κόσμου". Κάποιοι δεν ξεχώρισαν ποτέ κάποια απ' τις δύο στην καρδιά τους, ενώ κάποιοι άλλοι δεν δίσταζαν να δείχνουν εμφανώς την προτίμησή τους -όπως εγώ καλή ώρα, που τις ιστορίες του Χάρι τις αγαπώ περισσότερο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, κανείς δεν αρνήθηκε την δυναμική της πένας της Rowling ή του Pullman, πράγμα που δεν έκανα, και ούτε σκοπεύω να κάνω, ούτε κι εγώ. Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που με τα γραπτά έχουν σημαδέψει τη σύγχρονη λογοτεχνία, έχουν καθορίσει το ύφος της και έχουν συμβάλλει στην δημιουργία της ταυτότητάς της, είτε αυτή αρέσει σε κάποιους είτε όχι, και αυτό από μόνο του είναι ένα τεράστιο επίτευγμα.

Βέβαια, το να καλείσαι να σχολιάσεις το έργο τέτοιων ανθρώπων, ακόμα και στην εξωφρενική περίπτωση του να μην τους αγαπάς ως συγγραφείς, είναι εξαιρετικά δύσκολο, για όλους αυτούς τους λόγους που ανέφερα παραπάνω μα και για άλλους τόσους. Την δυσκολία αυτή βιώνω αυτή τη στιγμή κι εγώ η ίδια καθώς, είκοσι ολόκληρα χρόνια μετά την "Τριλογία του κόσμου", ο Pullman επιστρέφει με μια νέα τριλογία, διαφορετική από την προηγούμενή του, όχι, όμως, τόσο ξένη όσο, ίσως, να πίστευε κανείς. Ουσιαστικά, η νέα του δουλειά, δίνει την αίσθηση του prequel μιας ιστορίας που αγάπησαν εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη, εκτοξεύοντας τις πωλήσεις των βιβλίων που την συνθέτουν στα ύψη, ούσα, παράλληλα, μία απ' τις πιο πολυμεταφρασμένες σειρές στην ιστορία της λογοτεχνίας.

Μην υπάρχοντας περιθώρια για κάτι το διαφορετικό, στο άκουσμα της κυκλοφορίας της πολυαναμενώμενης αυτής, νέας σειράς, οι προσδοκίες των fans ανέβηκαν όχι απλά στα ύψη, αλλά στο Θεό. Βιώνοντας την γλυκιά προσμονή της αναβίωσης των εφηβικών τους καρδιοχτυπιών, περίμεναν να ταξιδέψουν σ' έναν κόσμο οικείο, ζώντας παρόμοιες συγκινήσεις με το τότε. Ωστόσο, αν κρίνω από το feedback που έχω λάβει ως τώρα, οι προσδοκίες αυτές, σ' ένα μεγάλο μέρος του κοινού, δεν πραγματώθηκαν. Θέλοντας να σταθώ όσο πιο αντικειμενική γίνεται, οφείλω να ομολογήσω πως δεν ανήκω στη μερίδα αυτή του κοινού, έστω κι αν δεν ξετρελάθηκα. Ο εφηβικός μου εαυτός δεν έχει μεν χαθεί, αλλά έχει δε συμφιλιωθεί με τον ενήλικο, έχοντας πλήρη συναίσθηση πως ποτέ τα πράγματα δεν μπορεί να είναι ίδια με κάποτε, πόσο μάλλον οι εικόνες, τα συναισθήματα, τα μηνύματα, αυτό που επιθυμεί ένας δημιουργός σε μια δεδομένη στιγμή να περάσει μέσω της αφήγησής του.

Ως Γιώτα, δεν αναζήτησα τόσο πολύ κοινά στοιχεία επαφής με τον κόσμο που ήδη γνώριζα, αλλά άφησα τον εαυτό μου ν' ανακαλύψει τις νέες πτυχές μιας νέας ιστορίας. Και η ιστορία αυτή έχει μια ολόδική της ταυτότητα, σκάβοντας το παρελθόν τόσο όσο ήταν πραγματικά απαραίτητο, αλλά και τόσο ώστε να μην υπάρχουν κενά ή παραλείψεις που πολύ εύκολα θα μπορούσαν να μπερδέψουν έναν νέο αναγνώστη του συγγραφέα, που ουδεμία επαφή έχει με το έργο του ή με τα όσα μας έχει αφηγηθεί στο παρελθόν. Προφανώς και η δράση δεν είναι τόσο έντονη κι εκρηκτική, τουλάχιστον μέχρι το μέσον του βιβλίου, όπου οι εξελίξεις αρχίζουν να τρέχουν με πιο γρήγορους ρυθμούς, αυξάνοντας την ένταση και συμβάλλοντας στη δημιουργία ανατροπών που προκαλούν το ενδιαφέρον μας, δεδομένου ότι πρόκειται για την αρχή ενός επικού ταξιδιού που θα μας ταξιδέψει σταδιακά σε ένα νέο παραμύθι.

Μπορεί τα χρόνια να έχουν περάσει, ωστόσο, ο Pullman δεν έχει χάσει την ιδιαίτερη ταυτότητά του, ούτε το προσωπικό του ύφος. Ακόμα κι αν δεν γνώριζες ποιος υπογράφει την εν λόγω ιστορία, ο τρόπος γραφής θα σου έδινε την απάντηση χωρίς ν' αφήσει κανένα περιθώριο ν' αμφιβάλλεις. Κι αυτό, για μένα, είναι ένα από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν και προσδιορίζουν έναν καλό συγγραφέα. Και εκτός από καλός συγγραφέας, ο Pullman είναι κι ένας καλός παραμυθάς, δημιουργώντας με τις λέξεις του, μέσα στο μυαλό μας, εικόνες έντονες, δυνατές, ξεχωριστές, μα και συστήνοντάς μας ήρωες που δεν τους ξεχνάμε, ακόμα κι αν δεν τους αγαπάμε ή δεν ταυτιζόμαστε μαζί τους. Σε προσωπικό επίπεδο, θα περιμένω μ' ενδιαφέρον το πως θα εξελιχθεί η ιστορία αυτή, έχοντας μια εσωτερική βεβαιότητα πως το μέλλον μάς επιφυλάσσει κάτι ακόμα πιο ισχυρό κι ενδιαφέρον.
Βαθμολογία 8,5/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Philip Pullman
Μεταφραστής: Κοντολέων Κώστια
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2017
Αρ. σελίδων: 504
ISBN: 978-618-01-2236-7