"Ο Σίγκμουντ Φρόυντ στην εποχή του και τη δική μας" της Elisabeth Roudinesco

"Ένας άνθρωπος πεθαίνει πραγματικά, έλεγε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, μόνον όταν πεθάνει με τη σειρά του και ο τελευταίος άνθρωπος που τον έχει γνωρίσει. Αυτή είναι σήμερα η περίπτωση του Φρόυντ, αν και υπάρχουν ακόμη κάποια ελάχιστα άτομα που, στην παιδική τους ηλικία, είχε τύχει να τον πλησιάσουν. Ο Φρόυντ πέρασε τη ζωή του γράφοντας και, παρόλο που μια μέρα κατέστρεψε κείμενα και επιστολές για να περιπλέξει το έργο των μελλοντικών του βιογράφων, έτρεφε τόσο μεγάλο πάθος για το ίχνος, την αρχαιολογία και τη μνήμη, ώστε ό,τι έχει χαθεί δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που έχει διατηρηθεί. Όταν πρόκειται για ένα τέτοιο πεπρωμένο, ο ιστορικός βρίσκεται αντιμέτωπος με υπερπληθώρα αρχείων και, συνεπώς, με απειρία ερμηνειών".
Μετά από δεκαετίες απολογητικών σχολίων και βίαιων καταγγελιών, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξέρουμε ποιος ήταν πράγματι ο Σίγκμουντ Φρόυντ. Ωστόσο, από την εποχή της δημοσίευσης των τελευταίων συνθετικών έργων αναφοράς, καινούρια αρχεία ανοίχτηκαν στους ερευνητές, ενώ ο βασικός όγκος της αλληλογραφίας είναι στο εξής προσιτός. Ο ιδρυτής της ψυχανάλυσης είναι πρωτίστως ένας Βιεννέζος της μπελεπόκ, υπήκοος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, κληρονόμος του γερμανικού και του εβραϊκού Διαφωτισμού. Όσο για την ψυχανάλυση, αυτή είναι καρπός ενός συλλογικού εγχειρήματος, ενός ρομαντικού πνευματικού κύκλου, στους κόλπους του οποίου ο Φρόυντ θα αφήσει να εκδηλωθεί ελεύθερα η έλξη του για το ανορθολογικό, τις αποκρυφιστικές επιστήμες, μεταμορφώνοντας ευχαρίστως τους φίλους του σε εχθρούς, Φάουστ και Μεφιστοφελής ταυτόχρονα. Στοχαστής της νεωτερικότητας αλλά συντηρητικός στις πολιτικές θέσεις του, δε θα πάψει να ενεργεί αντιφατικά ως προς το έργο του, πάντα στο όνομα της λογικής και του Διαφωτισμού. Τον βλέπουμε εδώ στην εποχή του, στην οικογένειά του, περιστοιχισμένο από τις συλλογές του, τις γυναίκες του, τα παιδιά του, τα σκυλιά του, τον βλέπουμε τέλος έρμαιο της απαισιοδοξίας μπροστά στην άνοδο των άκρων, κυριευμένο από ενδοιασμούς την ώρα της εξορίας στο Λονδίνο, όπου θα τελειώσει τη ζωή του. Τον βλέπουμε επίσης στην εποχή μας να τροφοδοτεί τα ερωτήματά μας με τις προσωπικές του αμφιβολίες, τις αποτυχίες του, τα πάθη του.

"Η αξία του Βυζαντίου" της Averil Cameron

Για πολλούς το Βυζάντιο παραµένει στρυφνό, περιθωριακό, βαρύ. Παρά τις προσπάθειες ορισµένων νεότερων ιστορικών, προκαταλήψεις εξακολουθούν να παραµορφώνουν την άποψη που έχει τόσο το ευρύ κοινό όσο και οι ειδικοί µελετητές για τον βυζαντινό πολιτισµό, τον οποίο συχνά υποβιβάζουν, αντιµετωπίζοντάς τον ως φτωχό συγγενή του κλασικού κόσµου. Στο βιβλίο αυτό η διεθνούς κύρους ιστορικός Έιβεριλ Κάµερον παρουσιάζει µια πρωτότυπη και προσωπική θεώρηση των προκλήσεων και των ζητηµάτων που έχουν να αντιµετωπίσουν οι ιστορικοί του Βυζαντίου σήµερα.
Γιατί το Βυζάντιο συχνά αγνοείται ή εξορίζεται σε µια δική του ιστορική σφαίρα; Ποια είναι η θέση του Βυζαντίου στη σύγχρονη συζήτηση γύρω από την αυτοκρατορία και ποια η φύση του πολιτειακού του συστήµατος; Πόσο "ελληνικό" ήταν το Βυζάντιο; Ποια είναι η σχέση του Βυζαντίου µε τον ορθόδοξο χριστιανισµό; Τι πρόσφερε η βυζαντινή εικαστική τέχνη;
Η Κάµερον αντικρούει παρανοήσεις γύρω από το Βυζάντιο, αναλύει γιατί είναι τόσο σηµαντική η ενσωµάτωση του πολιτισµού του σε ευρύτερα ιστορικά σύνολα και εκθέτει τους λόγους για τους οποίους το Βυζάντιο θα έπρεπε να κατέχει κεντρική θέση στη διαρκώς εµπλουτιζόµενη συζήτηση για τις σχέσεις ανάµεσα στη Δύση και στην Ανατολή, στον χριστιανισµό και στο ισλάµ, στον καθολικισµό και στην ορθοδοξία, και στην αρχαία και στη µεσαιωνική περίοδο.

"Μικρή ιστορία της θρησκείας" του Richard Holloway

Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από σκλήρυνση των θρησκευτικών αντιλήψεων και έξαρση της θρησκευτικής βίας, το παρόν βιβλίο αποτελεί ένα ευπρόσδεκτο αντίδοτο. Ο Ρίτσαρντ Χόλλογουεϋ εξιστορεί ολόκληρη την ιστορία της θρησκείας -από τις απαρχές της θρησκευτικής πίστης μέχρι τον 21ο αιώνα- με ένα αίσθημα βαθύτατου σεβασμού και με απόλυτη προσήλωση στην ακρίβεια. Απευθυνόμενος σε πιστούς και μη, και ιδίως στους νέους, ενθαρρύνει την περιέργεια και την ανοχή, αναδεικνύει τις λεπτές εννοιολογικές αποχρώσεις, διερευνά τον χώρο του μυστηρίου και αποκαθιστά με ψυχραιμία το αίσθημα περί της αξίας της πίστης.
Ο συγγραφέας εξετάζει επίσης την προέλευση της θρησκευτικής πίστης, την αναζήτηση νοήματος σε όλη την πορεία της ιστορίας, τη γοητεία που ασκούν σήμερα η σαϊεντολογία και ο δημιουργισμός, τα κίνητρα της θρησκευτικής βίας, το εχθρικό κλίμα ανάμεσα σε θρησκευόμενους και κοσμικούς και άλλα πολλά. Ο Χόλλογουεϋ αποδεικνύεται ένας πολύτιμος οδηγός, γεμάτος ανθρωπισμό και ενσυναίσθηση, οξυδερκής και διεισδυτικός, στο ταξίδι μας μέσα από τη διαχρονική σημασία της πίστης και την επίδραση που έχει ασκήσει στην ανθρωπότητα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

"Τα κίτρινα καπέλα" της Κέλλυς Ματαθία-Κόβο

Μια ιστορία που μιλάει για φόβo και θάρρος, για φιλία που δε γνωρίζει όρια, για ευγνωμοσύνη και μνήμη. Μιλάει για αυτούς που, όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με το θεριό, ακούν την εσωτερική τους φωνή, την καρδιά τους, και βρίσκουν τη δύναμη να αποφασίσουν για την τύχη τους. Μιλάει όμως και για εκείνους που βάζουν σε κίνδυνο τον εαυτό τους, υπερασπίζοντας το δικαίωμα στη ζωή.