Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Σε έναν κόσµο όχι ακριβώς όµοιο µε τον δικό µας, δυο εραστές θα περάσουν µια δοκιµασία που υπερβαίνει τα όρια της κατανόησης και της αντοχής τους.
Η Βρετανία έχει ηττηθεί στον Πόλεµο των Φόκλαντ, η Μάργκαρετ Θάτσερ δίνει µάχη µε τον Τόνυ Μπεν για την εξουσία και ο Άλαν Τιούρινγκ επιφέρει επαναστατική τοµή στον τοµέα της τεχνητής νοηµοσύνης.
Το "Μηχανές σαν κι εµένα" εκτυλίσσεται σε ένα εναλλακτικό Λονδίνο της δεκαετίας του 1980. Ο Τσάρλι, ένας τριαντατριάχρονος ανθρωπολόγος που δοκιµάζει την τύχη του στο χρηµατιστήριο αποφεύγοντας συνειδητά την εργασία πλήρους απασχόλησης, είναι ερωτευµένος µε τη Μιράντα, µια έξυπνη φοιτήτρια που κρύβει ένα τροµερό µυστικό. Όταν ο Τσάρλι κληρονοµεί ένα σεβαστό ποσό, αγοράζει τον Αδάµ, ένα από τα πρώτα ανδροειδή που αναπαράγουν πιστά το σώµα και τις νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου, και µε τη βοήθεια της Μιράντας σχεδιάζει την προσωπικότητά του. Το σχεδόν τέλειο ανδροειδές που προκύπτει είναι ωραίο, δυνατό, και ευφυές. Σύντοµα θα σχηµατιστεί ένα ερωτικό τρίγωνο ανάµεσα στον Τσάρλι, στη Μιράντα και στον Αδάµ, φέρνοντάς τους αντιµέτωπους µε ένα βαθύ ηθικό δίληµµα.
Το "Μηχανές σαν κι εµένα" είναι ένα ανατρεπτικό µυθιστόρηµα που θέτει το ερώτηµα αν µια µηχανή µπορεί να κατανοήσει την ανθρώπινη καρδιά ή αν, τελικά, εκείνοι από τους οποίους λείπει η κατανόηση και η ενσυναίσθηση είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι.

Προσωπική άποψη:
Υπάρχουν δεκάδες χαρακτηρισμοί που μπορεί ν' αποδώσει κανείς στον μεγάλο συγγραφέα Ian McEwan. Εναλλακτικός, ιδιαίτερος, ιδιόρρυθμος, ψαγμένος, φιλοσοφημένος, εκκεντρικός, οραματιστής, ονειροπόλος, και τόσα άλλα. Σίγουρα, όμως, δεν μπορείς να τον χαρακτηρίσεις προβλέψιμο. Κάθε νέο του έργο αποτελεί μια μεγάλη συγγραφική έκπληξη που είτε σου αρέσει είτε όχι, στο τέλος, γιατί ανάμεικτα συναισθήματα δύσκολα να σου προκαλέσει, δεν θα σε έχει αφήσει αδιάφορο μπροστά του ενώ, έστω κι ασυνείδητα κάποιες φορές, θα σε οδηγήσει σε σκέψεις, εσωτερικές διεργασίες και προβληματισμούς που μπορεί ενδόμυχα να έχεις από μόνος σου, αλλά που καμιά φορά χρειάζεσαι κάποιο ερέθισμα προκειμένου να τους πας ένα βήμα παραπέρα. Μια τέτοια ιστορία είναι και αυτή του τελευταίου του βιβλίου, "Μηχανές σαν κι εμένα".

Σε ένα εναλλακτικό Λονδίνο της δεκαετίας του '80, όχι πολύ όμοιο με το σήμερα, αλλά ούτε και πολύ μακρινό από αυτό, τα γεγονότα της πολιτικής σκηνής της χώρας τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς, την ίδια ώρα που οι εξελίξεις στην επιστημονική κοινότητα ακολουθούν ραγδαία εξέλιξη, με τον Άλαν Τιούρινγκ να δημιουργεί κάτι το μεγαλειώδες σε ό,τι έχει να κάνει με το κομμάτι της τεχνητής νοημοσύνης. Μέσα στον κυκεώνα αυτό των εξελίξεων, ένα ζευγάρι, ο Τσάρλι και η Μιράντα, θα αποκτήσουν ένα από τα πρώτα ανδροειδή του κόσμου, χάρη σε μια κληρονομιά που περνάει στα χέρια του πρώτου, με τους δυο τους να διαμορφώνουν την προσωπικότητά του με τέτοιον τρόπο ώστε να φτάσουν στο ιδανικό για εκείνους αποτέλεσμα. Και πράγματι, ο Αδάμ, όπως τον ονομάζουν, φαντάζει να είναι τέλειος, αντιγράφοντας πιστά τις ανθρώπινες συμπεριφορές φτάνοντας, ωστόσο, το ζευγάρι των εραστών μας σε ένα συναισθηματικό τέλμα, μα και σε βαθιά ηθικά διλήμματα.

Η αλληλεπίδραση ανθρώπου κι επιστήμης είναι κάτι που έχουμε συναντήσει αρκετές φορές στη λογοτεχνία, ωστόσο, κάθε εποχή, μα και κάθε συγγραφέας, θαρρείς κι έχουν τον δικό τους τρόπο προσέγγισης κι ανάλυσης, παρά τον κοινό τους πυρήνα που δεν είναι άλλος από την αιώνια κόντρα εξέλιξης και ηθικής, με τις δυο τους να μην μπορούν πάντοτε να συνυπάρξουν, οδηγώντας τον άνθρωπο σε ένα σημείο όπου πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στο τι θέλει και τι είναι σωστό. Η απάντηση, όμως, δεν είναι πάντοτε εύκολο να δοθεί, αλλά ούτε είναι και τόσο μονοδιάστατη, όχι όταν η λογική και το συναίσθημα μάχονται χωρίς να υπάρχει κάποιος ξεκάθαρος προσανατολισμός, πόσο μάλλον ένας κοινός προορισμός ώστε να μπορέσει, κάποια στιγμή, με κάποιον τρόπο, να βρεθεί μία κοινή πορεία για να κατευθυνθούν προς τα εκεί.

Σίγουρα, ο McEwan, δεν επιμένει αρκετά στην περιγραφή κι αποτύπωση του εναλλακτικού αυτού κόσμου που έχει δημιουργήσει, στοιχείο που σε προσωπικό επίπεδο μού έλειψε και θα ήθελα να τον έχω δει να επεκτείνεται λίγο περισσότερο ως προς αυτό, αλλά στον αντίποδα έχει καταφέρει να εισχωρεί σε βάθος στην ψυχοσύνθεση των ηρώων του και να αναλύσει σε όλα τα επίπεδα τον πολύπλοκο και πολυδιάστατο εσωτερικό τους κόσμο, μα και τα συναισθήματα που βρίσκονται εκεί και που διογκώνονται όλο και περισσότερο όσο πλησιάζουμε προς την κορύφωση του δράματος, εκεί που ο χρόνος αρχίζει να πιέζει ασφυκτικά και που η επιλογή, η όποια επιλογή, είναι ένας μονόδρομος που κανείς δεν μπορεί ν' αποφύγει, ακόμα κι αν έρθει αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό.

Οι διαπροσωπικές και οι κοινωνικές σχέσεις μπαίνουν στο μικροσκόπιο του συγγραφέα και αναλύονται σε κάθε πιθανό -και απίθανο- επίπεδο. Η επιρροή της τεχνολογίας και το πως αυτή καθορίζει, όχι μόνο τις τάσεις, αλλά και τις συνειδήσεις των ανθρώπων, ακόμα και τα συναισθήματά τους, είναι ο κεντρικός άξονας γύρω απ' τον οποίο περιστρέφονται προσωπικές επιθυμίες, εσωτερικές αναζητήσεις, μα και διλήμματα ανθρώπινα κι εξαιρετικά δύσκολα, που πολλές φορές οδηγούν σε αποφάσεις σκληρές κι επίπονες. Όχι μόνο επειδή μπορεί να πληγωθούμε μέσα από αυτές, αλλά γιατί καλούμαστε ν' απογυμνωθούμε μπροστά στις αλήθειες της ψυχής μας και εν τέλει πράξουμε αυτό που είναι το καλύτερο. Και, άραγε, είναι τόσο εύκολο ν' αντιγράψει η τεχνολογία, εκτός από τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, και τα ανθρώπινα συναισθήματα; Ή μήπως, τελικά, τα συναισθήματά μας ανήκουν στην σφαίρα μιας εικονικής πραγματικότητας που έχουμε εμείς οι ίδιοι πλάσει, επειδή δεν αντέχουμε την αλήθεια μας;
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Ian McEwan
Μεταφραστής: Σχινά Κατερίνα
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 416
ISBN: 978-960-16-8472-7