Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Είναι µαζί από την πρώτη µέρα. Τα δίδυµα αδέρφια, η Αλίσσα και ο Άντον. Σ’ ένα µικρό διαµέρισµα στη Μόσχα των µετασοβιετικών χρόνων τραβάνε το ένα τις µπούκλες του άλλου καθώς οι γονείς τους ορµούν ο ένας στον άλλον. Αργότερα, στη δυτικογερµανική επαρχία, κυκλοφορούν στους διαδρόµους του κτιρίου υποδοχής προσφύγων και µπαίνουν στα ξένα δωµάτια για να κλέψουν τσιγάρα και να µυρίσουν µπουκαλάκια µε αρώµατα. Κάποια χρόνια µετά, όταν η Αλίσσα παρατάει τις σπουδές µαθηµατικών για να αφοσιωθεί στις προπονήσεις του µποξ, ο Άντον εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει ίχνη πίσω του. Ώσπου µια µέρα φτάνει µια κάρτα από την Κωνσταντινούπολη – δε γράφει λέξη, δεν έχει αποστολέα. Η Αλίσσα τότε θα βρεθεί στην πολύβουη, διχασµένη πόλη του Βοσπόρου, όπου υπάρχουν κοµµάτια της οικογένειάς της και της ιστορίας της, σε αναζήτηση του αδερφού της. Όσο περισσότερο θα ερευνά, τόσο λιγότερο νόηµα θα βγάζει για όλα, για τη µητρική γλώσσα, την πατρίδα, το «φύλο»...

Προσωπική άποψη:
Αν και το συγκεκριμένο βιβλίο το έχω διαβάσει εδώ και αρκετές βδομάδες, χρειάστηκε ν' αφήσω να περάσει αυτό το διάστημα προκειμένου να γράψω την άποψή μου γι' αυτό. Ορισμένα βιβλία, πρέπει να τ' αφήσεις να ζυμωθούν μέσα σου προτού να καταλήξεις σε οριστικά συμπεράσματα σχετικά με αυτά, και το συγκεκριμένο σίγουρα ανήκει στην κατηγορία αυτή. Γιατί το "Εκτός εαυτού" είναι ένα βιβλίο που σε αρκετά σημεία θα νιώσεις να σε κουράζει, όμως, πέραν από αυτό, μιλάει για τόσα πολλά και σημαντικά ζητήματα, που δεν μπορεί ούτε να σου περάσει αδιάφορο, ούτε να μην σε αγγίξει.

Η Αλίσσα και ο Άντον είναι δίδυμοι. Ήταν μαζί από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής τους σε αυτό τον κόσμο και έχουν μοιραστεί τα πάντα, από την κοιλιά της μητέρας τους μέχρι το ίδιο κρεβάτι, κάτω από μια κοινή στέγη όπου μέσα στους τέσσερις τοίχους της έζησαν μια ζωή που δεν ήταν εύκολη, αλλά όπου είχαν τουλάχιστον ο ένας τον άλλον. Μέχρι που μια μέρα, ο Άντον εξαφανίζεται χωρίς ν' αφήσει κανένα απολύτως ίχνος πίσω του και ο κόσμος που ήξερε η Αλίσσα έως εκείνη τη στιγμή αλλάζει για πάντα. Μια κάρτα από την Κωνσταντινούπολη, χωρίς στοιχεία αποστολέα, θα τη οδηγήσει στο να πάρει την απόφαση να ταξιδέψει ως εκεί αναζητώντας τον εξαφανισμένο της αρχηγό, ανακαλύπτοντας στην πορεία της αναζήτησής της και όλα εκείνα τα μικρά και χαμένα κομμάτια της οικογένειάς της, την ύπαρξη των οποίων αγνοούσε, όπως και τόσα άλλα.

Το "Εκτός εαυτού" είναι ένα βιβλίο που αν έπρεπε να το χαρακτηρίσουμε με δύο λέξεις αυτές θα ήταν ευρηματικό και ιδιαίτερο. Παρά που δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, καταφέρνει θα θίξει, να αναπτύξει και να διερευνήσει σε αρκετό βάθος ορισμένα πολύ σημαντικά και ευαίσθητα ζητήματα, με τη σοβαρότητα, την ευγένεια, αλλά και με την ωμότητα συνάμα που θα έπρεπε, όπως είναι η ενδοοικογενειακή βία, ο ρατσισμός -χωρίς να περιορίζεται μόνο στην κοινωνική του διάσταση-, τη μετανάστευση με ό,τι αυτή συνεπάγεται, αλλά και τον επαναπροσδιορισμό του φύλου. Κανένα απ' τα θέματα αυτά δεν είναι ευχάριστα, ωστόσο, δυστυχώς αποτελούν κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης και κοινωνίας, και το να θίγονται μέσω της λογοτεχνίας, μόνο ως τροφή για σκέψη μπορούν να λειτουργήσουν.

Η αφήγηση, ορισμένες στιγμές, είναι κάπως χαώδης και ίσως νιώσεις να χάνεσαι στα μονοπάτια της, αλλά αν διαβάζεις αυστηρά συγκεντρωμένος, τότε μπορείς να παρακολουθήσεις σχετικά άνετα τη μετάβαση από τόπο σε τόπο, από χρόνο σε χρόνο, από πρόσωπο σε πρόσωπο, από το ένα ζήτημα στο άλλο. Υπάρχει αφηγηματική ένταση και νεύρο, η ροή είναι συνεχής και αδιάκοπη, και παρά που ώρες ώρες είναι τόσο πληθωρική και νιώθεις να πνίγεσαι μέσα της, αν μείνεις επικεντρωμένος στη βαθύτερη ουσία της, τότε μπορείς να δυεισδήσεις σε αυτήν και να παρακάμψεις, όχι να παραβλέπεις, τα όποια αρνητικά, και ν' αφεθείς σε ένα εξαιρετικά καλογραμμένο κείμενο.

Συνοψίζοντας, οφείλουμε να αναφερθούμε στο γεγονός πως το εν λόγω βιβλίο δεν είναι απλά ένα λογοτεχνικό παράδειγμα, με υψηλού επιπέδου χειρισμό γλώσσας -που ισοσταθμίζει την αφηγηματική πληθωρικότητά του-, αλλά κι ένα βιβλίο που παρά που επιλέγει να καταπιαστεί με πάρα πολλά ζητήματα, αφιερώνει σχεδόν ισάξιο χρόνο σε όλα αναλύοντάς τα τόσο όσο πρέπει, δεν τα αντιμετωπίζει επιπόλαια, ούτε προσπαθεί να τα εκμεταλλευτεί προς δημιουργία εντυπώσεων. Πάνω απ' όλα, όμως, είναι ένα βιβλίο που μιλάει για το "εγώ" και το "εσύ" και το πως αυτά τα δύο μπορούν να γίνουν ένα "εμείς" που είτε θα μας ολοκληρώσει είτε θα μας πνίξει. Γιατί όταν το "εμείς" μας κυριεύει τότε ξεχνάμε το "εγώ" μας, κι όταν το "εγώ" μας προσπαθεί να επιβληθεί στο "εμείς" μας, τότε ίσως να χάνουμε την αλήθεια μιας εικόνας που βρίσκεται μπροστά μας, αλλά που και πάλι δεν μπορούμε να διακρίνουμε.
Βαθμολογία 8,5/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Sasha Marianna Salzmann
Μεταφραστής: Λαγουδάκου Γιώτα
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2021
Αρ. σελίδων: 432
ISBN: 978-960-16-8746-9