Η πολυβραβευμένη Γιόλα Δαμιανού-Παπαδοπούλου είναι μία συγγραφέας την πένα της οποίας γνώρισα πριν από πολλά χρόνια αλλά που αγάπησα από την πρώτη κιόλας στιγμή. Ειλικρινής, εκφραστική, ρεαλίστρια, μια γυναίκα που είναι ολοφάνερο πως αγαπά τη ζωή και πως επιλέγει να την αφηγηθεί με τις καλές και τις κακές στιγμές της, αναμφίβολα ξεχωρίζει σε μια εποχή όπου οι "ονειρεμένες" ιστορίες και το παραμύθι στερούν από την ρεαλιστική απεικόνιση την σπουδαιότητά της. Την ευχαριστώ πολύ που δέχτηκε να μας μιλήσει για το τελευταίο της βιβλίο, "Η ζωή είναι αγάπη", που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ένα ακόμα συγκλονιστικό έργο στην μακρύ βιογραφικό της.

Το τελευταίο σας βιβλίο, “Η ζωή είναι αγάπη”, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, είναι βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία. Πόσο σας επηρέασε αυτό το γεγονός, συναισθηματικά, αλλά και πόσο εύκολο ήταν να χειριστείτε την ιστορία αυτή ώστε να εντάξετε ορισμένες πτυχές της στο μυθοπλαστικό κομμάτι που δημιουργήσατε η ίδια;

Πριν από ένα χρόνο όταν συνάντησα για πρώτη φορά την πραγματική ηρωίδα και την άκουσα να διηγείται την ιστορία της, μέσα μου ένιωσα δέος και έντονα συναισθήματα. Θαύμασα το θάρρος, την μαχητικότητα και τη δύναμη αυτής της γυναίκας και αποφάσισα την ίδια στιγμή πως ήθελα να γράψω αυτό το μυθιστόρημα. Ήταν μια εσωτερική ανάγκη να εκφράσω αισθήματα που ξύπνησαν μέσα μου. Ήταν έκφραση θαυμασμού αλλά και διαπίστωσης πως η ζωή δεν σταματά στα δύσκολα. Η ψυχή και το πνεύμα μας δίνουν φτερά και πετάμε. Όταν εγώ στην καθημερινή μου ζωή καταπιάνομαι με ασήμαντους φόβους και εύκολα τα παρατάω, εκεί έξω υπάρχουν άνθρωποι που χωρίς σωματικές δυνάμεις, κάνουν θαύματα.
Από την αρχή είχα αποφασίσει πως θα έπαιρνα από αυτή την γυναίκα όσα αφορούσαν τους αγώνες, το ψυχικό σθένος, την προσφορά και την πορεία που χάραξε για να δώσω τα αισιόδοξα μηνύματα που εκπέμπει μια τέτοια ιστορία. Γι’ αυτό δεν δυσκολεύτηκα να δέσω τον περίγυρό της με μυθοπλασία.

Η Ιάνθη είναι ένας ιδιαίτερα τραγικό χαρακτήρας. Έχει μια υπέροχη ζωή και ένα ακόμα πιο υπέροχο μέλλον μπροστά της. Όλα αυτά, όμως, χάνονται μέσα σε μια μόνο στιγμή. Αυτό, ορισμένοι, θα το αποκαλούσαν μοίρα ή πεπρωμένο. Πιστεύετε σε κάποιο από αυτά;

Είναι αλήθεια πως δεν χρειάζεται παρά μονάχα μια στιγμή για να σταματήσει η ροή της ζωής μας. Αυτή τη δεδομένη στιγμή που έλαχε να είσαι στο συγκεκριμένο σημείο. Η Ιάνθη θα μπορούσε να απολαμβάνει ένα ωραίο δείπνο με την οικογένεια της. Κισμέτ. Μοίρα. Αν δεν είναι αυτό μοιραίο ή πετρωμένο τι μπορεί να είναι; Πιστεύω και στα δυο, ίσως τα πολλά χρόνια που έζησα στην Αφρική να νε μπόλιασαν με τη μοιρολατρία. Οι ιθαγενείς πιστεύουν πως τη ζωή όσο και να την οδηγούμε στην κατεύθυνση που θέλουμε, αυτή θα τραβήξει τη δική της πορεία. Κάποιος την έχει προκαθορίσει πριν από εμάς.

Η πρωταγωνίστριά σας μένει τετραπληγική, ένα γεγονός που δεν αλλάζει άρδην μόνο τη δική της ζωή, αλλά και τις ζωές των ανθρώπων γύρω της. Πόσο εύκολο ήταν για εσάς να μπείτε, τόσο στην ψυχοσύνθεση της ίδιας της Ιάνθης, όσο και στων οικείων της που παρά τις ομοιότητές τους, έχουν τεράστιες διαφορές;

Παρ’ όλο που αυτή η γυναίκα άνοιξε διάπλατα την καρδιά της και με άφησε να αγγίξω τις πιο λεπτές χορδές της ψυχής της, δεν μου ήταν καθόλου εύκολο να γράψω την ιστορία της. Όσο την άκουγα να μιλά πίστευα πως ήμουν έτοιμη να αρχίσω να γράφω. Όμως όταν κάθισα μπροστά στον υπολογιστή τα χέρια μου έμειναν αδρανή. Μου διέφευγαν λεπτομέρειες για να συνθέσω τη διαδικασία και τον τρόπο που κάνει κάποια πράγματα με άνεση και γρηγοράδα. Η ενεργητικότητά της να κινεί με ευχέρεια το καρότσι της, εκείνη η σπιρτάδα που το μικρό της δακτυλάκι κτυπούσε τα πλήκτρα στο κινητό της και έστελνε μηνύματα, . Στην αντίληψή μου ήταν τόσο μεγάλο το ανάστημά της και ήμουν πολύ μικρή για να την κλείσω στις σελίδες μου. Χρειάστηκε να τη συναντήσω αρκετές φορές για να πιάσω τον παλμό και την κίνηση, τον τρόπο σκέψης. Χρειάστηκε να μιλάμε ώρες ατέλειωτες στο τηλέφωνο για να πιάσω τις ψυχικές της διακυμάνσεις, τις εκρήξεις της χαράς αλλά και της απόγνωσης. Παρ’ όλα αυτά όταν είσαι πλάι της δεν υπάρχει καμιά μιζέρια. Θα πάει μόνη της στην υπεραγορά και αργότερα θα επιβλέψει το μαγείρεμα στην κουζίνα της, για να περιποιηθεί την οικογένεια της. Μετά θα φύγει να πάει σε μια συνεδρίαση στον Οργανισμό Παραπληγικών, σ’ ένα σχολείο να μιλήσει για την οδική ασφάλεια. Το απόγευμα θα διδάξει παιδιά μεταναστών την ελληνική γλώσσα. Για ποια διαφορετικότητα είπαμε πως μιλάμε;

Γνωρίζοντας κάποιος πιο... “ευαίσθητος” αναγνώστης, το θέμα του βιβλίου σας, μπορεί να δίσταζε να το επιλέξει σκεπτόμενος πως ίσως να είναι... “βαρύ”. Σας προβλημάτισε αυτή η σκέψη, έστω και για μια στιγμή;

Ομολογώ πως όσο το έγραφα δεν σκέφτηκα καθόλου αυτή την προοπτική. Στο μυαλό μου είχα μόνο τα δυνατά μηνύματα που μπορεί να δώσει, σε μια εποχή δύσκολη που ο κόσμος τα έχει ανάγκη. Τώρα που κυκλοφορεί το έχω σκεφτεί για λίγο. Όμως με χαρά μου διαπιστώνω πως όσοι αποφάσισαν να το διαβάσουν δεν παύουν να σχολιάζουν την αισιοδοξία που εκπέμπει. Κάποιος μου τηλεφώνησε για να πει «τώρα που το τέλειωσα νιώθω να έγινα καλύτερος άνθρωπος». Γιατί μόνο δέος μπορεί κάποιος να νιώσει διαπιστώνοντας πως δεν υπάρχουν εμπόδια όταν έχεις το θάρρος να τα προσπεράσεις.

Ορισμένες περιγραφές σας, ειδικά όσον αφορά την κατάσταση της Ιάνθης και την πορεία της εξέλιξης της υγείας της, δεν είναι μόνο πολύ παραστατικές, αλλά και ιδιαίτερα σκληρές. Δεν έχετε αποκρύψει κάτι, ούτε έχετε προσπαθήσει να το ωραιοποιήσετε. Αντίθετα, επιλέξατε να είστε ειλικρινής και να πείτε τα πράγματα με το όνομά τους. Αυτό υποθέτω πως χρειάζεται και ειδική έρευνα, προκειμένου να συγκεντρωθούν οι απαραίτητες πληροφορίες, αλλά και ψυχικό σθένος καθώς θεωρώ πως είναι δύσκολο να διαχειριστείς μια τόσο λεπτή κατάσταση, σωστά;

Δεν ξέρω αν το βιβλίο μου γίνεται σκληρό επειδή περιγράφω ρεαλιστικά τη σωματική ανικανότητα. Όμως δεν πρέπει να το νιώθουμε έτσι. Αν λέγονται μερικά πράγματα με το όνομά τους ίσως μας γίνουν οικεία και δεν θα χρειάζεται να αποστρέφουμε το βλέμμα όταν συναντάμε ανθρώπους σε αναπηρικά καροτσάκια. Ομολογώ πως δεν έγραψα αυτό το βιβλίο χωρίς προβληματισμό και έρευνα. Επισκέφτηκα το τμήμα παραπληγικών, κουβέντιασα με νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές και ψυχολόγους γιατί όπως λέτε κι εσείς είχα να κάνω με μια ιδιαίτερα λεπτή κατάσταση.

Το βιβλίο σας πραγματεύεται θέματα όχι τόσο ευχάριστα και καταστάσεις δύσκολες και επίπονες, σε πολλαπλά επίπεδα. Παρ' όλα ταύτα, σε προσωπικό επίπεδο, με συγκίνησε και στο τέλος με άφησε με μια γλυκιά γεύση αισιοδοξίας. Αποσκοπούσατε σε κάτι τέτοιο, στο να νιώσει τέτοια συναισθήματα ο αναγνώστης;

Όταν ένιωσα την ανάγκη να γράψω αυτή την ιστορία δεν ήταν για να προβάλω την τραγική της πλευρά αλλά γιατί εξέπεμπε αισιοδοξία, μεγαλείο και δύναμη ψυχής. Η ηρωίδα μου δεν είναι για να τη λυπόμαστε, είναι μια προσωπικότητα που πρέπει να μας εμπνέει και να τη θαυμάζουμε. Το βιβλίο «Η ζωή είναι αγάπη» είναι ένας ύμνος στην προσφορά και την ανιδιοτέλεια της αγάπης.


Η Ιάνθη, παρά που αρχικά παραδίδει τα όπλα, αποφασίζει τελικά να παλέψει για τη ζωή της, τα όνειρά της. Πόσο εφικτό είναι, αλήθεια, κάτι τέτοιο για έναν άνθρωπο στη δική της κατάσταση;

Αυτό είναι και το μεγαλείο της ιστορίας. Η πραγματική ηρωίδα μας απέδειξε πως είναι εφικτό. Στην αρχή παραιτήθηκε και ήθελε να δώσει τέλος στη ζωή της, όμως στην πορεία νίκησε μέσα της η αγάπη. Αποδέχτηκε τον καινούργιο της εαυτό, τον αγάπησε, αγάπησε τους γύρο της και κατ’ επέκταση τη ζωή. Ξύπνησε μέσα της η επιθυμία να πραγματοποιήσει τα όνειρά της και να ζήσει όσα της αναλογούν.

Εκτός από την πρωταγωνίστριά σας, ποιος είναι ο χαρακτήρας εκείνος που ξεχωρίζει την καρδιά σας και για ποιο λόγο;

Ο Φώτης πιστεύω είναι ο μεγαλύτερος ήρωας σ’ αυτή την ιστορία. Ο άντρας που στάθηκε πλάι της με αγάπη, αφοσίωση και υπομονή, χωρίς ποτέ να αφήσει να φανεί η ιδιαιτερότητά της. Της συμπεριφέρεται σαν ίσος προς ίσο χωρίς διακρίσεις. Αυτό είναι που βοήθησε τη γυναίκα αυτή να δραστηριοποιηθεί.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία -αν υπήρξε κάποια τέτοια- που αντιμετωπίσατε κατά την διάρκεια της συγγραφής του συγκεκριμένου μυθιστορήματος;

Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν απ’ τη δική μου πλευρά. Όταν γράφω δίνομαι εντελώς στο πετσί των ηρώων μου και προσπαθώ να μην απομακρύνομαι για πολύ για να μην χάνω την ψυχική επικοινωνία μου μαζί τους. Σ’ αυτή την περίπτωση χρειάστηκε να καταβάλω διπλή προσπάθεια, και για εννιά μήνες κουβαλούσα μέσα μου ένα μουντό ουρανό. Όμως ήταν κι ένα σχολείο. Έμαθα τις σκέψεις και τα αισθήματα αυτών που κάθονται σε αναπηρικά καροτσάκια. Διαπίστωσα πως από άγνοια συχνά τους πληγώνουμε με ένα λάθος βλέμμα, ένα παράταιρο χαμόγελο. Πόσο εγωιστικά παρκάρουμε το αυτοκίνητο σε ένα μέρος με την ένδειξη «ανάπηρος».

Έχοντας διαβάσει και άλλα βιβλία σας, οφείλω να ομολογήσω πως αν κάτι που αρέσει σ' αυτά -πέραν της δύναμης της πένας σας- είναι το ότι προς χάριν του παραμυθιού, δεν θυσιάζετε τον ρεαλισμό. Δεν καταφεύγετε σε εύκολες λύσεις, ούτε δίνετε ιδανικά, ονειρεμένα τέλη στις ιστορίες των πρωταγωνιστών σας. Πόσο εύκολο είναι να επιλέγετε τον “δύσκολο” δρόμο; Ποιες σκέψεις σας καθοδηγούν την ώρα που υπογράφετε το κάθε τέλος;

Υποθέτω πως δεν καταβάλλω ιδιαίτερη προσπάθεια για να το πετυχαίνω γιατί και στη ζωή μου αυτό κάνω. Απλά είμαι ο εαυτός μου. Τώρα αν θέλετε να με ερωτήσετε τι πετυχαίνω παίρνοντας τον «δύσκολο δρόμο» σας λέω πως δεν το έχω ανακαλύψει ακόμη. Όταν υπογράφω το κάθε τέλος, αναλογίζομαι τι έχει να προσκομίσει ο αναγνώστης από αυτό που έγραψα.

Πιστεύετε πως οι άνθρωποι στις μέρες μας μπορούν ν' αγαπήσουν πραγματικά; Πώς μπορούν να κάνουν την υπέρβαση για τον άνθρωπό τους; Έχουν αυτή τη δύναμη μέσα τους, ν' αφεθούν σε ένα τόσο έντονο και πολύπλευρο συναίσθημα, χωρίς όρια ή η καθημερινότητα τους έχει αποδυναμώσει, κάνοντάς τους παράλληλα να ξεχνούν, να μην νιώθουν;

Στην αρχή όταν άκουσα αυτή την ιστορία, μου ήταν δύσκολο να κατανοήσω το είδος μιας τόσο ασύμμετρης σχέσης. Χρειάστηκε να πάρω γνωμάτευση από ειδικό, να μου εξηγήσει πώς παρόλη τη διαφορετικότητά τους αυτοί οι άνθρωποι κατάφεραν να ερωτευτούν και να ζήσουν μια καθόλα ευτυχισμένη ζωή. Ο ήρωας της ιστορίας μου έκανε την υπέρβαση. Και διαπιστώνω πως αυτό δεν είναι και τόσο σπάνιο στις μέρες μας. Συναντάμε ζευγάρια με διαφορετικότητα να ενώνουν τις ζωές τους αποδεικνύοντας πως η εξωτερική εικόνα δεν είναι το μοναδικό προσόν για να κερδίσουμε τον έρωτα. Χρειάζεται και η ομορφιά που πηγάζει μέσα από τη ψυχή μας!

Συνήθως, οι συγγραφείς, επιθυμούν να περάσουν κάποιο μήνυμα μέσα από κάθε βιβλίο τους. Με το “Η ζωή είναι αγάπη”, που μήνυμα θέλετε να περάσετε εσείς;

Τα μηνύματα που θέλω να περάσω με το μυθιστόρημα «Η ζωή είναι αγάπη» είναι πως η ζωή δεν σταματά στα δύσκολα. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να αντλεί δύναμη μέσα από τη ψυχή και το πνεύμα του. Φτάνει να αγαπά τη ζωή και να θέλει να ζήσει.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας, συγγραφικά σχέδια; Κλωθογυρίζει ήδη μέσα στο μυαλό σας η ιδέα του επόμενου βιβλίου σας ή βρίσκεστε σε περίοδο ανάπαυλα και ξεκούρασης;

Έχω ήδη αρχίσει να γράφω δειλά δειλά το επόμενο μου μυθιστόρημα. Συνήθως δεν λέω πολλά γιατί ποτέ δεν ξέρεις πού θα καταλήξει. Είναι κι αυτό σαν τη ζωή, όπου θέλει πάει.