Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Ένα σύγχρονο αριστούργηµα από την πιο δηµοφιλή Ιταλίδα συγγραφέα της εποχής µας. Η Υπέροχη Φίλη µου, το πρώτο βιβλίο της Τετραλογίας της Νάπολης, είναι η ιστορία της Έλενας και της Λίλα, µια ιστορία που ξεκινά τη δεκαετία του ’50 µε φόντο µια φτωχογειτονιά της Νάπολης. Η συγγραφέας καταδύεται στην περίπλοκη φύση της φιλίας των δύο κοριτσιών που από έφηβες γίνονται γυναίκες, ακολουθώντας βήµα βήµα την εξέλιξη καθεµιάς ξεχωριστά, τον τρόπο που η µία επηρεάζει την άλλη, τα συναισθήµατα που ανά τις δεκαετίες τις βοηθούν να χτίσουν µια ουσιαστική, ακλόνητη σχέση. Με απαράµιλλο στιλ και αψεγάδιαστη, σχολαστική µατιά η Φερράντε σε µια καθηλωτική αφήγηση ξεδιπλώνει µέσα από την ιστορία µιας φιλίας την ιστορία µιας γειτονιάς, µιας πόλης κι εντέλει ενός έθνους που βιώνει κοσµοϊστορικές αλλαγές µε το πέρασµα των δεκαετιών.

Προσωπική άποψη:
Ένα από τα βιβλία που έκαναν μεγάλη επιτυχία το φετινό καλοκαίρι, και που έχει κερδίσει παγκόσμια αναγνώριση, είναι αναμφίβολα το "Η υπέροχη φίλη μου" της συγγραφέως φάντασμα, αφού ποτέ κανείς δεν την έχει δει και δεν ξέρει πως μοιάζει, Elena Ferrante. Βέβαια, η Ferrante δεν έκανε επιτυχία φέτος, αλλά αρκετά χρόνια νωρίτερα, πράγμα που δεν την καθιστά πλέον συγγραφέα φαινόμενο, αλλά επιτυχημένη best-sellerίστρια. Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό έχει τα θετικά και τ' αρνητικά του ενώ την ίδια στιγμή, δίνει τροφή στους κακοπροαίρετους ώστε να μειώσουν το έργο της. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει, αφού είναι συχνό φαινόμενο, πόσο μάλλον στην Ελλάδα. Ποια είναι όμως η αλήθεια για το "Η υπέροχη φίλη μου"; Είναι το βιβλίο αριστούργημα που ορισμένοι υποστηρίζουν, ή πρόκειται για άλλο ένα υπερεκτιμημένο λογοτεχνικό έργο;

Η ιστορία μας ξεκινάει στη Νάπολη της δεκαετίας του ΄50, όπου η βία αποτελεί φαινόμενο στις φτωχικές γειτονιές της πόλης, με τα παιδιά να μεγαλώνουν σε αυτές θεωρώντας το ως κάτι φυσιολογικό, όπως φυσιολογικό θεωρούν και το να μην έχουν όνειρα. Σ' εκείνες τις γειτονιές γεννιούνται δύο κορίτσια, η Έλενα και η Λίλα, που θα συναντηθούν στην πρώτη τάξη του δημοτικού και που παρά τις τεράστιες διαφορές τους, θα δέσουν τις ζωές τους με μια δυνατή φιλία. Τα χρόνια περνούν και η σχέση των δύο κοριτσιών περνάει από διάφορα στάδια και δοκιμάζεται, άλλοτε με την αγάπη να παίρνει τα ηνία των αποφάσεών τους και άλλες φορές πάλι, την ζήλια να κυριαρχεί και να τροφοδοτεί την ανταγωνιστικότητα μεταξύ τους. Όνειρα, ελπίδες, κρυφές επιθυμίες, πραγματώνονται ή συντρίβονται μέσα σε ένα ταξίδι που οδηγεί προς την ενήλικη ζωή και στην προσωπική συνειδητοποίηση του ποιοι είμαστε και τι μπορούμε να γίνουμε.

Αυτό που θα ήθελα ν' αναφέρω σε πρώτη φάση είναι το με πόσο ζωντανό, παραστατικό και ρεαλιστικό τρόπο έχει αποτυπώσει στο χαρτί η συγγραφέας, τη Νάπολη των χρόνων εκείνων. Σαν να βρισκόμαστε στο σκηνικό παλιάς ταινίας, περιπλανιόμαστε στα στενά της γοητευτικής μα και συνάμα επικίνδυνης αυτής πόλης, όπου δύο γενιές συγκρούονται, στο μεταίχμιο μιας εποχής που όλα καλούνται είτε να παραμείνουν ίδια είτε ν' αλλάξουν οριστικά. Η σύγκρουση ανάμεσα σε μια γενιά που θεωρεί πως η "τιμή" είναι πάνω απ' όλα, μια "τιμή" που βλέπει μέσα από ένα παραμορφωμένο πρίσμα που γαλούχησε ανθρώπους για δεκαετίες ολόκληρες, και στη γενιά εκείνη που θέλει να ονειρευτεί και να τολμήσει να ζήσει τα όνειρα αυτά ακόμα κι αν επιφέρουν κόστος βαρύ κι ασήκωτο, ακόμα κι αν κληθεί να πάρει αποφάσεις που θ' αφήσουν σημάδια μέσα της για πάντα. 

Και περνάμε στις δύο πρωταγωνίστριες της ιστορίας μας, την Έλενα και τη Λίλα. Δύο προσωπικότητες εκ διαμέτρου αντίθετες που υπηρετούν στο έπακρο τον Νόμο της Φυσικής που ορίζει πως τα ετερώνυμα έλκονται. Ωστόσο, έστω κι αν αυτό συμβαίνει, είναι απίθανο ν' αποφύγεις συγκρούσεις κι εκρήξεις, αν όχι σε μόνιμη, σε τακτική βάση. Μιλάμε για δύο κορίτσια που φέρουν πάνω τους όλα τα λάθη των γονιών τους, μιας κοινωνίας που μεγαλώνει τα παιδιά της μέσα στην καταπίεση και τη βία, μα πάνω απ' όλα, που τους στερεί το δικαίωμα να ονειρεύονται. Κατάλοιπα κι επαναστατικά ένστικτα, μπερδεύονται με τα όνειρα και τις κρυφές ελπίδες των δύο κοριτσιών που πιστεύουν πως αν όχι τον κόσμο, μπορούν ν' αλλάξουν τους εαυτούς και τις ζωές τους. Μπορούν όμως να το πετύχουν χωρίς να πληρώσουν κάποιο τίμημα; Μπορεί ν' αντέξει μια φιλία ανάμεσα σε δύο κορίτσια που σταδιακά γίνονται γυναίκες, καλλιεργώντας βαθιά μέσα τους όλες εκείνες τις γυναικείες αμαρτίες που είναι ικανές να συντρίψουν τα πάντα;

Εν κατακλείδι, θεωρώ πως το συγκεκριμένο βιβλίο της τετραλογίας, έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον ως προς την κοινωνιολογική και πολιτιστική του ανάλυση. Με αυτό δεν εννοώ πως το ψυχογραφικό προφίλ των ηρωίδων, η ανάπτυξή του και η εξέλιξή του παράλληλα με την διαπροσωπική τους σχέση, δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον, αλλά με ιντριγκάρει περισσότερο το πρώτο. Όπως και να 'χει, έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ καλογραμμένο βιβλίο, με απλή γλώσσα που μιλάει κατευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη, και που δεν διστάζει την ίδια στιγμή ν' αποτυπώσει σκληρές αλήθειες με τον πιο ωμό τρόπο. Η ιστορία ρέει αβίαστα, αν και στα σημεία γίνεται λίγο πιο φλύαρο απ' όσο θα έπρεπε, η αγωνία μας για το μέλλον των δύο κοριτσιών και της μεταξύ τους σχέσης όλο και μεγαλώνει με το πέρας των εξελίξεων, και είναι σίγουρο πως αγωνιούμε να δούμε πως θα πραγματωθεί η ενηλικίωσή τους και τι αυτή θα φέρει μαζί της, στο προσεχές μέλλον.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Elena Ferrante
Μεταφραστής: Δότση Δήμητρα
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2016
Αρ. σελίδων: 436
ISBN: 978-960-16-6785-0