Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Η Χριστίνα Παπάζογλου και ο Αλμπέρτο Ματαλών συναντιούνται στη Θεσσαλονίκη το 1927. Είναι γείτονες και πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο. Αυτά είναι και τα μοναδικά πράγματα που τους ενώνουν. Εκείνη είναι ανιψιά του μητροπολίτη της πόλης κι εκείνος γιος μιας εύπορης εβραϊκής οικογένειας.
Ο έρωτας που θα γεννηθεί μεταξύ τους μοιάζει καταδικασμένος. Στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου –ένα μωσαϊκό προσφύγων, φτωχολογιάς, αλλά και μιας πλούσιας, ανθηρής ισραηλιτικής κοινότητας– οι κανόνες της κοινωνίας και της θρησκείας δεν αφήνουν άλλο περιθώριο στο ζευγάρι παρά να ακολουθήσει διαφορετικούς δρόμους.
Από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα κι από κει στη μακρινή Βιέννη, ο Αλμπέρτο και η Χριστίνα γίνονται μάρτυρες των ταραγμένων στιγμών πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι όταν αυτός ξεσπάει, ό,τι ως τότε θεωρούνταν δεδομένο ανατρέπεται μέσα στη λαίλαπα των γεγονότων. Η Χριστίνα, ο Αλμπέρτο, ο Μπενίκο, η Νινόν, η Ρούλα και ο Αστέρης θα κληθούν να αναμετρηθούν με τον εαυτό τους και τις πεποιθήσεις τους, αλλά και με όσα, σε πείσμα των καιρών, ποτέ δεν απαρνήθηκαν.
Ένα βιβλίο για μια πόλη, δυο κοινότητες και τους ανθρώπους που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους και την Ιστορία.

Προσωπική άποψη:
Μετά από σχεδόν δύο χρόνια συγγραφικής απουσίας, και ένα βιβλίο -βλέπε "Δεύτερη πράξη"- που δεν πήγε και τόσο καλά όσο τα δύο πρώτα της, εξαιτίας της διαφοροποίησής του στον τρόπο αφήγησής του, η μυστηριώδης και εξαιρετικά αγαπητή Μεταξία Κράλλη, επιστρέφει φέτος με ένα βιβλίο αρκετά διαφορετικό απ' αυτά που έχει συνηθίσει το κοινό της. Χωρίς ν' απαρνιέται πλήρως το μοτίβο που την καθιέρωσε, αλλά και χωρίς ν' αλλάζει δραματικά το ύφος της, δημιούργησε αυτή τη φορά μια αισθηματική ιστορία η οποία, όμως, εξελίσσεται με φόντο την Ελλάδα μιας άλλης εποχής, εκείνης του μεσοπολέμου και της κατοχής, που αν και θεωρητικά μακρινή από το σήμερα, έχει τόσες όμοιότητες με αυτό που ζούμε εμείς, που είναι σχεδόν τρομακτικό και σίγουρα, σε αρκετά σημεία, δυσβάσταχτο, αλλά με ένα τρόπο γοητευτικό, που σε παρασέρνει.

Η κεντρική ιστορία του βιβλίου αρκετά απλή, ίσως και ειπωμένη πολλές φορές, από την άποψη πως η σύγκρουση δύο κόσμων με φόντο έναν -θεωρητικά- αταίριαστο έρωτα, είναι κάτι που έχει εμπνεύσει πολλάκις τη λογοτεχνία ανά τους αιώνες. Ωστόσο, η κυρία Κράλλη καταφέρνει να μας συγκινήσει και να μας κάνει να δεθούμε με το δράμα της Χριστίνα και του Αλμπέρτο και το σημαντικότερο, χωρίς να καταφεύγει, ούτε για μια στιγμή, σε φτηνούς και ύπουλους μελοδραματισμούς, που μοναδικό σκοπό θα είχαν να εκβιάσουν τα συναισθήματα των αναγνωστών. Αντίθετα, μέσα από τα ψυχογραφήματα των χαρακτήρων της και την ανάπτυξη αυτών, γινόμαστε μάρτυρες μιας αγάπης βαθιά αληθινής και δυνατής, αλλά και του ξεδιπλώματος δύο ψυχών που δεν επιθύμησαν ποτέ τίποτα άλλο από το να είναι ελεύθεροι να ζήσουνε μαζί, δημιουργώντας νέα ζωή και δίνοντας ελπίδα σ' έναν τόπο που συνεχώς βασανίζεται από δεινά που μοιάζουν ατελείωτα.

Όσον αφορά το ιστορικό κομμάτι της αφήγησης, είναι εμφανές πέρα για πέρα, πως η συγγραφέας έχει πραγματοποιήσει εξονυχιστική έρευνα της εποχής που πραγματεύεται το μυθιστόρημά της, με την ίδια να αναφέρεται στα σημεία, εξαιρετικά έντεχνα, σε μικρές λεπτομέρειες που αν και δεν παίζουν φαινομενικά μεγάλο ρόλο στις εξελίξεις, τονίζουν στην πραγματικότητα την σοβαρότητα με την οποία αντιμετώπισε το εγχείρημά της αυτό. Σκοπός της, και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα, δεν ήταν απλά να τοποθετήσει τη δράση της δικής της ιστορίας στο φόντο της Ιστορίας της μεσοπολεμικής Ελλάδας, αλλά να την κάνει κι αυτή πρωταγωνίστρια στην εξέλιξη του δράματος. Και το πέτυχε, με έναν τρόπο μοναδικό και ανεπανάληπτο, που μπορεί κάπου μέσα μας να μας πληγώνει με την αλήθεια του, αλλά που είναι παραστατικός, περιγραφικός και κυρίως, ειλικρινής.

Και μπορεί ο όγκος του βιβλίου να είναι μεγάλος, όμως πιστέψτε με, δεν καταλαβαίνεις πως φεύγει η μία σελίδα μετά την άλλη, ούτε το πως βυθίστηκες τόσο βαθιά στον μοναδικό αυτό κόσμο. Η αφήγηση έχει νεύρο, έντονο, σταθερό ρυθμό, ενώ η δραματουργία είναι πλεγμένη τόσο περίτεχνα που σε γοητεύει με την ευφυΐα της. Παράλληλα, η παραστατικές και άκρως ζωντανές περιγραφές, τόσο της Θεσσαλονίκης, όσο και της Αθήνας μιας άλλης εποχής, μας ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο και μας κάνουν να αισθανόμαστε πως περιδιαβαίνουμε μαζί με τους ήρωές μας στα στενά και τα σοκάκια εκείνα που είναι ποτισμένα με τη θύμηση ιστοριών που μπορεί ποτέ να μην ειπωθούν, αλλά που δεν θα λησμονηθούν από εκείνους που τις έζησαν, αφήνοντας ακόμα και μετά που θα έχουν φύγει, κάτι από την καρδιά και την ψυχή τους εκεί πέρα. Και ναι, ο συνδυασμός όλων αυτών, το δίχως άλλο, μας οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα πως η Μεταξία Κράλλη επέστρεψε δυναμικά και μάλιστα, βρίσκεται στην καλύτερη και πιο ώριμη στιγμή της.

Η κυρία Κράλλη, έστω και υπογείως, δεν διστάζει να ασκήσει μέσα από το έργο της αυτό, κοινωνικοπολιτική κριτική, τόσο στην Ελλάδα του τότε, όσο και στην Ελλάδα του σήμερα, που αν και προχωράει μπροστά, τα βήματά της φαίνεται να την οδηγούν όλο και πιο γρήγορα προς τα πίσω. Καλώς ή κακώς, ο άνθρωπος συνδέεται άμεσα με την κοινωνική κι εθνική ταυτότητα που του κληρονομείται, και το να αποδεσμευτεί απ' αυτές είναι δύσκολο, απαιτεί αγώνα και θυσίες, μα πάνω απ' όλα απαιτεί, ο καθένας από εμάς, να κοιτάξει βαθιά μέσα στην ψυχή του και ν' αναρωτηθεί: "ποιος πραγματικά είμαι;" Και ανάμεσα σε προβληματισμούς και σκληρές αλήθειες, ο έρωτας, η αγάπη, ανθρώπινα συναισθήματα που δεν μπορεί να τα ορίσει κανένας νόμος και κανένας κανόνας, παρά μονάχα τα θέλω της καρδιάς. Και ταξιδεύοντας στη Σαλονίκη του τότε και περνώντας μέσα από θάλασσες δυσκολιών και αντιξοοτήτων, φτάνουμε στο λιμάνι εκείνο που αν και το χτυπάει αλύπητα το κύμα, στέκει δυνατό και προσμένει. Αντέχει και ελπίζει. Αγαπά για πάντα και τελικά, αυτό, ίσως να είναι αρκετό.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Κράλλη Μεταξία
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2016
Αρ. σελίδων: 752
ISBN: 978-618-01-1671-7