Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Είναι ντροπή να μην ξέρεις το όνομα του πατέρα σου… Είναι ντροπή η μάνα σου να μένει αστεφάνωτη… Είναι ντροπή να είσαι η κόρη του εχθρού… Η Λένη είναι το κορίτσι της ντροπής.
Ο πόλεμος έχει τελειώσει και οι Έλληνες προσπαθούν να ξεχάσουν τη γερμανική Κατοχή. Η Λένη, όμως, με τα γαλανά της μάτια και τα ξανθά της μαλλιά, τους εμποδίζει. Προσβάλλει με την ύπαρξή της τα χρηστά ήθη της εποχής. Απέναντι σε μια πατρίδα που δεν την αποδέχεται, θα αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον στο Μόναχο. Εκεί θα γνωρίσει τον Γιόχαν που προσπαθεί να αποτινάξει το κηλιδωμένο όνομα που του κληροδότησε ο πατέρας του. Η Λένη θέλει να βρει τις ρίζες της, ο Γιόχαν θέλει να κάψει τις δικές του. Όλοι γνωρίζουν, μα κανείς δε μιλάει. Στα πρόσωπά τους βλέπουν τον εχθρό. Το παιδί του εχθρού είναι όμως εχθρός;
Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα βασισμένο στις αληθινές ιστορίες των παιδιών που έζησαν τα λάθη της Ιστορίας και πλήρωσαν τις αμαρτίες των γονιών τους. 

Προσωπική άποψη:
Η Σοφία Βόικου είναι μία γυναίκα που εκτιμώ απεριόριστα, τόσο ως άνθρωπο όσο και ως συγγραφέα. Είναι από τους δημιουργούς εκείνους που δεν επαναπαύονται ποτέ, που δεν αρκούνται στα θετικά λόγια και στα διθυραμβικά σχόλια ή στην επιτυχία ενός έργου τους, αλλά που θέλει συνεχώς να δοκιμάζεται, να εξελίσσεται, να μη μένει στάσιμη, εξού και κάθε φορά τολμάει να πάει ένα βήμα παραπέρα, όσο δύσκολο κι αν φαντάζει αυτό, όσο ριψοκίνδυνο κι αν είναι στα μάτια κάποιων που ίσως να σκέφτονται πως όταν έχεις το κοινό σου δεν χρειάζεται να πειραματίζεσαι και να παίζεις με τις πιθανότητες. Και όμως, εκείνη τολμάει, και με κάθε νέο της βιβλίο μάς ταξιδεύει σε νέους, διαφορετικούς κόσμους, μας συστήνει ήρωες που μπαίνουν στην καρδιά μας και ιστορίες που κυριεύουν το μυαλό, τις σκέψεις, τα συναισθήματά μας.

Η αλήθεια είναι πως μετά την "Πόλη που δακρύζει", ίσως το πιο ξεχωριστό και ιδιαίτερο βιβλίο της χρονιάς που πέρασε, δεν ήξερα τι να περιμένω. Η Σοφία Βόικου έχει δοκιμαστεί σχεδόν στα πάντα και τα έχει φέρει όλα εις πέρας, ενώ το να ξεπεράσει σε φαντασία κι έμπνευση το περσινό της έργο φάνταζε στα μάτια μου αρκετά δύσκολο. Και τότε έρχεται η ανακοίνωση της κυκλοφορίας του νέου της βιβλίου και όλα δείχνουν πως πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα και η πρώτη μου σκέψη είναι: Σίγουρα το έχει, μας το έχει αποδείξει και στο παρελθόν. Κι όμως, "Το κορίτσι της ντροπής" αποδείχθηκε ένα ιστορικό μυθιστόρημα πολύ διαφορετικό απ' ό,τι μας έχει παρουσιάσει η συγγραφέας μέχρι σήμερα και σίγουρα, πολύ πιο διαφορετικό, σκληρό, ειλικρινές, ιδωμένο -και δοσμένο- μέσα από ένα πρίσμα που ξεφεύγει από κάποια αυστηρά όρια του είδους, πολύ διαφορετικό απ' ό,τι έχουμε συνηθίσει μέσα σε ένα πιο ευρύ πλαίσιο.

Η Λένη είναι κόρη της Βιολέτας, της αμαρτωλής, της προδότριας, της αστεφάνωτης, της γυναίκας που ερωτεύτηκε έναν Γερμανό, έναν εχθρό της χώρας της, που πλάγιασε μαζί του και τόλμησε να φέρει στον κόσμο τον καρπό ενός έρωτα που δεν είχε τις ευλογίες ούτε του Θεού ούτε των ανθρώπων. Της Βιολέτας, που κόντρα σε όλα όσα επίτασσε το κλίμα, οι συνθήκες και οι άνθρωποι της εποχής εκείνης, τόλμησε να δει στο πρόσωπο του Γκούσταφ όχι κάποιον που άξιζε την περιφρόνηση και την οργή της, μα κάτι το διαφορετικό, ένα πρόσωπο καθάριο, μακριά από τη βρόμα και τη δυσωδία με την οποία είχε μάθει να συναναστρέφεται. Κι αν οι πρώτες μας σκέψεις είναι το πόσο αφελής, ανώριμη και ξεμυαλισμένη μπορεί να ήταν η νεαρή Βιολέτα, με μια δεύτερη, πιο ψύχραιμη ανάλυση, μπορούμε να καταλάβουμε από που πηγάζει αυτό που κάποιοι θα χαρακτήριζαν ως "προδοσία απέναντι στο Έθνος", και αυτό δεν είναι άλλο από την καρδιά της που ήταν γεμάτη όνειρα, αγάπη, ελπίδα και πίστη στον άνθρωπο και στην ψυχή που κρύβει αυτός μέσα του. Όχι στα ρούχα του, στην εθνικότητά ή στο όνομά του, αλλά σε κάτι βαθύτερο που είναι -ή θα έπρεπε να είναι- κοινή προτεραιότητα κι αξία όλων μας.

Η Βιολέτα τόλμησε να ζήσει τον έρωτα και αυτό την έφερε αντιμέτωπη με όλους όσοι γνώριζε. Με την οικογένειά της, τους φίλους, τους γείτονές της. Έγινε δακτυλοδεικτούμενη, έζησε την κατακραυγή, τον δημόσιο εξευτελισμό, την διαπόμπευση με τρόπο άγριο, σκληρό και άδικο, με τρόπο που δεν της άξιζε. Και όλο το βάρος της θεωρητικής της αμαρτίας, άθελά της, το κληροδότησε στο ίδιο της το παιδί, στην κόρη της, που γεννήθηκε φέροντας το στίγμα της ντροπής, μιας ντροπής της οποίας εκείνης είναι ο καρπός και η συνέχεια, μεγαλώνοντας σε έναν κόσμο που την μίσησε από την κοιλιά της μάνας της ακόμα, χωρίς να έχει βλάψει κανέναν. Ούτε τότε, ούτε στην πορεία της ζωής της, τότε που μάταια προσπαθούσε να αγκαλιάσει τον κόσμο κι εκείνος της γύριζε την πλάτη, τότε που πάλευε να ενταχθεί σε μια κοινωνία που φορούσε παρωπήδες και την απέρριπτε επειδή έτσι είχε μάθει να κάνει και τώρα πια δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Μια κοινωνία φαινομενικά καθαρή και άγια, που όμως μέσα της ήταν σαθρή, μολυσμένη μέχρι τα τρίσβαθα της ύπαρξής της, εμμονική με την "βρομιά" των άλλων γιατί αυτή τους βοηθούσε να κρύβουν τη δική τους, κάνοντας τα βλέμματα να στρέφονται σε εκείνους που ήταν πιο αδύναμοι και που ενώ θα έπρεπε, κανείς δεν τους άπλωσε το χέρι.

Κι όμως, οι άνθρωποι αυτοί στάθηκαν πιο δυνατοί από κάθε άλλον κι αυτό γιατί όσα χτυπήματα κι αν δέχτηκαν, όσες φορές κι αν έπεσαν στα γόνατα και σύρθηκαν στις λάσπες, όσο κι αν κάποιοι προσπάθησαν να τους κρατήσουν χάμω, με το κεφάλι τους βαθιά βουτηγμένο μέσα στη λάσπη, εκείνοι κατάφεραν να σταθούν μόνοι τους στα πόδια τους, να πάνε κόντρα σε όσα προσπάθησαν να τους επιβάλλον και έστω και αργά κάποιες φορές, διεκδίκησαν το δικαίωμά τους στο όνειρο, στη ζωή, στην ελευθερία. Το δικαίωμα του να είναι άνθρωποι, να είναι ο εαυτός του, να αγαπάνε και να το εκφράζουν ακόμα κι αν είναι λάθος, έστω και στα μάτια μόνο ορισμένων. Γι' αυτή την αγάπη μιλάει η συγγραφέας στο βιβλίο τούτο, όχι για απλά, συνηθισμένα ρομάντζα που βαδίζουν σε μια πεπατημένη της εποχής, αλλά σε συναισθήματα πολύ πιο βαθιά που πολεμήθηκαν σκληρά απ' όσους δεν ήταν σε θέση να καταλάβουν επειδή ήταν πιστή στις επιτακτικές ηθικολογίες μιας εποχής που αν δεν ήσουν με τους δικούς σου ήσουν με τους άλλους κι αν δεν ήσουν με τους άλλους δεν ήσουνα κανένας.

Η Σοφία Βόικου ζωντανεύει την εποχή μετά τον Πόλεμο με τρόπο σκληρό, ρεαλιστικό, ωμό ορισμένες φορές, όμως δεν ωραιοποιεί γεγονότα και καταστάσεις για να μην ενοχλήσει ή να μην θίξει κάποιους. Αντίθετα, τολμάει να πει την αλήθεια! Μια αλήθεια που όλοι μας γνωρίζουμε, πόσο μάλλον όσοι την βίωσαν στο πετσί της, αλλά που έχουμε μάθει να μην μιλάμε γι' αυτήν γιατί προτιμάμε τον ωραίο, τον ηρωικό μας εαυτό, όχι το χειρότερο κομμάτι αυτού που αντικατοπτρίζεται σαν μέσα σε καθρέφτη στα πρόσωπα όσων είναι πιστοί σε ιδέες και ιδεώδη που δεν έχουν βάση, δεν έχουν λογική, ή που και αν είχαν, αναμφίβολα στερούνται συναισθήματος. Αυτή η αλήθεια, όμως, δεν ισχύει μόνο για τα "μπάσταρδα" παιδιά των Γερμανών στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και για τα νόμιμα, εκείνα που μεγάλωσαν σε μια Γερμανία γεμάτη ιδεώδη και αξίες που με την ήττα της χώρας, όλα κατέρρευσαν μπροστά τους σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Παιδιά που θεωρούσαν πως ήταν ξεχωριστά, γεννημένα μέσα σε ένα Έθνος που άξιζε τον σεβασμό όλων, μια αλήθεια που ήταν ψεύτικη και που μάτωσε και πέθανε όπως τα δεκάδες χιλιάδες θύματα που βρήκαν τον θάνατο από τα χέρια των πατεράδων τους που θα έμεναν στην Ιστορία όχι ως πολεμιστές και ιδεαλιστές, αλλά ως φονιάδες πιστοί σε ένα μανιακό ιδεώδες που κανείς δεν θα έπρεπε ποτέ να έχει υπηρετήσει.

Μπορώ να πω πολλά ακόμα! Θα ήθελα να πω πολλά ακόμα, όμως καμιά φορά το να φλυαρούμε είναι λάθος, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με πραγματικά μεγάλα και σπουδαία βιβλία που έχουν να διδάξουν αλήθειες, να γεννήσουν προβληματισμούς, να μας κάνουν λίγο καλύτερους ανθρώπους. Ανατρέχοντας στο πρόσφατο παρελθόν, η Σοφία Βόικου ξετυλίγει το κουβάρι της Ιστορίας μέσα από τις ιστορίες ανθρώπων που στιγματίστηκαν και που κληροδότησαν τις αμαρτίες τους στα παιδιά τους που μην έχοντας άλλη επιλογή, έπρεπε να ζήσουν με το βάρος αυτό, να παλέψουν, να αγωνιστούν, να διεκδικήσουν την αλήθεια της ζωής τους που κάπου κρύφτηκε και χάθηκε στο πέρασμα του χρόνου, περιμένοντας καρτερικά εκείνον που θα την βγάλει από τα σκοτάδια της και θα φωτίσει τον πυρήνα της. Μια ιστορία γραμμένη με ρεαλισμό, νεύρο, ένταση, με μια γραφή δυναμική, ζωντανή, που κάνει τους ήρωές της ν' αποκτούν υπόσταση, να αναπνέουν, που αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές μας και που χωρίς να τελειώνει τα πάντα μαγικά και ονειρικά, σαν ένα παραμύθι, μας αφήνει με μια γλυκόπικρη γεύση που ποτέ δεν θα ξεχάσουμε, όπως γλυκόπικρη είναι και η ίδια η ζωή.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Βόικου Σοφία
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 440
ISBN: 978-618-01-2976-2