Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Γιάννενα, 1960.
Το νήμα της ζωής, τυλιγμένο με αγκάθια και πόνο, ενώνει απρόσμενα δυο πιτσιρίκια σε μια από τις παιδοπόλεις της Φρειδερίκης, τον Ζηρό. Ο Φώτης κι ο Διονύσης περνάνε μαζί με την Ελλάδα τον δικό τους Γολγοθά. Δυο τρομοκρατημένες παιδικές ψυχές γνωρίζουν σκληρούς επιτηρητές και ομαδάρχες, μακριά από την αγκαλιά και την ασφάλεια της μάνας. Γίνονται σταυραδέλφια και προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Ο Φώτης μετατρέπεται σε αγρίμι κι η ζωή του σημαδεύεται από αποδράσεις, μετέωρες σκέψεις, αγάπη και μίσος για τη μάνα του, αμφισβήτηση της ίδιας της ζωής. Όλα στην κόψη του ξυραφιού, δίπλα στη λίμνη της κυρα-Φροσύνης. Τα δυο παιδιά χάνονται μέσα στον χρόνο. Η ζωή δεν έχει πει την τελευταία λέξη…
Ένα μοναδικό ταξίδι στην Ιστορία της Ελλάδας, στα χρόνια της βασιλείας, της δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης. Μια αληθινή σπαρακτική ιστορία, μέσα από τα μάτια του αγριμιού της Ηπείρου, που συγκλονίζει και τον πιο ψυχρό αναγνώστη. 

Προσωπική άποψη:
Ο αγαπημένος συγγραφέας εκατοντάδων χιλιάδων αναγνωστών, μα και δικός μου αγαπημένος, Μένιος Σακελλαρόπουλος, επέστρεψε με ένα βιβλίο αρκετά διαφορετικό από αυτά που μας έχει συνηθίσει, σε μια απ' τις καλύτερες στιγμές της συγγραφικές του καριέρας. Ένα βιβλίο βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία που πιθανολογώ πως πιθανολογώ πως οι πολλοί δεν γνωρίζουν, ενώ οι λίγοι γνώστες αυτής γνωρίζουν το γενικό της υπόβαθρο, αλλά όχι τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες αυτής. Γιατί η ιστορία αυτή, φίλοι αναγνώστες, είναι πολύ πιο ουσιαστική και συγκλονιστική συνάμα, τόσο σε σχέση με τα όσα μαρτυρά γι' αυτήν το οπισθόφυλλο του βιβλίου, μα και σε σχέση με τα όσα μπορεί εμείς να φανταζόμαστε.

Ταξιδεύουμε, λοιπόν, στα Γιάννενα της δεκαετίας του '60, εκεί όπου γεννιούνται και μεγαλώνουν σύο νεαρά αγόρια, ο Φώτης και Διονύσης, η μοίρα των οποίων τους στέλνει μακριά από τη μητρική αγκαλιά, σε μια απ' τις δεκάδες παιδοπόλεις που ίδρυσε η Φρειδερίκη, σύμφωνα με την οποία σκοπός τους δεν ήταν άλλος από το: "να σώσουμε τα παιδιά μας των βορείων επαρχιών από την απαγωγή πέρα από τα σύνορα και τη διαπαιδαγώγησή τους σε εχθρούς της πατρίδας". Με πιο απλά λόγια, σκοπός τους ήταν να φιλοξενήσουν και να περιθάλψουν ορφανά και απροστάτευτα παιδιά τα οποία, πολλές φορές, οι ίδιοι οι γονείς τους έστελναν εκεί θέλοντας να τους εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον. Όση, όμως, ασφάλεια κι αν τους παρείχαν, δεν έπαυαν να στερούν οξυγόνο και ελευθερία απ' τις ψυχές που ζούσαν σε αυτές. Μια τέτοια ψυχή και του Φώτη, που μεγάλωνε σαν αγρίμι μέσα σε κλουβί, ζώντας με την ελπίδα ν' αποδράσει και να ζήσει τη ζωή του έτσι όπως εκείνος ονειρευόταν, διχασμένος ανάμεσα σε επιθυμίες και σκέψεις, σε συναισθήματα αγάπης και μίσους, τόσο απέναντι στη μητέρα σου όσο και στον κόσμο τον ίδιο που τον περιέβαλλε.

Και τα χρόνια πέρασαν και οι δρόμοι των δύο αγοριών έμελλε να χωρίσουν και ο καθένας να χαράξει το δικό του μονοπάτι στη ζωή, να χτίσει το δικό του αύριο. Και κάπως έτσι, έχουμε ένα οδοιπορικό μέσα στον χώρο και στον χρόνο, παρατηρώντας μια Ελλάδα που συνεχώς άλλαζε, πότε κάτω από το στέμμα της βασιλείας, πότε κάτω από τον ζυγό της δικτατορίας, φτάνοντας μέχρι την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών και στη Μεταπολίτευση, τότε που ξεκίνησε να βασιλεύει η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Όπως, ίσως, αντιλαμβάνεστε, το "Πικρό γάλα" είναι ένα ιστορικό χρονογράφημα της πορείας της σύγχρονης Ελλάδας, των σημαντικών εκείνων χρόνων που καθόρισαν την διαδρομή της που φτάνει μέχρι και το σήμερα, μα και ένα δράμα χαρακτήρων που μοίρασαν τη ζωή τους ανάμεσα σε αποφάσεις που άλλοι τους επέβαλλαν, μα και στις αποφάσεις που οι ίδιοι πήραν για τον εαυτό τους ορίζοντας το μέλλον τους.

Ο Φώτης της ιστορίας μας, δεν είναι άλλος απ' τον Φώτη Ραπακούση, τον σημαντικότερο, ίσως, εν ζωή συλλέκτη της Ελλάδας, που έθεσε ως στόχο ζωής την περισυλλογή, τη διάσωση και τον επαναπατρισμό κειμηλίων του τόπου του διαθέτοντας προς αυτό μέρος από το περίσσευμα του ιδρώτα της δουλειάς του. Ένας άνθρωπος που έχει προσφέρει τεράστιο πολιτιστικό έργο, που είναι ιδρυτής και διευθυντής του ομώνυμου Μουσείου Αλή Πασά στα Ιωάννινα, στο οποίο εκτίθεται η τεράστια, τόσο σε όγκο όσο και σε ιστορική σημασία, συλλογή του. Ένας άνθρωπος με μια συγκλονιστική ιστορία, με μια ζωή που μόνο εύκολη δεν θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε, μα κι ένας αγωνιστής που αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και που μας κάνει να συνειδητοποιούμε πως όσο ανάποδα κι αν μας τα φέρει η ζωή, μπορούμε πάντα να γυρίσουμε το "παιχνίδι" υπέρ μας, αρκεί να μην χάνουμε την πίστη μας, τις ελπίδες μας και το δικαίωμά μας στο όνειρο του να είμαστε αυτοί που λαχταράει η καρδιά μας και όχι αυτοί που περιμένουν οι άλλοι.

Όλα αυτά αποτυπώνονται μέσα από την δυναμική και άκρως παραστατική πένα του Μένιου Σακελλαρόπουλου. Η άγρια ομορφιά των Ιωαννίνων, η πραγματικότητα των παιδουπόλεων και η πορεία της Ελλάδας μεσ' το πέρασμα του χρόνου. Μικρές και μεγάλες στιγμές της σύγχρονης Ιστορίας του τόπου μας που έχουν διαμορφώσει ακόμα και το σήμερα που βιώνουμε εμείς. Η αλήθεια μιας Ελλάδας που έχει αντέξει πολύ περισσότερα απ' όσα θα πίστευε κανείς πως θα μπορούσε. Οι ιστορίες ανθρώπων που ακόμα κι όταν τους γονάτισαν οι δυσκολίες, εκείνοι βρήκαν τον τρόπο να σηκωθούν και να συνεχίσουν την πορεία τους. Σημαδεμένοι μεν, με τραύματα ψυχής που μπορεί να μην είναι πάντα ορατά αλλά που δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν, και που είχαν την θέληση να διαχειριστούν τον πόνο τους και να μετατρέψουν το δηλητήριό τους σε κινητήρια δύναμη. Άλλες φορές βαθιά συγκινητική κι ανθρώπινη, κι άλλες, πάλι, πολύ σκληρή, σχεδόν ωμή, η αφήγηση του συγγραφέα τσακίζει κόκαλα και αφυπνίζει συνειδήσεις και συναισθήματα, και αναμφίβολα, το "Πικρό γάλα", δεν ήρθε απλά για να διαβαστεί, αλλά για να μείνει στην καρδιά και στο μυαλό μας.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Σακελλαρόπουλος Μένιος
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 488
ISBN: 978-618-01-3198-7