Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Βρισκόμαστε στην αυγή του Ψυχρού Πολέμου, κι οι λέξεις έχουν γίνει όπλα. Στη Μόσχα, η Όλγα Ιβίνσκαγια συλλαμβάνεται. Είναι η ερωμένη και μούσα του Μπόρις Πάστερνακ – του πιο διάσημου εν ζωή συγγραφέα στη Σοβιετική Ένωση. Το καθεστώς γνωρίζει ότι ο Πάστερνακ γράφει ένα μυθιστόρημα με τίτλο Δόκτωρ Ζιβάγκο που ασκεί δριμεία κριτική στην Οκτωβριανή Επανάσταση. Θέλοντας να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες και να πιέσουν τον συγγραφέα, οι αρχές στέλνουν την ερωμένη του στο γκουλάγκ. Μετά από τρία χρόνια, η Όλγα ξανασμίγει με τον Πάστερνακ. Ο συγγραφέας τελειώνει το μυθιστόρημά του, αλλά το καθεστώς το απαγορεύει. Ενώ το ζευγάρι βρίσκεται υπό όλο και πιο έντονο διωγμό, η CIA οργανώνει μια αποστολή για να αποκτήσει το χειρόγραφο, να το τυπώσει κρυφά, και να το περάσει λαθραία στην ΕΣΣΔ.

Προσωπική άποψη:
Το "Όσα κρατήσαμε κρυφά" είναι ένα μυθιστόρημα που έφτασε στα χέρια μου με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο που κατέστησε σαφές πως το περιεχόμενό τους ίσως να ήταν αρκετά διαφορετικό απ' αυτό που πιθανότατα να περίμενα. Και πράγματι, όπως αποδείχτηκε καθ' όλη τη διάρκεια της ανάγνωσής του, όλα όσα είχα φανταστεί και υποθέσει σχετικά με αυτό, δεν άγγιζαν ούτε στο ελάχιστο την πραγματικότητα, η οποία με ξάφνιασε με έναν πολύ ευχάριστο τρόπο και μου έδωσε το δικαίωμα να διεισδύσω σε πληροφορίες, γνώσεις και μυστικά για τα οποία είτε δεν είχα ιδέα, είτε γνώριζα εντελώς επιφανειακά.

Το "Δόκτωρ Ζιβάγκο" είναι ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν ποτέ και ένα από εκείνα που δέχτηκαν εξαιρετικά μεγάλη λογοκρισία και που η έκδοση και η αναγνώρισή τους πέρασε από σαράντα κύματα. Το βιβλίο ολοκληρώθηκε το 1956, αν και σε αυτό περιλαμβάνονταν κομμάτια που γράφτηκαν τις δεκαετίες τους '10 και του ΄20, και όπως ήταν ίσως αναμενόμενο σε μια χώρα όπως η Σοβιετική Ένωση, απορρίφθηκε λόγω του ότι θεωρήθηκε αντι-Μαρξιστικό, με ορισμένα κομμάτια ν' ασκούν κριτική στον Σταλινισμό -όσο υποβόσκουσα κι αν ήταν αυτή- και με τον πρωταγωνιστή της ιστορίας να δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ευτυχία των ανθρώπων ως άτομα, έναντι της κοινωνικής ευημερίας ενός συνόλου. Απ' αυτά και μόνο μπορείτε να καταλάβετε πόσο λάθος φαινόταν όλο αυτό στα μάτια μιας Κυβέρνησης που προφανώς της άρεσε να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της και που ο όρος δημοκρατία είναι ξένη λέξη.

Η Lara Prescott, πρώην πολιτικής σύμβουλος, έκανε το συγγραφικό της ντεμπούτο το μυθιστόρημα αυτό και δεν κάνει ιδιαίτερη εντύπωση που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατέκτησε τον πλανήτη και εκδόθηκε σε περισσότερες από τριάντα χώρες, με την τηλεοπτική μεταφορά του να βρίσκεται ήδη στα σκαριά. Αντλώντας έμπνευση από την αγάπη της μητέρας της για το αριστούργημα του Πάστερνακ και ώθηση ώστε ν' ανακαλύψει περισσότερα για την ιστορία πίσω από την Ιστορία, μέσω ενός άρθρου που είχε μοιραστεί μαζί της ο πατέρας της το οποίο ανάφερε πως το "Δόκτωρ Ζιβάγκο" χρησιμοποιήθηκε από τις Η.Π.Α. ως προπαγανδιστικό μέσο, οδηγήθηκε στο να "ταξιδέψει" πίσω στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και να μας παρασύρει κι εμάς μαζί της σε μια αφήγηση που τα έχει όλα.

Η αφήγηση αυτή, επί της ουσίας, είναι χωρισμένη σε δύο μέρη, σε δύο Ηπείρους, στην Ανατολή και στη Δύση, όπου στο καθένα απ' αυτό εξελίσσεται μια διαφορετική ιστορία που είναι, όμως, άρρηκτα συνδεδεμένη με την άλλη. Στην Σοβιετική Ένωση παρακολουθούμε τη ζωή και τα βάσανα της Όλγα Ιβίνσκαγια, ερωμένης και μούσας του Πάστερνακ, η οποία συλληφθεί με σκοπό να της ασκηθεί όση πίεση χρειαζόταν προκειμένου ν' αποκαλύψει στις Αρχές τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τις λέξεις του συγγραφέα. Βάσανα που θα κρατήσουν τρία ολόκληρα χρόνια πριν εκείνη να μπορέσει να βρεθεί και πάλι στην αγκαλιά του. Στις Η.Π.Α., από την άλλη, παρακολουθούμε την ιστορία μιας ομάδας δακτυλογράφων, με τις Ίρινα και Σάλι να ξεχωρίζουν, που εμπλέκονται σε μια υπόθεση κατασκοπίας με αφορμή το "Δόκτωρ Ζιβάγκο" και με την CIA να θέλει ν' αποκτήσει πρόσβαση στο χειρόγραφό του προκειμένου να το εισάγει και να το διακινήσει παράνομα στην ΕΣΣΔ.

Όπως η αφήγηση είναι μοιρασμένη, έτσι είναι μοιρασμένα και τα συναισθήματά μας καθώς διαβάζουμε το μυθιστόρημα αυτό, που είναι ένα τέλειο δείγμα του πως μπορείς να "παντρέψεις" την Ιστορία με τη μυθοπλασία δημιουργώντας κάτι το μοναδικό. Η δράση που εκτυλίσσεται στην Ανατολή κάνει την καρδιά μας να ματώνει και το στομάχι μας να σφίγγεται σε κόμπο, όχι μόνο εξαιτίας των απάνθρωπων βασανιστηρίων που βιώνει η Όλγα, ούτε εξαιτίας του διωγμού που δέχεται το ζευγάρι, που μοιάζει να μην το χωράει όλη η γη, αλλά γιατί στο πίσω μέρος του μυαλού μας υπάρχει η υπενθύμιση πως όλα αυτά είναι αληθινά, πως πράγματι, σε κάποια χρονική καμπή της Ιστορίας συνέβαιναν -και κάπου συμβαίνουν ακόμα-, με τον άνθρωπο να στερείται κάθε ατομική ελευθερία ή δικαίωμα έκφρασης, συνειδητοποιήση που σε κάνει να πνίγεσαι.

Η Prescott έχει αποτυπώσει με άκρατο ρεαλισμό, περιγραφική παραστατικότητα και ωμό, πολλές φορές, ρεαλισμό, όλη την αλήθεια της ΕΣΣΔ του Ψυχρού Πολέμου, αποδίδοντας με λεπτομέρεια όλα τα κοινωνικοπολιτικά στοιχεία που χαρακτήρισαν την εποχή και που τροφοδότησαν όλα τα στερεότυπα που έκριναν και καταδίκαζαν τους ανθρώπους ανάλογα με τις πολιτικές τους πεποιθήσεις ή τις σεξουαλικές τους επιλογές, βάζοντας τις ζωές τους στο στόχαστρο της λογοκρισίας και της δημόσιας καταδίκης. Παράλληλα, και για να μην ξεχνάμε τη δράση που λαμβάνει χώρα στη Δύση, έχει χτίσει ένα πολύ ενδιαφέρον κατασκοπευτικό θρίλερ, γεμάτο εκπλήξεις και ανατροπές που δεν αφήνει το ενδιαφέρον σου να χαλαρώσει ούτε για μια στιγμή, βάζοντας, μάλιστα, στο κέντρο των εξελίξεων, τα τελευταία άτομα που θα περίμενες, που τελικά αφήνουν το δικό τους στίγμα.

Καλώς ή κακώς, επειδή μιλάμε για μια ιστορία που κατά κύριο λόγω εξελίσσεται τη δεκαετία του '50, η ταυτότητα της γυναίκας και ο ρόλος της μέσα σε μια κοινωνία είναι πολύ συγκεκριμένος από τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει εύκολα, εκτός κι αν ολοκληρώσει το χρέος της απέναντί του, και μέσα από μια ιστορία σαν και αυτή βλέπουμε πως αυτή η στερεοτυπική αντίληψη μπορεί ν' ανατραπεί και να οδηγήσει σε μια νέα εποχή, μια νέα πραγματικότητα, την ίδια ώρα που η Ιστορία αλλάζει και που το πως αυτή θα γραφτεί, ίσως τελικά να μην βρίσκεται μόνο στα χέρια των "δυνατών αντρών". Συνοψίζοντας, λοιπόν, το "Όσα κρατήσαμε κρυφά" είναι ένα εξαιρετικά καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα, με έντονη δράση, πολλές ανατροπές, εξαιρετικά ψυχογραφήματα χαρακτήρων, γεμάτο μυστικά και πάθη, που σίγουρα θα θυμάστε για καιρό.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Lara Prescott
Μεταφραστής: Μπαρουξής Γιώργος
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2020
Αρ. σελίδων: 496
ISBN: 978-618-03-2044-2