Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:

Στο λυκόφως του 19ου αιώνα η Ερμούπολη είναι μια από τις πλουσιότερες πόλεις της Ελλάδας. Το χρωστά στους πρόσφυγες από τα καμένα νησιά της Επανάστασης, κυρίως Χιώτες αλλά και Κασιώτες και Ψαριανούς, που βρήκαν στη Σύρο καταφύγιο. Οι ίδιοι οι Συριανοί, κατά βάση άνθρωποι φτωχοί, καθολικοί στο θρήσκευμα, βρίσκονται μαζεμένοι στην καστροπολιτεία τους, στην Απάνω Χώρα, και στα γύρω χωριά.
Χιώτικης καταγωγής είναι ο πλοιοκτήτης Γιάννης Περσελής και ο καπετάνιος του, Στρατής Σορώπος· Απανωχωρίτισσα είναι η Καρμελίνα Ρούσσου που κατεβαίνει στο λιμάνι για να μείνει στους θείους της. Εκεί θα γνωρίσει τον αδελφό του Στρατή, τον Νικόλα, που αγαπά τα βιβλία και τους στίχους, δε στεριώνει εύκολα σε δουλειές και του αρέσουν οι γυναίκες και τα γλέντια. Στην άλλη άκρη ο Στρατής, πειθαρχημένος, πρόωρα φορτωμένος με ευθύνες και αρραβωνιασμένος με τη Μέλπω, θα γνωρίσει την Ιουλία Περσελή τη μέρα που θα το σκάσει από την Ερμούπολη και τον γάμο που της έχουν κανονίσει, αναζητώντας καταφύγιο στο πλοίο του πατέρα της.
Παραμονές ενός καταστροφικού πολέμου, ο Στρατής, η Ιουλία, ο Νικόλας κι η Καρμελίνα αγωνίζονται να χαράξουν την πορεία τους με όσα τους υπαγορεύει η καρδιά τους. Πράγμα δύσκολο σε μια κοινωνία που δεν επιτρέπει ούτε συγχωρεί εύκολα κάθε είδους παρεκκλίσεις…

Προσωπική άποψη:
Η Σύρος είναι ένα νησί που αγαπώ βαθύτατα και απ' το οποίο έχω εξαιρετικές αναμνήσεις, κάθε μία απ' αυτές ποτισμένη με τρυφερότητα, αγάπη, χρώματα, αρώματα, γεύσεις, εικόνες. Πρόκειται για ένα νησί που διαθέτει μια αρχοντιά και μια επιβλητικότητα, με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο, το οποίο είναι πλούσιο σε Ιστορία και Τέχνες -με τις δεύτερες να συνδέονται πολλές φορές άμεσα με την πρώτη, όπως είναι λογικό κι αναμενόμενο. Ως εκ τούτου, είναι ένας τόπος που μπορεί να εμπνεύσει και να οδηγήσει στη δημιουργία έργων που θα καταφέρουν να ξυπνήσουν μέσα σου παρόμοια συναισθήματα μ' εκείνα που θα νιώσεις αν πατήσεις τα ίδια τα χώματα του νησιού αυτού, εξερευνώντας κάθε του γωνιά που έχει κάτι δικό της ν' αφηγηθεί και να σου σιγοψιθυρίσει. Κάπως έτσι, λοιπόν, ο αγαπημένος αυτός τόπος ενέπνευσε μια εξίσου αγαπημένη συγγραφέα, που τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει πως δεν εφησυχάζει, δεν επαναπαύεται και πάντα θέλει να προσφέρει αυτό το κάτι παραπάνω.

Το βιβλίο μάς μεταφέρει στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου η Σύρος ζει το απόγειο της δόξας και του πλούτου της, πράγμα το οποίο το οφείλει στους Χιώτες πρόσφυγες της Επανάστασης, και όχι μόνο, ξεπερνώντας σε εμπορική κίνηση ακόμα τον Πειραιά. Την ίδια ώρα, η Αθήνα γίνεται αποδέκτης μεγάλων αλλαγών με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς, αλλαγές που εξαπλώνοντας σε όλη την Ελλάδα και απ' άκρη σ' άκρη αυτής, με τον Χαρίλαο Τρικούπη να βρίσκεται στο τιμόνι της διακυβέρνησης της χώρας. Όσο, όμως, κι αν αλλάζουν όλα γύρω τους, η θέση της γυναίκας παραμένει αυτή που ήταν πάντα. Δέσμια των αντρών που την υποτάσσουν κι εκείνη πρέπει να τους ακολουθεί πιστά. Με αυτό δεν μπορούν να συμβιβαστούν οι τρεις κεντρικές ηρωίδες της ιστορίας μας, που η κάθε μία θα τραβήξει τον δικό της δρόμο προς την αλλαγή αυτή που δεν θα επηρεάσει μόνο τη δική της ζωή, αλλά ίσως κι ένα μεγαλύτερο σύνολο, στην πορεία της αναζήτησης της προσωπικής τους ευτυχίας. Ιουλία Περσελή, Καρμελίνα Ρούσσου, Αρέττα Γιασεμολάδα, τόσο διαφορετικές μεταξύ τους μα και τόσο ίδιες συνάμα, τουλάχιστον στα βαθύτερα θέλω της καρδιάς.

Η Μεταξία Κράλλη έχει αποδείξει πολλάκις πως ξέρει πως να πλάθει κόσμους, αλλά πολύ περισσότερο πως να πλάθει χαρακτήρες ρεαλιστικούς, ανθρώπινους, που υποστηρίζουν τις αλήθειες τους και τολμάνε, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, να κυνηγήσουν το πεπρωμένο τους, τα όνειρά τους, να ζήσουν όσα νιώθουν, ακόμα κι αν δεν γνωρίζουν το που αυτά θα τους οδηγήσουν. Το συγκεκριμένο βιβλίο, λοιπόν, δεν αποτελεί εξαίρεση όλων αυτών, τα οποία επιτυγχάνονται στον απόλυτο βαθμό καταφέροντας, παράλληλα, να μας μεταφέρει το κλίμα της εποχής όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα της ιστορίας της, αλλά και να αναπαραστήσει, χωρίς καμία διάθεση λείανσης κι ωραιοποίησης, το πραγματικό πρόσωπο της ανδροκρατούμενης κοινωνίας της εποχής, στην οποία η γυναίκα δεν είχε όχι το δικαίωμα να ζήσει τη ζωή της όπως όριζε η καρδιά και η συνείδησή της, αλλά ούτε καλά καλά λόγο, ακόμα κι αν αυτός ήταν για να υπερασπιστεί τον εαυτό της και τα θέλω της. είναι μία δεινή πλάστρια χαρακτήρων, αλλά και της εποχής που τους περιβάλλει.

Όπως αντιλαμβάνεστε, σε μια τέτοια συνθήκη, ο έρωτας δεν έχει θέση κι αν προσπαθήσει ν' αποκτήσει μία, τότε θα πρέπει να είναι έτοιμος ν' αντιμετωπίσει θεούς και δαίμονες, χωρίς κανένας να μπορεί να τον διαβεβαιώσει για τη νίκη του. Ίσως περισσότερο για την καταδίκη του, αφού τα ήθη και τα έθιμα της εποχής προστάζουν το να μείνει κανείς μακριά του, όσο κι αν εκείνος θεριεύει μέρα με τη μέρα, γιατί όσο μια φωτιά φουντώνει, τόσο πιο καταστροφική μπορεί να γίνει κι αν δεν μπορείς να την ελέγξεις, τότε μπορεί να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά της. Όλα αυτά, η συγγραφέας, τ' αποτυπώνει στο χαρτί με μοναδική γλαφυρότητα, μέσω μιας περιγραφικής αφήγησης που δεν μένει μόνο στην επιφάνεια των πραγμάτων αλλά εμβαθύνει σε αυτά, θέλοντας όχι απλά να μας μεταφέρει την κοινωνική και ηθική πραγματικότητα μιας άλλης εποχής, αλλά την ουσία που βρίσκεται στις ρίζες αυτής, μοιρασμένη ανάμεσα σε Σύρο και Αθήνα, με την πρώτη να υπερτερεί σε χρόνο αλλά και αντίκτυπο, θα έλεγε κανείς.

Το "Σύρα Σάκρα" είναι ένα μυθιστόρημα που δεν θα χαρακτήριζε κανείς ως ιστορικό, αλλά σίγουρα εμπεριέχει στοιχεία αυτού, με τη συγγραφέα να φαίνεται ξεκάθαρα πως έχει μελετήσει εις βάθος την εποχή όπου εξελίσσεται η δράση της, παραθέτοντάς μας μικρές και μεγάλες λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά, κι όχι απλά μένοντας σε αναφορές που αφορούν τον πόλεμο, αλλά και που κάνουν τους ίδιους τους ήρωές της ακόμα πιο αυθεντικό κομμάτι της ιστορίας τους. Σίγουρα, όχι ένα βιβλίο που απευθύνεται στους αναγνώστες της κυρίας Κράλλη, οι οποίοι ακόμα νοσταλγούν κι αναπολούν τα πρώτα δύο της βιβλία, αλλά σίγουρα ένα βιβλίο για όλους εκείνους που μπορούν να εκτιμήσουν ένα καλογραμμένο κείμενο, με αφήγηση που ρέει, διαλόγους γεμάτους ζωντάνια, χαρακτήρες με βάθος και την αποτύπωση μιας ολόκληρης εποχής που έμεινε στην Ιστορία και που με τον δικό της τρόπο έπαιξε σημαντικό ρόλο κι αποτέλεσε κομβικό σημείο των αλλαγών που ακολούθησαν αυτής.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Κράλλη Μεταξία
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2022
Αρ. σελίδων: 736
ISBN: 978-618-01-4320-1