Ίσως κατά τον ύπνο –όταν τείνουµε στην άµορφη µάζα προ του εµβρύου– αναζητούµε την απόλυτη γλυκύτητα και λήθη. Πριν την έλευση του άγνωστου γλύπτη που θα ελευθερώσει τα δάχτυλα, θα φανερώσει τα νύχια. Μπορεί ο αναδηµιουργός άνθρωπος να µην ξέρει τον δηµιουργό του, αλλά κλέβει τους τρόπους του· απ’ το απρόσιτο όλον τσαλαβουτά στην επιφάνεια του επιµέρους. Όπως επί παραδείγµατι αυτό το κείµενο δηµιουργήθηκε όταν εξέπεσαν –σαν βροχή απ’ τον ουρανό των λέξεων– οι µυριάδες εκτός αυτού λέξεις και έµεινε ένα συννεφάκι. Oύτε σ’ αυτό το κείµενο και µάλλον ούτε στη συνολική γλώσσα –µε όλους τους δυνατούς συνδυασµούς των λέξεων– υπάρχει ψήγµα αληθείας.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του φασισµού; Γιατί επανεµφανίζεται στην Ευρώπη σήµερα; Πώς θα αντιµετωπίσουµε την εξάπλωσή του; Ο Rob Riemen µάςυπενθυµίζει τη στάση του Αλµπέρ Καµύ, του Τόµας Μαν, του Νίτσε, του Αντόρνο, του Πολ Βαλερύ, στοχαστών σύγχρονων της γένεσης του φαινοµένου στον εικοστό αιώνα, οι οποίοι συµφωνούν, ο καθένας µε τον τρόπο του, στο εξής: ο φασισµός βασίζεται στην απουσία της ιδεολογίας και στην άρνηση των πνευµατικών αξιών· ευδοκιµεί όταν οι άνθρωποι παύουν να σκέφτονται. Πρόσφορο έδαφος για τον φασισµό είναι η υλική αβεβαιότητα, η δυσαρέσκεια, η σιωπή των ελίτ κάθε είδους – φαινόµενα που δε λείπουν από τη σηµερινή κοινωνία. Ο Riemen επιµένει στον ρόλο της τέχνης και του πολιτισµού σήµερα, περισσότερο από ποτέ, και ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους διανοουµένους να µας εµπνεύσουν ενισχύοντας την πίστη στη θετική δύναµη του ανθρώπινου νου.
Κάνοντας τη βόλτα του στην Ύδρα, ένας Ελληνοαµερικανός που βρίσκεται σε διακοπές συναντά έναν ηλικιωµένο Έλληνα που κάθεται σε έναν βράχο και αργοπίνει το ουζάκι του, ατενίζοντας ράθυµα τον ήλιο που δύει στη θάλασσα.
Ο Αµερικανός παρατηρεί ότι στους λόφους πίσω από τον γέροντα υπάρχουν αφρόντιστα ελαιόδεντρα, µε τις ελιές τους απλώς να πέφτουν και να κείτονται εδώ κι εκεί στο έδαφος. Τον ρωτάει σε ποιον ανήκουν τα δέντρα.
«Δικά µου είναι» απαντάει ο Έλληνας.
«Δε µαζεύεις τις ελιές;» ρωτάει ο Αµερικανός.
«Κόβω καµιά σαν τη χρειαστώ» λέει ο γέροντας.
«Μα δεν καταλαβαίνεις ότι, αν κλαδεύεις τα δέντρα και µαζεύεις τις ελιές στην ώρα τους, θα µπορείς να τις πουλάς; Στην Αµερική όλοι τρελαίνονται για παρθένο ελαιόλαδο και θα πλήρωναν ακριβά για να το έχουν».
«Τι να τα κάνω τα λεφτά;» ρωτάει ο γέρος Έλληνας.
«Ε, θα µπορούσες ν’ αγοράσεις ένα µεγάλο σπίτι και να προσλάβεις υπηρέτες να σου κάνουν όλες τις δουλειές».
«Και µετά τι θα έκανα;»
«Θα µπορούσες να κάνεις ό,τι θέλεις!»
«Δηλαδή να κάθοµαι έξω και να πίνω ούζο στο ηλιοβασίλεµα;»
Στην Μικρή Ιστορία της Λογοτεχνίας ο John Sutherland, μελετητής που έχει διδάξει και γράψει σχεδόν για κάθε τομέα της λογοτεχνίας, οδηγεί τους αναγνώστες σε ένα ψυχαγωγικό ταξίδι "μέσα από την ντουλάπα" σε όλο το θαυμαστό εύρος της λογοτεχνίας, από τους αρχαιοελληνικούς μύθους μέχρι τα σημερινά graphic novels, έχοντας ως στόχο να μας βοηθήσει να συλλάβουμε τον μαγικό αυτό μηχανισμό με τον οποίο η λογοτεχνία, από κάθε γωνιά του πλανήτη, μπορεί να μας μεταφέρει σε άλλους κόσμους και να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τελικά τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
Ο Sutherland μας ξεναγεί, με χιούμορ, βαθιά γνώση και ένα σπάνιο μεταδοτικό πάθος για την ανάγνωση, στα μεγάλα έργα καιτ ους μεγάλους δημιουργούς: από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια ως τον οιδίποδα Τύραννο, από το Έπος του Γκιλγκαμές ως το Μπέογουλφ, από τον Σαίξπηρ ως τον Θερβάντες, από τους Ρομαντικούς ως τον Ντίκενς κι από τον Μόμπυ-Ντικ ως την Έρημη χώρα... Με δεξιοτεχνικές παρεκβάσεις σε ποικίλα θέματα -λογοκρισία, αφηγηματικά τεχνάσματα, αυτοέκδοση, γούστο, δημιουργικότητα και τρέλα- ο Sutherland προσφέρει την ιδανική εισαγωγή στη λογοτεχνία και στην απόλαυση της ανάγνωσης.
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου