Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Αθήνα, 1941. Στην κατοχική Ελλάδα, η δεκαπεντάχρονη Θέμις βλέπει την οικογένειά της να ταλανίζεται από βαθιές πολιτικές διαφορές. Και το χάσμα ανάμεσα σ’ αυτούς που αγαπά βαθαίνει, όσο η χώρα βυθίζεται στην ανέχεια. Καθώς η δυστυχία μεγαλώνει γύρω της, και φίλοι της χάνονται από την πείνα, η Θέμις μπαίνει στην Αντίσταση.
Στον Εμφύλιο που ακολουθεί μετά την Απελευθέρωση, η Θέμις θα ενταχθεί στον Δημοκρατικό Στρατό, όπου θα βιώσει τον έρωτα, το μίσος και τον παραλογισμό του αδελφοκτόνου πολέμου. Ύστερα, θα έρθει η εξορία, στη Μακρόνησο και στο Τρίκερι. Μια άλλη κρατούμενη θα σταθεί στο πλευρό της στις κακουχίες, και οι ζωές τους θα δεθούν με τρόπο απρόβλεπτο. Ώσπου, κάποια στιγμή, η Θέμις θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στα πιστεύω της και στη λαχτάρα της να ζήσει…
Χρόνια μετά, καθώς αναστοχάζεται το παρελθόν της, η Θέμις συνειδητοποιεί ότι το προσωπικό και το πολιτικό, η δική της περιπέτεια και η περιπέτεια της πατρίδας της είναι άρρηκτα δεμένα. Κι ότι μπορεί κάποιες πληγές να επουλώνονται, αλλά κάποιες άλλες γίνονται πιο βαθιές στο πέρασμα του χρόνου.
Η Βικτόρια Χίσλοπ υπογράφει ένα νέο συγκλονιστικό μυθιστόρημα, το οποίο διατρέχει τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας μέσα από την επική ιστορία μιας συνηθισμένης γυναίκας που αναγκάστηκε να ζήσει μια ασυνήθιστη ζωή. 

Προσωπική άποψη:
Οι εκδόσεις Ψυχογιός ίσως να και να έκαναν τη μεγαλύτερη συγγραφική μεταγραφή της χρονιάς αφού η αγαπημένη εκατοντάδων χιλιάδων αναγνωστών, Victoria Hislop, έπειτα από πολλά χρόνια στις εκδόσεις Διόπτρα, άλλαξε εκδοτική στέγη. Κάπως έτσι, το τελευταίο της μυθιστόρημα με τίτλο "Όσοι αγαπιούνται", ένα ακόμα βιβλίο η ιστορία του οποίου διαδραματίζεται στην Ελλάδα μιας άλλης εποχής, έφτασε στα χέρια μας και μπορώ να πω πως μετά "Το νησί" της ίδιας, πρώτη φορά ένιωσα να συγκινούμαι τόσο βαθιά και ειλικρινά με κάποιο έργο της. Γιατί το βιβλίο αυτό συνδυάζει με ταξιδιάρικο και νοσταλγικό τρόπο κομμάτια της σύγχρονης Ιστορίας του τόπου μας, μα και ανθρώπινες ιστορίες που διαδραματίστηκαν μέσα σε αυτά, τις οποίες θα μπορούσε να έχει ζήσει ο καθένας μας.

Η αφήγηση ξεκινάει στην Αθήνα του 2016, όπου η ηλικιωμένη Θέμις βρίσκεται περικυκλωμένη από τα μέλη της οικογένειάς της, με αφορμή ένα πάρτι γενεθλίων. Μόνο που κανείς δεν γνωρίζει πως η Θέμις σκοπεύει να τους κάνει ένα τελευταίο δώρο. Ένα δώρο που τους αφορά όλους τους και που δεν είναι άλλο από το να τους αφηγηθεί την ιστορία της ζωής της, που κατά κάποιον τρόπο αποτελεί κομμάτι και της δικής τους ζωής. Κάπως έτσι, μεταφερόμαστε στη δεκαετία του '30, όπου η Θέμις μεγαλώνει μέσα σε μια οικογένεια γεμάτη συγκρούσεις που δεν έχουν να κάνουν μόνο με προσωπικά ζητήματα, όσο τα χρόνια προχωράνε, αλλά και με τις πολιτικές πεποιθήσεις που καλλιεργεί ο καθένας από τα μέλη αυτής. Τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής βρίσκουν την έφηβη Θέμις αγανακτισμένη από την απώλεια των αγαπημένων της προσώπων, και κάπως έτσι παίρνει την απόφαση να ενταχθεί στην Αντίσταση δίνοντας τον δικό της αγώνα.

Και τα χρόνια περνάνε και φτάνει η ώρα της Απελευθέρωσης, για να ξεκινήσει μετά ο Εμφύλιος, ένας πόλεμος που έμελλε ν' αφήσει στην Ελλάδα βαθιές πληγές. Τότε είναι που η Θέμις θα ενταχθεί στον Δημοκρατικό Στρατό και μέσα απ' αυτόν θα γνωρίσει για πρώτη φορά τον έρωτα, ενώ θα έρθει και αντιμέτωπη με τον παραλογισμό ενός πολέμου που αδερφός σκοτώνει αδερφό χωρίς τύψεις κι ενοχές, κυριευμένος από ένα μίσος άρρωστο κι ανεξέλεγκτο. Κάπως έτσι, η Θέμις, συλλαμβάνεται και εξορίζεται, με την ίδια να δέχεται μια βία που δεν έχει προηγούμενο, ψάχνοντας από κάπου να κρατηθεί προκειμένου να μην χάσει το μυαλό και τη συνείδησή της. Μέχρι που φτάνει να πρέπει ν' αποφασίσει αν έχουν μεγαλύτερη σημασία τα ιδανικά και οι αξίες της από την ίδια της τη ζωή. Μια απόφαση που μπορεί να την κάνει να ανασάνει ελεύθερα και την ίδια ώρα να την φορτώσει με ένα βάρος που θα το φέρει σε όλη την υπόλοιπη ζωή της. 

Η Hislop έχει αποδείξει πολλάκις πως όταν αποφασίσει να καταγράψει μια ιστορική περίοδο, άσχετα απ' το ότι την "παντρεύει" με την μυθοπλασία, αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στην έρευνα γύρω από αυτήν, έτσι ώστε σε ό,τι αφορά τα πραγματικά γεγονότα να είσαι όσο το δυνατόν πιο ακριβής γίνεται. Αυτό ακριβώς έχει κάνει και στην προκειμένη περίπτωση, ξεδιπλώνοντας μέσα από την πορεία της ζωής της Θέμις σχεδόν όλη την Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, από τα χρόνια της Κατοχής μέχρι και το σήμερα. Χρόνια που σημάδεψαν βαθιά της χώρα μας, που κατέστρεψαν ολόκληρες οικογένειες, που ισοπέδωσαν ψυχές και συνειδήσεις, που απέδειξαν πως όταν είμαστε όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε τα πάντα, αλλά πως την αμέσως επόμενη στιγμή είμαστε ικανοί για το χειρότερο, ξεχνώντας τι πάει να πει ενότητα, επιτρέποντας στον ατομικισμό και στα δήθεν ιδανικά μας να μας μεταμορφώσουν στα χειρότερα τέρατα.

Η παραστατικότητα με την οποία καταγράφει ορισμένα γεγονότα η συγγραφέας, είναι τόσο συγκλονιστικά ωμή και σκληρή που μας κάνει να διαβάζουμε, εκείνες τις στιγμές, λίγο πιο αργά, ενώ νιώθουμε έναν κόμπο να ανεβαίνει και να φράζει τον λαιμό μας. Κι ενώ ίσως θα έπρεπε να μας ενοχλεί αυτή η αφηγηματική ωμότητα, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, όχι μόνο γιατί γνωρίζουμε πως πρόκειται για την πάσα αλήθεια, αλλά γιατί εκεί που πρέπει να αναδειχθεί ο ρεαλισμός και η αλήθεια, δεν χωράνε ωραιοποιήσεις. Κανείς δεν επικροτεί τη βία, όμως αυτή είναι που υπέγραψε πολλά απ' τα γεγονότα της ζωής, όχι μόνο της Θέμιδας, αλλά χιλιάδων ανθρώπων στα δύσκολα εκείνα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, χρόνια γεμάτα αποφάσεις με συνέπειες που στιγμάτισαν ανθρώπους για χρόνια ολάκερα, και που ακόμα κι αν βρήκαν τρόπο να επιβιώσουν και να συνεχίσουν τις ζωές τους, ποτέ δεν ξέχασαν, όχι μόνο γιατί δεν μπορούσαν, αλλά γιατί κατά βάθος δεν ήθελαν και να το κάνουν. 

Πέραν, όμως, του ιστορικού σκέλους της αφήγησης, υπάρχει και ο καθαρά ανθρώπινος παράγοντας τον οποίο, η συγγραφέας, πάντα χειρίζεται με περίσσια ευαισθησία και τρυφερότητα, αλλά όχι πάντα με την αντικειμενικότητα που θα έπρεπε (βλέπε π.χ. την περίπτωση της "Ανατολής). Ευτυχώς, στο "Όσοι αγαπιούνται", όχι μόνο τα καταφέρνει, αλλά το κάνει με τρόπο περίφημο, δημιουργώντας και αναπτύσσοντας χαρακτήρες με άκρως ολοκληρωμένα και σωστά δομημένα ψυχογραφήματα, με αυτό της Θέμιδας να ξεχωρίζει έναντι των άλλων, όχι μόνο γιατί είναι η κεντρική μας πρωταγωνίστρια, αλλά γιατί μέσα από τα μάτια της γινόμαστε μάρτυρες των μεγαλύτερων αληθειών της ζωής, αλλά και της Ιστορίας του τόπου μας, που όσο μεγαλειώδης κι αν υπήρξε, άλλες τόσες σκοτεινές περιόδους αντιμετώπισε και βίωσε. Συνοψίζοντας, λοιπόν, το "Όσοι αγαπιούνται" δεν είναι απλά ένα βιβλίο που σας συνιστώ να διαβάσετε, αλλά το οποίο πρέπει να διαβάσετε, αν όχι για την ιστορία του, για τις σκληρές αλήθειες και την τρυφερότητα συνάμα που αυτό κρύβει μέσα του.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Victoria Hislop
Μεταφραστής: Πίπη Φωτεινή
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 544
ISBN: 978-618-01-3142-0