Κρύβοµαι στον κήπο µου και κοιτάζω τις κορυφές των δέντρων — πόσο ψηλά φτάνουν πια. Θα ’ρθει µια µέρα ίσως που θα γίνει «εθνικός»; Μακάρι. Αλλά εγώ πού θα είµαι; Γιατί σε ένα έθνος δεν µπορούν να χωρέσουν όλοι όσοι το αγάπησαν;
1837, Πειραιάς. Ο εικοσιδυάχρονος βασιλιάς Όθωνας επιστρέφει στη χώρα νιόπαντρος. Η πρώτη βασίλισσα της Ελλάδας λέγεται Αµαλία και είναι µια δεκαεννιάχρονη Γερµανίδα δούκισσα. Μοναδικό της χρέος και αποστολή, να φέρει στον κόσµο έναν διάδοχο.
Η Αµαλία τα κάνει όλα µε πάθος και πείσµα. Αγαπά τον άντρα της, την Ελλάδα και τον παράξενο στα µάτια της λαό της. Εξοικειώνεται µε πολλά βιώνοντας τις εντυπωσιακές αντιφάσεις µιας χώρας που ψάχνει την ταυτότητά της, αλλά υπάρχουν και πράγµατα που δε θα τα καταλάβει ποτέ. Γνωρίζει από κοντά τους µικρούς και µεγάλους πρωταγωνιστές του Αγώνα και της πολιτικής του 19ου αιώνα και αναµειγνύεται ενεργά στη διοίκηση του νέου κράτους. Αντέχει σωµατικά βασανιστήρια για την ατεκνία της και αντιστέκεται στις προσβολές, αντιστέκεται όµως και στα συναρπαστικά νέα ρεύµατα δηµοκρατίας που φυσούν ολόγυρά της. Καταφύγιό της, το µοναδικό πράγµα που µεγάλωσε µε τα χέρια της, ο κήπος της, που έµελλε να γίνει µια µέρα εθνικός.
«Να είσαι Έλληνας και να µη σ’ αρέσει η µυθολογία είναι σαν να είσαι νεογέννητο και να µη σ’ αρέσει το µητρικό γάλα. Το να είσαι βέβαια Έλληνας και να µην ξέρεις ούτε το ένα χιλιοστό της µυθολογίας σου είναι το πιο φυσιολογικό πράγµα σε τούτο τον ταλαιπωρηµένο τόπο».
Ο Δηµήτρης Καµπουράκης µάς προσκαλεί σε µια συναρπαστική περιπλάνηση στην εποχή που οι θεοί έµοιαζαν πολύ µε τους ανθρώπους. Εκείνα τα παµπάλαια χρόνια, στο χρονικό µεταίχµιο ανάµεσα στην προϊστορία και στην ιστορία, οι πρώτοι Έλληνες, µισοί θαλασσινοί, µισοί βουνίσιοι, διαµόρφωσαν τη δική τους ιδέα για την προέλευση του κόσµου τους και για τις θεότητες που τον κυβερνούσαν κι έφτιαξαν αυτό που σήµερα ονοµάζουµε ελληνική µυθολογία, µια από τις πιο υπέροχες µυθολογίες της υφηλίου.
Με τη µορφή µικρών και ευκολοδιάβαστων σταγόνων, οι οποίες όµως έχουν θεµατική συνάφεια µεταξύ τους, ο συγγραφέας του Μια σταγόνα ιστορία ζωντανεύει στο Μια σταγόνα µυθολογία το θεαµατικό πάνθεον των παντοδύναµων πλασµάτων που καθόριζαν µε τις αδυναµίες, τις παραξενιές, τους έρωτες, τις έριδες και τους πολέµους τους τη µοίρα των ανθρώπων στην αρχαιότητα, αρχής γενοµένης από τον big boss Δία, που είναι το κεντρικό πρόσωπο του πρώτου αυτού βιβλίου. Κι έτσι αρχίζουµε να καταλαβαίνουµε και τον τρόπο που σκέφτονταν εκείνα τα µυστηριώδη και τετραπέρατα αρχαία ανθρωπάκια από τα οποία προερχόµαστε ως έθνος.
«“Από πού θες ν’ αρχίσουμε;” με είχε ρωτήσει ο Αρβανίτης ένα πρωινό του Ιουνίου του 2019, τότε που πάτησα για πρώτη φορά το rec. “Δεν έχω ιδέα” του απάντησα. Τώρα, φτάνοντας στο τέλος, έχω πια μια ιδέα του τι είναι τελικά αυτό το βιβλίο. Δεν είναι η αφήγηση μιας ζωής, είναι η αφήγηση μιας ερμηνείας του να ζεις, ενός προσωπικού βλέμματος στον κόσμο. Είναι ένα “κοίτα”». Ε. Χ.
Η Ελισάβετ Χρονοπούλου συνομιλεί με τον κινηματογραφιστή Γιώργο Αρβανίτη, που της αφηγείται μια ζωή σαν ταινία, τη δική του ζωή. Πώς από τις στάχτες της ελληνικής επαρχίας στην Κατοχή φτάνει να γίνει διεθνώς διακεκριμένος διευθυντής φωτογραφίας. Πώς, ξεκινώντας από τη Φίνος Φιλμ όπου φώτιζε τους σταρ του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, βρήκε τον καλλιτεχνικό του δρόμο φωτίζοντας τη συννεφιασμένη Ελλάδα των ταινιών του Αγγελόπουλου. Πώς, γυρίζοντας ταινίες σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της γης, γνώρισε και συνεργάστηκε με τους θρύλους του παγκόσμιου σινεμά.
Στο εξώφυλλο: Ο Γ. Α. στα γυρίσματα της ταινίας Une vieille maîtresse (Μια παλιά ερωμένη), Γαλλία, Ιταλία, 2007 (σκηνοθεσία-σενάριο: Κατρίν Μπρεγιά). Εικόνα από το A crime (Ένοχο μυστικό), Γαλλία, ΗΠΑ, 2006 (σκηνοθεσία: Μανουέλ Πραντάλ· φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης)
Μέσα από μια οικογενειακή ιστορία, με επίκεντρο την επιστροφή του «άσωτου υιού», η Αρχαία καλλιέργεια πραγματεύεται τα προαιώνια θέματα της πατριαρχίας, των ορίων της συνύπαρξης στους κόλπους της οικογένειας, της ελευθερίας, της μοναξιάς, της βίας. Ο Νασσάρ το κάνει αυτό με τρόπο αριστοτεχνικό και πρωτότυπο, επαναπροσδιορίζοντας τη γλώσσα απ’ την αρχή, σε ένα κείμενο γεμάτο εικόνες και μεταφορές που ενεργοποιούν όλες τις αισθήσεις του αναγνώστη που καλείται να επιστρέψει στη δική του πρώτη ανάγνωση, στη δική του μύηση στον κόσμο της λογοτεχνίας. Για τον Αντρέ, που μεγαλώνει σε μια φάρμα στη Βραζιλία, η ζωή αποτελείται από «τη γη, το στάρι, το ψωμί, το τραπέζι μας, την οικογένειά μας». Ο Αντρέ αγαπάει τη γη του, φοβάται τον αυταρχικό, θρησκευόμενο πατέρα του, που ιερουργεί από την κορυφή του τραπεζιού ωσάν σε άμβωνα, και μισεί τον εαυτό του για τα ανομολόγητα συναισθήματα για την αδερφή του Άνα. Λυρική και αισθησιακή, διαποτισμένη από βιβλική τραγικότητα, η Αρχαία καλλιέργεια ακολουθεί τον Αντρέ στο δύσκολο μονοπάτι προς την ενηλικίωση, στον διχασμό που βιώνει ανάμεσα σε σώμα και ψυχή, στο χρέος και στην ελευθερία. Μετά τη συγγραφή της Αρχαίας καλλιέργειας, του μοναδικού του μυθιστορήματος, το 1975, και της εμβληματικής του νουβέλας Ένα ποτήρι οργή (1978, Εκδόσεις Πατάκη, 2023), ο Νασσάρ αποσύρθηκε από τα γράμματα και αφοσιώθηκε στην καλλιέργεια της γης για περισσότερα από σαράντα χρόνια. Τα δύο αυτά βιβλία τού χάρισαν την κορυφαία θέση στα βραζιλιάνικα γράμματα, μαζί με τον Γκιμαράες Ρόζα και την Κλαρίσε Λισπέκτορ.
Ρώμη, 1896. Η νεαρή Μαρία Μοντεσσόρι συγκλονίζεται όταν συναντά για πρώτη φορά στην ψυχιατρική κλινική τους μικρούς ληθαργικούς ασθενείς με νοητική υστέρηση. Μια ανατριχιαστική σιωπή κυριαρχεί στον γυμνό χώρο και τα πρόσωπα που αντικρίζει είναι περίλυπα. Η Μαρία επιμένει να δώσει παιχνίδια στα παιδιά, κι εκείνα ξυπνούν μπροστά στα μάτια της από τη φάση της απόλυτης απάθειας. Αυτή είναι από τις μεγαλύτερες στιγμές ευτυχίας για εκείνη αλλά και το ξεκίνημα μιας απαράμιλλα λαμπρής σταδιοδρομίας στην παιδαγωγική. Όταν ωστόσο ερωτεύεται έναν συνάδελφό της, καλείται να πάρει τη δυσκολότερη απόφαση της ζωής της. Σε αυτό το βιβλίο η Λάουρα Μπαλντίνι σκιαγραφεί τους σημαντικούς σταθμούς της ζωής της Μαρίας Μοντεσσόρι, της δασκάλας που αμφισβήτησε το παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό σύστημα, εναντιώθηκε σε εκπαιδευτικές πρακτικές αιώνων και προκάλεσε έτσι μια εκπαιδευτική επανάσταση που εξακολουθεί να αλλάζει τον κόσμο προς το καλύτερο. Η συγγραφέας συνθέτει το έξοχο πορτρέτο μιας αληθινής πρωτοπόρου συνδυάζοντας τη βιογραφία με το μυθιστόρημα και φωτίζει την ανθρώπινη, θηλυκή πλευρά της.
«Με τη μυθιστορηματική βιογραφία της Μαρίας Μοντεσσόρι, η Λάουρα Μπαλντίνι συστήνει στους αναγνώστες ένα πρότυπο της εποχής της με ευαισθησία και αντικει μενικότητα». Thüringer Allgemeine «Ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται ευχάριστα και φωτίζει την ιστορία μιας εξαίρετης παιδαγωγού». Ιtalien Magazin
Σχεδιασμός και σχεδιασμός εξωφύλλου: © Studded Betrayal (Χριστίνα Δημητρά)
Η Έμμα, επιτυχημένη θαλάσσια βιολόγος και πρώην τηλεπαρουσιάστρια, αγαπάει βαθιά τον άντρα της και τη μικρή τους κόρη και θα έκανε τα πάντα γι’ αυτούς. Το πρόβλημα, όμως, είναι πως σχεδόν ό,τι τους έχει πει για τον εαυτό της είναι ψέμα. Το παρελθόν της θα μπορούσε να παραμείνει κρυφό, αν ο Λίο, ο άντρας της, δεν ήταν επαγγελματίας συντάκτης νεκρολογιών. Όταν η Έμμα αρρωσταίνει βαριά, ο ανυποψίαστος Λίο καλείται να ετοιμάσει τη νεκρολογία της ίδιας της γυναίκας του. Καθώς όμως ψάχνει στοιχεία της ζωής της Έμμα πριν από τη γνωριμία τους, ανακαλύπτει ότι η γυναίκα που αγαπάει δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Το σκοτεινό παρελθόν της Έμμα έρχεται στην επιφάνεια κι εκείνη πρέπει με κάποιον τρόπο να αποδείξει στον Λίο ότι εξακολουθεί να είναι η γυναίκα που εκείνος έχει αγαπήσει... Αλλά πρώτα, πρέπει να του μιλήσει για την άλλη αγάπη της ζωής της.
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου