Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Ένας τριαντάρης τυχοδιώκτης βρίσκει στο δρόμο του μια βαλίτσα με χρήματα, αιματηρό προϊόν του εμπορίου ηρωίνης που σφύζει στα μεξικάνικα σύνορα. Κι αποφασίζει, κλέβοντας τα χρήματα αυτά, να εγκαταλείψει την παλιά ζωή του.
Στο κατόπι του ένας δολοφόνος αίνιγμα, η απόλυτη ενσάρκωση του παραλόγου και του κακού αλλά κι ένας συφερτός από σκοτεινά πρόσωπα, έμποροι, σερίφηδες, πληρωμένοι ανθρωποκυνηγοί.

Προσωπική άποψη:
Ο Cormac McCarthy αποτελεί τον σημαντικότερο μυθιστοριογράφο της σύγχρονης Αμερικής. Βραβευμένος με Πούλιτζερ κι έχοντας μελετήσει εις βάθος την ιστορία της Αμερικής όντας κάτοικός της, δεν κρύβεται πίσω απ’ το δάκτυλό του. Η γραφή του σκληρή σαν γραφίτης χώνει το μαχαίρι βαθιά στο κόκαλο χωρίς να προσπαθήσει να ωραιοποιήσει τα πράγματα. Ζούμε σε μια κοινωνία καταδικασμένη κι η Αμερική, περισσότερο από κάθε άλλη χώρα έχει βυθίσει κατοίκους και σύστημα στο βούρκο. Το ερώτημα είναι όμως αν το κάνει γιατί πραγματικά το πιστεύει ή απλά για να προκαλέσει. Το “No Country For Old Men” είναι ένα ακόμα βιβλίο του που περιστρέφεται γύρω απ’ τα ναρκωτικά, τη βία, το θάνατο και σαθρότητα της κοινωνίας.

Αμερική! Το βιβλίο παίζει με τον τόπο και τον χρόνο. Οι ήρωες του πολέμου και οι επιβλητικές φιγούρες των καουμπόηδων μοιάζουν με φαντάσματα που συμβολίζουν ένα ένδοξο και καθαρό παρελθόν. Ένα παρελθόν όπου οι αξίες κι η ηθική ήταν προτεραιότητα. Ναρκωτικά, βία και νέοι κώδικες αξιών. Αποτελούν το παρόν μιας κοινωνίας που σαπίζει και μπροστά της το σύστημα παραλύει ανήμπορο, ίσως αδιάφορο, ίσως κι ανίκανο ν’ αντιδράσει. Το μέλλον; Μάλλον σκοτεινό κι αβέβαιο! Μπορούμε να σωθούμε; Φυσικά! Το ερώτημα όμως είναι όχι αν μπορούμε, αλλά αν θέλουμε.

Ο McCarthy δεν μασάει τα λόγια του, δεν παίζει με τις λέξεις. Ότι θέλει να πει το λέει ξεκάθαρα και πολλές φορές η γλώσσα του κόβει σαν ξυράφι. Δεν είναι ούτε η βία, ούτε οι βωμολοχίες, ούτε η απεικόνιση των όσων παρουσιάζει αυτό που σοκάρει. Αυτό που πραγματικά σοκάρει είναι ότι σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι ζεις μέσα σ’ αυτό που περιγράφει. Δεν αποτελεί ατόπημα της φαντασίας του, αλλά την σύγχρονη πραγματικότητα. Είναι σα να σου λέει να ξυπνήσεις, ν’ ανοίξεις τα μάτια σου, να κοιτάξεις γύρω σου και να καταλάβεις επιτέλους τι συμβαίνει.

Δεν θα πω ψέματα! Η δράση δεν υπάρχει απ’ την αρχή του βιβλίου. Άλλο να είσαι γλαφυρός κι άλλο υπέρμετρα περιγραφικός. Είναι όμορφο να μπορεί ένα βιβλίο να σε κάνει να πλάσσεις εικόνες με το μυαλό σου, το συγκεκριμένο όμως μέχρι ενός σημείου κουράζει. Προσωπικά σκέφτηκα ή να το παρατήσω ή να κόψω τις φλέβες μου, αλλά δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Ευτυχώς η διάρκεια αυτή δεν είναι πολύ μεγάλη (χωρίς όμως να είναι και μικρή) κι απ’ τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα η δράση κι η αγωνία για την τύχη των πρωταγωνιστών μένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Η ωμότητα των βίαιων σκηνών είναι τόσο μεγάλη που καταφέρνει να σου προκαλέσει τόση ανατριχίλα, όση κι αν το έβλεπες ζωντανά.

Όπως ανέφερα και νωρίτερα ο συγγραφέας παίζει με τον τόπο και τον χρόνο. Κλασσικό στοιχείο της αμερικάνικης λογοτεχνίας. Η φύση του χρόνου είναι τριαδική κι εκεί πάνω στηρίζεται η ροή. Ο συγγραφέας ντεκουπάρει τις σκηνές. Τι εννοούμε μ’ αυτό; Ξεκινάς να παρακολουθείς μια σκηνή από τα μάτια ενός συγκεκριμένου πρωταγωνιστή, η σκηνή αυτή εξελίσσεται και μετά από λίγο παρακολουθείς την κατάληξή της μέσα απ’ τα μάτια κάποιου άλλου. Αυτό μπορεί να έχει κάποιο ενδιαφέρον αν όμως δεν είσαι συνηθισμένος σ’ αυτό το είδος καλλιτεχνικής γραφής τότε μπορεί να έχεις πρόβλημα το οποίο θα ερμηνευτεί είτε με αδυναμία πλήρους κατανόησης της κατάστασης, είτε με δυσφορία γιατί δεν έχεις επακριβώς την εικόνα του τι έγινε, απλά εικάζεις.

Σημαντικό ίσως σ’ ένα βιβλίο να ‘ναι το να μπορείς να δεθείς με τους ήρωες. Έτσι πίστευα τουλάχιστον! Οι προσωπικότητες είναι τόσο αμφιλεγόμενες, έχουν όλες το μελανό και παράλληλα το παρανοϊκά γοητευτικό τους στοιχείο που δεν σ’ αφήνει ν’ αποφασίσεις ποιον υποστηρίζεις και ποιον όχι. Δεν είσαι σίγουρος αν οι πράξεις τους ήταν δίκαιες οι άδικες. Ο καθένας έχει έναν δικό του κώδικα ηθικής κι αυτό του δίνει τον αέρα της διαφορετικής επιλογής. Ακόμα κι αν διαφωνείς, χωρίς να σε υποχρεώνει, σε κάνει να το δεχτείς. Ο Moss αν και ψιλορεμάλι, ενώ δεν είναι κακός μπροστά στο χρήμα δεν θα διστάσει να κάνει τα πάντα. Ο Chigurh μοιάζει ο πλέον μισητός χαρακτήρας, διεστραμμένος και φαντάζει άτρωτος, τουλάχιστον μέχρι το σημείο που αποδεικνύεται σωματικά τουλάχιστον, το ίδιο ευάλωτος με όλους. Αντίθετα απ’ τον Moss, αν και είναι παράδοξος, έχει έναν δικό του κώδικα ηθικής που ούτε το χρήμα, ούτε η δόξα μπορούν να τον κάνουν να τον αλλάξει κι αυτό είναι αξιοθαύμαστο. Κι ο Bell, ο φιλήσυχος σερίφης που απορεί για την κατάληξη του κόσμου, αν και συμπαθής έχει το δικό του μελανό παρελθόν που σε κάνει ν’ αμφισβητείς για την ανιδιοτέλειά του.

Αν είσαστε φίλοι της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας αυτό το βιβλίο είναι προς αποφυγήν. Πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς τον αμερικάνικο τρόπο συγγραφής που δεν είναι ακριβώς βιβλίο, αλλά παρουσίαση σεναρίου κι αν δεν έχεις τη διάθεση να το κάνεις, καλύτερα να μην μπεις στη διαδικασία. Αν πάλι είσαι γνώστης των συνθηκών προχώρα, απλά να σημειώσω κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό για ‘μένα τουλάχιστον. Η επιμέλεια του βιβλίου είναι επιεικώς άθλια και πολύ θα ήθελα να ρίξω φάσκελα στον υπεύθυνο. Οι διάλογοι δεν διαχωρίζονται, δεν καταλαβαίνεις πότε ξεκινάνε και πότε τελειώνουν, ενώ τα επαναλαμβανόμενα “και” κουράζουν και δυσκολεύουν την ανάγνωση. Οπότε όσοι το επιχειρήσετε... υπομονή (βαθμολογείται κατώτερα απ’ την ταινία λόγω της κάκιστης επιμέλειας κειμένου)!
Βαθμολογία 7/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Cormac McCarthy
Μεταφραστής: Αύγουστος Κορτώ
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Κατηγορία: Ξένη Πεζογραφία
Έτος Έκδοσης: 2008
Αρ. σελίδων: 273
ISBN: 978-960-03-4626-8