Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Σικελία 2020: «η Κόκκινη», ένας θανατηφόρος ιός, έχει χτυπήσει όσους έχουν περάσει το κατώφλι της εφηβείας. Δεν υπάρχει ούτε ένας ενήλικας ζωντανός. Ένα δεκατριάχρονο κορίτσι περιπλανιέται σε καμένους κάμπους, μυστηριώδη δάση, κουφάρια εμπορικών κέντρων και ερημωμένες πόλεις, σε ένα απέραντο ρημαγμένο τοπίο που λυμαίνονται η ίδια η φύση και άγριες συμμορίες. Η Άννα, με οδηγό της το τετράδιο με τις οδηγίες επιβίωσης που της άφησε η μητέρα της, αναζητά τον απαχθέντα αδερφό της και προσπαθεί να γλιτώσει από τον όλεθρο που παραμονεύει σε κάθε της βήμα. Μέρα με τη μέρα ανακαλύπτει πως οι κανόνες του παρελθόντος δεν έχουν πια καμία ισχύ. Τώρα η ίδια είναι αναγκασμένη να φτιάξει μόνη της τους δικούς της κανόνες.
Προσωπική άποψη:
Τον Niccolò Ammaniti τον είχα ακουστά ως συγγραφέα, μέχρι πρότινος, όμως, δεν είχα διαβάσει κάποιο βιβλίο του. Βέβαια, ένας πολύ καλός φίλος και φανατικός αναγνώστης, με πίεζε εδώ και αρκετούς μήνες να το κάνω. Κάπως έτσι, πήρα την απόφαση, και έπειτα από σκέψη και περισυλλογή, κατέληξα να διαβάσω την "Άννα", ένα βιβλίο η περίληψη του οποίου μου κέντρισε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον, κυρίως εξαιτίας της ζοφερότητας που αυτή απέπνεε αφού, επί της ουσίας, ο Ammaniti τοποθετεί τη δράση της ιστορίας του σε ένα δυστοπικό περιβάλλον -και η λέξη "δυστοπία" αποτελεί μεγάλο δόλωμα για μένα- από το οποίο κανείς δεν φαντάζει ικανός να βρει έξοδο διαφυγής και να γλιτώσει από το πεπρωμένο του. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Η δράση της ιστορίας, όπως προανέφερα, τοποθετείται σε ένα δυστοπικό μέλλον, και πιο συγκεκριμένα στη Σικελία, όπου ένας θανατηφόρος ιός, η επονομαζόμενη Κόκκινη, τερματίζει τη ζωή κάθε ανθρώπου με το που αυτός ενηλικιώνεται. Στον κόσμο αυτό ζει και η Άννα μαζί με τον αδερφό της Άστορ, η οποία ξέρει πως το τέλος της ζωής της δεν είναι μακριά. Έχοντας να διαχειριστεί τη φοβερή αυτή γνώση, πρέπει να παλεύει κάθε μέρα προκειμένου να εξασφαλίσει στον αδερφό της τα απαραίτητα για τη διαβίωσή του, με μοναδικό φως ελπίδας στη ζωή της, ένα τετράδιο που της άφησε η μητέρα της, με τις συμβουλές που είναι γραμμένες μέσα σ' αυτό να της δίνουν κουράγιο τις δύσκολες στιγμές. Όμως, μια μέρα, ο Άστορ πέφτει θύμα απαγωγής και τα πάντα ανατρέπονται. Τώρα, η Άννα, πρέπει να παλέψει ενάντια στο χρόνο και στη φύση, πραγματοποιώντας ένα ταξίδι, προκειμένου να βρει και να σώσει τον αδερφό της, αντιμετωπίζοντας κινδύνους που ούτε μπορούσε να φανταστεί, αλλά και βρίσκοντας συμμάχους στο πλευρό της που την κάνουν να ελπίζει ξανά.
Αν κάτι δεν μπορεί ν' αμφισβητήσει κανείς και σε καμία περίπτωση, είναι η χαρακτηριστικότητα και η ιδιαιτερότητα της πένας του Ammaniti. Διαθέτει ένα ολότελα δικό του ύφος το οποίο θα έλεγα ότι διακρίνεται από μια κάποια ψυχρότητα, όσον αφορά την αφήγηση, καταφέρνοντας, ωστόσο, την ίδια ακριβώς στιγμή, να φέρει στην επιφάνεια συναισθήματα, χωρίς πολλούς μελοδραματισμούς ενώ θα μπορούσε να τους έχει χρησιμοποιήσει κι αξιοποιήσει κατάλληλα, μα και προβληματισμούς γύρω από την ανθρώπινη ύπαρξη. Η αφήγηση δεν διαθέτει ιδιαίτερο νεύρο, αλλά παρ' όλα ταύτα υπάρχει μια υποβόσκουσα ένταση που σταδιακά αυξάνεται, χωρίς όμως να φτάνει σε κάποια εκρηκτική κορύφωση. Χτίζει την ιστορία του βήμα βήμα, αξιοποιώντας όλη την δραματουργία που αυτή προσφέρει -χωρίς, όμως, δράματα-, πηγαινοέρχεται στο χρόνο προσφέροντάς μας κλεφτές ματιές σ' ένα αλλοτινό παρελθόν και τελικά, όλα αυτά τα στοιχεία δένουν μαζί και κλιμακώνονται τόσο όσο.
Αν έχω κάποια ένταση όσον αφορά την ιστορία, αυτή έχει να κάνει με την προσέγγιση των χαρακτήρων. Οι έφηβοι είναι εξαιρετικά πολύπλοκες οντότητες, βρίσκονται πάνω στο μεταίχμιο της παιδικότητας και της ωριμότητας, με συναισθηματικές διακυμάνσεις που πολλές φορές μπορεί να είναι ακραίες, είναι όμως αληθινές και πηγάζουν από την εσωτερική προσπάθεια διαχείρισης των αλλαγών της ζωής τους και των θέλω τους. Ακριβώς αυτά ήταν που δεν είδα, ή που δεν ένιωσα, διαβάζοντας την ιστορία της Άννας. Θεωρώ πως αντιμετωπίζει τα πάντα με μία στωικότητα που δεν ταιριάζει ούτε με τις συνθήκες, ούτε όμως και με το προφίλ που θα έπρεπε να έχει, δεδομένης πάντα της ηλικίας της. Βέβαια καταφέρνει ν' αποφύγει την υιοθέτηση μανιερίστικων συμπεριφορών, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να την στέψουμε με δάφνες, όσο κι αν θαυμάζουμε την ακεραιότητα και την αφοσίωσή της.
Εν κατακλείδι, το "Άννα", είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα αρκετά διαφορετικό απ' όσα έχουμε διαβάσει τα τελευταία χρόνια. Είναι πιο ρεαλιστικό, πιο ανθρώπινο, εμποτισμένο με λιγότερα στοιχεία φανταστικού, θέλοντας -προφανώς- να δείξει την γήινη, απελπισμένη, δίχως διέξοδο πραγματικότητα. Μπορεί να υπάρχει μια κάποια έλλειψη νεύρου στο ρυθμό της αφήγησης, ή ακόμα και στους ίδιους τους χαρακτήρες, όμως έχουμε να κάνουμε με ένα κείμενο καλογραμμένο και αρκετά σκληρό στα σημεία, όχι επειδή προκαλεί με τις περιγραφές και τις απεικονίσεις του, αλλά επειδή με έναν τρόπο μαγικό και απροσδιόριστο, μέσα από την πιο απλή γραμμή του κειμένου, μπορεί να γεννήσει στον αναγνώστη συναισθήματα συγκίνησης με έναν τρόπο σχεδόν σπαραχτικό, ίσως επειδή από την αρχή γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει λύση ή σωτηρία. Και μπορεί να μην ενθουσιάστηκα, όμως ο Ammaniti είναι ένα σίγουρα ένας συγγραφέας που θα τον αναζητήσω και στο μέλλον.
Βαθμολογία 10/10
Σικελία 2020: «η Κόκκινη», ένας θανατηφόρος ιός, έχει χτυπήσει όσους έχουν περάσει το κατώφλι της εφηβείας. Δεν υπάρχει ούτε ένας ενήλικας ζωντανός. Ένα δεκατριάχρονο κορίτσι περιπλανιέται σε καμένους κάμπους, μυστηριώδη δάση, κουφάρια εμπορικών κέντρων και ερημωμένες πόλεις, σε ένα απέραντο ρημαγμένο τοπίο που λυμαίνονται η ίδια η φύση και άγριες συμμορίες. Η Άννα, με οδηγό της το τετράδιο με τις οδηγίες επιβίωσης που της άφησε η μητέρα της, αναζητά τον απαχθέντα αδερφό της και προσπαθεί να γλιτώσει από τον όλεθρο που παραμονεύει σε κάθε της βήμα. Μέρα με τη μέρα ανακαλύπτει πως οι κανόνες του παρελθόντος δεν έχουν πια καμία ισχύ. Τώρα η ίδια είναι αναγκασμένη να φτιάξει μόνη της τους δικούς της κανόνες.
Προσωπική άποψη:
Τον Niccolò Ammaniti τον είχα ακουστά ως συγγραφέα, μέχρι πρότινος, όμως, δεν είχα διαβάσει κάποιο βιβλίο του. Βέβαια, ένας πολύ καλός φίλος και φανατικός αναγνώστης, με πίεζε εδώ και αρκετούς μήνες να το κάνω. Κάπως έτσι, πήρα την απόφαση, και έπειτα από σκέψη και περισυλλογή, κατέληξα να διαβάσω την "Άννα", ένα βιβλίο η περίληψη του οποίου μου κέντρισε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον, κυρίως εξαιτίας της ζοφερότητας που αυτή απέπνεε αφού, επί της ουσίας, ο Ammaniti τοποθετεί τη δράση της ιστορίας του σε ένα δυστοπικό περιβάλλον -και η λέξη "δυστοπία" αποτελεί μεγάλο δόλωμα για μένα- από το οποίο κανείς δεν φαντάζει ικανός να βρει έξοδο διαφυγής και να γλιτώσει από το πεπρωμένο του. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Η δράση της ιστορίας, όπως προανέφερα, τοποθετείται σε ένα δυστοπικό μέλλον, και πιο συγκεκριμένα στη Σικελία, όπου ένας θανατηφόρος ιός, η επονομαζόμενη Κόκκινη, τερματίζει τη ζωή κάθε ανθρώπου με το που αυτός ενηλικιώνεται. Στον κόσμο αυτό ζει και η Άννα μαζί με τον αδερφό της Άστορ, η οποία ξέρει πως το τέλος της ζωής της δεν είναι μακριά. Έχοντας να διαχειριστεί τη φοβερή αυτή γνώση, πρέπει να παλεύει κάθε μέρα προκειμένου να εξασφαλίσει στον αδερφό της τα απαραίτητα για τη διαβίωσή του, με μοναδικό φως ελπίδας στη ζωή της, ένα τετράδιο που της άφησε η μητέρα της, με τις συμβουλές που είναι γραμμένες μέσα σ' αυτό να της δίνουν κουράγιο τις δύσκολες στιγμές. Όμως, μια μέρα, ο Άστορ πέφτει θύμα απαγωγής και τα πάντα ανατρέπονται. Τώρα, η Άννα, πρέπει να παλέψει ενάντια στο χρόνο και στη φύση, πραγματοποιώντας ένα ταξίδι, προκειμένου να βρει και να σώσει τον αδερφό της, αντιμετωπίζοντας κινδύνους που ούτε μπορούσε να φανταστεί, αλλά και βρίσκοντας συμμάχους στο πλευρό της που την κάνουν να ελπίζει ξανά.
Αν κάτι δεν μπορεί ν' αμφισβητήσει κανείς και σε καμία περίπτωση, είναι η χαρακτηριστικότητα και η ιδιαιτερότητα της πένας του Ammaniti. Διαθέτει ένα ολότελα δικό του ύφος το οποίο θα έλεγα ότι διακρίνεται από μια κάποια ψυχρότητα, όσον αφορά την αφήγηση, καταφέρνοντας, ωστόσο, την ίδια ακριβώς στιγμή, να φέρει στην επιφάνεια συναισθήματα, χωρίς πολλούς μελοδραματισμούς ενώ θα μπορούσε να τους έχει χρησιμοποιήσει κι αξιοποιήσει κατάλληλα, μα και προβληματισμούς γύρω από την ανθρώπινη ύπαρξη. Η αφήγηση δεν διαθέτει ιδιαίτερο νεύρο, αλλά παρ' όλα ταύτα υπάρχει μια υποβόσκουσα ένταση που σταδιακά αυξάνεται, χωρίς όμως να φτάνει σε κάποια εκρηκτική κορύφωση. Χτίζει την ιστορία του βήμα βήμα, αξιοποιώντας όλη την δραματουργία που αυτή προσφέρει -χωρίς, όμως, δράματα-, πηγαινοέρχεται στο χρόνο προσφέροντάς μας κλεφτές ματιές σ' ένα αλλοτινό παρελθόν και τελικά, όλα αυτά τα στοιχεία δένουν μαζί και κλιμακώνονται τόσο όσο.
Αν έχω κάποια ένταση όσον αφορά την ιστορία, αυτή έχει να κάνει με την προσέγγιση των χαρακτήρων. Οι έφηβοι είναι εξαιρετικά πολύπλοκες οντότητες, βρίσκονται πάνω στο μεταίχμιο της παιδικότητας και της ωριμότητας, με συναισθηματικές διακυμάνσεις που πολλές φορές μπορεί να είναι ακραίες, είναι όμως αληθινές και πηγάζουν από την εσωτερική προσπάθεια διαχείρισης των αλλαγών της ζωής τους και των θέλω τους. Ακριβώς αυτά ήταν που δεν είδα, ή που δεν ένιωσα, διαβάζοντας την ιστορία της Άννας. Θεωρώ πως αντιμετωπίζει τα πάντα με μία στωικότητα που δεν ταιριάζει ούτε με τις συνθήκες, ούτε όμως και με το προφίλ που θα έπρεπε να έχει, δεδομένης πάντα της ηλικίας της. Βέβαια καταφέρνει ν' αποφύγει την υιοθέτηση μανιερίστικων συμπεριφορών, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να την στέψουμε με δάφνες, όσο κι αν θαυμάζουμε την ακεραιότητα και την αφοσίωσή της.
Εν κατακλείδι, το "Άννα", είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα αρκετά διαφορετικό απ' όσα έχουμε διαβάσει τα τελευταία χρόνια. Είναι πιο ρεαλιστικό, πιο ανθρώπινο, εμποτισμένο με λιγότερα στοιχεία φανταστικού, θέλοντας -προφανώς- να δείξει την γήινη, απελπισμένη, δίχως διέξοδο πραγματικότητα. Μπορεί να υπάρχει μια κάποια έλλειψη νεύρου στο ρυθμό της αφήγησης, ή ακόμα και στους ίδιους τους χαρακτήρες, όμως έχουμε να κάνουμε με ένα κείμενο καλογραμμένο και αρκετά σκληρό στα σημεία, όχι επειδή προκαλεί με τις περιγραφές και τις απεικονίσεις του, αλλά επειδή με έναν τρόπο μαγικό και απροσδιόριστο, μέσα από την πιο απλή γραμμή του κειμένου, μπορεί να γεννήσει στον αναγνώστη συναισθήματα συγκίνησης με έναν τρόπο σχεδόν σπαραχτικό, ίσως επειδή από την αρχή γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει λύση ή σωτηρία. Και μπορεί να μην ενθουσιάστηκα, όμως ο Ammaniti είναι ένα σίγουρα ένας συγγραφέας που θα τον αναζητήσω και στο μέλλον.
Βαθμολογία 10/10
Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Niccolò Ammaniti
Μεταφραστής: Δότση Δήμητρα
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2016
Αρ. σελίδων: 344
ISBN: 978-618-03-0659-0
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου