Όταν ο αρραβωνιαστικός της Μάργκαρετ νοσηλεύεται με κατάθλιψη, η νεαρή
γυναίκα καλείται να κάνει μια επιλογή: ή να προχωρήσει με τα σχέδιά τους
ή να απομακρυνθεί από τα ενδεχόμενα μελλοντικά προβλήματα. Αποφασίζει
να τον παντρευτεί.
Με αφετηρία αυτή την πράξη αγάπης και πίστης, ξετυλίγεται η αξέχαστη
ιστορία τους. Στην καρδιά της βρίσκονται τα τρία τους παιδιά, και
συγκεκριμένα, ο μεγαλύτερος γιος τους, ο Μάικλ, ένας έξοχος λάτρης της
μουσικής, ο οποίος πάσχει από αγχώδη διαταραχή και μπορεί να επιβιώσει
μόνο παρωδώντας την πραγματικότητα. Καθώς τα χρόνια περνούν, τα δύο
μικρότερα αδέρφια, η Σίλια και ο Άλεκ, μαζί με τη μητέρα τους, θα
αγωνιστούν για να βοηθήσουν τον Μάικλ, καθώς η κατάστασή του γίνεται
ολοένα πιο προβληματική και ασταθής.
Ένα έξοχο αφήγημα, ένα σπάνιο μυθιστόρημα που ζωντανεύει με μοναδική
ευαισθησία και διεισδυτικότητα τη διαδρομή μιας οικογένειας που έρχεται
αντιμέτωπη με το απόλυτο ερώτημα: Ως πού θα φτάνατε για να σώσετε τους
πιο αγαπημένους σας ανθρώπους;
Προσωπική άποψη:
Το μυθιστόρημα "Κι αν εγώ χαθώ" του βραβευμένου Αμερικανού Adam Haslett, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, είναι ένα από εκείνα που διάβασα το καλοκαίρι και με προβλημάτισε σε πολλά επίπεδα. Θα έλεγα πως μου δημιούργησε την ίδια αμηχανία με το "Still Alice", αφού και τα δύο έχουν κοινό πυρήνα. Τι θα κάναμε αν ένας πολύ δικός μας άνθρωπος, ένας άνθρωπος που τον αγαπάμε, αντιμετώπιζε ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα στο οποίο, ίσως, δεν μπορούσαμε να συνεισφέρουμε με τον κατάλληλο τρόπο. Ο λόγος της αμηχανίας μου αυτής έχει να κάνει με δύο πράγματα. Πρώτον με το πως θ' αντιμετώπιζα εγώ μια παρόμοια κατάσταση, άρα με προκάλεσε ηθικά, και δεύτερον με το πως θ' αντιμετωπίσει το βιβλίο κάποιος που δεν έχει ιδέα τι σημαίνει να έχεις στην οικογένειά σου ένα άτομο με ψυχολογική διαταραχή οποιασδήποτε μορφής.
Η Μάργκαρετ είναι μια νέα γυναίκα που θα βρεθεί μπροστά σ' ένα πολύ μεγάλο δίλημμα, όταν ο αρραβωνιαστικός της διαγνωστεί και νοσηλευτεί με κατάθλιψη. Ή θα πρέπει να τον εγκαταλείψεις και να συνεχίσει τη ζωή της μακριά απ' αυτόν, ή να σταθεί στο πλευρό του και να τον στηρίξει, υλοποιώντας τα όνειρα που έχει κάνει μαζί του. Τελικά, επιλέγει το δεύτερο, με τους δυο τους να δημιουργούν οικογένεια και ν' αποκτούν τρία παιδιά. Η Μάργκαρετ, όμως, ξεχωρίζει στην καρδιά της το μεγαλύτερο εξ αυτών, τον Μάικλ, που αν και είναι ένα χαρισματικό πλάσμα, πάσχει από αγχώδη διαταραχή, μια συνθήκη που όλοι μαζί προσπαθούν να τον βοηθήσουν να την διαχειριστεί όσο καλύτερα γίνεται, δεδομένου ότι η κατάστασή του ολοένα και χειροτερεύει.
Σε μια ιστορία όπως αυτή θα ήταν δύσκολο, έτσι κι αλλιώς, να διαχειριστεί κανείς την ψυχοσύνθεση ενός και μόνο ατόμου με ψυχολογικές διαταραχές, αν κι εφόσον είναι σε θέση ν' αντιληφθεί πόσο σοβαρές είναι αυτές, αλλά και πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι η εξέλιξή τους. Σκεφτείτε, λοιπόν, να πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε δύο ασθενείς οι οποίοι, μάλιστα, βρίσκονται σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετα άκρα. Ο μεν Τζον, εξαιτίας της κατάθλιψής του, έχει ένα μόνιμο αίσθημα κενότητας, σαν κάτι να του λείπει και να μην είναι πλήρης, ώστε να μπορέσει να νιώσει πραγματικά ευτυχισμένος, ενώ ο γιος του, Μάικλ, τα βιώνει όλα τόσο έντονα και δυνατά, που το να νιώθει είναι επίπονο και οδυνηρό, οδηγώντας σε έκρυθμες συμπεριφορές και ξεσπάσματα. Και ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους, βρίσκονται τα υπόλοιπα τρία μέλη της οικογένειας, που αν και απολύτως φυσιολογικά, δεν μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή, γιατί ο άξονας αυτής είναι προβληματικός και δυσκίνητος.
Η αφήγηση δεν θα λέγαμε πως έχει ιδιαίτερο νεύρο ή ένταση, κάτι που μπορεί να κουράσει κάποιους αναγνώστες, αλλά πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως ο Haslett δεν είχε πρόθεση να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα που θα καθηλώσει με τις εξελίξεις του, αλλά που θα προβληματίσει, θα συγκινήσει και θα προσφέρει τροφή για σκέψη στον αναγνώστη του, πράγμα που πετυχαίνει στο μέγιστο βαθμό. Και μπορεί η αφηγηματική τεχνική του να φαντάζει κάπως επιτηδευμένη στα σημεία, με τον ίδιο να προσπαθεί να μας εντυπωσιάσει με μια γλαφυρότητα που -ίσως- είναι υπερβολική και αχρείαστη, όμως την ίδια στιγμή, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σύμπλεγμα χαρακτήρων ολότελα διαφορετικών μεταξύ τους, που ως μονάδα είναι απόλυτα ολοκληρωμένος, και που ως σύνολο, σε αλληλεπίδραση με τους άλλους, συμπληρώνει αυτό που χρειάζεται προκειμένου όλο αυτό να λειτουργήσει.
Με συγκρατημένο χιούμορ που κρύβει μέσα τους ελπίδα και αισιοδοξία, μα και με μια τρυφερότητα που δεν μπορεί να σ' αφήσει ασυγκίνητο, ο Haslett αφηγείται μια ιστορία που δεν είναι ούτε χαρούμενη ούτε εύκολη, μα και που, την ίδια στιγμή, δεν είναι καθόλου υπερβολική, όπως ίσως να σκεφτεί κάποιος που βρίσκεται έξω απ' το χορό. Έχοντας στην οικογένειά μου άνθρωπο που πάσχει από ψυχικό νόσημα, μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως δεν είναι ευχάριστο, ούτε εύκολο να το διαχειριστεί κανείς, είτε πάσχει απ' αυτό, είτε πρέπει να τ' αντιμετωπίσει ως στήριγμα κάποιου άλλου. Σε κάθε περίπτωση, το "Κι αν εγώ χαθώ" είναι ένα μυθιστόρημα που στην καρδιά του κρύβει ρεαλισμό, ενίοτε σκληρό, μα κυρίως αγάπη για τον άνθρωπο, και πίστη στη δύναμη που αυτός κρύβει μέσα του και που μπορεί να αξιοποιήσει, αρκεί μόνο να έχει τη θέληση να το κάνει.
Βαθμολογία 8,5/10
Η Μάργκαρετ είναι μια νέα γυναίκα που θα βρεθεί μπροστά σ' ένα πολύ μεγάλο δίλημμα, όταν ο αρραβωνιαστικός της διαγνωστεί και νοσηλευτεί με κατάθλιψη. Ή θα πρέπει να τον εγκαταλείψεις και να συνεχίσει τη ζωή της μακριά απ' αυτόν, ή να σταθεί στο πλευρό του και να τον στηρίξει, υλοποιώντας τα όνειρα που έχει κάνει μαζί του. Τελικά, επιλέγει το δεύτερο, με τους δυο τους να δημιουργούν οικογένεια και ν' αποκτούν τρία παιδιά. Η Μάργκαρετ, όμως, ξεχωρίζει στην καρδιά της το μεγαλύτερο εξ αυτών, τον Μάικλ, που αν και είναι ένα χαρισματικό πλάσμα, πάσχει από αγχώδη διαταραχή, μια συνθήκη που όλοι μαζί προσπαθούν να τον βοηθήσουν να την διαχειριστεί όσο καλύτερα γίνεται, δεδομένου ότι η κατάστασή του ολοένα και χειροτερεύει.
Σε μια ιστορία όπως αυτή θα ήταν δύσκολο, έτσι κι αλλιώς, να διαχειριστεί κανείς την ψυχοσύνθεση ενός και μόνο ατόμου με ψυχολογικές διαταραχές, αν κι εφόσον είναι σε θέση ν' αντιληφθεί πόσο σοβαρές είναι αυτές, αλλά και πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι η εξέλιξή τους. Σκεφτείτε, λοιπόν, να πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε δύο ασθενείς οι οποίοι, μάλιστα, βρίσκονται σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετα άκρα. Ο μεν Τζον, εξαιτίας της κατάθλιψής του, έχει ένα μόνιμο αίσθημα κενότητας, σαν κάτι να του λείπει και να μην είναι πλήρης, ώστε να μπορέσει να νιώσει πραγματικά ευτυχισμένος, ενώ ο γιος του, Μάικλ, τα βιώνει όλα τόσο έντονα και δυνατά, που το να νιώθει είναι επίπονο και οδυνηρό, οδηγώντας σε έκρυθμες συμπεριφορές και ξεσπάσματα. Και ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους, βρίσκονται τα υπόλοιπα τρία μέλη της οικογένειας, που αν και απολύτως φυσιολογικά, δεν μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή, γιατί ο άξονας αυτής είναι προβληματικός και δυσκίνητος.
Η αφήγηση δεν θα λέγαμε πως έχει ιδιαίτερο νεύρο ή ένταση, κάτι που μπορεί να κουράσει κάποιους αναγνώστες, αλλά πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως ο Haslett δεν είχε πρόθεση να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα που θα καθηλώσει με τις εξελίξεις του, αλλά που θα προβληματίσει, θα συγκινήσει και θα προσφέρει τροφή για σκέψη στον αναγνώστη του, πράγμα που πετυχαίνει στο μέγιστο βαθμό. Και μπορεί η αφηγηματική τεχνική του να φαντάζει κάπως επιτηδευμένη στα σημεία, με τον ίδιο να προσπαθεί να μας εντυπωσιάσει με μια γλαφυρότητα που -ίσως- είναι υπερβολική και αχρείαστη, όμως την ίδια στιγμή, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σύμπλεγμα χαρακτήρων ολότελα διαφορετικών μεταξύ τους, που ως μονάδα είναι απόλυτα ολοκληρωμένος, και που ως σύνολο, σε αλληλεπίδραση με τους άλλους, συμπληρώνει αυτό που χρειάζεται προκειμένου όλο αυτό να λειτουργήσει.
Με συγκρατημένο χιούμορ που κρύβει μέσα τους ελπίδα και αισιοδοξία, μα και με μια τρυφερότητα που δεν μπορεί να σ' αφήσει ασυγκίνητο, ο Haslett αφηγείται μια ιστορία που δεν είναι ούτε χαρούμενη ούτε εύκολη, μα και που, την ίδια στιγμή, δεν είναι καθόλου υπερβολική, όπως ίσως να σκεφτεί κάποιος που βρίσκεται έξω απ' το χορό. Έχοντας στην οικογένειά μου άνθρωπο που πάσχει από ψυχικό νόσημα, μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως δεν είναι ευχάριστο, ούτε εύκολο να το διαχειριστεί κανείς, είτε πάσχει απ' αυτό, είτε πρέπει να τ' αντιμετωπίσει ως στήριγμα κάποιου άλλου. Σε κάθε περίπτωση, το "Κι αν εγώ χαθώ" είναι ένα μυθιστόρημα που στην καρδιά του κρύβει ρεαλισμό, ενίοτε σκληρό, μα κυρίως αγάπη για τον άνθρωπο, και πίστη στη δύναμη που αυτός κρύβει μέσα του και που μπορεί να αξιοποιήσει, αρκεί μόνο να έχει τη θέληση να το κάνει.
Βαθμολογία 8,5/10
Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Adam Haslett
Μεταφραστής: Κορτώ Αύγουστος
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2017
Αρ. σελίδων: 480
ISBN: 978-618-03-0881-5
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου