"Ο ξανακερδισμένος τ(ρ)όπος της λογοτεχνίας" της Αντιγόνης Βλαβιανού

Περάσµατα και χαιρετισµοί σε παλιούς και οικείους γνώριµους, όλα τα κείµενα του βιβλίου της Αντιγόνης Βλαβιανού αξιοποιούν τα διδάγµατα της συγκριτικής γραµµατολο-γίας: τα βιβλία, οι συγγραφείς, οι ιδέες βρίσκονται σε συνεχή διά-λογο και εναπόκειται στον ευαίσθητο ωτακουστή να µεταφέρει κάτι από τις κρυφές αυτές συνοµιλίες τους ή να διαµεσολαβήσει για να γνωριστούν αδελφές ψυχές που προχωρούν παράλληλα δίχως να το έχουν σχεδιάσει ή διανοηθεί. [...] Ξεναγώντας µας σε ένα προσωπικό µουσείοπολύτιµωνεκθεµάτων, µε τα οποία συµβιώνει χρόνια τώρα, γυµνάζει το βλέµµα µας σε σοφές λεπτοµέρειες, ευαισθητοποιεί την αναγνωστική προσοχή µας, διευρύνει τους ορίζοντες της πρόσληψής µας. «Ευτυχισµένος που έκανε το ωραίο ταξίδι» νιώθει ο αναγνώστης που κλείνει τούτο το βιβλίο σοφότερος, επαρκέστερος, πλουσιότερος µε τη «δεύτερη µατιά» πάνω σε πρόσωπα και πράγµατα, περιπλέοντας γνωστά και άγνωστα τοπία.
~ Λίζυ Τσιριµώκου (από την Εισαγωγή)

"Η κατοχική πείνα, μέσα από προφορικές μαρτυρίες: Η περίπτωση της Χίου, της Σύρου και της Μυκόνου" της Βιολέττας Χιονίδου

Σε μια εποχή που η προφορική ιστορία έχει αποκτήσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ελληνική ιστοριογραφία, το βιβλίο αυτό φέρνει κάτι διαφορετικό στην ανάγκη να καταλάβουμε τον κατοχικό λιμό, αλλά και το πώς αλλάζει η μνήμη ιστορικών γεγονότων. Το βιβλίο προσφέρει τις –τελευταίες ίσως– προφορικές ιστορίες ανθρώπων που έζησαν τον λιμό ως ενήλικες. Οι συνεντεύξεις αυτές, που ελήφθησαν από τη συγγραφέα πριν από μια εικοσαετία στη Μύκονο, τη Σύρο και τη Χίο, μας βοηθούν να κατανοήσουμε την εποχή του λιμού, την καθημερινότητα της ζωής των ανθρώπων και τους τρόπους με τους οποίους ανταποκρίθηκαν στις συνθήκες που αντιμετώπισαν. Οι εμπειρίες του λιμού των τριών νησιών ήταν πολύ διαφορετικές μεταξύ τους – και όλες διαφορετικές από εκείνη της Αθήνας. Οι συνεντεύξεις μάς υπενθυμίζουν ότι η επίσημη μνήμη του λιμού είναι αυτή της Αθήνας, μνήμη που αγνοεί τις ριζικά διαφορετικές εμπειρίες των επαρχιών.
Είκοσι χρόνια μετά την πραγματοποίηση των συνεντεύξεων και μετά την οικονομική κρίση που έστρεψε την προσοχή της ιστοριογραφίας στην Κατοχή, οι συνεντεύξεις αυτές αποκτούν μια περαιτέρω χρησιμότητα – μας δίνουν τις απόψεις αυτοπτών μαρτύρων της Κατοχής και του λιμού, προτού αυτοί βιώσουν την κρίση της τελευταίας δεκαετίας, προσφέροντάς μας μαρτυρίες ανεπηρέαστες από την οικονομική κρίση και από την πολιτική «χρήση» της Κατοχής.

"Η ελληνική τραγωδία. Από την απελευθέρωση ως τους συνταγματάρχες" του Κωνσταντίνου Τσουκαλά

Οι δικτατορίες δεν πέφτουν από τον ουρανό. Αν η 21η Απριλίου 1967 αιφνιδίασε τη διεθνή κοινή γνώµη, η εγκαθίδρυση µιας στρατιωτικής δικτατορίας, για τον ελληνικό λαό, ήταν από καιρό ένα γεγονός ευεξήγητο και µάλιστα ενδεχόµενο. Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να εξηγήσει την προέλευση αυτού του γεγονότος και τη λειτουργία των κοινωνικών, πολιτικών και διεθνών δυνάµεων που το κατέστησαν δυνατό. Από τον πρόλογο της πρώτης έκδοσης (1969) Κατά κάποιον τρόπο, η Ελληνική τραγωδία µπορεί να αντιµετωπιστεί ως αυθύπαρκτο ιστορικό γεγονός, ως χαρακτηριστικό σύµπτωµα µιας ιδιαίτερης συγκυρίας ή ίσως ακόµα και ως «πηγή» αποκωδικοποίησης της χαρακτηριστικής αύρας µιας εποχής. Όπως είναι σαφές για όλους όσοι έζησαν από κοντά τα γεγονότα, το βιβλίο αυτό εξέφραζε τις ιδέες, τις ευαισθησίες και τα διλήµµατα µιας ολόκληρης γενιάς. Έχοντας θέσει την ιστορική αφήγηση στην υπηρεσία µιας απερίφραστης πολιτικής και ιδεολογικής στράτευσης, πολλοί ανάµεσά µας είχαµε επιχειρήσει πρωτόγνωρες συνθέσεις ανάµεσα στην ασίγαστη πολεµική µας βούληση, την αυτοτροφοδοτούµενη συναισθηµατική µας φόρτιση και τη νοηµατική αυστηρότητα µιας «αντικειµενικής», όπως πιστεύαµε, ανάγνωσης της πραγµατικότητας. Είχαµε ίσως την αυταπάτη πως µε αυτόν τον τρόπο θα µπορούσαµε να εναρµονίσουµε την εκρηκτικότητα του θυµικού µας µε την πλαδαρότητα των νοηµατικών εκλογικεύσεων. Προφανώς βέβαια µαταιοπονούσαµε. Όµως, δεν µπορώ παρά να νοσταλγώ βαθύτατα αυτές τις ξεχασµένες αλλά ζωογόνες αυταπάτες, τόσο τις δικές µου όσο και των άλλων. Και µαζί µε αυτές, να αναπολώ µε τρυφερότητα τις συνθήκες που µε οδήγησαν στο να γράψω την Τραγωδία.
Κ. Τ., Μάιος 2020

"Η φλόγα της ελευθερίας: 1821-1833" του David Brewer

Ο David Brewer αφηγείται ολόκληρη την τρομακτική και συγκλονιστική ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, από τις πράξεις του πιο σημαντικού φιλέλληνα, του Βύρωνα, και του πιο χαρισματικού Έλληνα, του Κολοκοτρώνη, μέχρι τις μηχανορραφίες των Μεγάλων Δυνάμεων και την κορύφωση στο Ναβαρίνο, στην τελευταία ναυμαχία που έγινε ποτέ με ανοιγμένα πανιά.