"Το Αϊβαλί η πατρίδα μου" του Φώτη Κόντογλου

Μυστήριο µεγάλο είναι το πώς έρχεται στον κόσµο ο άνθρωπος. Εµένα το γραφτό µου ήτανε να γεννηθώ στην Ανατολή, αλλά η ρόδα της Τύχης, που γυρίζει ολοένα, ξερρίζωσε από τα θεµέλια τον τόπο µου και µ’ έρριξε στην ξενιτειά, σ’ ανθρώπους που µιλούσανε την ίδια γλώσσα µε µένα, πλην όµως που είχανε άλλα συνήθια. Το πουλί το θαλασσοδαρµένο, πώς βρίσκει έναν βράχο µέσα στο πέλαγο και κάθεται και στεγνώνει τα φτερά του, έτσι βρίσκουµαι κ’ εγώ σε τούτα τα χώµατα.
Στα κείµενα αυτού του βιβλίου ο Κόντογλου µιλά για τη λατρεµένη του πατρίδα, το Αϊβαλί. Αναπολεί και καταγράφει γεγονότα και ιστορίες από τη µικρή πολιτεία, όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια. Μας µιλά νοσταλγικά για τους ανθρώπους της και µας διηγείται µε αυθόρµητη ειλικρίνεια τις προσωπικές ιστορίες τους.

"Από δρυ παλιά κι από πέτρα" της Νοέλ Μπάξερ

«Ήρθε η ώρα να σου πω για το σκισµένο γράµµα, για ένα τόπι κασµίρι και για µια Κύπρια που µύριζε η αγκαλιά της πασχαλιά. Για µια µαγευτική πόλη, τη Σµύρνη µου, που κάηκε σαν φωτογραφία και για ένα πλοίο που µετέφερε µια γυναίκα που έσταζε γάλα. Για µια Τουρκάλα που χάθηκε και σώθηκε µόνο το τραγούδι της. Κι αν θέλεις, µόνο αν το θέλεις, θα σε αφήσω να κρατήσεις στα χέρια σου τα δυο µονάκριβα κλειδιά µου, του σπιτιού στο Αϊδίνι και του σπιτιού στη Σµύρνη».
Από το Αϊδίνι και τη Σµύρνη ως την Κύπρο, την Αθήνα και την εξωτική Ινδία, ξεδιπλώνεται η ιστορία µιας σύγχρονης Πηνελόπης µε φόντο τις Χαµένες Πατρίδες. Γύρω από την Πηνελόπη, σαν γαϊτανάκι, πρόσωπα που τη σηµάδεψαν: η Ζόι, ο Καλφατζής που «ξέρει να σώζει», ο Παρασκευάς µε το «παρασκευάκι» του, η Κατίνα που ο «Ιορδάνης της πέθανε», ο βροχερός Φίλιππος και ο φωτεινός Φώτης, η µαγείρισσα η Φραγκώ...
Mια οικογένεια, τρεις γενιές ανθρώπων µε φόντο τις χαµένες πατρίδες. Ένα σαγηνευτικό, πολυεπίπεδο µυθιστόρηµα, µια εξαίσια τοιχογραφία του ελληνικού 20ού αιώνα, πληµµυρισµένο µε εικόνες και µυρωδιές εποχής.
Το πρώτο µέρος της διλογίας που ολοκληρώνεται µε την Επιστροφή της Πηνελόπης.

"Οι μεσημβρινοί της ζωής: Άγνωστη χώρα" της Μαίρης Κόντζογλου

Αρχές του 20ού αιώνα. Στα ταραγµένα χρόνια που ακολουθούν, δύο γυναίκες άγνωστες µεταξύ τους βιώνουν παράλληλα, αλλά διαφορετικά, τις προσωπικές τους ιστορίες και τα παγκόσµια γεγονότα.
Η Βασιλική, αρχοντοκόρη από τη Δυτική Μακεδονία, ζει µια παιδική ηλικία που σηµαδεύεται από το θάνατο, τον πόλεµο και τις δύσκολες οικογενειακές σχέσεις. Στην εφηβεία πια, ασφυκτιώντας από τις κοινωνικές επιταγές, επαναστατεί και, µε αφορµή έναν παράφορο έρωτα, κατορθώνει να κυνηγήσει το όνειρό της στην Αµερική.
Η Ιλαρία, φτωχοκόριτσο από τη Σµύρνη, ακολουθεί την οικογένειά της στην Κωνσταντινούπολη και µετά στη Μυτιλήνη, σ’ ένα µακρύ, πικρό ταξίδι, αναζητώντας αγάπη και σεβασµό. Στη Μυτιλήνη γίνεται τραγική µάρτυρας της Μικρασιατικής Καταστροφής. Το ίδιο ανήµπορη, όµως, παρακολουθεί και το γκρέµισµα των ονείρων της για µια ευτυχισµένη ζωή.
Το γαϊτανάκι της µοίρας µπλέκεται, οι δύο γυναίκες γνωρίζονται και διαπιστώνουν ότι οι οικογένειές τους είναι άρρηκτα δεµένες µεταξύ τους, µε δεσµούς που έχουν παρασύρει και τις ίδιες σ’ ένα παιχνίδι αγάπης και θανάτου.

"Μαθήματα χημείας" της Bonnie Garmus

Η χηµικός Ελίζαµπεθ Ζοτ απέχει πολύ από τη µέση γυναίκα. Μάλιστα, η Ελίζαµπεθ Ζοτ θα ήταν η πρώτη που θα επεσήµαινε πως δεν υπάρχει µέση γυναίκα. Βρισκόµαστε όµως στις αρχές της δεκαετίας του ’60, και η ανδροκρατούµενη οµάδα της στο Ινστιτούτο Ερευνών Χέιστινγκς στο οποίο εργάζεται έχει µια εντελώς αντιεπιστηµονική άποψη για την ισότητα. Με εξαίρεση το µεγάλο αστέρι της επιστηµονικής κοινότητας, τον Κάλβιν Έβανς, υποψήφιο για το Βραβείο Νόµπελ. Ο Έβανς είναι µοναχικός, ιδιοφυής, συµπονετικός αλλά και άγαρµπος. Και την ερωτεύεται, µα για τι άλλο, για το µυαλό της. Πραγµατική χηµεία!
Όπως όµως η επιστήµη, έτσι και η ζωή είναι απρόβλεπτη. Μερικά χρόνια αργότερα η Ελίζαµπεθ Ζοτ θα βρεθεί ανύπαντρη, µε ένα παιδί κι έναν σκύλο, να παρουσιάζει –όλως παραδόξως– την πιο επιτυχηµένη εκποµπή µαγειρικής της τηλεόρασης. Η ασυνήθιστη προσέγγισή της απέναντι στη µαγειρική αποδεικνύεται επαναστατική. Όσο όµως το κοινό της µεγαλώνει τόσο µεγαλώνει και η δυσαρέσκεια ορισµένων. Γιατί απ’ ό,τι φαίνεται η Ελίζαµπεθ Ζοτ δεν µαθαίνει στις γυναίκες µόνο τα µυστικά της κουζίνας, αλλά κυρίως τους µαθαίνει ότι η θέση µιας γυναίκας είναι έξω από αυτήν. Τις προκαλεί να αλλάξουν τρόπο ζωής.

"Το τραγούδι της γοργόνας" της Charmian Clift

Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, η Αυστραλιανή συγγραφέας Charmian Clift µαζί µε τον σύζυγό της, επίσης συγγραφέα, George Johnston αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη ζωή της πόλης. Έφυγαν από το γκρίζο µεταπολεµικό Λονδίνο για να έρθουν στην Ελλάδα, µε τα δυο παιδιά τους και τις γραφοµηχανές τους. Αρχικά εγκαταστάθηκαν στην Κάλυµνο, σκοπεύοντας να ζήσουν απλά και να αφοσιωθούν στη συγγραφή, µακριά από τον θόρυβο της µεγαλούπολης. Έµειναν στο νησί σχεδόν οχτώ µήνες, από τον ?εκέµβριο του 1954 ως τον Ιούλιο του 1955. Το αποτέλεσµα της παραµονής τους εκεί είναι Το τραγούδι της γοργόνας. Στο βιβλίο η Clift µεταφέρει το πολιτιστικό σοκ αλλά και την απόλυτη ευχαρίστηση από την παραμονή του ζευγαριού στο νησί των σφουγγαράδων. Η Κάλυµνος όπως τη γνώρισε ήταν γυµνή και φτωχή – αποτελούσε απόδραση, αλλά σε καµία περίπτωση παράδεισο. Με το πέρασµα των µηνών όµως η Clift και η οικογένειά της έγιναν µέρος της κοινότητας.
Το τραγούδι της γοργόνας είναι ένα ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο, ένα αφήγηµα που µας ταξιδεύει στην Κάλυµνο µιας άλλης εποχής, κάνοντάς µας να γνωρίσουµε τον τόπο, τα ήθη και τα έθιµα, αλλά πρωτίστως τους ανθρώπους, που κάνουν τη συγγραφέα να θεωρεί την Ελλάδα ως τη δική της Γη της Επαγγελίας.

"Μαρτυρίες - Το αλάτι μιας ζωής" του Διονύση Π. Σιμόπουλου

Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας έχει ως θεματική βάση την εξέλιξη των Πλανηταρίων και της εκλαΐκευσης της επιστήμης στην Ελλάδα και το εξωτερικό σε συνδυασμό και με τη δική μου συμμετοχή σ’ αυτήν την εξέλιξη. Πρόκειται για ένα βιβλίο με ιστορίες. Και επειδή στους ανθρώπους αρέσει να ακούνε ιστορίες, τι θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλο για την περιγραφή αυτής της εξέλιξης παρά οι ιστορίες της ζωής της δικής μου και των συναδέλφων μου; Παρ’ όλα αυτά το βιβλίο αυτό δεν είναι μια κλασικού τύπου αυτοβιογραφία, αν και περιλαμβάνει μερικά κομβικά σημεία της ζωής μου που συνδέονται με την εξελικτική πορεία της διάχυσης της επιστήμης.
Εξ ορισμού άλλωστε η προσπάθεια της εκλαΐκευσης και διάχυσης της επιστήμης στο ευρύ κοινό απαιτούσε ένα είδος γέφυρας που θα παρουσίαζε τα επιτεύγματα της επιστήμης με τρόπο ευχάριστο και ευκολονόητο από όλους, και όχι μόνο από ένα περιορισμένο ιερατείο ειδικών. Εξ αρχής θεώρησα πως η δουλειά μου ήταν να αποτελέσω μέρος αυτής της γέφυρας μέσα από τη διαμόρφωση ιστοριών είτε με την μορφή σεναρίων για το Πλανητάριο και την τηλεόραση, είτε με τη συγγραφή βιβλίων και άρθρων για εφημερίδες και περιοδικά, ή με τις διάφορες συζητήσεις που είχα με δημοσιογράφους στα ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ, ή και με τις διάφορες ομιλίες και διαλέξεις μου σε ολόκληρη τη χώρα. Γιατί είμαι περήφανος που με τις δραστηριότητές μου αυτές κατόρθωσα να είμαι και εγώ ένας παραμυθάς, ένας παραμυθατζής του Σύμπαντος. Γι’ αυτό άλλωστε πολλές φορές αποκαλώ τον εαυτό μου πλανηταριατζή και όχι πλανητάρχη, δάσκαλο και όχι καθηγητή.
[…]
Είναι χαρακτηριστικό και αυτό που μου έγραψε πρόσφατα ο φίλος και συνάδελφος Ίων Κορρές: «Ο κόσμος δεν χρειάζεται μεγάλα μαθηματικά μυαλά. Οι Κβαντικές και οι Σχετικότητες θα βρεθούν αργά ή γρήγορα όταν ωριμάσουν οι μαθηματικές συνθήκες. Ο κόσμος, όμως, χρειάζεται επικοινωνιακούς Sagans. Μόνο αυτοί κατεβάζουν την επιστήμη από τα στεγανά της Academia μέσα στις κοινωνίες “αποτρέποντας” έτσι τα πλήθη από βίαιες επιστροφές σε Μεσαίωνες». Αυτή άλλωστε είναι και η ουσία αυτού του βιβλίου και γενικότερα αυτό που εκπροσωπεί για μένα η εκλαΐκευση της επιστήμης. Ίσως πάλι το βιβλίο αυτό να μην είναι παρά απλά ένα είδος απολογισμού στον εαυτό μου για όσα έζησα. Ένας θόλος αναμνήσεων και ονείρων που κάναμε ως παιδιά για το αύριο, που ήδη έχει φτάσει, αφού όπως λέει και ο φίλος μου ο Θανάσης Κούστας, «εμείς τα παιδιά των χρόνων της μεταπολεμικής περιόδου, ζώντας μέσα σε στερήσεις, νιώθαμε πιο έντονη την ανάγκη να καταφεύγουμε στα όνειρα για να βαδίσουμε με αργά και σταθερά βήματα προς το αύριο».
Από τον πρόλογο του βιβλίου

"Κρατάς μυστικό;" του R.L. Stine

Ο Έντι και η Έµι είναι δυο ερωτευµένοι έφηβοι που ανήκουν σε διαφορετικούς κόσµους. Θέλοντας να αποδράσουν για λίγο από τη βαρετή τους ζωή, οργανώνουν νυχτερινή εκδροµή στο δάσος της Φίαρ Στριτ µαζί µε άλλους τέσσερις φίλους. Καθώς ο Έντι σκαλίζει µια καρδιά σε ένα δέντρο, ανακαλύπτει µαζί µε την Έµι µια τσάντα κρυµµένη µέσα στον κορµό. Μια τσάντα γεµάτη χαρτονοµίσµατα των εκατό δολαρίων. Χιλιάδες χαρτονοµίσµατα των εκατό δολαρίων. Να τα πάρουν; Να τα αφήσουν εκεί; Τελικά αποφασίζουν να τα θάψουν στο νεκροταφείο ζώων όπου δουλεύει ο Έντι. Όταν όµως συνειδητοποιούν ότι ο ληστής µπορεί να τους ανακαλύψει, προσπαθούν να τα επιστρέψουν. Μόνο που τα χρήµατα δεν είναι πια εκεί. Η εµπιστοσύνη των έξι φίλων κλονίζεται και η κατάσταση γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη, την ώρα που ένας παράξενος λύκος απειλεί τα όνειρα και τη ζωή της Έµι.

"Ημερολόγιο εξερεύνησης 3: Απόδραση από το ηφαίστειο" του Bjorn Berenz & Christoph Dittert

Ακολουθήστε την Κούκι και τον Μότζο στον κόσµο της φωτιάς και της λάβας. Για χρόνια ολόκληρα τα δίδυµα τριγυρνούσαν στο Κατµαντού και τα έβγαζαν πέρα µόνα τους. Ώσπου έπεσε στα χέρια τους η µυστηριώδης Κληρονοµιά για τους φύλακες των µυστικών. Πρόκειται για ένα βιβλίο γεµάτο αινίγµατα, που αποτελεί κλειδί για το παρελθόν της Κούκι και του Μότζο. Θα τους βοηθήσετε να εξιχνιάσουν το µεγάλο µυστικό; Προσοχή όµως! Ο δρόµος σας κρύβει αµέτρητα εµπόδια και κάποια από αυτά µπορούν να ξεπεραστούν µόνο µε µια γερή δόση εκρηκτικών…
Το σεντούκι των ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Χρησιµοποιήστε τις λύσεις των αινιγµάτων µόνο όταν φτάσετε στα αντίστοιχα σηµεία του βιβλίου!
Γεια σας, εξερευνητές,
Εγώ και η δίδυµη αδελφή µου, η Κούκι, βρεθήκαµε µπλεγµένοι σε µια πραγµατική περιπέτεια. Υποτίθεται ότι αναλάβαµε να βοηθήσουµε τον Λίας να βρει τον χαµένο πατέρα του, ο οποίος, µε τη σειρά του, αναζητούσε µια µυθική φυλή των Ιµαλαΐων, τους Τζάιν. Οι γρίφοι που υπήρχαν στο ηµερολόγιο του µπαµπά του Λίας µάς οδήγησαν σε µια σπηλιά µε τρεις σωλήνες. Μέσα εκεί υπήρχαν βιβλιαράκια – ένα σε κάθε σωλήνα. Το πρώτο βιβλιαράκι ήταν για τον Λίας, το δεύτερο για εκείνο το παράξενο αγόρι των Τζάιν, τον Τάσι, που µας ακολουθούσε διαρκώς, και το τρίτο για εµένα και την Κούκι. Άραγε θα είναι και αυτό γεµάτο γρίφους; Και πού µπορεί να οδηγεί ο σωλήνας; Βοηθήστε µας να λύσουµε τους γρίφους και εµείς θα σας αποκαλύψουµε ένα µυστικό! Η αλήθεια είναι ότι εγώ και η Κούκι δε βρεθήκαµε εντελώς τυχαία σε αυτή την περιπέτεια…
Ακούστε λοιπόν:
Αυτό δεν είναι συνηθισµένο βιβλίο, είναι µία περιπέτεια. Είστε έτοιµοι; Μισό λεπτό! Πάρτε πρώτα τον εξοπλισµό των καλών : ψαλίδι, µολύβι και κόλλα – αυτά αρκούν για να ζήσετε την περιπέτεια.
Η Κληρονοµιά για τους φύλακες των µυστικών βρίσκεται κολληµένη στο πίσω µέρος του βιβλίου. Όταν διαβάζετε το βιβλίο, να την έχετε πάντοτε εύκαιρη. Όταν δείτε το σύµβολο του µεγεθυντικού φακού, πάρτε στα χέρια σας το ηµερολόγιο της γιαγιάς. Γυρίστε το στη σελίδα που αναγράφεται και λύστε τον γρίφο. Μόνο τότε µπορείτε να συνεχίσετε την ανάγνωση της ιστορίας. Σπάστε τους κώδικες, ξεκλειδώστε τα µυστικά περάσµατα και βρείτε τις κρυµµένες λέξεις.
Προσοχή όµως: Το ηµερολόγιο της γιαγιάς δεν είναι το µόνο µέρος όπου θα βρείτε γρίφους. Στη διάρκεια της ιστορίας, ο Μότζο και η Κούκι µπορεί να βρίσκουν αντικείµενα που θα σας φανούν χρήσιµα για την ολοκλήρωση κάποιας αποστολής. Τότε πρέπει να χρησιµοποιήσετε το σεντούκι τους, που θα βρείτε κρυµµένο στην εσωτερική πλευρά του οπισθοφύλλου.
Όταν βλέπετε το σύµβολο του ψαλιδιού, θα πρέπει να κόβετε την αντίστοιχη εικόνα προκειµένου να λύσετε τον γρίφο.
Αρκετά µε τις εξηγήσεις. Η περιπέτεια ξεκινάει!