Το βιβλίο αυτό αφηγείται την ιστορία του πολιτισμού που συνέβαλε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στον τρόπο με τον οποίο ζούμε σήμερα στη Δύση. Μας ταξιδεύει σε όλη την υδρόγειο και σε τέσσερις χιλιετίες, από τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Αιγαίου της Εποχής του Χαλκού και από τους μύθους για θεούς και ήρωες έως τις σημερινές πολιτικές εξελίξεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η πορεία είναι μια ιστορία επινοήσεων, όπως του αλφαβήτου, της φιλοσοφίας και της επιστήμης, αλλά και επανεπινοήσεων, καθώς οι Έλληνες πάντα προσαρμόζονταν σε καταστροφικές αλλαγές και έβρισκαν νέους τρόπους να επιβιώνουν και να βάζουν τη σφραγίδα τους στον κόσμο γύρω τους, ακόμη και σήμερα μέσω της ελληνικής διασποράς στις πέντε ηπείρους.
Η Ιστορία της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης ακολουθεί το νήμα του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού με μια εκπληκτική αφήγηση που απλώνεται σε πάνω από έξι χιλιετίες, από τα τέλη της Εποχής του Χαλκού μέχρι τον 7ο αι. μ.Χ., αξιοποιώντας ένα εντυπωσιακό κράμα αρχαιολογικών, φιλολογικών και επιγραφικών πηγών.
«Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι μία προσωπική ιστορική αφήγηση. Φιλοδοξεί, σε περιορισμένο αριθμό σελίδων, να μετατρέψει έναν τεράστιο όγκο ιστορικών πληροφοριών σε ένα εύληπτο χρονικό που θα βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει όχι μόνο την απόμακρη χρονικά αρχαία κοινωνία που μας χάρισε τον Όμηρο και τόσα άλλα, αλλά επίσης τους ύστερους αιώνες της αρχαιότητας, τότε που μία νέα και φαινομενικά ασταμάτητη δύναμη –οι Ρωμαίοι– αφομοίωσε και διαιώνισε την πολιτιστική κληρονομιά της κλασικής Ελλάδας. Επί αιώνες, ακόμα και όταν ο χριστιανισμός είχε πλέον εδραιωθεί για τα καλά, οι αρχαίοι Έλληνες, ο τρόπος ζωής και οι πολιτιστικές τους παραδόσεις έβρισκαν άσυλο πίσω από τους οπλισμένους λεγεωνάριους που φρουρούσαν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Χάρη στους Ρωμαίους, ένα σωρό κομμάτια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού επιβίωσαν μέχρι τα μεσαιωνικά χρόνια. Κάποια έφτασαν μέχρι την εποχή μας. Το βιβλίο αυτό αφηγείται την ιστορία ενός “πολιτισμού”. Για τα δικά μου μάτια, όπως το βλέπω τώρα που έχουν περάσει δύο περίπου χιλιετίες, ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός είναι στην πραγματικότητα η βάση για κάθε λογής θαύμα σήμερα. Η ιστορία μου μιλά για έναν πολιτισμό που δημιουργήθηκε από πολλά χέρια και, όπως όλες οι ιστορίες, έχει μία αρχή». Από τον πρόλογο του συγγραφέα
Μελετητές της Μικρασιατικής Kαταστροφής αναρωτήθηκαν συχνά αν υπήρξε δυνατή λύση άλλη από αυτή που προέκυψε το 1922. Η υποχώρηση του ελληνικού στρατού και η φυγή των Μικρασιατών Ελλήνων με μεγάλες απώλειες αμάχων ήταν άραγε δυνατό να αποφευχθούν; Μία πράξη ανταλλαγής πληθυσμών υπό ομαλές συνθήκες θα ήταν αδύνατη, γιατί όποιος πολιτικός την επιχειρούσε θα αντιμετώπιζε το μένος του λαού και ενδεχομένως την πολιτική του καταδίκη. Ήταν άραγε άστοχη η ενέργεια του Βενιζέλου να φέρει ελληνικές δυνάμεις στη Σμύρνη το 1919; Καθώς οι Νεότουρκοι είχαν δημιουργήσει για τις μειονότητες συνθήκες αβίωτες, η Ελλάδα έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα στη σιωπή και στην ανταπόκριση στα αιτήματα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Αν, όπως φαινόταν τότε, η αυτοκρατορία διαλυόταν και οι νικητές του πολέμου μοιράζονταν τα εδαφικά της ιμάτια, τότε η επιλογή του Βενιζέλου φαινόταν σωστή. Ωστόσο ο πόλεμος Ελλήνων και Τούρκων σε τουρκικό έδαφος κατέστησε την τύχη των Ελλήνων στη Μικρά Ασία προβληματική. Ο ίδιος ο Βενιζέλος είχε αλλάξει τις θέσεις του από τις παραμονές της εκστρατείας στον Σαγγάριο και συμβούλευε τους οπαδούς του να αναζητήσουν την απεμπλοκή από την εκστρατεία. Ο Μεταξάς, ο οποίος αρνήθηκε να δεχθεί την αρχιστρατηγία από τους Γούναρη και Θεοτόκη, εξηγούσε στους ομοϊδεάτες του ότι το εγχείρημα που είχαν αναλάβει ήταν ανέφικτο. Αν λάβουμε υπόψη τον τουρκικό εθνικισμό από την εμφάνιση των Νεοτούρκων, θα ήταν αδύνατο, δεδομένου του αριθμού των Ελλήνων κατοίκων έναντι εκείνου των Τούρκων, να κρατηθούν στη Μικρά Ασία. Η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν ασφαλώς ολέθρια για τους ξεριζωμένους Έλληνες που έφτασαν ενδεείς πρόσφυγες στη χώρα της καταγωγής τους. Για την κατοπινή εξέλιξη της Ελλάδας όμως αυτή η μετάγγιση ανθρώπινου δυναμικού από τη Μικρά Ασία είχε ευεργετικά αποτελέσματα, ιδίως στην οικονομία, στα γράμματα, στις τέχνες, στον εκσυγχρονισμό της χώρας και στην πολιτισμική της ενότητα.
Με αφορµή τη Διεθνή Συνάντηση Λογοτεχνών, η Αριάν, Ελληνίδα συγγραφέας που ζει στο Παρίσι, θα ταξιδέψει σε µια απόµακρη επαρχία της Κίνας. Σε µια πόλη που δεν θα µάθει να προφέρει τ’ όνοµά της, ψάχνοντας να αγοράσει τσάι, θα βρεθεί µόνη µε τον ποιητή Γε-Τιαν. Με την επιστροφή της στο Παρίσι, λίγο πριν ξεσπάσει η πανδηµία, θα ξεκινήσουν µια αλληλογραφία που θα διαρκέσει λίγο και θα διακοπεί απότοµα.
Αντιµέτωπη µε τη νέα πραγµατικότητα –έναν σύντροφο που δεν αντέχει να περάσει και δεύτερο λοκντάουν στο Παρίσι, τη δουλειά της σ’ ένα λύκειο που παραµένει ανοιχτό και τις εβδοµαδιαίες συναντήσεις µε τον µόνο γιατρό που δεν φοράει µάσκα–, η Αριάν θα ξανακάνει το ταξίδι της στην Κίνα µε πυξίδα ό,τι διέσωσε η µνήµη κι ό,τι θα βρει ψάχνοντας από µόνη της. Ποια είναι η άλλη Ηµέρα των Νεκρών; Ποια είναι η ιστορία των δυο εραστών που τα ονόµατά τους δεν αναφέρθηκαν στην Κίνα ποτέ; Ο ποιητής της είναι δυνατόν να µην τους ξέρει;
Σε µια αφήγηση που γίνεται κυκλωτική, Δύση και Κίνα αναδύονται µέσα από το προσηλωµένο βλέµµα ανθρώπων που αγωνίζονται να γεφυρώσουν το χάσµα ανάµεσα στον φόβο και στην αταραξία.
Ένας μπερμπάντης σύζυγος, που έχει είκοσι χρόνια να πατήσει στο σπίτι του γιατί καλοπερνάει αλλού και δεν αντέχει την γκρίνια της γυναίκας του στο παλάτι. Θα τον έχετε ακουστά, τον λένε Οδυσσέα. Η γυναίκα του, η Πηνελόπη, που δε θέλει να τον δει ούτε ζωγραφιστό τον ακαμάτη, αφήστε που βλέπει κι ότι έχει πέραση σε νεότερους και ομορφότερους. Ο γιος τους, ο Τηλέμαχος, που τα έχει χαμένα με τα καμώματα των γονιών του, αλλά προσπαθεί να βγάλει άκρη με τη δική του ζωή και τον δικό του μεγάλο έρωτα διατηρώντας την ηθική του μέσα σε έναν κόσμο που μοιάζει να μην έχει κανέναν ηθικό φραγμό.
Μια οικογένεια της διπλανής πόρτας, απλώς λίγο διαφορετική απ’ ό,τι μας την έχουν πλασάρει. Μια οικογένεια που πρέπει να παλέψει με θεούς και ανθρώπους για να δει αν έχει ελπίδα να επιβιώσει.
«Τη διακατέχει το δαιµόνιο της ζωής» έλεγε για εκείνη ο Αλµπέρ Καµύ, µε τον οποίο έζησε έναν έρωτα δεκαέξι ολόκληρα χρόνια. Εκείνη είναι η Μαρία Καζαρές, τρώει σαν λύκος, γελάει εκκωφαντικά, διαθέτει φλογερό αισθησιασµό, κοιµάται βαριά, έχει γεννηθεί και µεγαλώσει στη Γαλικία και το 1936 έρχεται ως πρόσφυγας στο Παρίσι, µαζί µε τη µητέρα της, σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών. Πολύ γρήγορα βάζει στόχο να µάθει την ανελέητη γαλλική γλώσσα και να γίνει ηθοποιός. Τίποτα δεν τη σταµατά, ούτε η αποτυχία της στις εισαγωγικές εξετάσεις της δραµατικής σχολής ούτε οι κώδικες της παρισινής κοινωνίας. Πολύ σύντοµα το ταλέντο της θα λάµψει στον κινηµατογράφο, στα Παιδιά του Παραδείσου του Μαρσέλ Καρνέ, στις Κυρίες του δάσους της Βουλόνης του Ροµπέρ Μπρεσσόν και στον Ορφέα του Ζαν Κοκτό. Αλλά πολύ περισσότερο στο θέατρο, µε τον Ζαν Βιλάρ ως σκηνοθέτη, στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Η Ανν Πλανταζενέ µάς αφηγείται την περιπέτεια µιας σπουδαίας γυναίκας και µιας µεγάλης καλλιτέχνιδας, τις µάχες της, τη δόξα, την τραγωδία…
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου