Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Μαρόκο, 1941. Με τη Γαλλία να βρίσκεται υπό ναζιστική κατοχή, η δωδεκάχρονη Ζοζί καταφεύγει με την οικογένειά της στην Καζαμπλάνκα, μια πόλη γεμάτη ασυνήθιστους χαρακτήρες, πρωτόγνωρες εικόνες, μεθυστικές μυρωδιές και ήχους που κατακλύζουν τις αισθήσεις. Όσο ο πατέρας της Ζοζί περιμένει με αγωνία να εκδοθούν τα χαρτιά τους, ώστε να ταξιδέψουν με ασφάλεια στην Αμερική, εκείνη θα καταγράψει στο ημερολόγιό της όλες τις στιγμές που θα τη γοητεύσουν και θα την προβληματίσουν.
Το 2010 η Ζόι καταφθάνει στο ίδιο λιμάνι και προσπαθεί να προσαρμοστεί στο άγνωστο μέρος. Όταν ανακαλύπτει το ημερολόγιο κάτω από τις σανίδες του σπιτιού της, μαγεύεται από τον κόσμο της νεαρής Ζοζί, που κάποτε κοίταζε την ίδια θέα στον Ατλαντικό Ωκεανό, αλλά γνώριζε μια πολύ διαφορετική Καζαμπλάνκα. Μπορούν άραγε οι αφηγήσεις της να τη βοηθήσουν να μετατρέψει την τραγωδία σε ελπίδα και να βρει την παρηγοριά που χρειάζεται για να θεραπεύσει τη ραγισμένη της καρδιά;

Προσωπική άποψη:
Το όνομα της Fiona Valpy δεν μου ήταν άγνωστο, αφού αρκετές φορές είχε τύχει να αναφερθεί σε συζητήσεις, στα πλαίσια της δουλειάς και όχι μόνο, αλλά για κάποιον περίεργο και απροσδιόριστο λόγο, μέχρι σήμερα δεν είχε τύχει να διαβάσει κάποιο μυθιστόρημά της, παρά που η ίδια έχει ένα αρκετά μεγάλο βιογραφικό με πλούσια βιβλιογραφία στο είδος του ιστορικού μυθιστορήματος, ενώ είναι ιδιαίτερα γνωστή για τον μοναδικό τρόπο που "παντρεύει" την Ιστορία με την μυθιστορία, δημιουργώντας ένα κράμα που είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεχωρίσεις που τελειώνει το ένα και που ξεκινά το άλλο. Για το σύνολο του έργο της δεν μπορώ να μιλήσω, ωστόσο, σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο βιβλίο, μπορώ να πω χωρίς καμία αμφιβολία πως όσα είχα ακούσει ήταν πέρα για πέρα αντιπροσωπευτικά της πραγματικότητας.

Η ιστορία μάς μεταφέρει το 2010 και πιο συγκεκριμένα στο Μαρόκο, στο οποίο καταφτάνει η Ζόι μαζί με τον σύζυγό της Τομ, όταν ο δεύτερος παίρνει απόσπαση για πέντε χρόνια από τη δουλειά του, γεγονός που τους αναγκάζει να μετακομίσουν. Η Ζόι προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα της καθημερινότητα, ενώ παράλληλα θέλει να κάνει μια νέα αρχή στη σχέση της με τον σύζυγό της, η οποία έχει βρεθεί από καιρό σε τέλμα, με την απόσταση ανάμεσά τους ολοένα και να μεγαλώνει. Όταν, όμως, κάτω από τις σανίδες του σπιτιού τους θ' ανακαλύψει ένα μικρό κουτί που περιέχει ένα δερματόδετο ημερολόγιο, το οποίο άνηκε σε μια δωδεκάχρονη Γαλλίδα, τη Ζοζί, πίσω στο 1941, εβραϊκής καταγωγής, όπου περίμενε στην Καζαμπλάνκα, υπομονετικά, μαζί με την οικογένειά της, προκειμένου να φτάσουν στα χέρια τους τα έγγραφα εκείνα που θα του επέτρεπαν να ταξιδέψουν μέχρι την Πορτογαλία και από εκεί στις Η.Π.Α., ξεκινώντας μια νέα ζωή, θα είναι η αφετηρία για ν' αλλάξει και η δική της ζωή, πραγματικά και ουσιαστικά.

Όπως συνηθίζεται σε τέτοιες ιστορίες, η συγγραφέας έχει επιλέξει την τεχνική της αμφίδρομης αφήγησης, ακολουθώντας δύο ξεχωριστά χρονοδιαγράμματα, όπου τα καθένα λειτουργεί αυτόνομα, έχοντας τον δικό του πυρήνα, έχοντας, όμως, σημεία όπου αυτά τα δύο ενώνονται, ακολουθώντας μια κοινή κατεύθυνση, όχι τόσο γιατί έχουν μια κοινή πορεία, αλλά έναν κοινό προορισμό. Και παρά το γεγονός πως η αφηγηματική αυτή τεχνική είναι πολύ συνηθισμένη, δεν έχουν όλοι οι συγγραφείς την ικανότητα να την χειριστούν σωστά, διατηρώντας τις απαραίτητες ισορροπίες, διαχωρίζοντας ή ενώνοντας όσα πρέπει κι επιβάλλονται κατά συνθήκη, όμως η Valpy δεν είναι μια απ' αυτές τις περιπτώσεις, κάνοντας εξαιρετική δουλειά, ακολουθώντας με τρόπο αψεγάδιαστο κάθε μία απ' τις δύο αυτές ροές, επιτρέποντάς τους να μας παρασύρουν μαζί τους, η κάθε μία για τον δικό της ξεχωριστό λόγο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό η μία από την άλλη.

Η Valpy έχει γράψει ένα πανέμορφο μυθιστόρημα, στο οποίο έχει καταφέρει να συνδυάσει με αριστοτεχνικό τρόπο πραγματικά και φανταστικά γεγονότα, "ταξιδεύοντάς" μας στον χώρο και στον χρόνο, αναπαριστώντας με τρομερή λεπτομέρια και μοναδική παραστατικότητα, όλο το κλίμα της τότε εποχής, τόσο σε ό,τι αφορά το οπτικό κομμάτι, όσο και σε ό,τι έχει να κάνει με το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσια μια εποχής όπως ήταν εκείνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με ό,τι προεκτάσεις φέρνει αυτός μαζί του, όταν τοποθετείται στην καρδιά μιας οποιασδήποτε αφήγησης και δεν αποτελεί απλά το σκηνικό όπου εκτυλίσσεται η δράση της, αλλά τον παλμό αυτής με έναν πιο ευρύ και ουσιώδη τρόπο. Γιατί, καμιά φορά, δεν χρειάζεται να είσαι εκεί που πέφτουν οι βόμβες για να πάλλεται η καρδιά σου από αγωνία και φόβο και ν' απειλείται η ζωή σου, και αυτό είναι κάτι που όχι μόνο γνωρίζει καλά η συγγραφέας, αλλά φροντίζει να το καταστήσει απόλυτα σαφές και σε εμάς.

Πραγματικά, όσο γυρίζεις τις σελίδες αυτού του βιβλίου, νομίζεις πως μπορείς να δεις τις εικόνες που περιγράφονται να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σου, πως μπορείς να μυρίσεις, να γευτείς, ν' ακούσεις, να νιώσεις τον ήλιο στο δέρμα σου, και το αίσθημα αυτό είναι αν μη τι άλλο μοναδικό. Επιπλέον, η συγγραφέας φαίνεται ξεκάθαρα πως έχει μελετήσει εις βάθος τη Μαροκινή κουλτούρα, η οποία δεν υπάρχει απλά για να εμπλουτίσει το κείμενό της με όμορφες λέξεις, αλλά γιατί στον πυρήνα αυτής βρίσκεται μια ουσία που αξιοποιείται με τον πιο ευφυή τρόπο που θα μπορούσε μέσα στην ίδια την αφήγησή της, και που παίζει τον δικό της καθοριστικό ρόλο. Και μέσα σε όλα αυτά, υπέροχα σκιαγραφημένοι χαρακτήρες, δουλεμένοι σε βάθος, με τη νεαρή Ζοζί να ξεχωρίζει για το θάρρος και τη γενναιότητά της, που έμεινε άσβηστη στα χρόνια που πέρασαν, για να θυμίσουν πως η ελπίδα δεν σβήνει και δεν χάνεται, παρά μονάχα αν εμείς αφήσουμε να συμβεί αυτό. Απλά, υπέροχο!
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Fiona Valpy
Μεταφραστής: Μπακοδήμου Αγορίτσα
Εκδόσεις: Μίνωας
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2023
Αρ. σελίδων: 432
ISBN: 978-618-02-2188-6