"Ολική έκλειψη καρδιάς" της Μαρίας Παναγοπούλου

Μερικές φορές αισθάνομαι κι εγώ κουρασμένη ακούγοντας τον ήχο των δακρύων μου. Άλλες, φοβάμαι πως τα καλύτερά μας χρόνια έχουν ήδη περάσει. Μα δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Βιώνω μια ολική έκλειψη καρδιάς. A total eclipse of the heart.
Ιούλιος 1983. Μια παρέα, φίλοι από τον Πειραιά από την παιδική τους ηλικία, ταξιδεύει για την Τήνο. Ενώ βρίσκονται εν πλω, ο σύντροφος της Αρετής εξαφανίζεται μυστηριωδώς και οι αρχές θεωρούν πως έπεσε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στη θάλασσα και πνίγηκε.
Ιούλιος 1988. Η Αρετή παντρεύεται αιφνιδιαστικά με έναν συνάδελφό της και προσκαλεί τους φίλους της στο νέο της σπίτι. Το έκτακτο δελτίο ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης ανατρέπει μέσα σε μια στιγμή τα πάντα! Τα θαμμένα ψέματα βγαίνουν ορμητικά στην επιφάνεια. Οι λανθασμένες επιλογές τού χθες στοιχειώνουν το σήμερα. Η φιλία συγκρούεται μετωπικά με τον έρωτα…
Μια καταιγιστική περιπέτεια με φόντο την αστραφτερή δεκαετία του ’80. Το θρυλικό πάρτι του Κηλαηδόνη στη Βουλιαγμένη και το λούνα παρκ Ροντέο στο Καλαμάκι. Οι πούλιες και τα ξεβαμμένα τζιν. Οι περμανάντ, οι φράντζες και οι χαίτες-λασπωτήρες. Οι θρυλικές ατάκες, οι μουσικές και οι ταινίες. Όλα μαζί μάς μεταφέρουν σε μια εποχή χωρίς κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο και σόσιαλ μίντια. Τότε που τα απλά πράγματα ήταν «και πολλή φάση, δικέ μου». Τα φιλαράκια «την έβρισκαν» να τα λένε από κοντά. Οι ερωτευμένοι επικοινωνούσαν με τραγούδια «αφιερωμένα εξαιρετικά». Και οι άνθρωποι, «βασικά», κοιτάζονταν στα μάτια…

"1984 - Pocket" του George Orwell


Το έτος είναι το 1984, και σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο έχει επιβληθεί το ολοκληρωτικό καθεστώς της Ωκεανίας, το οποίο επιδίδεται, μέσα από ηλεκτρονικές οθόνες και την Αστυνομία Σκέψης, στη συνεχή ηλεκτρονική παρακολούθηση των πολιτών. Στην κορυφή της εξουσίας, ο πανίσχυρος, άφαντος αλλά πανταχού παρών, εντέλει, Μεγάλος Αδελφός.
Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, ο Ουίνστον Σμιθ, ένα φαινομενικά πειθήνιο μέλος του Κόμματος, ονειρεύεται την ανατροπή του καθεστώτος. Η γνωριμία του με τη νεότερή του Τζούλια πυροδοτεί ένα ανεξέλεγκτο ερωτικό πάθος. Καθώς ο έρωτας λογίζεται εδώ πράξη αντίστασης, οι δύο εραστές θα βρεθούν αντιμέτωποι με τους χειρότερους εφιάλτες τους.
Είναι εκπληκτικό πώς το ζοφερό όραμα του 1984 έρχεται και επανέρχεται στο προσκήνιο: από τα χρόνια των απολυταρχικών κομμουνιστικών καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης έως τις στρατοκρατικές δικτατορίες σε χώρες της Δύσης και του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου, και κυρίως σήμερα, στην εποχή του θρησκευτικού φανατισμού, της παγκοσμιοποίησης και του Διαδικτύου, με τη συνεχιζόμενη συζήτηση περί ψευδών ειδήσεων και των μαζικών ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων από κυβερνήσεις αλλά και μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, το δυστοπικό μυθιστόρημα που ο Όργουελ συνέγραψε το 1948 (αντιστρέφοντας τα δύο τελευταία ψηφία στον τίτλο του βιβλίου) καταδεικνύεται σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε πολλές φορές στο σινεμά και στην τηλεόραση, ενώ έχει γίνει και όπερα. Μία από τις πιο γνωστές κινηματογραφικές μεταφορές ήταν το 1984, σε σκηνοθεσία του Μάικλ Ράντφορντ και πρωταγωνιστές τον Τζον Χερτ, τη Σουζάνα Χάμιλτον και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον στον τελευταίο ρόλο της ζωής του.

"Η φάρμα των ζώων - Pocket" του George Orwell

«Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά ορισμένα ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα». Αυτή η φράση του Τζορτζ Όργουελ από τη Φάρμα των Ζώων έχει περάσει στην Ιστορία και στην κοινή συνείδηση πολλών και διαφορετικών λαών, από διαφορετικές κουλτούρες, μιλώντας στην καρδιά όλων των σκεπτόμενων ανθρώπων που ξέρουν να εκτιμούν τα αγαθά της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Ποιος τη λέει; Τα γουρούνια της φάρμας, τα οποία, μετά την επανάσταση κατά των ανθρώπων-αφεντικών και την ανατροπή των τελευταίων, δεν εγκαθιδρύουν την ισότητα μεταξύ των ζώων, που ήταν ο αρχικός στόχος της επανάστασης, αλλά ένα ολοκληρωτικό καθεστώς υπό την απόλυτη εξουσία του γουρουνιού που ονομάζεται «Ναπολέων».
Αλληγορική νουβέλα, γραμμένη το 1945 (μόλις τρία χρόνια πριν από το «αδελφό» έργο, το 1984), η Φάρμα των Ζώων εμπνέεται από τα τεκταινόμενα και τις συνέπειες της Ρωσικής Επανάστασης του 1917: πώς το όραμα για μια κοινωνία ίσων πολιτών μεταβλήθηκε σταδιακά σε ένα εφιαλτικό, απολυταρχικό καθεστώς που φυλάκιζε και εξόντωνε αντιφρονούντες.
Η πολεμική του Όργουελ απέναντι στον σταλινισμό (απότοκη κυρίως των εμπειριών που είχε στον Ισπανικό Εμφύλιο) βρίσκει εδώ, και πριν από το 1984, το αποκορύφωμά της.
Κλασικό έργο πλέον, η Φάρμα των Ζώων έχει αγαπηθεί από τελείως διαφορετικές γενιές αναγνωστών και έχει μεταφερθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, στο θέατρο, ενώ έχει γίνει και κόμικ.

"Πολυξένη" της Πένυς Παπαδάκη

Η Πολυξένη άνοιξε τον φάκελο που κρατούσε στα χέρια της. Ένα εξώφυλλο περιοδικού πρόβαλε μπροστά στα μάτια της και της έκοψε την ανάσα. Ήταν η κοπέλα που την επισκεπτόταν στα όνειρά της. Η ομοιότητά τους ήταν συγκλονιστική!
Αυτή είναι η μητέρα σου.
Τα καλλιγραφικά γράμματα της γιαγιάς της έκαναν τις συστάσεις.
Σε ένα άλλο εξώφυλλο χαμογελούσε παιχνιδιάρικα και πίσω της ήταν ένας άντρας· κάποιος είχε κυκλώσει τη μορφή του.
Αυτός είναι ο πατέρας σου, διάβασε και αναρωτήθηκε γιατί δεν υπήρχε ούτε μια φωτογραφία του στο σπίτι όπου έμενε με την Ασημίνα. Ήταν ένας ωραίος άντρας, ένας άντρας που είχε το ερωτευμένο βλέμμα του καρφωμένο στη μάνα της.
Τουλάχιστον γεννήθηκα από έρωτα, σκέφτηκε κι ευχήθηκε, αν κάποτε αποκτούσε ένα παιδί, να ήταν από έρωτα.
Μια λευκή κόλα χαρτί, που από τα χρόνια είχε ελαφρώς κιτρινίσει στις άκρες, ήταν διπλωμένη στα δύο. Την άνοιξε σχεδόν ευλαβικά για να μην τη σκίσει και διάβασε μία και μόνο λέξη: ΣΥΓΓΝΩΜΗ.
Αυτή τη λέξη και μια απάντηση στο «γιατί», που της έτρωγε χρόνια την ψυχή, περίμενε η Πολυξένη από την Ασημίνα. Μα η συγγνώμη απαιτεί γενναιότητα και οι απαντήσεις αλήθεια, κι αυτή η γυναίκα δεν είχε καμία σχέση μ’ αυτές τις αξίες. Καταχράστηκε καθετί δικό της –την ταυτότητά της, τα γνήσια έγγραφά της, την περιουσία της– κάνοντάς τη να νιώθει πως δεν ανήκει πουθενά· πως είναι… Πολύ-ξένη.
Θα έρθει άραγε η λύτρωση; Και αν ναι, για ποια από τις δύο;

"Μην ενοχλείτε τη Μις Κάλλας" των Μιχάλη Ρέππα & Αλέξανδρου Αντωνόπουλου

Ο Αλέξανδρος Αντωνόπουλος λόγω της γιαγιάς του Κατίνας Παξινού και του παππού του Αλέξη Μινωτή, είχε την τύχη να γνωρίσει πολλούς θρυλικούς καλλιτέχνες, ξένους και Έλληνες. Ωστόσο, η Κάλλας, για κάποιον περίεργο λόγο, του ενέπνευσε κάτι παραπάνω από θαυμασμό. Είχαν μόνο πέντε σύντομες συναντήσεις∙ σίγουρα ασήμαντες για εκείνη αλλά καθοριστικές για τον μικρό Αλέξανδρο.
Την πρώτη φορά που βρέθηκαν μαζί, το 1958, ο Αλέξανδρος ήταν έντεκα ετών και αρχικά αισθάνθηκε απέναντί της φόβο, που εξελίχθηκε σχεδόν αμέσως σε μια ενθουσιώδη φιλία, όταν η Κάλλας τού χάρισε την πρώτη του λευκή σοκολάτα. Χάρη σε αυτή τη λευκή σοκολάτα έγινε λάτρης της όπερας και παραμένει μέχρι σήμερα. Και όχι μόνο της όπερας αλλά και της ίδιας της Κάλλας, που σιγά σιγά αποτυπώθηκε στο μυαλό του ως μια συμβολική εικόνα πάθους και αφοσίωσης στην τέχνη.
Το ΜΗΝ ΕΝΟΧΛΕΙΤΕ ΤΗ ΜΙΣ ΚΑΛΛΑΣ είναι η ιστορία αυτής της εικόνας, όπως καταγράφηκε στην παιδική και νεανική ψυχή του Αλέξανδρου∙ μιας εικόνας, που βρίσκεται στον βυθό της μνήμης πια, ωστόσο εκπέμπει ακόμα την αινιγματική της σαγήνη. Ποια ήταν, όμως, η Μαρία Κάλλας;
Πραγματικότητα, φαντασία, εξιδανίκευση και απομυθοποίηση συμπλέκονται και αλλοιώνουν την εύθραυστη ύλη της αλήθειας των γεγονότων, που φαντάζει όλο και πιο απροσπέλαστη. Το μόνο που μας μένει είναι η αλήθεια των αισθημάτων μας.

"Η Κλάρα και ο ήλιος" του Kazuo Ishiguro

Στο πρώτο μυθιστόρημά του μετά τη βράβευσή του με το Νομπέλ (2017), ο Καζούο Ισιγκούρο αφηγείται την ιστορία της Κλάρας, μιας Τεχνητής Φίλης με εκπληκτική παρατηρητικότητα και ιδιαίτερη ευαισθησία, η οποία από τη θέση της στο κατάστημα, όπου πωλείται, παρακολουθεί με προσοχή τη συμπεριφορά όσων έρχονται για να ρίξουν μια ματιά, αλλά και όσων περνούν απ’ έξω, στον δρόμο. Και ελπίζει πως σύντομα κάποιος θα τη διαλέξει. Ένα βαθιά συγκινητικό βιβλίο που μας προσφέρει μια μοναδική άποψη του διαρκώς μεταβαλλόμενου κόσμου μας μέσα από τα μάτια μιας αξέχαστης αφηγήτριας. Η αριστοτεχνικά συγκρατημένη πρόζα του Ισιγκούρο ενισχύει τη συναισθηματική δύναμη και τη σπάνια τρυφερότητα του κειμένου, που διερευνά το πλέον θεμελιώδες ερώτημα: Τι σημαίνει στ’ αλήθεια ν’ αγαπάς;

 
"Το έτος της χάριτος" της Kim Liggett
 
Κανείς δε μιλά για το έτος της χάριτος. Απαγορεύεται.
Στην κομητεία Γκάρνερ λένε στα κορίτσια ότι έχουν τη δύναμη να σαγηνεύουν και να παρασύρουν τους άνδρες μακριά από το κρεβάτι τους, να οδηγούν τις συζύγους στην τρέλα από τη ζήλια. Πιστεύουν πως το ίδιο τους το δέρμα εκκρίνει ένα ισχυρό αφροδισιακό, το δυνατό ελιξίριο της νιότης ενός κοριτσιού στο κατώφλι της γυναικείας ενηλικίωσης. Γι’ αυτό τα διώχνουν μακριά μόλις συμπληρώσουν τα δεκαέξι τους χρόνια, ώστε να απελευθερώσουν τις μαγικές τους δυνάμεις στη φύση, να εξαγνιστούν και να επιστρέψουν έτοιμα για γάμο. Ωστόσο, δεν καταφέρνουν να γυρίσουν όλα ζωντανά.
Η δεκαεξάχρονη Τίρνι Τζέιμς ονειρεύεται μια καλύτερη ζωή – μια κοινωνία που δε θέτει αντιμέτωπη φίλη με φίλη, γυναίκα με γυναίκα. Όμως, καθώς πλησιάζει το δικό της έτος της χάριτος, συνειδητοποιεί γρήγορα ότι δεν είναι μόνο τα αδυσώπητα στοιχεία της φύσης που πρέπει όλες τους να φοβούνται. Δεν είναι καν οι λαθροκυνηγοί που παραμονεύουν στο δάσος, περιμένοντας την ευκαιρία να αρπάξουν ένα από τα κορίτσια ώστε να βγάλουν μια περιουσία στη μαύρη αγορά. Ίσως, τελικά, αυτό που έχουν να φοβούνται περισσότερο απ’ όλα είναι η μία την άλλη.