Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Ένα κορίτσι δεκατριών χρόνων, με βαθυκόκκινες μπούκλες, φαντάζεται τη ζωή να κυλά σαν το νερό. Ώσπου πέφτει θύμα βιασμού. Κλείνεται στον εαυτό της και στη μονοκατοικία του Παλαιού Φαλήρου όπου ζει με τους γονείς της και τη θεία της, μια οικογένεια με πετρωμένα μυστικά. Πέτρα γίνεται κι η ίδια, αναζητώντας λύτρωση στα βιβλία και στη γνώση. Ωστόσο το σημάδι που άφησε πίσω του ο βιαστής θα αναστατώσει πολλές φορές τα μελλοντικά της βήματα.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Ελληνοαμερικανός Τζακ υποφέρει από μια παράξενη αρρώστια, η οποία τον οδηγεί σε αλλόκοτες αντιδράσεις και συμπεριφορές. Αισθάνεται να είναι εγκλωβισμένος σ’ ένα απαίσιο κουκούλι και ονειρεύεται να μεταμορφωθεί.
Στην Αμαραθιά της Μεσσηνίας ο Ρωμανός Παππάς έχει να παλέψει με τους δικούς του δαίμονες, το σκοτεινό οικογενειακό του παρελθόν. Θαρρεί ότι η φυγή θα τον οδηγήσει στην ευτυχία, η οποία βρίσκεται σε μια άλλη γωνιά της γης.
Οι τρεις κεντρικοί ήρωες αισθάνονται τον συγγενικό και τον φιλικό τους περίγυρο πότε να σφίγγει σαν θηλιά τον λαιμό τους και πότε να λειτουργεί σαν αγκαλιά. Καθώς η πορεία τους ακολουθεί την καθημερινή ζωή της δεύτερης γενιάς Ελλήνων μεταναστών στις Η.Π.Α. και ταξιδεύουν στο Παρίσι, στη Μεσσηνία και στην Αθήνα του 1970 με 1980, σμίγουν σε έναν ερωτικό ανεμοστρόβιλο, τσακίζονται, συνθλίβονται, ανασταίνονται, ξανακυλούν σε σκοτεινές διαδρομές και μάχονται να κατακτήσουν το φως της ζωής. 

Προσωπική άποψη:
Σχεδόν μετά από δυόμιση χρόνια, η Μαρία Ρουσάκη επιστρέφει με ένα ακόμα βιβλίο ενηλίκων, αυξάνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ήδη μεγάλη βιβλιογραφία της. Κι αν με το "Μόνο τα μάτια μένουν" είχε επιτύχει μια αρκετά καλή είσοδο στο νέο αυτό λογοτεχνικό σύμπαν, αφού ως τότε έγραφε αποκλειστικά για παιδιά κι εφήβους, σήμερα έρχεται ν' αποδείξει πως ένας καλός, αφοσιωμένος συγγραφέας, μπορεί να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο με το πέρασμα του χρόνου, βελτιώνοντας συνεχώς τον εαυτό του, τον τρόπο γραφής του, αλλά και την προσέγγιση και τον τρόπο ανάπτυξης των θεμάτων με τα οποία επιλέγει να καταπιαστεί. Κι εν προκειμένω, μόνο εύκολα δεν τα λες, τα θέματα που πραγματεύεται ετούτη τη φορά.

Το βιβλίο αφηγείται τις ιστορίες τριών διαφορετικών ανθρώπων που, όμως, η μοίρα μοιάζει να τους συνδέει με περισσότερους τρόπους απ' όσους θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Αρχικά, έχουμε την ιστορία της Κασσιανής, που στην τρυφερή ηλικία των δεκατριών μόλις ετών, πέφτει θύμα βιασμού και η ζωή της σημαδεύεται για πάντα. Η ίδια κλείνετε στον εαυτό της και στο πρόσωπό της μπορούμε να δούμε κάθε παιδί που έχασε ένα μέρος της ψυχής και της αθωότητά τους, όχι από δική του επιλογή, αλλά επειδή κάποιος άλλος, χωρίς ηθική και όρια, αποφάσισε για εκείνο, πριν από εκείνο. Όπως μπορούμε να δούμε στα πρόσωπα της οικογένειάς της την αδυναμία να διαχειριστούν αυτή την κατάσταση, χαμένοι στα δικά τους προβλήματα, βυθισμένοι στα δικά τους μυστικά που τους στερούν ζωή κι ενέργεια, ακόμα κι ένα μέρος της ανθρώπινης υπόστασή τους, θα έλεγε κανείς. Και η Κασσιανή, εκεί, να προσπαθεί να ξεφύγει, μέσα από τη γνώση και το διάβασμα, από την εσωτερική της δυστυχία, μόνο που αυτό δεν φαίνεται δυνατόν, αφού ο βιαστής επιστρέφει νοερά σε κάθε πιθανή αλλαγή, θυμίζοντάς της πως πλέον δεν μπορεί να ξεφύγει απ' αυτό που έγινε.

Στο άλλο άκρο, του κόσμου και όχι μόνο, ένας Ελληνοαμερικανός, ο Τζακ, παλεύει ενάντια σε μια παράξενη αρρώστια που τον βασανίζει, οδηγώντας τον σε αλλόκοτες συμπεριφορές που μοιάζουν να τον απομονώνουν, κοινωνικά μα και συναισθηματικά, την ίδια στιγμή που εκείνος νιώθει να πνίγεται μέσα στην ατέρμονη κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί, κι απ' το οποίο θέλει να απεγκλωβιστεί, ακόμα κι αν χρειαστεί παλέψει με νύχια και με δόντια, και να αναγεννηθεί ως κάποιος άλλος, αφήνοντας το παρελθόν πίσω του. Και την ίδια στιγμή, σε ένα χωριό της Μεσσηνίας, ο Ρωμανός Παππάς δίνει τη δικιά του μάχη, παλεύοντας κι εκείνος με τη σειρά του να ξεφύγει από τους προσωπικούς του δαίμονες, μα και από την οικογενειακή του "κληρονομιά" που φαντάζει φορτίο βαρύ κι ασήκωτο στους ώμους του. Άραγε, θα μπορέσουν αυτοί οι τόσο ετερόκλητοι μα και τόσο όμοια βασανισμένοι άνθρωποι, να βρούνε τον δρόμο τους;

Η ιστορία μοιράζεται ανάμεσα στην Αθήνα, στη Μεσσηνία και τη Νέα Υόρκη, μέρη στα οποία η συγγραφέας μεγάλωσε και είναι εμφανές πως έχει πολλές μνήμες από αυτά, άλλες όμορφες, άλλες όχι και τόσο, εξού και μπορεί και αποτυπώνει στο χαρτί με τέτοια αρτιότητα την πραγματική τους διάσταση στις σκληρές, κοινωνικά και πολιτικά, δεκαετίες του '70 και του '80. Γιατί μπορεί την Αμερική και την Ελλάδα να τις χωρίζουν χιλιάδες χιλιόμετρα και δεκαετίες αντιλήψεων, τα χρόνια, όμως, εκείνα, και για τις δύο αυτές γωνιές του πλανήτη ήταν σκοτεινά, απειλητικά, δυσοίωνα, γεμάτα κινδύνους κι εξελίξεις που δεν μπορούσες να έχεις την βεβαιότητα που θα σε οδηγούσαν. Ήταν η εποχή που ο κόσμος άλλαζε οριστικά, μόνο που τότε κανείς δεν το γνώριζε. Η εποχή που αποτέλεσε το προοίμιο του σήμερα. Η εποχή εκείνη που η κοινωνία άρχισε να βουλιάζει στη βία και στην εγκληματικότητα, που ξεκίνησε να αποσυντίθεται, μια κατάσταση που, δυστυχώς, έστω και με υποβόσκουσες συνθήκες, συνεχίζει ακάθεκτη μέχρι σήμερα. 

Και κάπου ανάμεσα στον πόλεμο του Βιετνάμ, στη Χούντα των Συνταγματαρχών και των αλλαγών στο κοινωνικοπολιτικό σκηνικό κάθε χώρας, με δραματικές συνέπειες σε πολλά επίπεδα, ηθικά και μη, οι ιστορίες απλών, καθημερινών ανθρώπων, που ζουν τα δικά τους δράματα και παλεύουν για τη ζωή τους. Ιστορίες που εξελίσσονται παράλληλα με την Ιστορία, αξιοποιώντας την ως φόντο προκειμένου να λειτουργήσουν ορισμένες καταστάσεις μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει -εμφανής, τουλάχιστον- διάθεση ιστορικής διάθεσης στο όλο εγχείρημα. Με πιο απλά λόγια, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα ιστορικό μυθιστόρημα, μα με ένα κοινωνικό δράμα χαρακτήρων -η ανάπτυξη των οποίων είναι εξαιρετικά καλά και μέσα σε πολύ ωραία ψυχαναλυτικά και ισορροπημένα πλαίσια- που παλεύουν με το σκοτάδι τους, με την κρυφή ελπίδα το φως που έχουν μέσα τους να βγει νικητής κι εκείνοι ν' αναδυθούν και πάλι στην επιφάνεια της ζωής, αναπνέοντας ελεύθεροι κι αποδεσμευμένοι από τα δεινά του παρελθόντος τους.
Βαθμολογία 8,5/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Ρουσάκη Μαρία
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2018
Αρ. σελίδων: 400
ISBN: 978-618-01-2638-9