"Οι κληρονόμοι της γης" του Ildefonso Falcones

Βαρκελώνη, 1387. Οι καμπάνες της εκκλησίας της Σάντα Μαρία δε λα Μαρ χτυπούν για όλους τους κατοίκους της συνοικίας Ριμπέρα, αλλά κάποιος τις ακούει με ιδιαίτερη προσοχή. Ο Ούγο Λιορ, γιος ναυτικού που έχει πεθάνει, στα δώδεκά του δουλεύει στα ναυπηγεία χάρη στη γενναιοδωρία ενός από τους πλέον σεβαστούς προκρίτους της πόλης, του Αρνάου Εστανιόλ. Ωστόσο το νεανικό του όνειρο να γίνει ναυπηγός ανατρέπεται από τη σκληρή κι ανελέητη πραγματικότητα, όταν η οικογένεια των Πουτζ, που μισούν τον Εστανιόλ, εκμεταλλεύονται την προνομιακή τους θέση κοντά στον νέο βασιλιά για να πάρουν την εκδίκηση που χρόνια επιζητούσαν.
Δέκα χρόνια μετά την Παναγιά της Θάλασσας, ο Ιλδεφόνσο Φαλκόνες επιστρέφει στον κόσμο που τόσο καλά γνωρίζει, τη μεσαιωνική Βαρκελώνη. Αναδημιουργεί με ακρίβεια τη φεουδαρχική κοινωνία μιας ταραχώδους εποχής, αιχμάλωτη της διεφθαρμένης τάξης των ευγενών, εξιστορώντας τον αγώνα ενός ανθρώπου να τα βγάλει πέρα χωρίς να θυσιάσει την αξιοπρέπειά του.

"Ένας χρόνος και μια μέρα" του Pascal Bruckner

Η Ιεζάβελ, νεαρή καθηγήτρια μαθηματικών, ταξιδεύει από την ορεινή γενέτειρά της στην Οτ-Σαβουά για το Μόντρεαλ. Ο πατέρας της, πρώην πάστορας και ερασιτέχνης ωρολογοποιός, λίγο πριν πεθάνει, την είχε βάλει να του υποσχεθεί πως θα παραδώσει το ρολόι το οποίο κατασκεύασε σ’ έναν φίλο του στο Κεμπέκ. Πρόκειται για ένα μοναδικό κομμάτι, του οποίου η ιδιαιτερότητα είναι πως, αντί να μετρά τον χρόνο, τον καταστρέφει. Το αεροπλάνο πέφτει σε επικίνδυνη κακοκαιρία και αναγκάζεται να προσγειωθεί σε άλλο αεροδρόμιο, στα βόρεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι νύχτα, η χιονόπτωση είναι σφοδρή. Η Ιεζάβελ καταφεύγει στο Plazza, ένα παλιό ξενοδοχείο τεραστίων διαστάσεων. Και το επόμενο πρωί, αρχίζει ο εφιάλτης.
Της λένε πως η παραμονή της δε διήρκεσε μία ημέρα αλλά έναν ολόκληρο χρόνο, στη διάρκεια του οποίου εκείνη κοιμόταν! Το ποσό που τους οφείλει είναι υπέρογκο. Προκειμένου να ξεπληρώσει το χρέος της, την υποχρεώνουν να μείνει εκεί και να προσφέρει τις υπηρεσίες της ως εργαζόμενη στο ξενοδοχείο. Ένας κόσμος, τρομακτικός και φαιδρός ταυτόχρονα, παράξενα ανησυχητικός, ξεδιπλώνεται μπροστά της...
Ισορροπώντας περίτεχνα ανάμεσα στη δυστοπία και τη σάτιρα, ο Πασκάλ Μπρυκνέρ απεικονίζει τη σημερινή πραγματικότητα, παρασύροντάς μας την ίδια στιγμή σε μια περιπέτεια όλο ανατροπές.

"Μ' ενάντιους ανέμους - Η ζωή και ο αγώνας της Θρακιώτισσας καπετάνισσας Δόμνας Βισβίζη" της Άννας Γκέρτσου-Σαρρή

Η Δόμνα Βισβίζη είναι μια αρχόντισσα από τη Θράκη, που η μοίρα τής επιφυλάσσει έναν ξεχωριστό ρόλο στον Ξεσηκωμό του ’21. Μόλις ξεσπάει η επανάσταση, ο άντρας της, ο Αντώνης Βισβίζης, σαλπάρει με το νιόχτιστο μπρίκι του για να δώσει το δικό του παρών στον Αγώνα. Η Δόμνα τον ακολουθεί μαζί με τα τέσσερα παιδιά τους. Θα μοιραστούν μάχες και μπλόκα. Θα πανηγυρίσουν νίκες. Θα γευτούν πίκρες. Ο ξαφνικός –και μυστηριώδης– θάνατος του καπετάν Αντώνη θα την αναγκάσει να συνεχίσει τον αγώνα μόνη της. Θ’ αναδειχθεί σε «ατρόμητη καπετάνισσα».
Σύντροφοι στον Αγώνα που σημαδεύουν τη ζωή της, μα και τη μοίρα του έθνους, ο ονειροπόλος Εμμανουήλ Παπάς, ο αμφιλεγόμενος Ανδρούτσος, ο ανιδιοτελής Νικηταράς, ο φωτισμένος Καΐρης. Και στα μετόπισθεν, οι γυναίκες. Αυτές που δίνουν τις δικές τους μάχες: η διανοούμενη Ευανθία Καΐρη, η δυναμική Αγγελίνα, οι «αιχμάλωτες», οι ανώνυμες.
Στο γέρμα της ζωής της, μετά από περιπλανήσεις και περιπέτειες, παραγκωνισμένη και ξεχασμένη, θα κάνει τον απολογισμό της. Πιο πολλές οι πίκρες; Εκείνη θα κρατήσει τις όμορφες μνήμες. Της γενέθλιας γης και του άντρα που αγάπησε. Των οραμάτων, έστω ανολοκλήρωτων.
Των φίλων που της παραστάθηκαν – δυνάμεις που τη στήριξαν όταν είχε να παλέψει μ’ ενάντιους ανέμους.
Η αφήγηση της Δόμνας Βισβίζη είναι ένα οδοιπορικό στην αθέατη πλευρά του ’21.

"Ρίζες και θεμέλια. Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού" των Μαρίας Ευθυμίου και Μάκη Προβατά
 
Η ιστορία των Ελλήνων ταξιδεύει στον χρόνο πάνω στο καράβι που ονομάζεται ελληνική γλώσσα. Ναυτοσύνη και γλώσσα έχουν διαχρονικά σμιλέψει τα χαρακτηριστικά αυτού του ανήσυχου λαού του οποίου τα ίχνη εντοπίζονται βαθιά στο παρελθόν, περίπου 4.000 χρόνια πριν. Οι Έλληνες έπαιξαν κομβικό ρόλο κατά την αρχαιότητα στην ανατολική Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα. Η γλώσσα τους έγινε εργαλείο μάθησης αλλά και επικοινωνίας για πολλούς λαούς της ευρύτερης περιοχής, όπως και, αργότερα, για τον αναδυόμενο Xριστιανισμό. Με τον πολιτισμό «άλωσαν» την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μετατρέποντάς την σε Βυζαντινή και κρατήθηκαν σε πνευματική εγρήγορση κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Με την επανάστασή τους, το 1821, απέκτησαν το πρώτο εθνικό ανεξάρτητο κράτος της ανατολικής Μεσογείου, συνδέθηκαν με τον δυτικό κόσμο, επεξέτειναν τα σύνορά τους και πήραν θέση ανάμεσα στους λαούς της σύγχρονης Ευρώπης – και του κόσμου.
Στο βιβλίο αυτό, μέσα από τις συζητήσεις της καθηγήτριας Ιστορίας Μαρίας Ευθυμίου με τον Μάκη Προβατά, προσεγγίζεται ο Ελληνισμός από τις απαρχές του μέχρι σήμερα, ανιχνεύονται οι ρίζες, τα θεμέλια και τα οδόσημα της Ιστορίας του.
Πίσω από ημερομηνίες και γεγονότα υπάρχουν καιροί και χώροι πολύ μεγαλύτερης σημασίας. Υπάρχουν κομβικά πρόσωπα και συμβάντα που δεν είναι πάντοτε τα προφανή.
«Πρόσεξις», κατά τον Πλάτωνα, είναι η προσπάθεια της ψυχής να μάθει. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με βαθιά πρόσεξη.

"Ο πρώτος άνθρωπος" του Ferrandez Jacques (βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Albert Camus)

Η ύπαρξη του Πρώτου ανθρώπου οφείλεται σε ένα θαύμα. Ένα θαύμα που γεννήθηκε από μια φοβερή τραγωδία. Στις 4 Ιανουαρίου του 1960, ύστερα από ένα ευχάριστο γεύμα στην εξοχή, ο Αλμπέρ Καμύ και οι φίλοι του ξεκινούν για το Παρίσι. Στο τιμόνι του Facel Vega, ο εκδότης του, Μισέλ Γκαλλιμάρ. Κοντά στην πόλη Σανς, στην Eθνική Oδό 5, το αυτοκίνητο καρφώνεται σ’ έναν πλάτανο. Ο Καμύ σκοτώνεται ακαριαία, ο Μισέλ θα πεθάνει μερικές μέρες αργότερα, η σύζυγός του, Ζανίν, και η κόρη της, Ανν, θα επιζήσουν. Ο σκύλος τους, ο Φλοκ, θα εξαφανιστεί. Δεν απομένει σχεδόν τίποτα από το αυτοκίνητο, που τα συντρίμμια του σκορπίστηκαν σε δεκάδες μέτρα ολόγυρα. Ανάμεσά τους, ωστόσο, βρέθηκε άθικτη μια δερμάτινη τσάντα. Στο εσωτερικό της, ένα αντίτυπο του βιβλίου "Η χαρούμενη γνώση του Νίτσε", δυο σημειωματάρια και 144 χειρόγραφες σελίδες που φέρουν τον τίτλο: Ο πρώτος άνθρωπος. Τους τελευταίους μήνες της ζωής του, ο Καμύ δεν αποχωριζόταν πια το μυθιστόρημα που έγραφε. Το φανταζόταν σαν αφήγηση μιας μεγάλης εποποιίας των Γάλλων στην Αλγερία, κάτι σαν το Πόλεμος και ειρήνη. […]
"Η μεγάλη πρόκληση για τον Ζακ Φερραντέζ ήταν να μεταβιβάσει (στον αναγνώστη) την ουσία του έργου, διατηρώντας συνάμα τις πτυχές του μυστηρίου του. Το κόμικ, λοιπόν, αποδεικνύεται ακριβώς το τέλειο μέσο για να το επιτύχει. Ανάμεσα στα καρέ υπάρχει πάντα το κενό, η έλλειψη, που επιτρέπει κάθε στιγμή στον αναγνώστη να ταξιδέψει πέρα από ό,τι λέγεται, από ό,τι φαίνεται. Ο Ζακ Φερραντέζ γνωρίζει απέξω και ανακατωτά το Αλγέρι, τις λαϊκές γειτονιές του, τον βοτανικό κήπο, τα σιντριβάνια, τις παραλίες του. Αλλά ο τρόπος που έχει να αναδομεί αυτούς τους χώρους, με καρέ μεγάλα ή μικρά, με χρώματα έντονα ή με απαλούς τόνους, να περνά τον διάλογο με κραυγές ή με ψίθυρους, τούτος ακριβώς ο τρόπος προσδίδει το βάθος και την πυκνότητα στην αφήγηση." Από την εισαγωγή της Άλις Κάπλαν.

"Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2021: Η αδιανόητη επανάσταση που πέτυχε (δεμένο)" σε ανθολόγηση & σχεδιασμό του Κώστα Σταμάτη

Κάπως σαν γλυκόπικρο αστείο ακούστηκε στον πολιτισμένο κόσμο τον Μάρτιο του 1821 ότι οι υπόδουλοι Έλληνες επαναστάτησαν κατά του κραταιού Τούρκου δυνάστη τους. Ελάχιστοι άνθρωποι μπορούσαν τότε να πιστέψουν ότι οι ραγιάδες του Σουλτάνου θα κατάφερναν ν’ αποτινάξουν τα δεσμά της δουλείας τους ύστερα από τέσσερις αιώνες σκλαβιάς. Όμως κρυφά το λέγουν τα πουλιά, κρυφά λαλούν τ’ αηδόνια «να διώξουμε όλη την Τουρκιά ή να χαθούμε όλοι», και ο χτεσινός Έλληνας σκλάβος, έχοντας πια αποκτήσει συνείδηση της μοίρας του, έκανε μόνος του την έφοδο στον ουρανό με το σπαθί και το καριοφίλι του άνοιξε ο ίδιος με το αίμα του τον δρόμο που οδηγούσε στο νέο, αμετάκλητο πεπρωμένο του: ελευθερία ή θάνατος. Από μάχη σε μάχη, οι μέχρι χτες ξεγραμμένοι από τον χάρτη του κόσμου Έλληνες, οι πάντοτε λίγοι απέναντι στους πολλούς, κατάφερναν να κάνουν ιερή πράξη την αδιανόητη επανάστασή τους. Η νέα Ελλάδα είχε πλέον ξαναγεννηθεί μέσα στους καπνούς της μπαρούτης και στα αίματα.
Στις σελίδες του «Λογοτεχνικού Ημερολογίου 2021» μεγάλοι λογοτέχνες, ιστορικοί, ερευνητές και οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του Αγώνα εξηγούν πώς η αγιασμένη τρέλα της ελευθερίας οδήγησε στο θαύμα του 1821.

"Η πηγή: Άνοιξε τον νου σου, άλλαξε τη ζωή σου" της Tara Swart

Αν μπορούσατε να έχετε ό,τι θέλετε στη ζωή, τι θα ήταν αυτό;
Ο εγκέφαλός μας έχει 86 δισεκατομμύρια νευρώνες, που διαμορφώνουν τις αποκρίσεις μας στον κόσμο που μας περιβάλλει. Το ερώτημα όμως εδώ είναι: είναι εστιασμένος ο νους μου στις βαθύτερες επιθυμίες και αξίες μου ή μήπως λειτουργεί στον αυτόματο πιλότο;
Η έρευνα στο πεδίο της νευροεπιστήμης αποδεικνύει ότι μπορούμε να μεταβάλουμε ενεργητικά τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Μία από τις πιο καταξιωμένες διεθνώς επιστήμονες, η Δρ Τάρα Σουόρτ, δείχνει στην «Πηγή» πώς μπορούμε όλοι να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα για να μεταμορφώσουμε τον νου μας και να κατακτήσουμε όλα αυτά που ποθούμε και που νιώθουμε πως μας προσπερνούν καθημερινά.
Τα πράγματα που επιθυμούμε περισσότερο στη ζωή –υγεία, ευτυχία, πλούτος, αγάπη– δεν εξαρτώνται από μυστηριώδεις δυνάμεις, αλλά από την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε, να νιώθουμε και να πράττουμε· με άλλα λόγια, από τον εγκέφαλό μας.