Κωνσταντινούπολη 1954. Ο Βόσπορος, ύστερα από είκοσι πέντε χρόνια, ζει και πάλι ένα σπάνιο φυσικό φαινόµενο. Η Μαύρη θάλασσα παγώνει όπως και το 1929, και τις βραδινές ώρες, κοµµάτια πάγου αρχίζουν να κατακλύζουν τα στενά του. Η ταχεία αµαξοστοιχία Simplon-Orient-Express, αναχωρεί για το Παρίσι. Κάποιοι από τους επιβάτες του είχαν βρεθεί και τότε στην ίδια αµαξοστοιχία, στη διαδροµή από το Παρίσι στην Κωνσταντινούπολη, παραµένοντας για µια εβδοµάδα εγκλωβισµένοι, από µια σφοδρή χιονοθύελλα, στη µέση του πουθενά. Τι τους συνδέει αλλά και τι τους χωρίζει; Τι στοιχειώνει και τι πλέκει τις ζωές τους;
1929-1954. Με φόντο τον µαγευτικό Βόσπορο, σηµείο αναφοράς του βιβλίου αλλά και συνδετικό κρίκο όλων των ηρώων της ιστορίας, πλούσιων και φτωχών, Ρωµιών, Αρµένιων, Εβραίων, Τούρκων, Λεβαντίνων αλλά και ξένων, περιδιαβαίνουµε στους δρόµους της ξεχωριστής αυτής πολιτείας, µε την απαράµιλλη µοναδική οµορφιά, παρακολουθώντας τις ζωές τους στην πλεύση του χρόνου, σε µια πορεία που εξελίσσεται πάνω στο ιστορικό υπόβαθρο της εποχής. Ανάµεσά τους και δυο βρέφη, δυο κορίτσια, που εγκαταλείπονται από τους γονείς τους, την ίδια παγωµένη µέρα του 1929 στα σκαλάκια της Αγίας Τριάδας του Σταυροδροµίου. Ποια θα είναι η µοίρα τους, ποιες οι επιλογές τους και σε τι δρόµο θα τα οδηγήσουν;
Ένα µυθιστόρηµα, παράθυρο ανοιχτό στον κόσµο των αντιλήψεων και των συναισθηµάτων των κατοίκων της Πόλης, του τόπου της διασταύρωσης φυλών, πολιτισµών, αρωµάτων, γεύσεων και ονείρων, καθώς και στον ρόλο που έπαιξε αυτή στο χτίσιµο της ταυτότητάς τους. Μόλις άρχιζε να νυχτώνει. Βαπόρια ανεβοκατέβαιναν τον Βόσπορο και η σκέψη της Κλειώς φτερούγιζε στα περασµένα, στα θαµµένα στο βάθος του χρόνου πρόσωπα, που ζωντάνευαν κι έρχονταν τώρα κοντά της.
Βασάντα στα σανσκριτικά σημαίνει άνοιξη. Ακόμα και από τον τίτλο φανερώνεται πως η Βασάντα είναι το πιο παράδοξο βιβλίο του Φώτη Κόντογλου, ένα βιβλίο εκρηκτικά πρωτοποριακό, ένα βιβλίο μοναδικό. Είναι μια σούμα παράταιρων κειμένων. Περιέχονται κείμενα δικά του, αφηγηματικά και προσωπικά, καθώς και εντυπώσεις από μοναστήρια, αλλά και κείμενα που μετέφρασε, από τους Ψαλμούς και τον Ιώβ μέχρι και κείμενα του Σαίξπηρ.
Το 1963, η εικοσιτριάχρονη Annie Ernaux μαθαίνει ότι είναι έγκυος. Η ντροπή την κυριεύει σαν πανούκλα: είναι ανύπαντρη και ξέρει πως μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη θα στιγματίσει την ίδια και την οικογένειά της. Μέσα σε συνθήκες παρανομίας κάνει έκτρωση με κίνδυνο της ζωής της. Αρκετά χρόνια αργότερα θα καταγράψει τις αναμνήσεις της, προσπαθώντας να κατανοήσει γιατί αυτή η εμπειρία τη σημάδεψε τόσο πολύ, τόσο βαθιά. Το γεγονός είναι η ιστορία αυτού του τραύματος, ενός τραύματος που δεν ξεπέρασε ποτέ.
Μέσα από τούτη την αφήγηση, ο χρόνος γίνεται δράση και με παρασέρνει άθελά μου. Τώρα ξέρω ότι είμαι αποφασισμένη να φτάσω μέχρι τέλους, όποιο κι αν είναι το τίμημα, όπως ήμουν και τότε, στα είκοσι τρία μου, όταν έσκισα τη γνωμάτευση του γιατρού. Θέλω να βυθιστώ ξανά σε κείνη την περίοδο της ζωής μου, να μάθω τι υπήρχε εκεί. Αυτή η εξερεύνηση θα αποτελέσει το υφάδι μιας αφήγησης, της μόνης ικανής να αποδώσει ένα γεγονός που δεν ήταν τίποτε άλλο πέρα από χρόνος που κυλούσε εντός και εκτός μου.
Ο Δηµήτρης Κανιάρης εδώ και καιρό στοιχειώνεται από τα φαντάσµατα του παρελθόντος, µέχρι που ένα τηλεφώνηµα από τη Βάσω –µια πρώην του– τον βγάζει από τον λήθαργο. Φοβισµένη, του ζητάει να παρακολουθήσει τον φίλο της. Παρά την αρχική του άρνηση, ο Δηµήτρης αποφασίζει να της κάνει τη χάρη, όµως αυτή η απλή απόφαση καταλήγει σε εφιάλτη, τη στιγµή που στον δρόµο συναντά εγκληµατίες µε σκιώδη κίνητρα και πτώµατα που εξαφανίζονται.
Μην ξέροντας ποιον να εµπιστευτεί και µε µόνο σύµµαχο το πείσµα του, ο Δηµήτρης αναλαµβάνει ρόλο ντετέκτιβ για να παρασυρθεί σε µια σπείρα γεµάτη ψέµατα, διαφθορά και αίµα, στην άκρη της οποίας κρύβεται µια αλήθεια όµοια µε το Κουτί της Πανδώρας, επικίνδυνη και έτοιµη να τα κάνει όλα στάχτη.
Η ελληνική ιστορία από το 1821 μέχρι σήμερα αποτελεί μια εναλλαγή τραγωδιών με ψυχοδράματα, επιτυχιών με αποτυχίες. Η Καταστροφή του 1922 ήταν ασφαλώς μια τραγωδία για τους πρωταγωνιστές της. Για την κυρίως Ελλάδα που τους υποδέχτηκε, οι πρόσφυγες αποτέλεσαν δώρο εθνοτικής ενότητας, ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Το 1922 ήρθε από την Ασία ένα κύμα από εξελληνισμένους Έλληνες. Οι πρόσφυγες από τα παράλια και τον Πόντο, έχοντας αναπτυχθεί σε πολυεθνικό περιβάλλον, καλλιέργησαν τα ελληνικά τους στοιχεία ώστε, όταν έφτασαν στην Ελλάδα, να συνεισφέρουν στην εθνοτική της ενότητα σε μια εποχή που τα πολυεθνικά κράτη, τουλάχιστον στην Ελλάδα και στην Τουρκία, είχαν τελειώσει.
Το βιβλίο 22 ερωτήσεις και απαντήσεις για το ’22 αποτελεί προσπάθεια απλοποίησης ενός σύνθετου ιστορικού φαινομένου, το οποίο συνδυάζει πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και στρατιωτικές παραμέτρους. Η άφιξη 1.300.000 προσφύγων (και όχι μόνον Ελλήνων) σε μια χώρα με μόλις 5.450.000 πληθυσμό αποτέλεσε το μεγαλύτερο πρόβλημα ενσωμάτωσης σε όλη τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία.
1. Ποια η βάση της επανάκαμψης του ελληνισμούστη Μικρά Ασία;
2. Πώς επηρέασαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι την τύχη των Ελλήνων στη Μικρά Ασία;
3. Πώς δημιουργήθηκαν τα δύο πολιτικά στρατόπεδα τα οποία οδήγησαν στον Εθνικό Διχασμό;
4. Ποια η εικόνα της ελληνικής οικονομίας πριν και μετά την Καταστροφή;
5. Ποιες οι ελληνικές διεκδικήσεις στη Μικρά Ασία και ποια η στάση των Συμμάχων πριν και μετά τις εκλογές του 1920;
6. Ποια υπήρξε η σημασία της εκστρατείας εναντίον της Άγκυρας και της αποτυχίας της για το μέλλον των ελληνικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία;
7. Πώς κατέρρευσε η ελπίδα ανάκαμψης και πώς πραγματοποιήθηκε η προστασία της καταστροφή των Ελλήνων στη Μικρά Ασία;
8. Πώς πραγματοποιήθηκε η τουρκική επίθεση στις 26 Αυγούστου 1922 και η διάσπαση των ελληνικών δυνάμεων;
9. Υπάρχουν αντικειμενικές μαρτυρίες για τις ευθύνες των δύο αντιπάλων παρατάξεων σχετικά με τη Μικρασιατική Καταστροφή;
10. Ποιος ο ρόλος των μειονοτήτων και των προσφύγων στο πολιτικό σύστημα μετά το 1922;
11. Ποιες οι σχέσεις της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής με την Ελλάδα μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920;
12. Ποια η σημασία της διάσκεψης της Λωζάννης για την Ελλάδα;
13. Ποια η σημασία του Ελληνοτουρκικού Συμφώνου Φιλίας του 1930;
14. Ποια η σημασία της Ανακριτικής Επιτροπής στις εσωτερικές έριδες των βενιζελογενών στρατιωτικών;
15. Ποιες οι οφειλές του ΚΚΕ στην Καταστροφή και το Μακεδονικό ζήτημα;
16. Ποια η αξία του βιβλίου των Μαραβελέκη- Βακαλόπουλου για το προσφυγικό;
17. Ποια η σημασία του έργου Λαοί και φυλαί της Μικράς Ασίας του Γεωργίου Κλεάνθη Σκαλιέρη;
18. Ποια ονόματα Μικρασιατών παραμένουν σημαντικά για την κατοπινή πρόοδο της Ελλάδας;
19. Ποιο από τα κείμενα για την Καταστροφή ξεχωρίζει;
20. Μία βασική βιβλιογραφία για την Καταστροφή;
21. Ποιες οι ελληνοβουλγαρικές σχέσεις και οι συνθήκες ελληνικής κατοχής της Θράκης;
22. ΣΑΝ ΕΠΙΛΟΓΟΣ. Ποια τα συμπεράσματα για τα αποτελέσματα της Καταστροφής;
Επιλογή κειμένων από το πλούσιο δοκιμιακό έργο του Orwell. Τα κείμενα επικεντρώνονται κυρίως στη λογοτεχνία, την πολιτική και τη σχέση αυτών. Με το μοναδικό ύφος του συγγραφέα που τον ξεχώρισε από τους ομότεχνούς του κατανοούμε τη σκέψη και τις απόψεις του πάνω σε σημαντικά θέματα της εποχής του.
Το ταξίδι στην Ελλάδα! Αυτό ονειρευόταν ο 15χρονος Στέφαν από τη Γερμανία, όταν το Γυμνάσιό του εντάχθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής μαθητών. Είχε λόγους να ελπίζει στην επιλογή του. Και αυτό γιατί ο Ούβε Χάρτμαν, ο τυφλός πια παππούς του, είχε επιμείνει να μάθει ο Στέφαν ελληνικά.
Το ταξίδι όμως στη χώρα του ήλιου και του μύθου θα αποδειχτεί μεγάλη περιπέτεια. Μέσα στις αποσκευές του ο ανυποψίαστος Στέφαν κουβαλά ένα τεκμήριο από τη ναζιστική Γερμανία. Στο Δίστομο πια της Βοιωτίας το παρελθόν του παππού και το παρόν του εγγονού σμίγουν επικίνδυνα. Το σημειωματάριο με τις σκισμένες σελίδες, μαρτυρίες ανθρώπων που τους σημάδεψε η Ιστορία, ο πιο παράξενος αρχαίος μύθος και ένα διάφανο κορίτσι θα οδηγήσουν τον Στέφαν στην εξιχνίαση ένοχων μυστικών.
Και όταν τα κρυμμένα κίνητρα του παππού Ούβε βγούνε στο φως, τότε ο Στέφαν θα αναμετρηθεί με ό,τι πίστευε και αγαπούσε...
Μια αναδρομή στις πληγές που άνοιξε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μια μουσική υπόκρουση στην ειρήνη και την ανθρωπιά. Μια βαθιά συγγνώμη απέναντι στα εγκλήματα της Ιστορίας. Για όσα δε γίνεται να ξεχάσουμε...
.jpg)
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου