Εξέχουσα µορφή της νεοελληνικής γραµµατείας, ο Τίτος Πατρίκιος είναι ένας από τους σπουδαιότερους µεταπολεµικούς ποιητές. Σε όλο του το συγγραφικό φάσµα (ποιήµατα, αφηγήσεις, µεταφράσεις, δοκίµια) ακολουθεί µε συνέπεια τις αρχές, πολιτικές και ποιητικές, που διέπουν τη ζωή και την τέχνη του και συνιστούν τον προσωπικό αξιακό του κώδικα. Μέσα από την ποίηση, την τέχνη αυτή που αποτέλεσε τη µοίρα του, στοχάζεται, εξελίσσεται, αναθεωρεί.
Στρέφεται προς στο παρελθόν για να το αναλύσει και να το επανερµηνεύσει µε την πολύµορφη εµπειρία του, έχοντας διαρκώς το βλέµµα του στραµµένο προς το παρόν και το µέλλον.
Το βιβλίο βασίζεται στις συνοµιλίες του ποιητή µε τον Γιώργο Αρχιµανδρίτη, από το 2007 µέχρι το 2020, υλικό που εµπλουτίστηκε έως την έκδοσή του, τον Νοέµβριο του 2022.
Από τη στάση µου
προς τη ζωή
βγαίνουν
τα ποιήµατά µου.
Μόλις υπάρξουν
τα ποιήµατά µου
µια στάση µού επιβάλλουν
αντίκρυ στη ζωή.
Ανατολική Γερµανία, αρχές της δεκαετίας του ’50. Ο Σταύρος, γεννηµένος στη σκληρή ελληνική επαρχία ανήµερα της γερµανικής εισβολής το 1941, έχει εκπατριστεί την περίοδο του Εµφυλίου και, µαζί µε εκατοντάδες άλλα παιδιά, γνωστά ως «παιδιά του Μάρκου», έχει εγκατασταθεί στη Λαϊκή Δηµοκρατία της Γερµανίας, όπου φοιτά στο δηµοτικό σχολείο Ελεύθερη Ελλάδα στο Ράντεµποϊλ της Δρέσδης. Ο δάσκαλος Πέτρος Νικολάου, πολιτικός πρόσφυγας του οποίου η δράση στον ΕΛΑΣ ανακόπηκε από τη φυµατίωση, θέτει τον χαρισµατικό, εκ γενετής µονόχειρα, Σταύρο υπό την προστασία του. Στη Δρέσδη ζει και ο θείος του παιδιού Γιάννης Παπαδάκος, γιος του ιδρυτή της περίφηµης καπνοβιοµηχανίας Πάπαλαντ, που άλλαξε χέρια την περίοδο του ναζισµού. Όταν ο Σταύρος θα τον συναντήσει το 1964, θα ξεκινήσει και η αισθηµατική αγωγή του. Θα νιώσει τα πρώτα του ερωτικά σκιρτήµατα για τη Σιµόνε, την Εβραία γυναίκα του Παπαδάκου. Η γνωριµία του, όµως, µε τη Μάρτα, ένα από τα «παιδιά του Χίµλερ», θα είναι η αρχή µιας παθιασµένης ερωτικής ιστορίας που θα εξελιχθεί σε ένα ψυχροπολεµικό κατασκοπευτικό θρίλερ υπό το άγρυπνο µάτι της Στάζι.
Μια ιστορία για τα παιδιά που βρέθηκαν, ερήµην τους, στην «άλλη πλευρά», ένα µυθιστόρηµα για τη βαρύτατη σκιά που ρίχνει η Ιστορία στη ζωή των ανθρώπων, για την ταυτότητα των ξεριζωµένων, για τα τραύµατα του Ψυχρού Πολέµου.
«Θυµόταν ένα χάδι πριν µερικά χρόνια, εκείνος ο άνδρας τής είχε χαϊδέψει το κεφάλι, ανακατεύοντας τα µαλλιά της, µια κίνηση απροσδόκητη που δεν την περίµενε και ο άνδρας δεν την επανέλαβε, για δευτερόλεπτα είχε νιώσει εξαίσια, δεν θυµόταν ποιος ήταν εκείνος, δεν είχε πρόσωπο, µόνο αυτό το απρόσµενο χάδι, ένα τέτοιο χάδι άξιζε περισσότερο από ταξίδι στην Κίνα. Αλλά αν ήταν αυτός; Αν τη χάιδευε αυτός; Της πέρασε από το µυαλό και πάγωσε στη σκέψη. Όχι, όχι αυτός. Αυτός άλλωστε δεν θα µπορεί να χαϊδέψει, θα κουνάει τα µπράτσα του ακατάσχετα σαν σβούρα... Κι εκείνη τη στιγµή αυτός, αυτός, ο ζητιάνος χωρίς χέρια, πέρασε πάνω σ’ ένα αυτοσχέδιο καροτσάκι που το έσπρωχνε ένα αγόρι µε γυναικείες παντόφλες».
Η τέχνη να µην αισθάνεσαι τίποτα αποτελείται από αµέτρητες τέτοιες στιγµές: µεταµορφώσεις της καθηµερινότητας, συναντήσεις µεταξύ του γνωστού και του αγνώστου. Η σύγχρονη Αθήνα αµφιταλαντεύεται µπροστά µας, το περίγραµµα ενός σκίτσου σκοτεινιάζει και θολώνει, το πρόσωπο ενός φίλου είναι ταυτόχρονα αγαπηµένο και παράξενο. Το παραµικρό γεγονός, η παραµικρή αλλαγή στην ποιότητα του φωτός, µπορεί να τα αλλάξει όλα.
Δεκαπέντε διηγήµατα µε λάµψεις οµορφιάς, κροτίδες µαύρου χιούµορ και κάτι άλλο, αδύνατο να εντοπιστεί, που τα κάνει αξέχαστα, κάτι σαν το χάδι του ανθρώπου χωρίς χέρια. Οι ιστορίες της Έρσης Σωτηροπούλου επινοούν τελικά έναν νέο τρόπο να βλέπουµε.
Τι σχέση έχουν το µπράντι σάουαρ, η σουµάδα και η κουµανταρία µε το χτίσιµο ενός ξενοδοχείου που έµελλε να αλλάξει την ιστορία ενός τόπου; Ποιος τραγουδά καλύτερα τον πόνο της πατρίδας, ο Ρουβάς ή ο Νταλάρας; Μήπως είναι η πολιτική που σε αναγκάζει να µην πιεις ξανά ποτέ σου αϊράνι; Και τελικά, πότε πίνεις τον ελληνικό και τούρκικο καφέ; Στις γιορτές ή στις κηδείες;
Η Κωνσταντία Σωτηρίου γράφει για το Μεγάλο Παλάτι της Λήδρας που κατασκευάστηκε για να οικοδοµήσει το µέλλον µιας νεοσύστατης χώρας, της Κύπρου. Μέσα από γλυκόπικρα ποτά και αλµυρές ιστορίες, µέσα από συνταγές για τσάι λεβάντα, λικέρ κιτροµηλάκι και χαµένες ευκαιρίες, ο αναγνώστης παρακολουθεί το πώς η ανέγερση, η δόξα και η κατάρρευση ενός κτιρίου µπορεί να αντανακλά το χτίσιµο, τις «φασαρίες» και τον σπαραγµό µιας ολόκληρης χώρας. Πιάνοντας το νήµα από τον βασιλιά Φαρούκ, που ενέπνευσε το θρυλικό Brandy Sour στα χρόνια του Μεσοπολέµου, και περνώντας στις κλωστές το γιασεµί των δροσερών καλοκαιριών της µαταιωµένης προσδοκίας, η συγγραφέας γράφει για γνωστούς και άγνωστους ανθρώπους που αφήνουν το αποτύπωµά τους στο Λήδρα Πάλας. Για τις ελπίδες, τις υποσχέσεις, τα λαµπερά φώτα της ακµής και τους γκρεµισµένους τοίχους της παρακµής και της λύπης, µα και για το αζίζ, το άγιο νερό, που µπορεί να σε κάνει να αντιµετωπίσεις ολόκληρο τον κόσµο. Και ίσως, για τη δίψα που αφήνει στο στόµα και στις ψυχές η Ιστορία.
Κυκλοφορούν στους ίδιους κακοφωτισµένους δρόµους, στον σιδηροδροµικό σταθµό και στα µπαρ, ζουν σε βρόµικες πολυκατοικίες, βρίσκουν παρηγοριά στη λογοτεχνία, έχουν µάθει να σωπαίνουν και να παριστάνουν πως όλα πάνε καλά. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για µια γυναίκα να ξεχνά; Κυκλοφορούν στους ίδιους κακοφωτισµένους δρόµους, στον σιδηροδροµικό σταθµό και στα µπαρ, ζουν σε βρόµικες πολυκατοικίες, βρίσκουν παρηγοριά στη λογοτεχνία, έχουν µάθει να σωπαίνουν και να παριστάνουν πως όλα πάνε καλά. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για µια γυναίκα να ξεχνά;
Η Μαρία πιστεύει ότι τη ζωή µας δεν την ορίζει η οικογένεια αλλά το χρήµα. Όταν αποφασίζει να φύγει από την επαρχιακή της πόλη για να δουλέψει στην πρωτεύουσα, εγκαταλείπει και τη νεογέννητη κόρη της. Τις νύχτες όµως έρχεται στη σκέψη της εκείνο το µωρό. Πολλά χρόνια αργότερα, η εγγονή που δε γνώρισε, η Αλίθια, εγκαταλείπει τη µητέρα της και προσπαθεί να επιβιώσει στην πρωτεύουσα δουλεύοντας πωλήτρια. Δεν έχει όνειρα, µόνο τον ίδιο πάντα εφιάλτη: την αυτοκτονία του πατέρα της. Γιαγιά και εγγονή έχουν η καθεµιά τη δική της εκδοχή για ό,τι συνέβη. Δε θα γνωριστούν ποτέ, αν και, µε κάποιον τρόπο, θα διασταυρωθούν.
Από την Κόρδοβα στα τέλη της δεκαετίας του 1960 στη σηµερινή Μαδρίτη, από την κηδεία του στρατηγού Φράνκο στους αγώνες του φεµινιστικού κινήµατος, τα Θαύµατα διατρέχουν µε ορµή τα χρόνια και την Ιστορία, δίνοντας φωνή σε γυναίκες αθέατες, κι ωστόσο θαρραλέες, παρά την έλλειψη της αγάπης και το βάρος της καταγωγής.
Οι Ταξιδιώτες είναι ένα μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα για την οικογένεια, την ιστορία και την ανθεκτικότητα της αγάπης. Καλύπτοντας τουλάχιστον έξι δεκαετίες σαρωτικών αλλαγών –από τον αγώνα για τα ατομικά δικαιώματα και το χάος του πολέμου στο Βιετνάμ ως το πρώτο έτος της προεδρίας Ομπάμα–, η συγγραφέας ξετυλίγει την ιστορία δύο οικογενειών που συνδέονται με αναπάντεχους, ενδόμυχους και βαθιά ανθρώπινους τρόπους.
Ο Δαρβίνος εργαζόταν μόλις τέσσερις ώρες την ημέρα. Ο άνθρωπος περπατάει πάνω στη γη εδώ και 300.000 χρόνια, ενώ κάθεται πίσω από ένα γραφείο μόλις 200. Μήπως το γραφείο σας είναι όλο και πιο ίδιο με το σπίτι σας; Η εργασιομανία δεν είναι καλυμμένη αλαζονεία, είναι κραυγή απελπισίας... Eργαζόμαστε πυρετωδώς για να ζούμε καλύτερα, προσπαθούμε να ασκούμε το σώμα και το μυαλό με κάθε τρόπο, ώστε να γινόμαστε όσο το δυνατόν πιο «αποτελεσματικοί». Το αποτέλεσμα, όμως, μοιάζει, πολύ συχνά, να μην είναι αντίστοιχο της προσπάθειας: δουλεύουμε περισσότερο αντί για λιγότερο, ζούμε πιο δύσκολα, γινόμαστε πιο αγχώδεις και, πολλές φορές, πιο μοναχικοί. Μήπως να κάναμε απλά μια παύση;
Στο βιβλίο αυτό, η Αμερικανίδα βραβευμένη δημοσιογράφος Celeste Headlee προτείνει έναν άλλο δρόμο που προϋποθέτει μια συνολική αλλαγή στον τρόπο σκέψης μας. Ο στόχος είναι να σταματήσουμε να βάζουμε οι ίδιοι εμπόδια στην ευημερία μας και να αρχίσουμε να ζούμε ουσιαστικά και όχι διεκπεραιωτικά. Συνδυάζοντας δεδομένα και διδάγματα από τη Νευροεπιστήμη, τις Κοινωνικές Επιστήμες και την Ιστορία, ακόμη και από την Παλαιοντολογία, η Headlee εξετάζει τις επικρατούσες κάθε φορά απόψεις για την αξιοποίηση του χρόνου, την τεμπελιά, τη σκληρή δουλειά, ακόμη και για το νόημα της ζωής, και αποκαλύπτει ότι πολλές από τις συνήθειες που υιοθετούμε και που τελικά μας βλάπτουν είναι αξίες που έχουν επικρατήσει σχετικά πρόσφατα στην ιστορία του ανθρώπου, πράγμα που σημαίνει ότι ίσως είναι πιο εύκολο απ’ όσο νομίζουμε να απελευθερωθούμε από αυτές... «Αν είστε από αυτούς που νιώθετε πως η λύση είναι να δουλεύετε περισσότερο, το βιβλίο αυτό είναι ένα ηχηρό κάλεσμα για να δουλέψετε πιο έξυπνα, γιατί πολύ συχνά πετυχαίνουμε περισσότερα κάνοντας λιγότερα». Adam Grant, συγγραφέας των ΝΥΤ best sellers Originals και Think again.
.jpg)
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου