Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Ένα δωδεκάχρονο παιδί πουλιέται από τον πατέρα του έναντι χρέους σε έναν πλούσιο έμπορο και από την απλή ζωή της αφρικανικής αγροτικής ενδοχώρας εκτοξεύεται στην πολυπλοκότητα του συναρπαστικού κόσμου των παραλίων, λίγο πριν η Ανατολική Αφρική γίνει θέατρο των λυσσαλέων ανταγωνισμών Γερμανών και Βρετανών αποικιοκρατών για την κατοχή του φυσικού πλούτου της χώρας. Σ’ αυτόν τον κόσμο, όπου συνυπάρχουν, σε μια ευαίσθητη κοινωνική ισορροπία, μουσουλμάνοι και ανιμιστές μαύροι Αφρικανοί, χριστιανοί ιεραπόστολοι, Ινδοί μέτοικοι και οι πρώτοι άπληστοι Ευρωπαίοι άποικοι, ο νεαρός πρωταγωνιστής, ο Γιουσούφ, θα γνωρίσει τη σκληρότητα και την καλοσύνη, τη βία και τον θάνατο, τη φιλία και τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα, την τυφλή δίψα για κέρδος και την τυχοδιωκτική τόλμη των πλανόδιων εμπόρων της εποχής. Ακολουθώντας τον αφέντη και το καραβάνι του στις πιο απάτητες ορεινές περιοχές, στους οικισμούς των «αγρίων» και στα πολύβουα λιμάνια της Ανατολικής Αφρικής, ο Γιουσούφ θα περιηγηθεί μια χώρα που μαστίζεται από το δουλεμπόριο, τους φυλετικούς πολέμους, τις δεισιδαιμονίες και τις ασθένειες, με φόντο την εδεμική ομορφιά της φύσης. Μια ιστορία ενηλικίωσης και συνάμα μια επική αφήγηση σπάνιου λυρισμού.

Προσωπική άποψη:
Ο Abdulrazak Gurnah, Βρετανός συγγραφέας, γεννημένος στη Ζανζιβάρη, μπορεί να ξεκίνησε τη συγγραφική του καριέρα πίσω στο μακρινό 1987, και σήμερα να μετράει 10 μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα και νουβέλες στο βιογραφικό του, όμως, στη χώρα μας τουλάχιστον, έγινε ευρέως γνωστός όταν κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2021, με τις εκδόσεις Ψυχογιός να εκδίδουν το βιβλίο του με τίτλο "Άλλες ζωές" λίγους μήνες αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 2022. Σήμερα, λιγότερο από έναν χρόνο μετά, έφεραν στα χέρια μας ένα βιβλίο του που μπορεί να εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1994, όμως, παρ' όλα ταύτα, καταφέρνει να "μιλήσει" στις καρδιές των αναγνωστών, και όχι απλά να τους "ταξιδέψει", αλλά να τους κάνει να στοχαστούν.

Το βιβλίο αφηγείται την πορεία της ζωής του Γιουσούφ, ενός δωδεκάχρονου αγοριού, η οικογένεια του οποίου τον προσφέρει σε ένα πλούσιο έμπορο, προκειμένου να εξοφλήσουν τα χρέη τους απέναντί του. Το νεαρό αγόρι θα αρχίσει να εργάζεται στο μαγαζί του "θείου" του κι εκεί θα γνωρίσει τον Χαλίλ, ένα αγόρι λίγο μεγαλύτερό του που, όμως, βρίσκεται στην ίδια μοίρα με εκείνον. Καθώς μεγαλώνει, γίνεται όλο και πιο όμορφος, όλο και πιο ελκυστικός, στα μάτια αντρών και γυναικών, κάτι που θ' αποτελέσει πρόβλημα για όλο το υπόλοιπο της ζωής του, ακόμα και όταν ο Αζίζ αρχίσει να τον παίρνει μαζί του στα πλανόδια ταξίδια του, βιώνοντας μεγάλες περιπέτειες, νιώθοντας πρωτόγνωρα συναισθήματα, γνωρίζοντας ανθρώπους, μα και τον κόσμο τον ίδιο.

Το "Παράδεισος" είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην Ανατολική Αφρική, την χρονική περίοδο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, και δεν είναι απλά ένα από τα καλύτερα έργα του συγγραφέα, αλλά κι ένα απ' τα πιο αναγνωρισμένα, καθώς είχε συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα για το Βραβείο Booker καθώς και για το Βραβείο Whitbread το 1994. Πρόκειται για να πορτρέτο της Αφρικής, την εποχή που δέχθηκε τεράστιες αλλαγές και παρεμβάσεις, φέρνοντάς σε αντιμέτωπο όχι μόνο με την αποικιοκρατία και τις εκάστοτε συνέπειες αυτής, αλλά και με τον προσδιορισμό της έννοιας του Παραδείσου, που διαφέρει για τον καθένα μας, και πολύ περισσότερο για το σημαίνει ελευθερία, αν μπορείς να επαναστατήσεις για να την διεκδικήσεις κι αν την αποκτήσεις τι θα την κάνεις τελικά.

Ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία του σε τρίτο πρόσωπο, με τον Γιουσούφ, όμως, τρυφερό, ευαίσθητο και μελαγχολικά ονειροπόλο, να βρίσκεται πάντοτε στο επίκεντρο αυτής, γνωρίζοντας τον κόσμο μέσα στον οποίο μεγαλώνει και πορεύεται, μέσα απ' τα δικά του μάτια, μέσα απ' τη δική του καρδιά, με όλα τα όμορφα και τα άσχημα που έχει αυτός να προσφέρει. Χωρίς καμία διάθεση ωραιοποίησης, και βασισμένος σε πραγματικά γεγονότα, αποτυπώνει την πραγματικότητα της γερμανικής αποικιοκρατίας, της δουλοπαροικίας και της βίας που δέχτηκε ένας μυστηριώδης και παρθένος τόπος, καθώς και οι άνθρωποί του. Το πως οι ίδιοι έζησαν την έμφυλη βία, τον πόλεμο, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, σε έναν τόπο κατά τ' άλλα μαγικό, μέσα απ' την οπτική ενός παιδιού που κλήθηκε να ενηλιωθεί, να ωριμάσει, να γίνει άντρας και να αγωνιστεί κόντρα σε όλους και σε όλα.
Βαθμολογία 8,5/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Abdulrazak Gurnah
Μεταφραστής: Σχινά Κατερίνα
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2023
Αρ. σελίδων: 384
ISBN: 978-618-01-4843-5