«Στον Καναδά, όταν πηγαίνεις για κολύµπι στα δάση, τα νερά είναι τροµερά παγωµένα. Το ξεκίνηµα ενός βιβλίου λοιπόν είναι κάτι αντίστοιχο. Αναρωτιέσαι: Να µπω µέσα; Όχι; Μήπως; Όχι; Ο µόνος τρόπος να το κάνεις είναι να πάρεις φόρα και να βουτήξεις ουρλιάζοντας. Παίρνω φόρα και βουτάω στην ιστορία µου ουρλιάζοντας, γιατί διαφορετικά δε θα φτάσω ποτέ εκεί».
Η Μάργκαρετ Άτγουντ συζητά µε τον Χάρη Βλαβιανό για το πώς γράφει, αλλά και για την αρχαία ελληνική µυθολογία ως πηγή έµπνευσης, τη διάκριση δηµοκρατίας και τυραννίας, την πολιτική την εποχή της εικόνας, το ενδεχόµενο να επανεκλεγεί ο Τραµπ στις ΗΠΑ. Μιλά, µεταξύ άλλων, για τη γραφή ως πράξη αισιοδοξίας, τα βιβλία που τη διαµόρφωσαν και τη «βιβλιοθήκη του µέλλοντος», τον σύγχρονο φεµινισµό και το αν κινδυνεύει η λογοτεχνία από την τεχνητή νοηµοσύνη.
Πολλά χώριζαν τον Καμύ από τον Σεφέρη: οι τόποι, η κοινωνική τάξη, η ιδιοσυγκρασία, η σχέση με την πολιτική, οι τρόποι της γραφής… Στα μύχια, ωστόσο, της ψυχής τους φώλιαζε κάτι που τους αδέλφωνε: το φως της Μεσογείου και μια ορισμένη ιδέα για την Ελλάδα. Αυτά θεμελίωσαν έναν σιωπηρό αλλά συναρπαστικό διάλογο και μια στάση ζωής απέναντι στα ουσιώδη: την άρνηση του φανατισμού· τον σεβασμό των ορίων· το χρέος του «εγώ» προς το «εμείς» της πόλεως· την αλληλεγγύη του καλλιτέχνη με την κοινότητα ζώντων και νεκρών που είναι ο πολιτισμός· την αφοσίωση στον συγκεκριμένο άνθρωπο με τις αρετές και τις αμαρτίες του· τον ακάματο αγώνα για την υπέρβαση του μηδενισμού. Είναι σημαδιακό ότι αυτή η στάση σμιλεύτηκε, και για τους δύο, μέσα στην τραγωδία ενός αιώνα που γέννησε τη φρίκη δύο παγκόσμιων πολέμων, το Ολοκαύτωμα και τη Χιροσίμα. Και ιδού: στο ξεκίνημα μιας νέας χιλιετίας ο κόσμος μας δείχνει ξανά το τραγικό του πρόσωπο, αφυπνίζοντας τους εφιάλτες της μισαλλοδοξίας, της προσφυγιάς και του πολέμου, την ίδια στιγμή που βιώνει μια πολυδιάστατη κρίση, χωρίς προηγούμενο: κρίση οικολογική, γεωπολιτική, κοινωνική, ηθική, πολιτισμική, κρίση του ανθρώπου. Έτσι, ο χτεσινός διάλογος των δύο δημιουργών αποκαλύπτεται όχι απλώς επίκαιρος, αλλά προφητικός. Χρειάζεται να τον θυμόμαστε και να τον ανανεώνουμε καθημερινά. Από τη ζωντάνια του θα κριθεί αν μπορεί να διασωθεί η ανθρωπιά μας.
Γ.Κ.
Το 1974, τρεις οικογένειες με εισόδημα ίσο με τον εθνικό μέσο όρο των χωρών τους ‒μία στην Αθήνα, η δεύτερη στο Δουβλίνο και η τρίτη στη Λισαβόνα‒ απέκτησαν από ένα παιδί. Τα τρία παιδιά μεγάλωσαν, σπούδασαν, μπήκαν στην αγορά και έκαναν τις δικές τους οικογένειες. Σήμερα είναι μεσήλικες και καλά στην υγεία τους, ζουν πάντα στις πόλεις όπου γεννήθηκαν, με εισόδημα που συμπορεύεται με τον εθνικό μέσο όρο των χωρών τους. Ωστόσο, αν και οι τρεις απολαμβάνουν υψηλότερο βιοτικό επίπεδο από εκείνο των γονιών τους, τα μεταξύ τους επίπεδα ζωής διαφέρουν σημαντικά. Ο Ιρλανδός ζει 3, 4 φορές καλύτερα από τους γονείς του το ’74 και ο Πορτογάλος ζει 2, 3 φορές καλύτερα από τους δικούς του γονείς. Το βιοτικό επίπεδο του Έλληνα, όμως, είναι μόλις 1, 2 φορές υψηλότερο από εκείνο των γονιών του πριν από μισό αιώνα. Πού οφείλεται η μακροχρόνια υστέρηση της Ελλάδας σε σχέση με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, επίσης χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας; Τι έκαναν εκείνες καλύτερα από εμάς; Και ποια χρήσιμα μαθήματα αντλούμε από την εμπειρία τους; Σε αυτά τα τρία ερωτήματα, το παρόν βιβλίο —που αποτελεί και την πρώτη συγκριτική μελέτη της Ελλάδας με άλλες χώρες στον μακρύ χρόνο της Μεταπολίτευσης— δίνει απαντήσεις.
Οι περιπέτειες του Άσεντεν, Βρετανού θεατρικού συγγραφέα, που κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου εντάσσεται στη Βρετανική Υπηρεσία Πληροφοριών. Τη στρατολόγησή του αναλαμβάνει ένας αξιωματούχος ψηλά στην ιεραρχία, γνωστός με το αρχικό «Ρ». Η πρώτη αποστολή που του αναθέτει είναι να ταξιδέψει στην Ελβετία και να επιχειρήσει να αντλήσει πληροφορίες προς όφελος της βρετανικής κυβέρνησης. Ο Άσεντεν θα μπλέξει με την ελβετική αστυνομία, θα συναντήσει «συνδέσμους» από την Ευρώπη και την Ινδία, θα εκβιάσει και θα εκβιαστεί, θα απειλήσει και θα απειληθεί. Για την προάσπιση των συμφερόντων της Βρετανίας θα ταξιδέψει επίσης στη Ρωσία της επανάστασης του 1917, προκειμένου να ασκήσει επιρροή ώστε να παραμείνει η Ρωσία στον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Ο Άσεντεν θα κινηθεί είτε με την πειθώ είτε δωροδοκώντας και εκβιάζοντας. Όμως ποτέ, σε καμία αποστολή, δεν έχει, ούτε χρησιμοποιεί, όπλο.
Στο Άσεντεν ο Σόμερσετ Μομ αξιοποίησε μυθοπλαστικά τις δικές του εμπειρίες, καθώς ήταν μέλος της Βρετανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1928 στη Μεγάλη Βρετανία και μεταφράζεται έκτοτε συνεχώς• στα ελληνικά εκδίδεται τώρα για πρώτη φορά. Το 1936 ο Άλφρεντ Χίτσκοκ σκηνοθέτησε την ταινία Μυστικός πράκτωρ, βασισμένη στο Άσεντεν, το οποίο επίσης ενέπνευσε συγγραφείς όπως ο Ίαν Φλέμινγκ, ο Τζον Λε Καρρέ, ο Γκράχαμ Γκριν και ο Ρέιμοντ Τσάντλερ.
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου