Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Η Αθηνά Λιου και η Τζουν Χέιγουορντ ξεκινούν μαζί τη συγγραφική τους καριέρα, μετά την αποφοίτησή τους από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ.
Η Αμερικανοασιάτισσα Αθηνά όμως έχει άστρο• οι αναγνώστες τη λατρεύουν και οι κριτικοί την αποθεώνουν, σε αντίθεση με τη λευκή Τζουν, της οποίας το μετριότατο πρώτο μυθιστόρημα περνάει εντελώς απαρατήρητο.
Όταν η Αθηνά πνίγεται στην κυριολεξία μπροστά στα έκπληκτα μάτια της Τζουν, εκείνη κάνει το αδιανόητο: κλέβει το χειρόγραφο του νέου, αριστοτεχνικού μυθιστορήματος της φίλης της, ενός πειραματικού έργου με θέμα την αφανή συμβολή των Κινέζων εργατών κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου. Κι αν επεξεργαζόταν το κείμενο της Αθηνάς και το έστελνε στον ατζέντη της ως δικό της; Κι αν άφηνε τον νέο εκδότη της να την επανασυστήσει στο αναγνωστικό κοινό ως Τζούνιπερ Σονγκ, θολώνοντας τα νερά σχετικά με την καταγωγή της;
Το πιο σημαντικό δεν είναι να δει το φως της δημοσιότητας αυτό το εντελώς άγνωστο κομμάτι της διεθνούς ιστορίας, ανεξάρτητα από το ποιος δηλώνεται ως αφηγητής;
Το Τελευταίο μέτωπο κυκλοφορεί με την υπογραφή της Τζουν, χαιρετίζεται απ’ όλους ως ένα σύγχρονο λογοτεχνικό αριστούργημα και μπαίνει θριαμβευτικά στη λίστα των ευπώλητων των New York Times.
H Τζουν, ωστόσο, δεν μπορεί να ξεφύγει από τη σκιά της Αθηνάς και τα στοιχεία που βγαίνουν στην επιφάνεια απειλούν να γκρεμίσουν την κλεμμένη επιτυχία της.
Καθώς αγωνίζεται να διαφυλάξει το μυστικό της, ανακαλύπτει και η ίδια μέχρι πού μπορεί να φτάσει για να διατηρήσει τη δόξα και την αναγνώριση που δικαιούται.

Προσωπική άποψη:
Αναμφίβολα, ένα απ' τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία του 2023 υπήρξε το "Yellowface" της Αμερικανίδας -γεννημένης, ωστόσο, στο Guangzhou της Κίνας- Rebecca F. Kuang, το οποίο έλαβε θερμά σχόλια από κοινό και κριτικούς -και ιδιαίτερα του δεύτερους-, ενώ αναδείχθηκε και στα Goodreads Choice Award Winner, αφού κέρδισε το Βραβείο Αναγνωστών Αγαπημένης Fiction ιστορίας για το ίδιο έτος. Ένα βιβλίο που, τον Νοέμβριο που μας πέρασε, έφεραν και στη χώρα μας οι εκδόσεις Πατάκη, και ξέρετε κάτι... Πολύ καλά έκαναν! Όχι απαραίτητα γιατί το βιβλίο αυτό είναι αριστούργημα -κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν είναι-, αλλά γιατί προσφέρει τροφή για σκέψη, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτιστικό επίπεδο, μέσα από ένα πολυσχιδές πρίσμα που παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Η Αθηνά Λιου και η Τζουν Χέιγουορντ είχαν υπάρξει συμφοιτήτριες στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ και αποφοιτώντας απ' αυτό αποφάσισαν ν' αφιερωθούν στη συγγραφή. Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα και για τις δυο τους. Η πρώτη έκανε τεράστια επιτυχία, με κοινό και κριτικούς να την αποθεώνουν, ενώ η δεύτερη κυκλοφόρησε ένα μέτριο μυθιστόρημα στο οποίο κανείς δεν έδωσε σημασία. Όταν, όμως, η Αθηνά θα πνιγεί κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια της Τζουν, λίγο μετά που της έχει δείξει το νέο της χειρόγραφο, η Τζουν παίρνει την απόφαση να κλέψει το χειρόγραφο αυτό και να το οικειοποιηθεί ως δικό της, αφού κάνει πρώτα κάποιες αλλαγές. Μάλιστα, προτείνει στον νέο της εκδότη, το βιβλίο να κυκλοφορήσει με το ψευδώνυμο Τζουν Σονγκ, δεδομένου ότι αφηγείται μια ιστορία που αφορά τη συμβολή των Κινέζων εργατών στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, έτσι ώστε το περιεχόμενο να ταιριάξει με την ψεύτικη καταγωγή της.

Όπως, ίσως, αντιλαμβάνεστε, το βιβλίο κυκλοφορεί και κάνει τεράστια επιτυχία, με όλο τον κόσμο να συζητά γι' αυτό, μπαίνει στη λίστα των ευπώλητων της New York Times, ενώ οι κριτικοί το χαρακτηρίζουν ως ένα σύγχρονο αριστούργημα. Και όλη αυτή η συνθήκη θα μπορούσε να κάνει την Τζουν απόλυτα ευτυχισμένη, ωστόσο, τα φαντάσματα του παρελθόντος πάντοτε επιστρέφουν για να διεκδικήσουν αυτό που τους ανήκει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Όμως και η Τζουν θεωρεί πως δικαιούται την αναγνώριση που λαμβάνει, έστω κι αν δεν την κατέκτησε με το σπαθί της, και είναι διατεθειμένη να κάνει ό,τι χρειαστεί προκειμένου να διατηρήσει τη δόξα της. Και όπως έχει αποδείξει η Ιστορία πάμπολλες φορές, και όπως λέει και ο σοφός λαός, το χρήμα πολλοί εμίσησαν, τη δόξα ουδείς, και γι' αυτό στο όνομα αυτής έχουν διαπραχθεί, αν μη τι άλλο, "εγκλήματα", εντός κι εκτός εισαγωγικών.

Το "Yellowface" είναι ένα πολυδιάστατο και πολυεπίπεδο βιβλίο, με την συγγραφέα να φαίνεται ξεκάθαρα πως έχει θέσει πολλούς στόχους και πως είναι αποφασισμένη μέσα από την ιστορία της να θίξει μια σειρά πραγμάτων όπως το να κρίνει τη σημερινή λογοτεχνική βιομηχανία και τον τρόπο που αυτή λειτουργεί, την εκμετάλλευση της πολιτιστικής ιδιοποίησης στη λογοτεχνία, την woke και cancel κουλτούρα που στις μέρες μας βρίσκεται στο απόγειό της, τα social media και την επιρροή που αυτά διαθέτουν, τα όρια της ανθρώπινης ηθικής όταν αυτά συγκρούονται με τα προσωπικά μας θέλω και τις βαθύτερες εσωτερικές μας ανάγκες, ακόμα κι όταν αυτές δεν έχουν άλλον σκοπό απ' το να ικανοποιήσουν το εγώ μας. Σε ό,τι αφορά την ιστορική αξιοπιστία των γεγονότων που παρουσιάζονται και σχετίζονται με την Ιστορία αυτή καθ' αυτή, δεν θα εκφέρω άποψη, καθώς δεν είμαι μεγάλος γνώστης αυτής, παρ' όλα ταύτα η Kuang φαίνεται να τ' αποτυπώνει με ρεαλισμό και σοβαρότητα, κάτι που θεωρητικά ενισχύει ιδιαίτερα την εγκυρότητά τους.

Μοναδικός αφηγητής της ιστορίας, η Τζουν, που λόγω του ποιόν της δεν μπορείς να την χαρακτηρίσεις αξιόπιστη, και σε καμία περίπτωση δεν είναι ένας χαρακτήρας που κερδίζει την συμπάθειά σου, ωστόσο, δεν μπορείς σε καμία περίπτωση να την χαρακτηρίσεις αδιάφορη. Ο αγώνας της ενάντια σ' έναν αδηφάγο λογοτεχνικό κόσμο, από τα σαγόνια του οποίου προσπαθεί να ξεφύγει και να φτάσει στον στόχο της, ψυχογραφικά και μόνο έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Όπως και το να προσπαθήσεις να κατανοήσεις τον τρόπο σκέψης της, καθώς προσπαθεί να εκλογικεύσει τις αποφάσεις και τις πράξεις της. Όχι να τις δικαιολογήσει, γιατί δεν τις θεωρεί λανθασμένες, αλλά να της κάνει να έχουν ρεαλιστική βάση. Όπως ενδιαφέρον είναι και ο τρόπος με τον οποίο αποτυπώνεται η διαδικτυακή θυματοποίηση και το πως η ίδια την αντιμετωπίζει, με την συγγραφέα να βρίσκει το ιδανικό "πάτημα" προκειμένου να καυτηριάσει όλα όσα αναφέρθηκαν και παραπάνω.

Η αφήγηση έχει γρήγορο ρυθμό, κάτι που βοηθά την προώθηση της πλοκής, ο πυρήνας της οποίας βασίζεται κυρίως στις εσωτερικές συγκρούσεις της πρωταγωνίστριάς του, αλλά και στις συγκρούσεις της ίδιας με τον χώρο μέσα στον οποίο προσπαθεί ν' αναδειχθεί και να ξεχωρίσει. Σαφέστατα, η συγγραφέας εστιάζει περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο στην πολιτιστική ιδιοποίηση στη λογοτεχνία, με τους εκδότες να θεωρούν πως όσοι κατάγονται από μια μειονότητα, όποια κι αν είναι αυτή, είναι οι πλέον κατάλληλοι να γράψουν για τους ανθρώπους και την κουλτούρα τους, την ίδια στιγμή που οι λευκοί συγγραφείς ενοχλούνται από αυτό, νιώθοντας ότι καταπιέζεται η καλλιτεχνική και δημιουργική τους ελευθερία. Ως εκ τούτου, το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα θρίλερ μυστηρίου, ως ένα κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα, και παράλληλα, μια εκ βαθέων κριτική απέναντι στα πολλαπλά πρόσωπα του ρατσισμού. Θα σας αλλάξει τη ζωή; Μάλλον όχι! Θα σας κάνει να αναλογιστείτε πράγματα που δεν είχατε σκεφτεί ως τώρα; Το πιθανότερο! Αξίζει να το διαβάσετε; Αν και δεν είναι για όλους, θα έλεγα: Σίγουρα!
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Rebecca F. Kuang
Μεταφραστής: Καλοφωλιά Μυρτώ
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2024
Αρ. σελίδων: 424
ISBN: 978-618-07-0987-2