Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Χρυσή λάσπη είναι η έννοια του χώματος σαν ζωή, πορεία, δημιουργία και θάνατος.
Το χώμα αναμεμειγμένο με το νερό γίνεται λάσπη και βούρκος κι ένα μοναδικό παιχνίδι στα χέρια των παιδιών των τσιγγάνων όταν χρυσίζει την άνοιξη κάτω από τα χρώματα του ήλιου.
Δεμένοι αναπόσπαστα με τη λάσπη είναι οι τσιγγάνοι, από την οποία οι περισσότεροι δεν καταφέρνουν ποτέ να δραπετεύσουν. Η τσιγγανοπούλα Καρμελίτα όμως το κατορθώνει περνώντας σε μια άλλη διάσταση χάρη στο ταλέντο της και τη δύναμη της αγάπης, δαμάζοντας έτσι τη μοίρα της.
Στο διάβα της αυτό θα δοκιμαστεί και θα ματώσει ανεπανόρθωτα... Η κάθαρση επέρχεται με τον καθαγιασμό της από εκείνους που είχε ευεργετήσει κι ανέλπιδα αγαπήσει.
Μια βαθιά διείσδυση στη ζωή των κατατρεγμένων Ρομά σε μια ιστορική πραγματικότητα στα βάθη των αιώνων με αφετηρία τον ελλαδικό χώρο, ενδιάμεσα περάσματα τα Βαλκάνια και τη χώρα των Ρως και τέλος την Κωνσταντινούπολη των ευγενών και των αυτοκρατόρων.

Προσωπική άποψη:
Θέλω να είμαι ειλικρινής, γι' αυτό και θα την εξομολογηθώ την αμαρτία μου έτσι ώστε να τα έχω καλά με τη συνείδησή μου και να φύγει ένα βάρος από πάνω μου. Παίρνοντας στα χέρια μου το "Χρυσή λάσπη" και διαβάζοντας την περίληψη του βιβλίου, δεν ενθουσιάστηκα. Ακόμα και η σημείωση στο εξώφυλλο πως το βιβλίο έχει πάρει το πρώτο βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, αντί να με καθησυχάσει, με ανησύχησε περισσότερο για το τι θα διάβαζα. Καλώς ή κακώς, και οφείλουμε να το παραδεχτούμε, η ζωή των Ρομά είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας και όπως και να το κάνουμε, το να ταυτιστούμε μαζί τους δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο, αφού ακόμα και η αποδοχή της ύπαρξής τους και της κουλτούρας τους είναι κάτι που μια μεγάλη μερίδα κόσμου, έστω και ρατσιστικά, δεν αποδέχεται. Βέβαια, η "Χρυσή λάσπη" αποδείχτηκε κάτι περισσότερο από σειρά του Μανουσάκη στα 90's.

Η "Χρυσή λάσπη" αφηγείται τη ζωή της Καρμελίτα, μιας Ρομά που μεγαλώνει μέσα σε μια προβληματική οικογένεια που αδιαφορεί για την ύπαρξή της, και που ξεχωρίζει χάρη στην εξαιρετικά σπάνια ομορφιά της, αλλά και στο πηγαίο ταλέντο της, στοιχεία που η ίδια επιθυμεί διακαώς να αξιοποιήσει ξεφεύγοντας με τον τρόπο αυτό από τη μοίρα που έχει προδιαγράψει γι' αυτήν η φυλή της. Ονειρεύεται μια ζωή πιο αξιοπρεπή, με προοπτικές, μια ζωή αποκομμένη από τους δεσμούς που έχει με την περιθωριοποιημένη φυλή της που κανείς δεν υπολογίζει. Και η Καρμελίτα τα καταφέρνει να ξεφύγει και να κυνηγήσει το όνειρό της για να διαπιστώσει πως η ζωή δεν είναι γλυκιά κι εύκολη, αλλά πως είναι σκληρή κι επίπονη, πως σε γεμίζει σημάδια και πληγές και σου βάζει δυσκολίες στο διάβα σου, που μόνο με καρτερικότητα, πίστη και θάρρος μπορείς να ξεπεράσεις.

Η γραφή της κυρίας Ιακωβίδου δεν είναι εύκολη. Ειδικά κατά τις πρώτες σελίδες του βιβλίου, ένας μη τακτικός αναγνώστης, πολύ πιθανόν να αντιμετωπίσει μια κάποια δυσκολία να προχωρήσει με την ανάγνωση του βιβλίου, όταν όμως ξεπεράσει τη δυσκολία αυτή θα διαπιστώσει και ο ίδιος πως άξιζε τον κόπο. Η ιστορία της Καρμελίτα ρέει και σε παρασύρει, σε άλλους τόπους, σε άλλες κουλτούρες και συνειδήσεις. Μέσα από το ταξίδι και την περιπλάνησή της στον κόσμο βλέπουμε τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Βλέπουμε το πως ζουν οι Ρομά σε κάθε γωνιά του κόσμου και πως αντιμετωπίζονται από τις εκάστοτε κοινωνίες. Βλέπουμε τα αισθήματα όσων έχουν αποδεχτεί τη ζωή τους με ό,τι αυτή συνεπάγεται, αλλά κι εκείνων που επιθυμούν να κάνουν την υπέρβαση -κρυφά ή φανερά. Μαθαίνουμε πράγματα που δεν γνωρίζαμε και που μας καλούν μέσα από την νεοαποκτηθέντα γνώση, να ζυγίσουμε διαφορετικά τα δεδομένα και τις καταστάσεις, αλλάζοντας ίσως ένα μέρος της κοσμοθεωρίας μας, ανατρέποντας τα κοινωνικά μας πρότυπα.

Ένα μυθιστόρημα ταξιδιάρικο και βαθιά συναισθηματικό, γεμάτο εικόνες που μπορεί να μην είναι πάντα όμορφες, αλλά καταφέρνουν να σε στοιχειώσουν με χίλιους τρόπους. Ένα μυθιστόρημα που βάζει στο τραπέζι τις κοινωνικές και τις έμφυλες ανισότητες, στοχοποιεί τον ρατσισμό -στοιχείο που καθιστά το όλο εγχείρημα εξαιρετικά σύγχρονο, αφού η έννοια του ρατσισμού είναι σήμερα πιο έντονη και ισχυρή από ποτέ-, και που με έναν τρόπο που μόνο μελοδραματικός ή παρακλητικός δεν είναι, σε αναγκάζει να δεις με διαφορετικά μάτια τους απάτριδες Ρομά και να τους συμπονέσεις για τη μοίρα τους, που είτε την επέλεξαν είτε όχι, δεν παύει να τους στερεί δικαιώματα που για κάποιους άλλους είναι απλά, καθημερινά δεδομένα. Ένα βιβλίο με μια ιστορία ουσιαστική, καλοδουλεμένη, και που η έρευνα που έχει γίνει για να γραφτεί δεν κρύβεται, κάτι που με κάνει να εκτιμάω το έργο αυτό ακόμα πιο πολύ. Μπορεί να μην με άλλαξε, αλλά με ανάγκασε να σκεφτώ.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Ιακωβίδου Ελισάβετ
Εκδόσεις: Άνεμος
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2014
Αρ. σελίδων: 336
ISBN: 978-960-9585-40-8