Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Μερικές φορές, είναι τα παιδιά που κρύβουν τις μεγαλύτερες καρδιές –και οι σιγανές φωνές τους αυτές που ηχούν δυνατότερα.
Στριμωγμένος σε μια ντουλάπα μαζί με τους συμμαθητές του και τη δασκάλα του, ο Ζακ Τέιλορ, μαθητής της πρώτης δημοτικού, ακούει τους πυροβολισμούς που αντηχούν στους διαδρόμους του σχολείου του. Ο απολογισμός θα είναι δεκαεννέα χαμένες ζωές –ανάμεσά τους, και αυτή του μεγαλύτερου αδελφού του Ζακ.
Τις επόμενες μέρες, ενώ η μητέρα του Ζακ ξεκινά μια σταυροφορία εναντίον των γονιών του δράστη, ο Ζακ καταφεύγει στον θεραπευτικό κόσμο των βιβλίων. Οπλισμένος με την αισιοδοξία και το πείσμα που μόνο ένα παιδί θα μπορούσε να έχει, αφηγείται –με την αφοπλιστική φωνή ενός εξάχρονου– τις προσπάθειές του να βοηθήσει τους «μεγάλους» γύρω του να αντεπεξέλθουν στις πιο δύσκολες και σκοτεινές στιγμές της ζωής τους.

Προσωπική άποψη:
Σπαρακτικό! Αυτή είναι η λέξη που περιγράφει το μυθιστόρημα της Rhiannon Navin, "Και μετά έμεινα μόνος", που κυκλοφόρησε στις αρχές του καλοκαιριού από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Όμως, στην πραγματικότητα, μία λέξη δεν είναι αρκετή για να το περιγράψει, για να το χαρακτηρίσει. Γιατί η ιστορία του, δοσμένη μέσα από τα μάτια ενός μικρού παιδιού, που καταλαβαίνει περισσότερα απ' όσο πιστεύουμε και που βιώνει τα πάντα με την απόλυτη ειλικρίνεια που του προσφέρει η αθωότητα της ηλικίας του, και που δεν μπορεί πάντοτε να εκφράσει επειδή, συνήθως, οι ενήλικες δεν ακούνε αρκετά τα παιδιά, είναι συγκινητικά αληθινή, με μια ευθύτητα και μια τρυφερότητα που κάνει το μέσα σου να σείεται και που σε μεγάλο βαθμό επηρεάζει την οπτική σου απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, κάνοντάς σε να συνειδητοποιείς πως δεν είναι όλα τόσο μονόπλευρα, ή και τόσο απλά, όσο φαίνονται.

Ο Ζακ είναι μόλις έξι χρόνων όταν ένας άντρας εισβάλλει με ένα όπλο στο σχολείο του, αποφασισμένος να σκορπίσει τον θάνατο. Και πράγματι, επιτυγχάνει τον σκοπό του, αφού αφαιρεί τις ζωές δεκαεννέα ανθρώπων. Ανάμεσά τους και παιδιά. Κι ανάμεσα σε αυτά, ο μεγαλύτερος αδερφός του Ζακ, με τον τελευταίο να καταφέρνει να ξεφύγει από την δολοφονική μανία του άγνωστου άντρα επειδή πρόλαβε και κρύφτηκε μαζί με τη δασκάλα και τους συμμαθητές του μέσα σε μια ντουλάπα. Ή επειδή, απλά, ήταν πολύ πιο τυχερός από κάποιους άλλους. Πιο τυχερός από τον Άντι, η απώλεια του οποίου τσακίζει την οικογένεια του και την βυθίζει στο πένθος, οδηγώντας την σταδιακά στην οριστική της κατάρρευση. Και τελικά, μέσα απ' όλο αυτό το δράμα, αποδεικνύεται πως δεν ήταν μόνο ο Άντι θύμα των περιστάσεων, αλλά και ο Ζακ. Γιατί μπορεί εκείνος να επέζησε, όμως έγινε αόρατος για όλους, που πολύ απασχολημένοι με το να θρηνούν και να εκτοξεύουν την οργή τους στην οικογένεια του δράστη, δεν μπορούσαν να δουν πόσο ανάγκη τούς είχε ή πόσο πληγωμένος ήταν και ο ίδιος.

Πραγματικά, είναι από τις φορές εκείνες που προσπαθώ να γράψω την άποψή μου, αλλά τα δάχτυλά μου τρέμουν πάνω από το πληκτρολόγιο και που τα μάτια μου γεμίζουν συνεχώς δάκρυα. Είμαι βέβαιη πως μέχρι να φτάσω στην τελευταία αράδα αυτού του κειμένου θα σταματήσω πολλές φορές για να τα σκουπίσω, ενώ αυτό το σφίξιμο στο στομάχι μου δεν θα μου κάνει την χάρη να φύγει εύκολα. Γιατί, εκτός από αναγνώστρια, είμαι και άνθρωπος. Υπήρξα παιδί και θυμάμαι πολύ καλά πόσο έντονα τα βίωνα όλα μέσα μου, τραγικά και μη, και πως δεν ήμουν πάντοτε σίγουρη πως υπάρχει κάποιος που να με καταλαβαίνει. Είμαι πλέον ενήλικη και δεν έχω την απόλυτη σιγουριά πως μπορώ να διαχειριστώ τα πάντα με ψυχραιμία. Για την ακρίβεια, είμαι βέβαιη πως συμβαίνει ακριβώς το αντίθεο. Είμαι μητέρα και αδερφή. Έχω έναν γιο και δεν μπορώ να διανοηθώ τη ζωή μου χωρίς αυτόν, αλλά δυσκολεύομαι στην ιδέα του πως θα μπορέσω να τον παρηγορήσω σε μια μεγάλη δυστυχία. Έχω έναν αδερφό και ξέρω πως χωρίς εκείνον δεν θα ήταν ίδια ούτε η ζωή μου, ούτε και εγώ, γιατί ο ένας διαμορφώνει τον χαρακτήρα του άλλου στην πορεία μας σε τούτη τη ζωή. 

Μέσα από μικρά, σύντομα, περιεκτικά κεφάλαια, η Rhiannon Navin αφηγείται την ιστορία, όχι τη δικιά της, αλλά του Ζακ. Η δικιά του η φωνή είναι που μας καλεί, πραγματικά, ν' ακολουθήσουμε τα βήματά του και να βιώσουμε το πένθος μέσα από τα δικά του μάτια, προσεγγίζοντας τη δικιά του την ψυχή. Χωρίς να ζητάει τον οίκτο μας, μας παρακαλάει να τον ακούσουμε, όχι μόνο γιατί έχει ανάγκη κάποιος να το κάνει, αλλά γιατί θέλει κάποιος να κατανοήσει πραγματικά το πόσο πληγωμένος είναι και ο ίδιος, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την απώλεια του Άντι. Γιατί, μέσα από τον θάνατό του, και την καταβύθιση της οικογένειάς του σε ένα ατελείωτο πένθος, ο Ζακ βιώνει μικρές καθημερινές απώλειες που τον οδηγούν προς την ανυπαρξία και αυτό από μόνο του είναι ένα μικρός θάνατος. Κι όμως, ακόμα κι αν όλοι κάνουν πως δεν τον βλέπουν, εκείνος είναι εκεί, υπάρχει, συνεχίζει να ζει, και αυτό μόνο λάθος δεν είναι. Και ναι, μπορεί να είναι παιδί, αλλά αυτό δεν τον καθιστά λιγότερο ευάλωτο απέναντι στο δράμα που βιώνουν όλοι τους, δεν καθιστά το πένθος του μικρότερο. Αντίθετα, το δικό του είναι βαθύτερο όλων, πιο ειλικρινές, πιο πηγαίο, αρκεί κάποιος να τον ακούσει και αυτό θα είναι αρκετό για να το καταλάβει. Γιατί, ο πόνος και το πένθος δεν έχουν ηλικία.

Η συγγραφέας μάς καθηλώνει από την πρώτη κιόλας στιγμή, αποφεύγοντας την παραμικρή εισαγωγή, αφού στην πραγματικότητα δεν θα είχε καμία απολύτως χρησιμότητα. Πολύ σοφή επιλογή, αφού όχι μόνο μας έβαλε βίαια, κόβωντάς μας την ανάσα, στην καρδιά της ιστορίας της, αλλά γιατί στην εξέλιξη αυτής μάς επέτρεψε να δούμε πως αντιμετωπίζει την βιαιότητα και την τραγικότητα μιας τέτοιας, ή και παρόμοιας, κατάστασης, μια κοινωνία, κάθε οικογένεια, μα και κάθε μέλος αυτής ξεχωριστά. Όλα τα ψυχογραφήματα είναι άψογα δομημένα και αναπτυγμένα, και ότι βλέπουμε όλα αυτά τα συναισθήματα που ξεχύνονται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αυτού, ακόμα και τις όποιες εκρήξεις και ακραίες συμπεριφορές, μέσα από τα μάτια ενός μικρού παιδιού, από τα οποία κανείς και τίποτα δεν μπορεί να κρυφτεί και που η αναλυτική οπτική του διαφέρει από ενός ενήλικα, τσακίζει όλον τον κόσμο σου, ανατρέπει κάθε κοσμοθεωρία σου, ενώ την ίδια στιγμή αποδομεί έννοιες όπως κοινωνία και οικογένεια, απογυμνώνοντάς τες και αποκαλύπτοντας τις κρυφότερες αλήθειες τους. Ναι, αυτό το βιβλίο δεν είναι ευχάριστο. Ναι, θα σας κάνει να κλάψετε πολύ. Ναι, θα ταράξει συθέμελα το είναι σας και, τελικά, θα κλέψει μια θέση στην καρδιά σας. Όπως και ο Ζακ...
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Rhiannon Navin
Μεταφραστής: Στάμου Γιώργος
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2018
Αρ. σελίδων: 400
ISBN: 978-960-461-840-8