Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
«Από αγάπη δεν αποφάσισαν οι μανάδες σας να σας στείλουν στην Μπολόνια, στο Ρίμινι, στη Μόντενα;»
«Γιατί; Όποιος σε στέλνει μακριά σε αγαπάει;»
«Μερικές φορές αυτός που σε αφήνει να φύγεις σε αγαπάει περισσότερο από αυτόν που σε κρατάει κοντά του».
Το 1946 ο Αμερίγκο εγκαταλείπει τη γειτονιά του στη Νάπολη. Μπαίνει σ’ ένα τρένο μαζί με τα χιλιάδες άλλα παιδιά του ιταλικού Νότου που –με πρωτοβουλία του κομμουνιστικού κόμματος– φεύγουν για τον Βορρά, να σωθούν από τη φτώχεια και τη δυστυχία που σκόρπισε ο πόλεμος. Ο Αμερίγκο διασχίζει τη χερσόνησο, φτάνει στην Μπολόνια και από εκεί πηγαίνει στη Μόντενα για να φιλοξενηθεί μερικούς μήνες από μια οικογένεια. Με το έκπληκτο βλέμμα ενός επτάχρονου παιδιού, που έχει ωστόσο μάθει να επιβιώνει στα στενά της Νάπολης, ο Αμερίγκο θα μας ξεναγήσει σε μια Ιταλία που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της. Θα μας διηγηθεί τη συγκινητική ιστορία ενός σκληρού αποχωρισμού. Και θα μας μιλήσει για τον βαθύ πόνο από τον οποίο δεν μπορεί κανείς να γλιτώσει – γιατί μόνο έτσι μεγαλώνουμε.

Προσωπική άποψη:
"Το τρένο των παιδιών" της Viola Ardone είναι ένα βιβλίο που έφτασε στα χέρια μου εντελώς τυχαία, λόγω κακής συνεννόησης. Ωστόσο, αυτός ήταν ο λόγος που τελικά το διάβασα, αφού θεωρώ πως κάποια πράγματα που συμβαίνουν εκτός προγράμματος είναι για να γίνουν κι εσύ δεν έχεις παρά ν' ακολουθήσεις το ρεύμα. Και κάπως έτσι, όχι μόνο βρέθηκα μπροστά σε μια πολύ ευχάριστη αναγνωστική έκπληξη, αλλά σε ένα αναγνωστικό ταξίδι που κατάφερε να με ταξιδέψει και ν' αγγίξει τις πιο ευαίσθητες χορδές μου, κερδίζοντας μια θέση μέσα στην καρδιά μου χάρη στην αλήθεια και στο βαθύ του συναίσθημα.

Η ιστορία αυτή μπορεί να είναι μυθοπλαστική, όμως έχει τις ρίζες της σε πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ιταλία, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπου πληθώρα παιδιών φτωχών οικογενειών του Νότου στάλθηκαν σε πιο ευκατάστατες οικογένειες του Βορρά, προκειμένου να καταφέρουν να επιβιώσουν και να σωθούν απ' τις τραγικές συνέπειες που έφερε μαζί του ο πόλεμος. Ένα τέτοια παιδί είναι και ο Αμερίγκο, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας, ένα εφτάχρονο αγόρι που προσπαθεί να προσαρμοστεί σε μια νέα ζωή, μακριά από τη μητρική αγκαλιά, μαθαίνοντας να επιβιώνει στα άγρια στενά της Νάπολης, δίνοντας αγώνα να σταθεί στα πόδια του, όπως και μια ολόκληρη χώρα μαζί του, με τις θυσίες όλων τους να μην είναι διόλου αμελητέες.

Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα αφηγηματικά μέρη, αν και το βάρος της αφήγησης, στο σύνολό της, πέφτει στους ώμους του Αμερίγκο -γιατί στο κάτω κάτω, αυτή είναι όχι μόνο μια ιστορία του τόπου του, αλλά και η δικιά του ιστορία, έτσι όπως αυτός τη βίωσε και την έζησε. Τα τρία πρώτα αφηγούνται τα παιδικά χρόνια του πρωταγωνιστή μας, ενώ το τέταρτο και τελευταίο μάς ταξιδεύει 48 χρόνια μετά από την αφετηρία μας, με τον πολύ ενήλικο πλέον Αμερίγκο να κάνει μια εκ βαθέων εξομολόγηση στη μητέρα του, που δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή, αποκαλύπτοντάς της κρυφές του αλήθειες και το πως κατάφερε να συνδέσει κάποια κομμάτια του παρελθόντος με το παρόν του. Αυτή η μετάβαση μας επιτρέπουμε να δούμε έναν ολοκληρωμένο, θα λέγαμε, κύκλο ζωής, που ζεσταίνει την καρδιά μας και την γεμίζει τρυφερότητα.

Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω πως αγάπησα περισσότερο την παιδική φωνή του ήρωά μας, γιατί ήταν ζωηρή, γεμάτη εξυπνάδα, σπιρτάδα και αθωότητα, υπενθυμίζοντάς μας πως τα όνειρα μπορούν να παραμείνουν ζωντανά, αρκεί να έχουμε τη διάθεση να τα διατηρήσουμε έτσι, και πως τίποτα σε αυτή τη ζωή δεν είναι ακατόρθωτο, αρκεί να μην χάνουμε την πίστη μας, αλλά να την διατηρούμε άσβεστη βαθιά μεσ' την ψυχή μας. Και μέσα από τα δικά του μάτια, παρά την τραγικότητα που έχει σημαδέψει τη ζωή του, μπορούμε να διακρίνουμε όλες εκείνες τις μικρές λεπτομέρειες που κάνουν τα παιδιά να ξεχωρίσουν σε αυτόν τον κόσμο και να λέμε πως αποτελούν την ελπίδα του, αφού λειτουργούν σαν φάρος για όλους μας, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές μας, εκείνες του πόνου, του αποχαιρετισμού, της απώλειας.

"Το τρένο των παιδιών" είναι βαθιά ανθρώπινη, αληθινή και τρυφερή ιστορία, απ' όλες τις απόψεις, που όσο καταφέρνει να μας συγκινήσει, άλλο τόσο επιτυγχάνει να μας κάνει να χαμογελάσουμε. Είναι μια καλογραμμένη και σωστά δομημένη ιστορία, η αφήγηση της οποίας μάς ταξιδεύει στον χώρο και στον χρόνο, αλλά και στη μετάβαση της ίδιας της ζωής από μιας κατάσταση σε μια άλλη. Μια ιστορία που έχει να κάνει με την εξερεύνηση των προσωπικών μας επιλογών, αλλά και της θέσης της οικογένειας και των δεσμών αυτής, μέσα στη διαδρομή μας προς την αυτοπραγμάτωση, που δεν μπορεί παρά να μείνει μέσα στην καρδιά σου και να την θυμάσαι με μια γλυκιά νοσταλγία.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Viola Ardone
Μεταφραστής: Ζερβού Φωτεινή
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2021
Αρ. σελίδων: 304
ISBN: 978-960-16-8985-2