Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Τι συμβαίνει όταν η μητρότητα δεν είναι μια ονειρεμένη εμπειρία;
Πώς νιώθει μια μητέρα απέναντι στον γιο της τον δολοφόνο;
Ποιες είναι οι ευθύνες της;
Εγκληματίας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Η Ίβα ποτέ δεν ήθελε πραγματικά να γίνει μητέρα. Σίγουρα δεν ήθελε να γίνει η μητέρα ενός ψυχρού αγοριού που δολοφόνησε εφτά συμμαθητές του, έναν υπάλληλο της σχολικής καντίνας και μια δημοφιλή καθηγήτριά του λίγες μέρες πριν κλείσει τα δεκάξι.
Δύο χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα, ήρθε η ώρα η Ίβα να αναλύσει με ειλικρίνεια τον γάμο, την καριέρα της, την οικογένειά της, τη σχέση της με τα παιδιά της, το φονικό ξέσπασμα του Κέβιν σε μια σειρά από αφοπλιστικά εξομολογητικές επιστολές που απευθύνονται στον χαμένο σύζυγό της, τον Φράνκλιν.
Προσωπική άποψη:
Η Lionel Shriver είναι μια συγγραφέας που για έξι χρόνια βρισκόταν στα αζήτητα. Τα μυθιστορήματά της, το ένα μετά το άλλο, αδυνατούσαν να βρούνε το δρόμο προς την έκδοσή τους και το αίσθημα της απογοήτευσης άρχισε να την κατακλύζει. Όταν ολοκλήρωσε το "Πρέπει Να Μιλήσουμε Για Τον Κέβιν", τα πράγματα δεν ήταν πιο εύκολα για εκείνη καθώς, ακόμα και η ίδια η ατζέντης της, με την οποία έπαψε από τότε να συνεργάζεται, την αποπήρε δηλώνοντάς της με περισσή βεβαιότητα ότι το πνευματικό της παιδί δεν είχε καμία ελπίδα. Εκείνη όμως δεν το έβαλε κάτω και με πολύ κόπο και αγώνα, όχι απλά κατάφερε να το εκδώσει, όχι μόνο κατάφερε να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα best sellers των τελευταίων χρόνων αλλά, κατέκτησε το 2005 το βραβείο Orange, διχάζοντας τους αναγνώστες ανάμεσα σε εκείνους που μίσησαν και καταδίκασαν την αφηγήτρια της ιστορίας της και σε εκείνους που την είδαν με συμπάθεια και κατανόηση.
Η μητρότητα από μόνη της είναι κάτι πολύ δύσκολο. Ακόμα και αν λαχταράς να γίνεις μητέρα, τα πράγματα δεν είναι εύκολα και ο δρόμος για την ανατροφή ενός παιδιού δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Πόσο μάλλον όταν το να την κατακτήσεις δεν είναι για σένα όνειρο ζωής αλλά, ένα καταναγκαστικό έργο το οποίο και σου επιβάλλει η κοινωνία προκειμένου να ολοκληρωθείς ως άνθρωπος αλλά και ως οικογενειάρχης. Η Ίβα, η αφηγήτρια της ιστορίας αυτής, δεν ήθελε ποτέ να γίνει μητέρα, δεν ήταν στις άμεσες, ούτε καν στις έμμεσες προτεραιότητές της μια επιλογή σαν αυτή. Κατέφυγε στη μητρότητα μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει την επιθυμία του λατρεμένου συζύγου της αλλά και για να απαντήσει στο μεγάλο ερώτημα, όπως η ίδια το χαρακτηρίζει. Ο γιος της μεγάλωσε και λίγο πριν τα δεκάξι του χρόνια, παγίδευσε και δολοφόνησε εννιά άτομα, τραυματίζοντας άλλα δύο. Μέσα από μια σειρά επιστολών προς τον άντρα της η Ίβα ταξιδεύει πίσω στο χρόνο προσπαθώντας να ανακαλύψει τι έφταιξε. Και κάπου εδώ γεννιέται το μεγάλο ερώτημα. Ήταν η ΊΒα κακή μητέρα ή ο γιος της ήταν από τη γέννα του ένα τέρας;
Ξέρω ότι ίσως ακουστεί παράλογο όμως είναι δύσκολο να πεις αν η Ίβα ήταν κακή μητέρα ή όχι. Άλλωστε η παροιμία, "απ' τ' αγκάθι βγαίνει ρόδο και απ' το ρόδο βγαίνει αγκάθι" δεν είναι διόλου τυχαία. Στην πραγματικότητα, κάθε παιδί θα μπορούσε να βρίσκεται στη θέση του Κέβιν, είτε είχε μεγαλώσει σωστά είτε όχι,είτε είχε δεχτεί την αγάπη της οικογένειάς του είτε την απόρριψή της. Η Ίβα παραδέχεται ότι δεν ήταν καλή μητέρα. Ακόμα και όταν ο Κέβιν ήταν στην κοιλιά της, εκείνη τον αντιμετώπιζε ως ένα βαρύ φορτίο που ερχόταν για να αλλάξει την ιδανική μέχρι τότε ζωή της. Ακόμα και όταν βγήκε από τα σπλάχνα της, εκείνη δεν ένιωσε το μητρικό σκίρτημα που κάθε γυναίκα αισθάνεται όταν πρωτοαντικρίζει το παιδί της και ως αναγνώστες, τη μισούμε γι' αυτό. Από την πρώτη στιγμή, ο Κέβιν αποτραβιέται από κοντά της, αρνούμενος ακόμα και το μητρικό της γάλα που κάθε νεογέννητο λαχταρά. Και σε αυτό το σημείο αναρωτιόμαστε, είναι πραγματικά ο Κέβιν ένα δύστροπο βρέφος ή ισχύει ότι τα νεογέννητα έχουν ισχυρό ένστικτο και απομακρύνονται όταν αισθάνονται απόρριψη;
Από την κούνια κι όλας ο Κέβιν είναι πλημμυρισμένος με μια αδικαιολόγητη και παράξενη οργή. Τίποτα δε φαίνεται ικανό να τον καθησυχάσει, να τον παρηγορήσει και οι εκρήξεις τους είναι συνεχείς και αδιάκοπες. Μεγαλώνοντας, η οργή αυτή δεν εξαφανίζεται αλλά, γίνεται η δεύτερη, απόκρυφη φύση του. Υποβόσκει κάτω από την φαινομενική αταραξία του, από την ηρεμία που χαρακτηρίζει την κάθε του κίνηση, από την αδιαφορία του απέναντι σε κάθε προσέγγιση της μητέρας του, από την απέχθειά του σε κάθε τι καινούργιο που θα μπορούσε να τον δραστηριοποιήσει. Και πάλι σε αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να κατηγορήσουμε την Ίβα η οποία βρίσκει κάθε τι που κάνει ο γιος της ύποπτο, κάθε τι μικρό ή μεγάλο που συμβαίνει την οδηγεί στο να βγάλει για εκείνον το χειρότερο συμπέρασμα. Άρα δεν είναι λογικό ένα παιδί που αισθάνεται συνεχώς αμφισβήτηση να χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια και άρνηση; Εν μέρη ναι όμως, όσο και να θέλουμε να κατηγορήσουμε την Ίβα, έστω και αν σε συναισθηματικό επίπεδο δε μπορεί να προσεγγίσει τον γιο της, ως προς την ανατροφή του είναι γενικά καλή μητέρα. Είναι δυνατόν ένα παιδί να είναι ένα τέρας που γεννήθηκε απλά να την βασανίζει. Μπορεί όχι... Πάλι, μπορεί και να 'ναι!
Στην αρχή του βιβλίου και μέχρι τα έξι χρόνια το Κέβιν, μπορούμε εύκολα να κατηγορήσουμε την Ίβα για την συμπεριφορά του. Από κι έπειτα, αρχίζουμε να αμφιβάλλουμε κατά πόσο το φταίξιμο είναι δικό της ή έστω, αποκλειστικά δικό της. Εκείνη δίνει τον αγώνα της να αγαπήσει και να φέρει κοντά της το παιδί της και εκείνο με τη σειρά του, απορρίπτει κάθε προσπάθεια. Μέσα από την αταραξία του και το άδειο βλέμμα του, αρχίζει να πηγάζει και να εξωτερικεύεται μια κακιά που φαίνεται σχεδόν αδιανόητη για ένα τόσο μικρό παιδί. Και όμως, ο Κέβιν δεν είναι το κλασσικό αγγελούδι που κάθε γονιός ονειρεύεται αλλά, η προσωποποίηση των φόβων του, ότι τελικά, όσες προσπάθειες και αν κάνουμε ως γονείς, τελικά ίσως ποτέ να μην είναι αρκετές και στην περίπτωση της Ίβα, ότι όσο και να προσπαθούμε να το αγαπήσουμε, τα σημάδια και οι πράξεις δεν μας το επιτρέπουν. Είναι ο Κέβιν πραγματικά διεστραμμένος, ή απλά η Ίβα προσπαθεί να δικαιολογήσει με αυτό τον τρόπο την δικιά της ανικανότητα; Μπορεί να ισχύει το πρώτο... κάλλιστα όμως, μπορεί να ισχύει και το δεύτερο.
Σίγουρα πολλά παιδιά, αν όχι όλα, έχουν πει στους γονείς τους σε κάποια στιγμή συναισθηματικής φόρτισης ότι τους μισούν. Μπορεί να πληγώνει στιγμιαία όμως, κατά βάθος γνωρίζουν ότι δεν το εννοούν. Και ενώ ο Κέβιν δείχνει να μισεί τη μητέρα του, τελικά πιστεύω ότι όλο αυτό το μίσος από τη μεριά του και η άρνηση από τη δικιά της, δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από την εξωτερίκευση μιας λανθασμένης μορφής, αρρωστημένης αγάπης. Μερικές φορές, μισούμε και αγαπάμε παράλληλα το πρόσωπο εκείνο με το οποίο ταυτιζόμαστε περισσότερο, ερχόμαστε σε κόντρα μαζί του μόνο και μόνο επειδή κατά βάθος είμαστε ίδιοι. Μπορεί ο Κέβιν να έχει μια φαινομενικά υγιή σχέση με τον πατέρα του όμως, ο δεσμός με τη μητέρα του είναι πιο ισχυρός απ' όσο μπορούμε να πιστέψουμε. Δεν την προκαλεί επειδή τη μισεί αλλά, γιατί μόνο στο δικό της πρόσωπο μπορεί να βρει έναν άξιο αντίπαλο για βα συγκρουστεί σε σχέση με τον ονειροπαρμένο και κατά προσπάθεια υπερβολικό πατέρα του. Μπορεί αρχικά να μην το αντιλαμβανόμαστε όμως στην πορεία καταλαβαίνουμε ότι τόσο ο Κέβιν, όσο και η Ίβα, εκτιμάνε και θαυμάζουν ενδόμυχα ο ένας τον άλλον.
Η γραφή της Shriver είναι συγκλονιστική. Η φωνή που δίνει στην Ίβα είναι δυνατή, καθαρή και πολλές φορές προκλητική. Η ιστορία της δεν είναι αυτού καθέ αυτού πρωτότυπη, καθώς γεγονότα όπως η Πέμπτη, στιγματίζουν κατά διαστήματα πολλά σχολεία, κατά κύριο λόγο της Αμερικής. Ωστόσο έχει μια ξεχωριστή δυναμική γιατί δε μένει μόνο στα γεγονότα της αιματοβαμμένης εκείνης ημέρας αλλά, στα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτή στην διάρκεια δεκαπέντε ολόκληρων ετών. Ο Κέβιν δεν είναι απλά ένας οργισμένος νέος που κάνει μια ακραία πράξη αλλά, ένας ευφυέστατος και ολοκληρωμένος άνθρωπος που όχι μόνο δρα συστηματικά και με ώριμη σκέψη αλλά, επιλέγει έναν ξεχωριστό τρόπο για να διαπράξει το έγκλημά του, έτσι ώστε η δικιά του ιστορία να μην είναι ακόμα μία από εκείνες του σωρού. Μας αποδεικνύει ότι υπάρχουν οι θεατές και εκείνοι που προσφέρουν το θέαμα, εκείνοι που χτίζουν και εκείνοι που γκρεμίζουν και ανατριχιάζω ειλικρινά στην σκέψη ότι όσο άρρωστο και αν ακούγεται, στην πραγματικότητα, ο καθένας από εμάς ασχολείται περισσότερο με τους δεύτερους παρά με τους πρώτους.
Τι κι αν ξέρουμε εξ' αρχής την κατάληξη της ιστορίας, το τέλος μας συγκλονίζει, όχι μόνο εξαιτίας της αφήγησης που έχει προηγηθεί ή της περιγραφής του εγκλήματος αλλά, εξαιτίας μιας διακλάδωσης που μέχρι την στιγμή που την διαβάζουμε δεν πέρασε στιγμή από το μυαλό μας ότι μπορούσε να υπάρχει ως πιθανότητα. Το τέλος είναι ανατρεπτικό, σκληρό και άγριο και όμως, ακόμα και μέσα από αυτό ξεπηδάει μια ακτίδα ελπίδας. Διαβάστε το δίχως δεύτερη σκέψη όμως, πριν βιαστείτε να κατηγορήσετε ή να δικαιολογήσετε την Ίβα ή τον Κέβιν, προσπαθήστε να μπείτε στην θέση τους. Προσπαθήστε να κατανοήσετε όχι μόνο τον δεσμό ανάμεσα στους δύο αλλά και όλα όσα ως κοινωνία προβάλλουμε στα παιδιά, οδηγώντας πολλές φορές εμείς οι ίδιοι με τα παραδείγματά μας σε παραβατικές,ακόμα και ακραίες πράξεις προκειμένου να ξεχωρίσουν σε έναν κόσμο που αν δεν είσαι πρωτοσέλιδο ή έστω στην επικαιρότητα, δεν είσαι τίποτα. Γιατί στην πραγματικότητα, το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο από ένα ψυχογράφημα χαρακτήρων, από μια εμβάθυνση στις ανθρώπινες και οικογενειακές σχέσεις. Το σίγουρο είναι ότι η ιστορία του Κέβιν θα σας ταρακουνήσει, θα σας συνταράξει και τελικά, ίσως καταφέρει να σας συγκινήσει συνειδητοποιώντας ότι μερικές φορές η λύτρωση, προκύπτει μέσα από την καλλιέργηση των πιο αρρωστημένων σκέψεών μας που τελικά, ίσως να μην είναι τίποτα περισσότερο από μια απελπισμένη κραυγή.
Βαθμολογία 10/10
Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Lionel Shriver
Μεταφραστής: Αραβανίτη Γωγώ
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2010
Αρ. σελίδων: 579
ISBN: 960-455-837-4
.jpg)
Αναρτήσεις
