«... Η δίκη Σουάρεφ έχει µία καρναβαλική µεγαλοπρέπεια. Φωτίζει το καρναβαλικό και το µεγαλειώδες της ανθρώπινης κατάστασης...»
Δηµοσθένης Καραµπαλίκης. Ο εµβληµατικότερος εν ζωή ποινικολόγος, πρωταγωνιστής στις πιο πολύκροτες δίκες του τελευταίου µισού αιώνα.
Σεραφείµ-Μάκης Σακκάς. Ο διευθυντής του γραφείου «Καραµπαλίκης και Συνεργάτες». Ευφυής, εργατικός, λεβέντης. Με ένα, όµως, σωµατικό ελάττωµα που —κι ας το κρύβει όσο µπορεί— τον περιορίζει, του πικραίνει τη ζωή.
Ο κόσµος της µαχόµενης δικηγορίας. Ο κύριος Φωτιάδης, εκκεντρική διάνοια. Ο Χάρης Τσετίνης, λαγωνικό των δικαστηρίων. Η Κωνσταντίνα Γιάννου, πανέµορφη, κόρη χρεοκοπηµένου βιοµήχανου. Ο Σόλων Λούσκος, µε το απωθηµένο ακαδηµαϊκής καριέρας και τις ανοµολόγητες πολιτικές φιλοδοξίες. Ο Ευθύµης Βογιατζής, σκοτεινός τύπος, ύαινα σωστή. Η Παναγιώτα Αϊβάλη, «κυρία του κυρίου» και κληρονόµος του γραφείου.
Ένα απόγευµα εµφανίζεται στο γραφείο ο Εδµόνδος Σουάρεφ. Ζητάει ακρόαση από τον Καραµπαλίκη. Μιλάει µε τον Μάκη Σακκά. Μεγαλέµπορος ο Σουάρεφ µουσικών οργάνων. Αποκαλύπτει ότι το 1983 δολοφόνησε έναν άνθρωπο. Ζητάει να παραδοθεί στη δικαιοσύνη. «Αδύνατον να δικασθείτε» απαντάει ο Μάκης. «Όλα τα εγκλήµατα στην Ελλάδα παραγράφονται µε την παρέλευση είκοσι ετών...»
«Θα δικαστώ. Θα µε δικάσετε εσείς!»
«Ίσως η δίκη να είναι για τον Σουάρεφ καθαρτήριο».
«Καθαρτήριο;»
«Πουργκατόριουµ στα λατινικά. Εκεί όπου οι ψυχές εξαγνίζονται. Ο προθάλαµος του Παράδεισου. Ή —εάν δεν αποδειχθείς άξιος— της Κόλασης…»
Ίσως η Δίκη Σουάρεφ να γίνει καθαρτήριο για όλους.
Ο λογοτεχνικός µύθος είναι τραπέζι τζόγου. Ο Ελιµάν είχε καθίσει εκεί και είχε κατεβάσει τα τρία ισχυρότερα ατού που µπορεί κανείς να διαθέτει: κατ’ αρχάς, είχε επιλέξει ένα όνοµα µε µυστηριώδη αρχικά· εν συνεχεία, είχε γράψει ένα και µοναδικό βιβλίο· εντέλει, είχε εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει ίχνη. Άξιζε, ναι, να ρισκάρεις για να µαζέψεις το λείψανό του. Το 2018 ο νεαρός Σενεγαλέζος συγγραφέας Ντιεγκάν Λατύρ Φέιγ ανακαλύπτει στο Παρίσι ένα βιβλίο µύθο, που εκδόθηκε το 1938. Τίτλος του: Ο λαβύρινθος του απάνθρωπου. Ο συγγραφέας του, που στην εποχή του είχε χαρακτηριστεί ο «νέγρος Ρεµπό», εξαφανίστηκε αµέσως µετά το σκάνδαλο που προκάλεσε η δηµοσίευση του κειµένου του. Ο Ντιεγκάν, γοητευµένος από την ανάγνωση του βιβλίου και την ιστορία της εξαφάνισης, αρχίζει να αναζητά τα ίχνη του µυστηριώδους συγγραφέα Τ.Σ. Ελιµάν και έρχεται αντιµέτωπος µε τις µεγάλες τραγωδίες της αποικιοκρατίας και του Ολοκαυτώµατος. Από τη Σενεγάλη στη Γαλλία, περνώντας από την Αργεντινή, ποια αλήθεια τον περιµένει στο κέντρο του λαβυρίνθου; Η πιο µυστική µνήµη των ανθρώπων είναι ένα αριστοτεχνικό µυθιστόρηµα αστείρευτης ευρηµατικότητας, ένα βιβλίο για τη ζωή απέναντι στη γραφή, για τη βαθιά ανάγκη του τέλους της αντιπαράθεσης της Αφρικής µε τη Δύση, ένας ύµνος αγάπης, πάνω απ’ όλα, για τη λογοτεχνία και την αντοχή της στον χρόνο. Ο χρόνος είναι φονιάς. Σκοτώνει µέσα µας την ψευδαίσθηση ότι οι πληγές µας είναι µοναδικές. Όχι, δεν είναι. Καµιά πληγή δεν είναι µοναδική. Τίποτα ανθρώπινο δεν είναι µοναδικό. Όλα γίνονται φριχτά κοινότοπα µε τον χρόνο. Ιδού το αδιέξοδο· αλλά ακριβώς σ’ αυτό το αδιέξοδο έχει η λογοτεχνία µια πιθανότητα να γεννηθεί.
Η Μεσόγειος αποτελούσε ανέκαθεν κεντρική σκηνή της παγκόσμιας ιστορίας. O Τζέρεμυ Μπλακ μάς προσκαλεί σ’ ένα μεγάλο θαλάσσιο ταξίδι, ένα ταξίδι μύησης στον πολιτισμό της Μεσογείου, από τις απαρχές του έως την εποχή μας. Περιγράφει την ανάπτυξη των ναυτικών δυνάμεων που δραστηριοποιήθηκαν στη θάλασσα, στα νησιά και στις ακτές της. Μας δείχνει πώς η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ενοποίησε τη συγκεκριμένη θάλασσα και πώς αργότερα αυτή διαιρέθηκε ανάμεσα στη χριστιανοσύνη και στο ισλάμ. Διηγείται πώς αναπτύχθηκαν και παρήκμασαν οι θαλάσσιες αυτοκρατορίες της Πίζας, της Γένοβας και της Βενετίας, αλλά και πώς η Μεσόγειος εξήψε τη φαντασία του Ομήρου, του Σαίξπηρ και πολλών άλλων δημιουργών. Εξετάζει την πολιτική της Μεσογείου και τις συγκρούσεις που διεξήχθησαν σε αυτή και γενικότερα στην περιοχή της, συμπεριλαμβανομένων των δύο παγκοσμίων πολέμων του εικοστού αιώνα, του Ψυχρού Πολέμου και των συνεχιζόμενων συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή. Μαθαίνουμε πώς η Διώρυγα του Σουέζ αποτέλεσε μια νέα, βαρύνουσας σημασίας θαλάσσια οδό προς την Ινδία, αλλά και πώς απέκτησε την τουριστική αίγλη της η θρυλική Ριβιέρα, ενώ σε όλο το βιβλίο «πρωταγωνιστούν» οι πόλεις-λιμάνια της, η Αλεξάνδρεια, η Αθήνα με τον Πειραιά, η Βαρκελόνη, η Νάπολη, το Παλέρμο και η Θεσσαλονίκη.
«Ταξίδι σημαίνει, πάνω απ' όλα, να δεις τις ακτές της Μεσογείου». Σάμουελ Τζόνσον, 1776
«Στην πόλη εγώ οδηγώ την πονεµένη, εγώ οδηγώ στη θλίψη την αιωνία, εγώ εκεί που είν’ οι κολασµένοι». Τα λόγια αυτά αντικρίζουν ο Δάντης και ο Βιργίλιος γραµµένα στην πύλη που οδηγεί στην Κόλαση. Οι τιµωρηµένες ψυχές δεν έχουν ελπίδα να φτάσουν στον Παράδεισο· είναι καταδικασµένες στον αιώνιο πόνο. Ο µόνος που δε χάνει αυτή την ελπίδα, διαβαίνοντας την πύλη, είναι ο Δάντης, ο οποίος αξιώνεται να κατέλθει στην Κόλαση ζωντανός. Είναι επίσης ο µόνος που καταφέρνει και να φύγει από την Κόλαση και, από εκεί, περνώντας από το Καθαρτήριο, να φτάσει στον Παράδεισο. Μια νέα, πιστή, έµµετρη µετάφραση της «Κόλασης», του πρώτου µέρους της Θείας Κωµωδίας, µε κατατοπιστική εισαγωγή και σχολιασµό. Ο αναγνώστης µπορεί να ακολουθήσει τον Δάντη στο ταξίδι του, να εκτιµήσει το στοχαστικό βάθος των συλλήψεων του µέγιστου αυτού ποιητή και να νιώσει ότι όσα διαβάζει αφορούν και τη σηµερινή πραγµατικότητα.
Οι περισσότεροι από εμάς ξέρουμε στην πραγματικότητα πολύ λίγα πράγματα για τη μακραίωνη ιστορία της Ελλάδας. Ακόμα και αν ο Περικλής και ο Παρθενώνας μάς είναι σχετικά οικείοι, τι γνωρίζουμε για μια τόσο σημαντική προσωπικότητα όπως ο Επαμεινώνδας; Όλοι θυμόμαστε με κάθε ευκαιρία τα επιτεύγματα και τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά σπάνια αναφερόμαστε στην πολύ σημαντική ελληνιστική περίοδο. Όταν ακούμε Βυζάντιο, φέρνουμε συχνά στον νου μας έναν κόσμο όπου κυριαρχούσαν οι ίντριγκες και οι συνωμοσίες. Και όμως, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έζησε περισσότερα από 1.000 χρόνια, ήταν εν πολλοίς ελληνική, και έσωσε δύο φορές την Ευρώπη από εξ ανατολών εισβολές. Αλλά και η Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας γράφεται μέσα από μια «εντυπωσιακή» διαδοχή θριάμβων και καταστροφών, από την επανάσταση του 1821 και τη Μεγάλη Ιδέα, τον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή ως την Κατοχή και τον Εμφύλιο, τη δικτατορία των συνταγματαρχών και τη Μεταπολίτευση, τα χρόνια της αφθονίας αλλά και τα χρόνια της κρίσης, των μνημονίων και της απειλής του Grexit.
Πριν γράψω ποιήματα –πολύ παλιά–, είδα κατάματα τον Αυγερινό, ακριβώς εδώ. Πριν έρθω απ’ τη μεριά του έντεχνου και του σκυφτού, μετέλαβα το άστρο. Θέλω να πω, πριν να λυγίσει μια στιγμή η Ποίηση το «σίδερο της Μοίρας». Πριν να μου γνέψει η άλλη Μύκονος απ’ τα βαθιά του πόντου. «Ένα παλίμψηστο, με προσχηματικό τίτλο, για την καταστροφή της Μυκόνου, με ποιήματα που γράφτηκαν το καλοκαίρι του ’22 στη Μύκονο, ποιήματα παλαιότερα για τη Μύκονο, καθώς και πέντε κείμενά μου από το Βήμα για όποιον θα ήθελε να δει πώς λειτουργώ με τη γραφή και ποιο είναι το αντίβαρο της ποίησής μου: η πέτρα στο μαγγάνι που διευκολύνει την ανάσυρση του κουβά με το κρυστάλλινο νερό... Και επειδή σε τίποτα δε με βοήθησε το όπλο των αποστάσεών μου από τα πολιτικά πράγματα –παρά το ότι καθημερινώς συμμετέχω, μια που δεν κατόρθωσα να στρέψω εναντίον μου αυτή την ευκολία της τήρησης των αποστάσεων–, αναδείχθηκα με το επίθετό μου, αφήνοντας το όνομά μου για λίγους αναγνώστες των ποιημάτων μου. Έτσι, για άλλη μια φορά, το ερώτημα ως προς τα βιβλία μου είναι ένα ερώτημα για το πώς εξέρχεται κανείς από το βιβλίο παραπαίοντας, προϋπόθεση συγχρόνως του βιβλίου και του αναγιγνώσκειν. Πώς αλλιώς, παρά μόνο διαβάζοντάς τα ως ξένος…»
Γ. Β.
.jpg)
Αναρτήσεις
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου