Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Δύο έφηβοι, ένας Ελληνοκύπριος και μια Τουρκοκύπρια, συναντιούνται σε μια ταβέρνα, στο νησί που και οι δυο αποκαλούν πατρίδα τους. Στην ταβέρνα, κρυμμένη πίσω από πλεξούδες σκόρδα και αρμαθιές καυτερές πιπεριές, κάτω από το αγιόκλημα που σκαρφαλώνει στους τοίχους της, μεγαλώνει ο απαγορευμένος έρωτας του Κώστα και της Ντέφνε. Μια συκιά περνάει θαρρετά μέσα από μια τρύπα στην οροφή κι αυτό το δέντρο γίνεται μάρτυρας των κρυφών, ευτυχισμένων συναντήσεών τους και κάποια στιγμή του σιωπηρού, λαθραίου φευγιού τους. Το δέντρο είναι εκεί όταν ξεσπάει ο όλεθρος, όταν η πρωτεύουσα γίνεται στάχτη και ερείπια, ακόμα κι όταν οι έφηβοι εξαφανίζονται. Δεκαετίες αργότερα, ο Κώστας επιστρέφει. Έχει γίνει βοτανολόγος και ψάχνει να βρει ντόπιες ποικιλίες, στην πραγματικότητα όμως αναζητά τη χαμένη του αγάπη.
Χρόνια μετά, μια συκιά, μια Ficus carica, μεγαλώνει στον πίσω κήπο ενός σπιτιού στο Λονδίνο, όπου ζει η Άντα Καζαντζάκη. Το δέντρο είναι ο μόνος της σύνδεσμος με ένα νησί που δεν έχει επισκεφτεί ποτέ – ο μόνος της σύνδεσμος με τη βασανισμένη ιστορία της οικογένειάς της και την περίπλοκη ταυτότητα της ίδιας, ενώ προσπαθεί να εξιχνιάσει μυστικά χρόνων, με την ελπίδα να βρει τη θέση της στον κόσμο.
Μια συγκινητική, υπέροχα γραμμένη και τρυφερά δομημένη ιστορία που μιλάει για την αγάπη, τον χωρισμό, την υπέρβαση, συνδυάζοντας Ιστορία και οικολογική συνείδηση: ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ είναι το καλύτερο μέχρι σήμερα βιβλίο της Σαφάκ.

Προσωπική άποψη:
Η Elif Shafak είναι μια συγγραφέας γνωστή για την ευαισθησία με την οποία αφηγείται τις εκάστοτε ιστορίες της, αλλά και για τον λυρισμό που χαρακτηρίζει τον τρόπο γραφής της, καταφέρνοντας κάθε φορά να προξενήσει ποικίλα κι έντονα συναισθήματα στους αναγνώστες της, αγγίζοντας τις πιο ευαίσθητες χορδές τους, ενώ παράλληλα αξιοποιεί την ιδιαίτερότητα του μαγικού ρεαλισμού με τρόπο ξεχωριστό και μοναδικό, ανοίγοντάς μας νέα παράθυρα που μας οδηγούν στο να δούμε, ακόμα και γνωστές ιστορίες, μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα, πιο τρυφερό, πιο αληθινό, μα πάνω απ' όλα πιο ανθρώπινο, όπως άλλωστε οφείλουμε να κάνουμε, ειδικά εκεί όπου η τραγικότητα συναντά τη ζωή, με εκφάνσεις που ίσως να μην έχει βάλει ο νους μας.

Δύο νεαρά παιδιά στην εφηβεία τους, ο Κώστας και η Ντέφνε, εκείνος Ελληνοκύπρος και εκείνη Τουρκοκύπρια. Ανάμεσά τους αρχίζει να αναπτύσσεται ένας τρυφερός έρωτας που μέρα με τη μέρα θεριεύει όλο και περισσότερο, με τους δυο τους να συναντιούνται κρυφά σε μια ταβέρνα, όπου μια συκιά που περνάει μέσα από την οροφή αυτής, γίνεται μάρτυρας των συναντήσεών τους αυτών και όσων απορρέουν από αυτές. Ένα δέντρο που παραμένει πάντοτε στη θέση του, παρατηρώντας τα πάντα, τόσο τα όμορφα όσο και τα άσχημα, που είναι εκεί όταν ξεσπάει ο πόλεμος για να γίνει μάρτυρας της καταστροφής που αυτός φέρει μαζί του, και που χωρίζει ζωές, ανθρώπους, οδηγεί σε ξεριζωμούς και στο να συνθλίβουν όνειρα κι ελπίδες. Ένα κομμάτι της, όμως, ταξιδεύει αλλού, αποκτά νέες ρίζες, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, με την έφηβη Άντα ν' αποτελεί με τη σειρά της κι αυτή έναν συνδετικό κρίκο που δεν θα φανταζόταν ποτέ, αλλά που φτάνει η στιγμή ν' ανακαλύψει.

Η ιστορία μας διαδραματίζεται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1970 φτάνοντας μέχρι και το σήμερα, "ταξιδεύοντάς" μας τόσο στην Κύπρο όσο και στο Λονδίνο, προκειμένου να ξεδιπλώσει το κουβάρι, όχι μόνο ενός μεγάλου έρωτα, αλλά και της ταραχώδους ιστορία του πολύπαθου νησιού της Κύπρου, η οποία αποδίδεται εξαιρετικά, χωρίς ωραιοποιήσεις ή με τις συνηθισμένες φτηνές προσπάθειες άλλων συγγραφέων να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα ή κανονικοποιώντας την βία προς χάριν της κυριαρχίας κάποιων έναντι κάποιων άλλων. Κι ακόμα κι αν δεν γνωρίζετε αρκετές λεπτομέρειες, το βιβλίο αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψετε σημαντικά πράγματα αναφορικά με την ίδια την Ιστορία, μέσω, όμως, μιας αφήγησης που δεν χάνει την ανθρωπιά της και τη συμπονετική της διάθεση, που ζεσταίνει κάπως την καρδιά σου.

Όπως είναι φυσικό, ένα μυθιστόρημα στον πυρήνα του οποίο βρίσκεται ένας πόλεμος, με τον διχασμό και τη διάσπαση των κοινοτήτων, σε όλα τα επίπεδα, που αυτός επιφέρει, δεν μπορεί να είναι ευχάριστο, όταν όμως είναι αληθινό, όπως στην προκειμένη περίπτωση, σε κάνει να κατανοήσεις καλύτερα όλα όσα απορρέουν από αυτόν: την απώλεια, τη θλίψη, τον θρήνο, την μετανάστευση, τον ξεριζωμό, τις συγκρούσεις και τον διχασμό, τα διαφορετικά στοιχεία ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς και κόσμους που εκεί που συναντιούνται, εκεί είναι που χωρίζονται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αφήνοντας πίσω τους συντρίμμια, χωρίς όμως αυτό να σβήνει απαραίτητα μια μικρή φλόγα ελπίδας μέσα στις ψυχές τους, γιατί όσο βίαια κι άγρια κι αν απομακρυνθείς από κάπου, ένα μέρος της καρδιάς, της ψυχής και της συνειδήσής σου παραμένει εκεί για πάντα, κι αυτό είναι που τελικά αποτελεί τις ρίζες σου, όχι μόνο με τον τόπο, αλλά και με τους ανθρώπους που αγάπησες.

Ένα μυθιστόρημα για τις ρίζες μας, την προσωπική μας ταυτότητα, για όλα εκείνα που συνδέουν το παρόν μας με τις μνήμες ενός παρελθόντος που μπορεί να χάθηκε, αλλά ποτέ δεν έσβησε μέσα στις ψυχές όσων έμειναν πίσω για να το θυμούνται. Μια ιστορία για την απογοήτευση, την θλίψη, τον πόνο της απώλειας, μέσα, όμως, από ένα πρίσμα ελπίδας, που μας επιτρέπει ν' αναγεννηθούμε από τις στάχτες μας, να αντιμετωπίσουμε κατάματα όσα μας πληγώνουν και να προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε τις πληγές μας, όχι ξεχνώντας το παρελθόν, αλλά μέσω της αφήγησης των ιστοριών εκείνων που το κρατάνε ολοζώντανο. Μια αφήγηση γεμάτη συναίσθημα και λυρισμό, που μας θυμίζει πως κάθε τι που υπάρχει και ζει μέσα στον φυσικό κόσμο, έχει μια αναπόσπαστη θέση σε αυτόν, έχει τη δική του σημαντικότητα, και πάντοτε βρίσκει τον τρόπο να διατηρήσει τη θέση που του αναλογεί, υπηρετώντας τον ρόλο που του αρμόζει, ακόμα κι όταν αυτό δεν είναι εύκολο, αλλά κάνοντας ν' αξίζει κάθε προσπάθεια, κάθε μέρας που περνάει.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Elif Shafak
Μεταφραστής: Παπασταύρου Άννα
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2024
Αρ. σελίδων: 440
ISBN: 978-618-01-5286-9