Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Είναι ένα ζεστό πρωινό του Ιουλίου στο ειδυλλιακό νησί Σαντχάμν, στο αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης.
Ένας άντρας βγάζει τον σκύλο του βόλτα.
Ξαφνικά αντικρίζει ένα φρικιαστικό θέαμα: στην ακτή έχει ξεβραστεί το πτώμα ενός άντρα τυλιγμένο σε ένα δίχτυ.
Ο αστυνόμος Τόμας Αντρέασσον από την πρωτεύουσα είναι ο πρώτος που καταφτάνει στον τόπο που ανακαλύφθηκε το πτώμα. Έχει περάσει αμέτρητα καλοκαίρια στο νησί και γνωρίζει καλά την περιοχή.
Σύντομα η ταυτότητα του θύματος γίνεται γνωστή.
Πρόκειται για τον Κρίστερ Μπεριγκρίεν, έναν άντρα που ζούσε μόνος του και αγνοείται από το Πάσχα.
Κανένα στοιχείο δεν υπαινίσσεται εγκληματική ενέργεια και η αστυνομία είναι έτοιμη να χαρακτηρίσει το συμβάν ατύχημα, όταν η ξαδέλφη του Κρίστερ Μπεριγκρίεν ανακαλύπτεται άγρια δολοφονημένη σε μια πανσιόν του νησιού...

Προσωπική άποψη:
Η μόδα των καιρών μας επιτάσσει η σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία να περιστρέφεται γύρω από ψυχοπαθείς δολοφόνους που σκοτώνουν κατά συρροήν, από ανθρώπους με έντονα προβληματικό παρελθόν, από τα παιδικά τους κιόλας χρόνια, τους οποίους κυνηγάνε ευφυέστατοι επιθεωρητές που, όμως, βασανίζονται από τους προσωπικούς τους δαίμονες, είναι εθισμένοι σε ουσίες, κάπως αντικοινωνικοί αλλά την ίδια στιγμή εξαιρετικά γοητευτικοί. Αυτό το μοτίβο φαίνεται να προσπαθεί να "σπάσει" η Viveca Sten, που αν και Σκανδιναβή, ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση, εστιάζοντας περισσότερο στον ανθρώπινο παράγοντα, μέσα από ένα κοινωνικό και ενδοοικογενειακό πρίσμα, θυμίζοντας, κάπως, σε επίπεδο αισθητικής τουλάχιστον, τα νουάρ μιας άλλης εποχής.

Χρησιμοποιώντας ως τόπο δράσης το νησί Σαντχάμν που βρίσκεται στο αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης, το μέρος όπου ζει και η ίδια, η Sten ξεκινάει ν' αφηγείται μια ιστορία που φαίνεται να έχει μια αρκετά κοινή εισαγωγή. Ένας άντρας βρίσκεται νεκρός, με το άψυχο σώμα του να έχει ξεβραστεί μπλεγμένο σ' ένα δίχτυ. Η τοπική κοινωνία δεν τον αναγνωρίζει, αλλά σύντομα αποκαλύπτεται η ταυτότητά του, αλλά αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι η αιτία του θανάτου του. Οφείλεται, άραγε, σε εγκληματική ενέργεια, πρόκειται για αυτοκτονία ή για ένα φρικτό ατύχημα; Η πεποίθηση πως έχουμε να κάνουμε με δολοφονία ενισχύεται όταν η ξαδέρφη του θύματος βρίσκεται άγρια δολοφονημένη σε μια πανσιόν, γεγονός που δεν φαντάζει και τόσο τυχαίο. Την υπόθεση αναλαμβάνει ο υπαστυνόμος Τόμας Αντρέασσον, που αν και δεν έχει εμπειρία από ανάλογες περιπτώσεις, καλείται να βρει τη λύση του μυστηρίου.

Το "Κάτω απ’ τα ήσυχα νερά" είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς με γενικό τίτλο "Sandhamn'", που αν και εκδόθηκε το 2008, άσχετα απ' το αν κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα στη χώρα μας, παρουσιάζει τα δύο πρόσωπα της Σουηδίας, που σήμερα μπορεί να είναι αρκετά ξεκάθαρα, τότε, όμως, όχι και τόσο. Η Sten μέσα απ' την ιστορία της αυτή δεν επιχειρεί να αναπτύξει ένα εξαιρετικά ειδεχθές έγκλημα που έχει τις ρίζες του σε μια διαστροφική μανία, αλλά στα εγκληματικά ένστικτα που μπορούν ν' αναπτυχθούν καθαρά λόγω συνθηκών. Ουσιαστικά, αποτελεί μια κοινωνική κριτική η οποία εξηγεί βήμα προς βήμα για ποιους λόγους μπορεί να οδηγηθεί στο έγκλημα, όχι μόνο κάποιος που έχει εν γένει την τάση προς σ' αυτό, αλλά ο κάθε άνθρωπος, κυριευμένος είτε από εκδικητικά είτα από άπληστα ένστικτα.

Το γεγονός πως η συγγραφέας επιλέγει να περιορίσει τόσο αυστηρά τον τόπο δράσης και εξέλιξης της ιστορίας της, δημιουργεί ένα αποπνικτικό αίσθημα, ενώ παράλληλα επιτυγχάνει να μας κάνει να εστιάσουμε στα πρόσωπα αυτής, είτε φαίνεται να σχετίζονται άμεσα με το έγκλημα είτε όχι. Αυτό μας επιτρέπει, όπως προανέφερα, να έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα της κοινωνίας και το πως αυτή λειτουργεί, ή και ασφυκτιά, κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες που είτε σε καθιστούν έναν ευτυχισμένο είτε έναν δυστυχισμένο άνθρωπο. Δεν υπάρχουν μεσαίες καταστάσεις, παρά μονάχα άκρα, αλλά σε όποιο απ' αυτά κι αν βρίσκεσαι, τίποτα δεν μπορεί να διασφαλίσει την ασφάλεια ή την ευημερία σου, γεγονός που σε προβληματίζει και σε κάνει να αναλογίζεσαι το σήμερα και τις συνθήκες που το καθορίζουν.

Δεν μπορώ να ισχυριστώ πως η πλοκή ρέει αβίαστα, ούτε πως το μυθιστόρημα αυτό χαρακτηρίζεται από έντονες εξελίξεις και ανατροπές που σου κόβουν την ανάσα, πιθανολογώ, όμως, πως η πρόθεση της συγγραφέως δεν ήταν να δημιουργήσει ένα ακόμα κοινότυπο αστυνομικό έργο, αλλά μια κριτική πάνω στη ζωή των Σκανδιναβών στο σήμερα, που δεν είναι και τόσο ρόδινη και ονειρεμένη όσο, ίσως, θέλουμε να πιστεύουμε οι υπόλοιπο Ευρωπαίοι, και όχι μόνο. Σίγουρα προσφέρει τροφή για σκέψη, και προβληματισμό, σίγουρα έχει ένα κάποιο ενδιαφέρον, και ακόμα πιο σίγουρο είναι το γεγονός πως στο μέλλον θ' αναζητήσω κι άλλα έργα της θέλοντας να δω πως θα εξελιχθεί, όχι μόνο η ίδια συγγραφικά, αλλά και οι ήρωές της.
Βαθμολογία 7/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Viveca Sten
Μεταφραστής: Μπούρη Νίνα
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Πεζογραφία
Έτος Έκδοσης: 2017
Αρ. σελίδων: 492
ISBN: 978-960-16-6342-5