Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:

Υπάρχουν δυο είδη οικογενειών. Αυτές στις οποίες γεννιόμαστε και αυτές που δημιουργούμε.
Πριν από τριάντα χρόνια, ο Βίνσεντ Κινγκ έγινε φονιάς.
Τώρα, έχει μόλις βγει από τη φυλακή και επιστρέφει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Κέιπ Χέιβεν στην Καλιφόρνια. Δεν χαίρονται όλοι που τον βλέπουν – και πρώτα πρώτα η Σταρ Ράντλεϊ, η πρώην του, και αδελφή του κοριτσιού που σκότωσε ο Βίνσεντ.
Η Ντάτσες Ράντλεϊ, η δεκατριάχρονη κόρη της Σταρ, φροντίζει και προστατεύει τον μικρότερο αδελφό της, τον Ρόμπιν, και την όλο προβλήματα μητέρα της. Όμως, στην προσπάθειά της να προστατεύσει τη Σταρ, η Ντάτσες άθελά της πυροδοτεί μια αλυσίδα γεγονότων που θα έχουν τραγικές επιπτώσεις, όχι μόνο για την οικογένειά της, αλλά και για ολόκληρη την πόλη.
Φόνος, εκδίκηση, αντίποινα: Πόσο μακριά μπορούμε να τρέξουμε από το παρελθόν, όταν αυτό φαίνεται να επαναλαμβάνεται;

Προσωπική άποψη:
Το πολυβραβευμένο μυθιστόρημα του Chris Whitaker, "Αρχίζουμε από το τέλος", κυκλοφορεί εδώ και λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, επιβεβαιώνοντάς μας τη φήμη που το ακολουθεί. Έχοντας κατακτήσει ήδη τα βραβεία CWA Gold Dagger 2021, Theakston Old Peculier για το αστυνομικό μυθιστόρημα της χρονιάς και Ned Kelly στην κατηγορία καλύτερο διεθνές αστυνομικό μυθιστόρημα, έφτασε η ώρα να κατακτήσει και τις καρδιές των Ελλήνων αναγνωστών, ενώ πιστεύω πως, αν όχι το βιβλίο της χρονιάς, σίγουρα θα βρεθεί, στο τέλος αυτής, να συγκαταλέγεται στα καλύτερα που θα έχουν περάσει από τα χέρια μας. Γιατί, το τρίτο βιβλίο του συγγραφέα -και το πρώτο που κυκλοφορεί στη χώρα μας-, δεν είναι απλά ένα ακόμα αστυνομικό μυθιστόρημα που προσπαθεί να δημιουργήσει τη δική του ταυτότητα, αλλά ένα βιβλίο που το πετυχαίνει, πλημμυρίζοντας σε με δεκάδες συναισθήματα.

Η σαρανταπεντάχρονη Σταρ Ράντλεϊ ζει μαζί με τα δύο της παιδιά, τη 13χρονη Ντάτσες και τον 6χρονο Ρόμπιν, στο Κέιπ Χέιβεν της Καλιφόρνια. Είναι εθισμένη στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά, ενώ ο θάνατος της εφτάχρονης τότε αδερφής της, πριν από τριάντα χρόνια, που προκάλεσε κατά λάθος με το αυτοκίνητό του ο τότε εφηβικός της έρωτας, την έχει σημαδέψει ανεξίτηλα. Η ζωή της άλλαξε εκείνη την ημέρα και δεν έγινε ποτέ ξανά η ίδια, με τον Βίνσεντ να καταδικάζεται για τον φόνο που διέπραξε άθελά του, και με την παρέα της να σκορπίζεται. Παρ' όλα ταύτα, ο παλιός της φίλος Γουόκ, που πλέον είναι αρχηγός της αστυνομίας της πόλης, ποτέ δεν την εγκατέλειψε και πάντα στεκόταν στο πλευρό της προσπαθώντας να την βοηθήσει με όποιον τρόπο μπορούσε, την ίδια στιγμή που η Ντάτσες μεγάλωνε ουσιαστικά μόνη της, σκληραίνοντας τον εαυτό της απέναντι σε ό,τι θα μπορούσε να πληγώσει την ίδια ή τον ψυχικά τραυματισμένο αδερφό της, απαξιώνοντας τη μητέρα της, αλλά την ίδια στιγμή μένοντας προσκολλημένη σε αυτήν.

Κι ενώ φαινόταν πως τίποτα δεν θα μπορούσε να ταράξει περισσότερο τις ζωές τους, φτάνει η στιγμή που ο Βίνσεντ αφήνεται ελεύθερος και η Ντάτσες, χωρίς να έχει καμία πρόθεση, θα πυροδοτήσει μια αλυσίδα γεγονότων που θα έχουν τραγικές επιπτώσεις, και όχι μόνο για την οικογένειά της. Ολόκληρη η πόλη θα κληθεί να βρεθεί αντιμέτωπη με αυτές, με τον καθέναν να πρέπει να πληρώσει το τίμημα που του αναλογεί, γιατί οι αποκαλύψεις που θα δουν το φως, έπειτα από πολλά χρόνια κρυμμένες στο σκοτάδι, θα κάνουν τα πάντα να καταρρεύσουν, αλλά την ίδια στιγμή θα προσκαλέσουν τους ήρωές μας ν' ακολουθήσουν το μονοπάτι εκείνο που θα τους οδηγήσει στην απόλυτη ανυπαρξία, ή εκείνο που θα τους αποδείξει πως η δύναμη της αγάπης και της φιλίας είναι πιο ισχυρή από κάθε επιθυμία για εκδίκηση ή αντίποινα, απελευθερώνοντάς τους από τα τόσο ψυχικά και συναισθηματικά βάρη που κουβαλάνε μέσα τους, αφήνοντας το παρελθόν εκεί που ανήκει και συνεχίζοντας λυτρωμένοι σε ένα μέλλον που τους αξίζει.

Η γραφή του βιβλίου είναι απλή μεν, πυκνή δε, και παρά που αρχικά φαίνεται να έχει έναν αρκετά αργό αφηγηματικό ρυθμό, αυτό διόλου δεν αποθαρρύνει τον αναγνώστη, ούτε κάνει το ενδιαφέρον του να μειώνεται έστω και στο ελάχιστο. Αντίθετα, συμβάλλει τόσο στη διαμόρφωση της ιστορίας, όσο και στο χτίσιμο των στιγμών και των εντάσεων αυτής, μα πάνω απ' όλα στην ανάπτυξη των χαρακτήρων. Η αφήγηση, όπως και η ευρύτερη αισθητική της ιστορίας, είναι μοιρασμένη ανάμεσα στο σκοτάδι και στο φως, στα κωμικά και στα δραματικά στοιχεία, μην διστάζοντας να γίνει βίαιο και άγριο όταν χρειάζεται ν' αποτυπώσει την σκληρή πλευρά της ζωής και των ανθρώπων, αλλά χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν γίνεται τρυφερό κι ευαίσθητο όπου η ιστορία το επιτρέπει -και το επιβάλλει, θα μπορούσαμε να πούμε. Γιατί τίποτα σε αυτή τη ζωή, πολύ περισσότερο οι άνθρωποι, δεν βρίσκεται μόνο στο άσπρο ή στο μαύρο, αλλά ακροβατεί ανάμεσα σε αυτά τα δύο, προσμένοντας τη στιγμή που θα μπορέσει ν' αντικρίσει ακόμα περισσότερα χρώματα.

Όπως προανέφερα, το βιβλίο αυτό δεν είναι ένα ακόμα αστυνομικό μυθιστόρημα, αφού διαθέτει έντονες κοινωνικές προεκτάσεις -θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίζουμε και αντίστροφα, ως ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με αστυνομικές προεκτάσεις-, στις οποίες τείνουμε να εστιάζουμε περισσότερο, ως αναγνώστες, όσο προχωράμε στην ανάγνωση της ιστορίας του και διεισδύουμε στον σκοτεινό, πολύπλοκο και πολλές φορές πνιγηρό της κόσμο. Τα συναισθήματα που μας προκαλεί ποικίλα, συγκρουόμενα πολλές φορές μεταξύ τους, μα όλα τους τόσο δυνατά και έντονα που μας παρασύρουν στην καρδιά μιας υπόθεσης που είναι πιο δαιδαλώδης απ' όσο φαίνεται, μέσα απ' την οποία προβάλλονται και αναλύονται οι ανθρώπινες σχέσεις, στο πως τα βιώματα του παρελθόντος μας καθορίζουν σημαντικά το ποιοι θα γίνουμε στο μέλλον, πως το ίδιο το μέλλον στοιχειώνεται πολλές φορές από το παρελθόν μας, καλώντας μας να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικές είναι οι αποφάσεις που παίρνουμε στη ζωή μας, ικανές να την αλλάξουν για πάντα μέσα σε μια μόνο στιγμή.

Μαζί με τη ζωή μας, όμως, ανάλογα με τις αποφάσεις μας, αλλάζουμε κι εμείς. Το ποιοι είμαστε προορισμένοι να γίνουμε δεν συνάδει πάντα με το ποιοι θα γίνουμε, με τις λεπτές ισορροπίες της καθημερινότητάς μας να εξαρτώνται από παράγοντες που ίσως να μην μπορούμε πάντοτε να ελέγξουμε ή να καθορίσουμε. Έτσι αλλάζουν και διαμορφώνονται και οι χαρακτήρες της ιστορίας μας, με τον συγγραφέα να μην στέκεται μόνο στους φαινομενικά κεντρικούς του ήρωες, αλλά βάζοντας στο μικροσκόπιο κάθε έναν άνθρωπο με τον οποίο έχουν διάδραση κι αλληλεπίδραση, με τον καθένα από αυτούς να παίζει τον δικό του σημαντικό ρόλο. Τα ψυχογραφήματα των ηρώων είναι κάτι παραπάνω από άρτια, με τον Whitaker να μας επιτρέπει να κοιτάξουμε βαθιά μέσα στις σκέψεις και στα συναισθήματά τους, στο μυαλό και στην καρδιά τους, να μοιραστούμε τον παλμό τους, τα άγχη, τους φόβους τους, τις επιθυμίες τους, ακόμα και τις πιο απόκρυφες ανάγκες τους, κάτι που με τη σειρά του μας οδηγεί σε ένα συναισθηματικό roller coaster που άλλοτε φέρνει το χαμόγελο στα χείλη μας κι άλλοτε δάκρυα στα μάτια μας.

Το "Αρχίζουμε από το τέλος" είναι ένα βιβλίο πολυσύνθετο, πολυδιάστατο, με ήρωες που αν και σε πρώτη φάση δεν μας είναι ιδιαίτερα συμπαθείς, στην πορεία καταφέρνουν να μας βάλουν στον κόσμο τους και σελίδα τη σελίδα να μας μαλακώσουν απέναντί τους, όχι απαραίτητα γιατί ταυτιζόμαστε με τα προσωπικά τους δράματα, αλλά γιατί καταφέρνουν να μας βάλουν στη θέση τους έστω και για λίγο. Πολλές ανατροπές, πολλές εκπλήξεις, μυστικά του παρελθόντος καλά κρυμμένα που βγαίνουν από τις σκιές τους, σκελετοί που ήταν κρυμμένοι για χρόνια σε ντουλάπες περιμένοντας τη στιγμή της λύτρωσής τους, πληγές χρόνων που ψάχνουν τρόπο να επουλωθούν, αντιφατικοί χαρακτήρες που αναζητούν την ταυτότητά τους, μα και τη θέση τους στην ίδια τη ζωή. Ένα βιβλίο που όχι μόνο αξίζει να του αφιερώσετε τον χρόνο σας, αλλά που η σκέψη του θα σας συντροφεύει για καιρό, γεννώντας μέσα σας προβληματισμούς και δεκάδες ερωτήματα, που θα σας ταράξει και θα σας συγκινήσει. Μια ιστορία απώλειας κι εκδίκησης, αυτοθυσίας κι ανιδιοτέλειας, μια ιστορία ανθρώπων σπασμένων που ψάχνουν να ενώσουν τα κομμάτια τους, μα πάνω απ' όλα, μια ιστορία ύμνος στην αγάπη και στην φιλία.
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Chris Whitaker
Μεταφραστής: Μπαρουξής Γιώργος
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2022
Αρ. σελίδων: 488
ISBN: 978-618-03-2849-3