"Η γοητεία των υποσχέσεων" του Τάσου Γουδέλη
Το τετράδιο είχε σκληρό εξώφυλλο. «Έπρεπε να έχει» μας είπαν στην τάξη, χωρίς να μας εξηγήσουν. Δεν θα συγκρατούσα τον λόγο, έτσι κι αλλιώς. Όμως κάτι το επίσημο υπήρχε στην υποχρέωση να «τηρούμε ημερολόγιο». Με ειδοποιούσε συχνά ανέσπερο φως ότι η αναπάντεχη επιστροφή από το σχολείο στο σπίτι, μετά από μια ξαφνική αργία, λόγω επιδημίας γρίπης ή θανάτου επισήμου, θα ήταν ανεπανάληπτη. Ποτέ, όμως, δεν έτρεξα ανυπόμονα σ’ αυτό το τετράδιο, όπου έπρεπε να σημειώνω μόνο τα σημαντικά της ημέρας μου. «Να μην χρησιμοποιείτε συχνά τη φράση “ουδέν το αξιόλογον”. Μόνον αν δεν σας έχει συμβεί κάτι ιδιαίτερο» μας έλεγαν. «Παρότι κάτι ενδιαφέρον υπάρχει γύρω μας, πάντα» πρόσθεταν τα άτομα με τα γυαλιά του Ιωάννη Μεταξά και τα δάχτυλα γεμάτα κιμωλία. Είκοσι πέντε σύντομα διηγήματα, με εξομολογητική διάθεση, που με ποικίλους τρόπους εστιάζουν στη σχέση μας με τον χρόνο, το παρόν ή το παρελθόν, και προσπαθούν να συλλάβουν το «έκτακτο», το «σοβαρό», ό,τι επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή. Ιστορίες που αφηγούνται παρανοήσεις και παρεξηγήσεις, (σωστές ή λανθασμένες) εντυπώσεις, λάθη, αποτυχίες και επιτυχίες. Ιστορίες που εν τέλει μιλούν για τη «γοητεία των υποσχέσεων», των καθοριστικών αυτών δεσμεύσεων, που τις δίνουμε και τις αποζητάμε, έστω και αν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Καμιά φορά στη ζωή, όπως και στην τέχνη, αρκεί απλώς να υπάρχει αληθοφάνεια.
"Brainfit. Γυμνάζοντας τον εγκέφαλο για μια καλύτερη ζωή" του Anders Hansen
Υπάρχει στ’ αλήθεια τρόπος να μειώσουμε το στρες τονώνοντας παράλληλα τη μνήμη μας; Να βελτιώσουμε το IQ μας επιβραδύνοντας παράλληλα τη διαδικασία της γήρανσης; Να γίνουμε πιο δημιουργικοί ενισχύοντας ταυτόχρονα την ικανότητα συγκέντρωσης; Η απάντηση είναι απλή: κίνηση. Όλα τα δεδομένα της έρευνας στις νευροεπιστήμες σήμερα κατατείνουν, περισσότερο από ποτέ, στο συμπέρασμα πως η θετική επίδραση της σωματικής άσκησης στις γνωστικές μας λειτουργίες είναι, το λιγότερο, εντυπωσιακή.
Στο Brainfit, ο Σουηδός ψυχίατρος Άντερς Χάνσεν μάς ξεναγεί, με απλό και εμπνευσμένο τρόπο, στον κόσμο του εγκεφάλου συνολικά, παρουσιάζοντας τα πιο σύγχρονα ευρήματα για την υγεία του κέντρου της ύπαρξής μας. Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό, καταλαβαίνουμε, μεταξύ πολλών άλλων, το πώς και το γιατί η σωματική άσκηση είναι η καλύτερη προστασία από την άνοια, γιατί η γυμναστική αυξάνει την ικανότητα συγκέντρωσης στα παιδιά, πώς μπορεί να τα βοηθήσει όταν παρουσιάζουν ΔΕΠΥ, τι είναι αυτό που κάνει την «ευφορία του δρομέα» να βελτιώνει την υγεία και τη διάθεσή μας... Με ευρυμάθεια, βαθιά γνώση και διεπιστημονική παιδεία, ο Xάνσεν ξαναπιάνει το νήμα μιας ιστορίας που πηγαίνει πίσω στην αρχαιότητα, φέρνοντας στο σήμερα την προτροπή του Ιπποκράτη: «Αν έχεις κακή διάθεση, πήγαινε για περπάτημα. Αν εξακολουθείς να έχεις κακή διάθεση, ξαναπήγαινε».
"Σημειωματάρια. Βιβλίο τρίτο (1951-1959)" του Albert Camus
Ο Πρώτος Άνθρωπος ξανακάνει όλη τη διαδροµή για ν’ ανακαλύψει το µυστικό του: δεν είναι ο πρώτος. Κάθε άνθρωπος είναι ο πρώτος άνθρωπος, κανείς δεν είναι. Γι’ αυτό πέφτει στα πόδια της µητέρας του. - Ακρόπολη. Ο άνεµος σάρωσε όλα τα σύννεφα, και το φως, το πιο λευκό και το πιο δυνατό, πέφτει από τον ουρανό. Περίεργο συναίσθηµα όλο το πρωινό πως βρίσκοµαι σε τούτο το µέρος εδώ και πολλά χρόνια, πως βρίσκοµαι στο σπίτι µου, χωρίς µάλιστα να µε ενοχλεί η διαφορετική γλώσσα. - Νόµπελ. Περίεργο συναίσθηµα συντριβής και µελαγχολίας. Όταν ήµουν 20 χρονών, φτωχός και γυµνός, γνώρισα την πραγµατική δόξα. Τη µητέρα µου. - 7 Νοεµβρίου, 45 χρονών. Όπως το ήθελα, µέρα µοναξιάς και σκέψης. Να ξεκινήσω να εφαρµόζω από τώρα τούτη την αδιαφορία που θα πρέπει να ολοκληρωθεί στα πενήντα µου. Εκείνη την ηµέρα, θα κυριαρχήσω. - Η δηµοκρατία δεν είναι ο νόµος της πλειονότητας αλλά η προστασία της µειονότητας. - Η µαµά χειρουργήθηκε. Το τηλεγράφηµα του Λ. φτάνει το Σάββατο το πρωί. Το επόµενο βράδυ, αεροπλάνο στις τρεις τα ξηµερώµατα. Εφτά η ώρα στο Αλγέρι. Πάντα η ίδια εντύπωση στο πεδίο του Λευκού-Σπιτιού: η γη µου. Και όµως ο ουρανός είναι γκρίζος, ο αέρας ελαφρύς και σπογγώδης. Εγκαθίσταµαι στην κλινική, στα υψώµατα πάνω από το Αλγέρι. Μεταξύ 1951 και 1959, ο Καµύ γράφει το Καλοκαίρι, την Πτώση, την Εξορία και το Βασίλειο, αντιδρά απέναντι στην τραγωδία του πολέµου της Αλγερίας, στην πολεµική που δηµιουργείται γύρω από τον Επαναστατηµένο άνθρωπο, κάνει δύο ταξίδια στην Ελλάδα, στην Ιταλία, παίρνει το βραβείο Νόµπελ... Τα Σηµειωµατάρια αυτά, τα τελευταία, συχνά σηµειώσεις εργασίας, γίνονται εν τέλει το προσωπικό του ηµερολόγιο, και επιβεβαιώνουν την επίµονη αναζήτηση της αρµονίας «µέσα από τα πιο δύσβατα µονοπάτια, τις ταραχές, τους αγώνες». Ανάµεσα στις ηµερολογιακές καταγραφές, βρίσκουµε σηµειώσεις για µελλοντικά συγγραφικά σχέδια και, βεβαίως, τον Πρώτο Άνθρωπο, το τελευταίο ανολοκλήρωτο βιβλίο του, που έµελλε να εκδοθεί 34 χρόνια µετά τον θάνατό του στο φοβερό αυτοκινητιστικό ατύχηµα της 4ης Ιανουαρίου 1960. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει το αναλυτικό ευρετήριο των τριών τόµων.
"Το δίδαγμα της Αινειάδας" του Andrea Marcolongo
Η Αινειάδα δεν είναι ένα έργο για καιρούς ειρήνης. Οι στίχοι της δεν µοιάζουν «επίκαιροι» όταν όλα πηγαίνουν καλά. Το άσµα του Αινεία προορίζεται για τη στιγµή που βιώνουµε την επείγουσα ανάγκη να προσανατολιστούµε σε ένα µετά που µας σαστίζει επειδή ακριβώς είναι ολότελα διαφορετικό από το πριν, όπου ζούσαµε πάντα. Ο Αινείας αφήνει πίσω τα ερείπια της πατρίδας του και περιπλανιέται στον κόσµο κουβαλώντας στις πλάτες του γέρους και µικρά παιδιά. Γυρεύει να βρει έναν καινούριο τόπο, όπου θα δοκιµάσει να κάνει ένα νέο ξεκίνηµα. Είναι ο νικηµένος άνθρωπος, αυτός που δεν έχει πια τίποτα πέρα από τα πιο πολύτιµα όπλα, τη δύναµη ν’ αντιστέκεται και τη δύναµη να ελπίζει. Είναι ο σύγχρονος άνθρωπος. Για να το πούµε µε όρους µετεωρολογίας: η Αινειάδα είναι το ανάγνωσµα που συνιστάται θερµά όταν βρισκόµαστε στη µέση µιας καταιγίδας, και µάλιστα χωρίς οµπρέλα. Εξάλλου, από την πρώτη στιγµή έτσι ήταν. Ο Βιργίλιος έγραφε για τον κάµατο του Αινεία και στο µεταξύ προσπαθούσε να παραµείνει σταθερός όπως µπορούσε µέσα σ’ ένα ιστορικό κλίµα όπου η Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία σήκωνε υπεροπτικά το κεφάλι µέσα από τα ερείπια της Δηµοκρατίας. Η Αινειάδα αρχίζει στα ερείπια της Τροίας – και άλλο δεν κάνει από το να γκρεµίζει αυτό που πιστεύουµε ότι θέλουµε και ότι νιώθουµε, ενώ είµαστε καθισµένοι πάνω στα δικά µας ερείπια. Τον φόβο πάνω απ’ όλα.
"Ποιητική, τεύχος 30 (Φθινόπωρο - Χειμώνας 2022)"
Η «Ποιητική» με το 30ό τεύχος συμπληρώνει δεκαπέντε χρόνια ανελλιπούς παρουσίας στα ελληνικά γράμματα. Στο τεύχος αυτό ανθολογούνται ποιήματα Ελλήνων και ξένων ποιητών που δημοσιεύτηκαν στα προηγούμενα 29 τεύχη. Η «Ανθολογία» αυτή της «Ποιητικής» έρχεται να υπογραμμίσει τη δυναμική και το σφρίγος της σύγχρονης ποίησης. Το τεύχος συμπληρώνεται με αναλυτικό ευρετήριο συγγραφέων (ποιητών, δοκιμιογράφων, κριτικών κτλ.) των τευχών 1-29.
Το τετράδιο είχε σκληρό εξώφυλλο. «Έπρεπε να έχει» μας είπαν στην τάξη, χωρίς να μας εξηγήσουν. Δεν θα συγκρατούσα τον λόγο, έτσι κι αλλιώς. Όμως κάτι το επίσημο υπήρχε στην υποχρέωση να «τηρούμε ημερολόγιο». Με ειδοποιούσε συχνά ανέσπερο φως ότι η αναπάντεχη επιστροφή από το σχολείο στο σπίτι, μετά από μια ξαφνική αργία, λόγω επιδημίας γρίπης ή θανάτου επισήμου, θα ήταν ανεπανάληπτη. Ποτέ, όμως, δεν έτρεξα ανυπόμονα σ’ αυτό το τετράδιο, όπου έπρεπε να σημειώνω μόνο τα σημαντικά της ημέρας μου. «Να μην χρησιμοποιείτε συχνά τη φράση “ουδέν το αξιόλογον”. Μόνον αν δεν σας έχει συμβεί κάτι ιδιαίτερο» μας έλεγαν. «Παρότι κάτι ενδιαφέρον υπάρχει γύρω μας, πάντα» πρόσθεταν τα άτομα με τα γυαλιά του Ιωάννη Μεταξά και τα δάχτυλα γεμάτα κιμωλία. Είκοσι πέντε σύντομα διηγήματα, με εξομολογητική διάθεση, που με ποικίλους τρόπους εστιάζουν στη σχέση μας με τον χρόνο, το παρόν ή το παρελθόν, και προσπαθούν να συλλάβουν το «έκτακτο», το «σοβαρό», ό,τι επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή. Ιστορίες που αφηγούνται παρανοήσεις και παρεξηγήσεις, (σωστές ή λανθασμένες) εντυπώσεις, λάθη, αποτυχίες και επιτυχίες. Ιστορίες που εν τέλει μιλούν για τη «γοητεία των υποσχέσεων», των καθοριστικών αυτών δεσμεύσεων, που τις δίνουμε και τις αποζητάμε, έστω και αν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Καμιά φορά στη ζωή, όπως και στην τέχνη, αρκεί απλώς να υπάρχει αληθοφάνεια.
"Brainfit. Γυμνάζοντας τον εγκέφαλο για μια καλύτερη ζωή" του Anders Hansen
Υπάρχει στ’ αλήθεια τρόπος να μειώσουμε το στρες τονώνοντας παράλληλα τη μνήμη μας; Να βελτιώσουμε το IQ μας επιβραδύνοντας παράλληλα τη διαδικασία της γήρανσης; Να γίνουμε πιο δημιουργικοί ενισχύοντας ταυτόχρονα την ικανότητα συγκέντρωσης; Η απάντηση είναι απλή: κίνηση. Όλα τα δεδομένα της έρευνας στις νευροεπιστήμες σήμερα κατατείνουν, περισσότερο από ποτέ, στο συμπέρασμα πως η θετική επίδραση της σωματικής άσκησης στις γνωστικές μας λειτουργίες είναι, το λιγότερο, εντυπωσιακή.
Στο Brainfit, ο Σουηδός ψυχίατρος Άντερς Χάνσεν μάς ξεναγεί, με απλό και εμπνευσμένο τρόπο, στον κόσμο του εγκεφάλου συνολικά, παρουσιάζοντας τα πιο σύγχρονα ευρήματα για την υγεία του κέντρου της ύπαρξής μας. Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό, καταλαβαίνουμε, μεταξύ πολλών άλλων, το πώς και το γιατί η σωματική άσκηση είναι η καλύτερη προστασία από την άνοια, γιατί η γυμναστική αυξάνει την ικανότητα συγκέντρωσης στα παιδιά, πώς μπορεί να τα βοηθήσει όταν παρουσιάζουν ΔΕΠΥ, τι είναι αυτό που κάνει την «ευφορία του δρομέα» να βελτιώνει την υγεία και τη διάθεσή μας... Με ευρυμάθεια, βαθιά γνώση και διεπιστημονική παιδεία, ο Xάνσεν ξαναπιάνει το νήμα μιας ιστορίας που πηγαίνει πίσω στην αρχαιότητα, φέρνοντας στο σήμερα την προτροπή του Ιπποκράτη: «Αν έχεις κακή διάθεση, πήγαινε για περπάτημα. Αν εξακολουθείς να έχεις κακή διάθεση, ξαναπήγαινε».
"Σημειωματάρια. Βιβλίο τρίτο (1951-1959)" του Albert Camus
Ο Πρώτος Άνθρωπος ξανακάνει όλη τη διαδροµή για ν’ ανακαλύψει το µυστικό του: δεν είναι ο πρώτος. Κάθε άνθρωπος είναι ο πρώτος άνθρωπος, κανείς δεν είναι. Γι’ αυτό πέφτει στα πόδια της µητέρας του. - Ακρόπολη. Ο άνεµος σάρωσε όλα τα σύννεφα, και το φως, το πιο λευκό και το πιο δυνατό, πέφτει από τον ουρανό. Περίεργο συναίσθηµα όλο το πρωινό πως βρίσκοµαι σε τούτο το µέρος εδώ και πολλά χρόνια, πως βρίσκοµαι στο σπίτι µου, χωρίς µάλιστα να µε ενοχλεί η διαφορετική γλώσσα. - Νόµπελ. Περίεργο συναίσθηµα συντριβής και µελαγχολίας. Όταν ήµουν 20 χρονών, φτωχός και γυµνός, γνώρισα την πραγµατική δόξα. Τη µητέρα µου. - 7 Νοεµβρίου, 45 χρονών. Όπως το ήθελα, µέρα µοναξιάς και σκέψης. Να ξεκινήσω να εφαρµόζω από τώρα τούτη την αδιαφορία που θα πρέπει να ολοκληρωθεί στα πενήντα µου. Εκείνη την ηµέρα, θα κυριαρχήσω. - Η δηµοκρατία δεν είναι ο νόµος της πλειονότητας αλλά η προστασία της µειονότητας. - Η µαµά χειρουργήθηκε. Το τηλεγράφηµα του Λ. φτάνει το Σάββατο το πρωί. Το επόµενο βράδυ, αεροπλάνο στις τρεις τα ξηµερώµατα. Εφτά η ώρα στο Αλγέρι. Πάντα η ίδια εντύπωση στο πεδίο του Λευκού-Σπιτιού: η γη µου. Και όµως ο ουρανός είναι γκρίζος, ο αέρας ελαφρύς και σπογγώδης. Εγκαθίσταµαι στην κλινική, στα υψώµατα πάνω από το Αλγέρι. Μεταξύ 1951 και 1959, ο Καµύ γράφει το Καλοκαίρι, την Πτώση, την Εξορία και το Βασίλειο, αντιδρά απέναντι στην τραγωδία του πολέµου της Αλγερίας, στην πολεµική που δηµιουργείται γύρω από τον Επαναστατηµένο άνθρωπο, κάνει δύο ταξίδια στην Ελλάδα, στην Ιταλία, παίρνει το βραβείο Νόµπελ... Τα Σηµειωµατάρια αυτά, τα τελευταία, συχνά σηµειώσεις εργασίας, γίνονται εν τέλει το προσωπικό του ηµερολόγιο, και επιβεβαιώνουν την επίµονη αναζήτηση της αρµονίας «µέσα από τα πιο δύσβατα µονοπάτια, τις ταραχές, τους αγώνες». Ανάµεσα στις ηµερολογιακές καταγραφές, βρίσκουµε σηµειώσεις για µελλοντικά συγγραφικά σχέδια και, βεβαίως, τον Πρώτο Άνθρωπο, το τελευταίο ανολοκλήρωτο βιβλίο του, που έµελλε να εκδοθεί 34 χρόνια µετά τον θάνατό του στο φοβερό αυτοκινητιστικό ατύχηµα της 4ης Ιανουαρίου 1960. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει το αναλυτικό ευρετήριο των τριών τόµων.
"Το δίδαγμα της Αινειάδας" του Andrea Marcolongo
Η Αινειάδα δεν είναι ένα έργο για καιρούς ειρήνης. Οι στίχοι της δεν µοιάζουν «επίκαιροι» όταν όλα πηγαίνουν καλά. Το άσµα του Αινεία προορίζεται για τη στιγµή που βιώνουµε την επείγουσα ανάγκη να προσανατολιστούµε σε ένα µετά που µας σαστίζει επειδή ακριβώς είναι ολότελα διαφορετικό από το πριν, όπου ζούσαµε πάντα. Ο Αινείας αφήνει πίσω τα ερείπια της πατρίδας του και περιπλανιέται στον κόσµο κουβαλώντας στις πλάτες του γέρους και µικρά παιδιά. Γυρεύει να βρει έναν καινούριο τόπο, όπου θα δοκιµάσει να κάνει ένα νέο ξεκίνηµα. Είναι ο νικηµένος άνθρωπος, αυτός που δεν έχει πια τίποτα πέρα από τα πιο πολύτιµα όπλα, τη δύναµη ν’ αντιστέκεται και τη δύναµη να ελπίζει. Είναι ο σύγχρονος άνθρωπος. Για να το πούµε µε όρους µετεωρολογίας: η Αινειάδα είναι το ανάγνωσµα που συνιστάται θερµά όταν βρισκόµαστε στη µέση µιας καταιγίδας, και µάλιστα χωρίς οµπρέλα. Εξάλλου, από την πρώτη στιγµή έτσι ήταν. Ο Βιργίλιος έγραφε για τον κάµατο του Αινεία και στο µεταξύ προσπαθούσε να παραµείνει σταθερός όπως µπορούσε µέσα σ’ ένα ιστορικό κλίµα όπου η Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία σήκωνε υπεροπτικά το κεφάλι µέσα από τα ερείπια της Δηµοκρατίας. Η Αινειάδα αρχίζει στα ερείπια της Τροίας – και άλλο δεν κάνει από το να γκρεµίζει αυτό που πιστεύουµε ότι θέλουµε και ότι νιώθουµε, ενώ είµαστε καθισµένοι πάνω στα δικά µας ερείπια. Τον φόβο πάνω απ’ όλα.
"Ποιητική, τεύχος 30 (Φθινόπωρο - Χειμώνας 2022)"
Η «Ποιητική» με το 30ό τεύχος συμπληρώνει δεκαπέντε χρόνια ανελλιπούς παρουσίας στα ελληνικά γράμματα. Στο τεύχος αυτό ανθολογούνται ποιήματα Ελλήνων και ξένων ποιητών που δημοσιεύτηκαν στα προηγούμενα 29 τεύχη. Η «Ανθολογία» αυτή της «Ποιητικής» έρχεται να υπογραμμίσει τη δυναμική και το σφρίγος της σύγχρονης ποίησης. Το τεύχος συμπληρώνεται με αναλυτικό ευρετήριο συγγραφέων (ποιητών, δοκιμιογράφων, κριτικών κτλ.) των τευχών 1-29.
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου