Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Ο Άρτσυ γεννιέται μια χειμωνιάτικη νύχτα, μαζί με τα πέντε αδέλφια του· ο σύντροφος της μάνας τους σκοτώθηκε κι εκείνη αναγκάζεται να μεγαλώσει μόνη τα μικρά κουνάβια της.
Εδώ τα ζώα μιλούν, χρησιμοποιούν πιάτα, μαχαιροπίρουνα, τραπέζια, κρεβάτια, ανάβουν φωτιές, ο κόσμος τους είναι σκληρός και αδίστακτος, όπως εξάλλου και η φύση, ο αγώνας τους είναι αγώνας επιβίωσης. Υποκινούνται από την ανάγκη και το ένστικτο, ο ισχυρότερος κυριαρχεί και ο χαμένος πρέπει να τα βγάλει πέρα όπως μπορεί. Η μάνα, βλέποντας ότι ο Άρτσυ είναι αδύναμος, τον ανταλλάσσει για μιάμιση κότα. Το νέο του αφεντικό ονομάζεται Σόλομον κι είναι μια γριά αλεπού, που ζει με τα μυστικά της στην κορυφή ενός λόφου.
Ο Σόλομον δεν είναι σαν τα άλλα ζώα. Ξέρει να διαβάζει, να γράφει και, κυρίως, να σκέφτεται. Σύντομα, ο Άρτσυ από σκλάβος γίνεται μαθητής του. Ο Σόλομον θα του διδάξει γραφή και ανάγνωση, θα τον μυήσει στο μυστήριο του θανάτου και της ύπαρξης του Θεού. Η πολύτιμη παρακαταθήκη του θα συνοδεύει τον Άρτσυ καθώς εξερευνά το δάσος και έρχεται αντιμέτωπος με τη σκληρή όψη της ζωής και τον αρχέγονο νόμο περί επικράτησης του ισχυρού. Είναι όμως η γνώση αυτή θησαυρός ή κατάρα;
Με τις Ηλίθιες προθέσεις μου ο Τζαννόνι ακροβατεί μεταξύ περιπέτειας και φιλοσοφίας και στήνει μια συναρπαστική αλληγορία για την ανθρώπινη φύση, για την επιβίωση και τη δύναμη της επιθυμίας, αλλά και για την ύπαρξη πέρα από την ανθρώπινη διάσταση.

Προσωπική άποψη:
Το «Οι ηλίθιες προθέσεις» μου του Ιταλού συγγραφέα Berbardo Zannoni, είναι ένα πολύ ιδιαίτερο ανάγνωσμα, που το 2022 κέρδισε το βραβείο Premio Campiello, λαμβάνοντας 101 ψήφους από τις 275 της Λαϊκής Κριτικής Επιτροπής , αποτελούμενης από τριακόσιους ανώνυμους αναγνώστες, η οποία κρίνει και το αποτέλεσμα. Και αυτό είναι από μόνο του πολύ σπουδαίο κατόρθωμα, αλλά το γεγονός πως κατάφερε να διακριθεί για ένα βιβλίο, όπου το φανταστικό συναντά τη φιλοσοφία της ζωής, το καθιστά ακόμα σπουδαιότερο.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας μας, ο Άρτσυ, ένα νεαρό κουνάβι που έχει σημαδευτεί από μια ατυχή μοίρα. Γεννημένος μια κρύα νύχτα του χειμώνα, μαζί με τα πέντε αδέρφια του, μεγαλώνει υπό τη φροντίδα της μάνας του, ο σύντροφος της οποίας έχει σκοτωθεί, μέχρι που εκείνη τον ανταλλάσσει με μιάμιση κότα, βλέποντας πόσο αδύναμος είναι και πως δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα. Έτσι, ο Άρτσυ θα βρεθεί υπό τη φροντίδα του Σολομόν, μια γριά αλεπού, που από αφεντικό του Άρτσυ, θα γίνει μέντοράς του, θα του διδάξει γραφή κι ανάγνωση, φιλοσοφία, αλλά και την ίδια τη ζωή.

Ο Άρτσυ καλείται να παλέψει ενάντια στη μοίρα του και να πάρει τα ηνία της ζωής του στα χέρια του, παλεύοντας γι’ αυτήν, όπως κάθε πλάσμα καλείται να κάνει κάποια στιγμή στη ζωή του. Με τον Σόλομον ως καθοδηγητή και δάσκαλο, αρχίζει να κατανοεί τα έσχατα ερωτήματα που σχετίζονται με τον πυρήνα της ζωής, αλλά και με τον θάνατο. Τον βοηθάει να ωριμάσει, να σφυρηλατηθεί, να μάθει ν’ αντιμετωπίζει τους φόβους του, την εγκατάλειψη, να γνωρίσει τον Θεό. Με απλά λόγια, τον μαθαίνει τι πάει να πει να ζεις!

Τα διδάγματα του Σόλομον ακολουθούν τον Άρτσυ για το υπόλοιπο της ζωής του. Μια πολύτιμη παρακαταθήκη που τον συνοδεύει όσο εξερευνά το δάσος, κάτι που τον φέρνει αντιμέτωπο με τον πιο αρχέγονο νόμο της φύσης, αλλά και της ίδιας της ζωής: ο ισχυρότερος είναι αυτός που επικρατεί στο τέλος! Κι όσο σκληρό κι άγριο μπορεί ν’ αποδειχθεί αυτό το παιχνίδι της επικράτησης στην πράξη, κανείς δεν μπορεί να το αποφύγει, όχι γιατί είναι το πεπρωμένο του, αλλά γιατί κάθε πλάσμα καλείται ν’ αντιμετωπίσει τη συνθήκη αυτή, κι όχι απαραίτητα μόνο μια φορά.

Ένα μυθιστόρημα αυτό ακροβατεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και στη φαντασία, αποτελώντας μια πολύ ιδιαίτερη αλληγορία για την ανθρώπινη φύση και την ίδια τη ζωή, για τον αγώνα κάθε πλάσματος εκεί έξω να κερδίσει σε αυτήν το μερίδιο που του αναλογεί, να επιβιώσει, να κερδίσει όχι απλά ό,τι του αναλογεί, αλλά ό,τι καλύτερο μπορεί –γιατί οι επιθυμίες μας μπορεί ν’ αποδειχθούν πιο ισχυρές από τα όποια προβλεπόμενα. Μια ιστορία για ένα ζώο, που ανακαλύπτει τον κόσμο, τις αλήθειες και τα ψέματά του. Μια περιπέτεια με φιλοσοφικές προεκτάσεις, που μοιάζει να έχει τις ρίζες της στα παραμύθια του Αισώπου, που, αν μη τι άλλο, προσφέρει τροφή για σκέψη, τόσο για τη ζωή, όσο και για ‘μας τους ίδιους.
Βαθμολογία 8,5/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Bernardo Zannoni
Μεταφραστής: Παπασταύρου Άννα
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2025
Αρ. σελίδων: 296
ISBN: 978-960-16-8846-6