Συνοπτική περίληψη των βιβλίων:
"Eμοί εστίν η εκδίκησις, εγώ ανταποδώσω, λέγει Kύριος".
Aυτό το μότο απ' την Aγία Γραφή, που προτάσσεται σε ξεχωριστή σελίδα, μόνο του, στην αρχή του μυθιστορήματος "Άννα Kαρένινα", εμβάλλει σε σκέψεις τον αναγνώστη ως προς την πραγματική πρόθεση του Tολστόι απέναντι στη σύνθεση του υλικού του. Aυτή η δυσοίωνη προφητεία, που ακούγεται από μακριά σαν καλπασμός κάποιου Άγγελου Eξολοθρευτή που πλησιάζει με τη ρομφαία, αφορά τάχα μόνο τη μοιχαλίδα σύζυγο που παράτησε άντρα και παιδί για ν' ακολουθήσει τον ωραίο εραστή της; Ή μήπως, έμμεσα αλλά σίγουρα, απειλεί με την τιμωρία του αφανισμού μια ολιγάριθμη τάξη που πύργωσε την αλαζονική υπεροχή της πάνω στο μαρτύριο και στις οιμωγές ενός ολόκληρου λαού;...
Δεν είναι τυχαίο ασφαλώς το γεγονός ότι ο Tολστόι άρχισε να γράφει την Άννα Kαρένινα (1875) τέσσερα χρόνια αφότου η Παρισινή Kομούνα είχε σκορπίσει ρίγη ανατριχίλας στη Γαλλία και σ' όλους τους καταπιεσμένους λαούς της Eυρώπης. H Παρισινή Kομούνα ήταν η πρώτη έμπρακτη στην ιστορία του κόσμου εφαρμογή της ουτοπίας που ήθελε τον άνθρωπο πραγματικά ελεύθερο, αυτόνομο, αυτοδιοικούμενο και σε σχέση δικαιοσύνης και ισοτιμίας με το συνάνθρωπό του. Ήταν η πρώτη και η τελευταία. Kράτησε ένα μήνα. Kαι πνίγηκε στο αίμα από μια τάξη ανάλγητη, ασυνείδητη, φρικαλέα στην εφαρμογή των αντιποίνων της...
...Aπό την άλλη πλευρά, ο λαός -δεν είχε ακόμα εφευρεθεί η γνωστή μεσαία τάξη, αυτό το μπάσταρδο συνονθύλευμα νεόπλουτων, ηλιθίων και επικίνδυνων αμαθών. O λαός, στην περίπτωση της τάξης του Tολστόι, είναι αυτή η ακαταμέτρητη μάζα από μουζίκους κι εργάτες γης, που μοχθούν για λογαριασμό των αφεντάδων τους, οι οποίοι έχουν πάνω τους δικαίωμα ζωής και θανάτου. Σ' αυτήν οι άθλιες στρατιές μεθοκόπων, ζητιάνων, πορνών, κλεφτών, σ' αυτήν οι ταπεινές καλύβες όπου οι καταραμένοι της ανέχειας κοιμούνται συντροφιά με τα γουρούνια και τις κότες μες στη λάσπη. Σ' αυτή, με δυο λόγια, το βάρος του καθημερινού θανάτου για να διατηρούνται ακμαίες οι αρτηρίες ζωής της άλλης τάξης, της καλής...
...Oι χαρακτήρες, ο τόπος, ο χρόνος και η πλοκή σ' αυτό το μυθιστόρημα συνυφαίνονται σε μια γερή σύνθεση όπου το επιμέρους μοιάζει να "είναι αυτό ακριβώς και δε θα μπορούσε να είναι τίποτ' άλλο", με τρόπο αξεδιάλυτο και τελεσίδικο. Aυτό ακριβώς είναι και το βασικό χαρακτηριστικό των μεγάλων μυθιστορημάτων: μια αίσθηση πεπρωμένου που ενσταλάζεται στον αναγνώστη ότι "έτσι έγιναν τα πράγματα και σε καμιά περίπτωση δε θα μπορούσαν να γίνουν αλλιώς".
(από τον πρόλογο του μεταφραστή)
Προσωπική άποψη:
Ο Leo Tolstoy, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες, όλων των εποχών και ίσως, ο κορυφαίος λογοτέχνης του 19ου αιώνα και αν πραγματικά μου επιτρέπεται να εκφράσω την προσωπική μου μπορώ να πω, όχι άδικα. Ένα από τα δημοφιλέστερα, πιο πολυσυζητημένα και πολυδιασκευασμένα έργα του, είναι δίχως άλλο η "Άννα Καρένινα", η ιστορία μιας γυναίκας που έμελλε να μεταμορφωθεί στο σύμβολο του έρωτα και της μοιχείας ανά τους αιώνες. Η τραγική ιστορία ενός παράφορου έρωτα, ενός ασίγαστου και ανεξέλεγκτου πάθους, μια ιστορία για την προδοσία και την καταστροφή της ηθικής και τέλος, της ίδιας της Άννα Αρκάντιεβνα Καρένινα. Ένα λογοτεχνικό ταξίδι που ξεπερνάει τις 1200 σελίδες στο σύνολό του αλλά την ίδια στιγμή, ξεπερνάει κάθε προσδοκία, κάθε αίσθημα πληρότητας που μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνική ανάγνωση. Ένα λογοτεχνικό ταξίδι το οποίο μας καλεί να ανακαλύψουμε ποιοι είμαστε και τι είναι για εμάς η ευτυχία γιατί μόνο τότε, θα μπορέσουμε να την κατακτήσουμε.
Η "Άννα Καρένινα", είναι μια ιστορία για την οποία, δεν μπορούμε να μιλήσουμε με απλά λόγια και όμως, δεν ξέρω αν είμαι σε θέση να χρησιμοποιήσω τα κατάλληλα, έτσι ώστε να μεταφέρω το μεγαλείο της, την άρτια και άψογη δομή της, χωρισμένη σε οχτώ ενότητες αφήγηση, την πολυπλοκότητα της ουσίας που κρύβεται πίσω από την απλότητα του λόγου, την σπουδή πάνω στην ζωή, τις σχέσεις και την ηθική, που κρύβεται πίσω από κάθε λέξη. Ο ίδιος ο συγγραφέας, βαθιά σκεπτόμενο και ανήσυχο πλάσμα, που είχε μελετήσει σε βάθος την φιλοσοφία σε ποικίλες μοφές της, πολλές θρησκείες και δόγματα, είχε δώσει διαφορετικό τέλος στην ιστορία του αρχικά, κάτι που άλλαξε έπειτα από μια συζήτησή του επίσης κορυφαίο συγγραφέα, Fyodor Dostoyevsky. Ευθύς εξ' αρχής, σκοπός του συγγραφέα, δεν ήταν να υμνήσει τον έρωτα αλλά, να τιμωρήσει την ανηθικότητα και τον εγωισμό. Γιατί ναι, η ιστορία της Άννα είναι μια ιστορία αγάπης όμως, είναι κι ένα τραγικό δίλημμα απέναντι στα θέλω και τα πρέπει, που οδηγείται σε ένα ακόμα πιο τραγικό τέλος που ποιος από εμάς, μπορεί να χαρακτηρίσει ως δίκιο ή άδικο;
Ο Tolstoy, ήταν ένας άνθρωπος με βαθύς προβληματισμούς και οι θέσεις του απέναντι σε φιλοσοφικά και κοινωνικά ζητήματα, ήταν πολύ ξεκάθαρες, κάτι που μέσα από την "Άννα Καρένινα", μπορεί να διακρίνει ο οποιοσδήποτε αναγνώστης, χωρίς να προσπαθήσει και πολύ. Η ιστορία, δεν είναι διόλου πεζή και ο έρωτας από μόνος του, έστω κι αν αποτελεί τον κύριο, τον συναισθηματικό πυρήνα της ιστορίας που μας κυριεύει και μας καταβάλλει, δεν είναι αρκετός για να χαρακτηρίσει ένα μυθιστόρημα ως αριστούργημα και η "Άννα Καρένινα", αυτό ακριβώς είναι, αυτό την κάνει να ξεχωρίζει. Ο έρωτας και η μοιχεία βρίσκονται σε πρώτο πλάνο όμως μέσω αυτού, ξετυλίγεται το νήμα και άλλων πραγμάτων και καταστάσεων. Κοινωνικοπολιτικοί προβληματισμοί και αναλύσεις, κομουνιστικές και κεφαλαιοκρατικές ιδέες που έρχονται σε σύγκρουση μέσω της αντίθεσής τους, οι σχέσεις των μουζίκων με το κεφάλαιο όπως και οι σχέσεις της ίδιας της Ρωσίας με τις γειτονικές της και μη χώρες σε μια εποχή που όλα άλλαζαν με ταχύτατους ρυθμούς, είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που αποτελούν, συνθέτουν το φόντο στο οποίο εξελίσσεται η ιστορία και είτε το καταλαβαίνει είτε όχι, επηρεάζεται και παίρνει τελικά, σχήμα και μορφή.
Η αριστουργηματική αφήγηση, εξελίσσεται σε δύο επίπεδα κι εμείς, ως αναγνώστες, παρακολουθούμε δύο ζωές, εκείνη της Άννα και των οικείων της, καθώς κι εκείνη του Κονσταντίν Λέβιν, του αντί-ήρωα της ιστορίας, ενός χαρακτήρα που πολύ έξυπνα τον έπλασε ο συγγραφέας, έτσι ώστε να είναι συμμετρικά αντίθετος της Άννα. Εκεί που η Άννα βασανίζεται από διλήμματα, ενοχές και την κυριεύει το σκοτάδι, ο Λεβίν, είναι υπέρμετρα αισιόδοξος, ακόμα και μέσα στη δυστυχία του, δεν υποτάσσεται στη μοίρα του και αντί να παραιτηθεί, επιμένει και τελικά, ανταμείβεται την ίδια στιγμή που η Άννα, μόνη της τιμωρείται που παρασύρθηκε από τα αχαλίνωτα πάθη που δεν μπορούσε να ελέγξει, που την κυρίευσαν και τελικά, σε συνδυασμό με τα καταπιεστικά ήθη και έθιμα της εποχής, που δεν άφηναν περιθώρια ελευθερίας αλλά αντίθετα, καταδυνάστευαν τα θέλω προς χάριν του πρέπει και του είθισται, την οδήγησαν στην καταστροφή. Είναι η απόδειξη πως την ευτυχία, την συναντά κανείς στα μικρά, απλά και ταπεινά πράγματα, σε εκείνα που προσφέρουν πραότητα και ηρεμία και όχι στα μεγάλα, στα έντονα, σε όλα εκείνα που μας εξυψώνουν για να μας γκρεμίσουν λίγο μετά στην άβυσσο.
Η "Άννα Καρένινα" είναι ένα αριστούργημα και αυτό, δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς, ούτε χρειάζεται η δικιά μου άποψη και ανάλυση για να το επιβεβαιώσει κανείς. Μάλιστα, όταν καλούμαι να μιλήσω για έργα τέτοιου βεληνεκούς αισθάνομαι ντροπή που το κάνω και πολύ ταπεινή μπροστά στο μεγαλείο τους. Όπως και να 'χει, έχω το θράσος και την χαρά σήμερα να σας μιλήσω γι' αυτή την κορυφαία ιστορία που αν και γράφτηκε μεταξύ το 1875, εξακολουθεί να είναι σύγχρονη μέχρι και τις μέρες μας. Οι χαρακτήρες, πρωταγωνιστές ή μη, είναι ένα κομμάτι της κάθε κοινωνίας ανά τους αιώνες, άνθρωποι και πρόσωπα που μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα με τις επιταγές και τις συνήθειες της κάθε εποχής όμως, εξακολουθούν να υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν και αυτό, τους κάνει κομμάτι δικό μας. Η ρεαλιστική αποτύπωση της εποχής, η εμβάθυνση στις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων, ο κοινωνικός καμβάς πάνω στον οποίο τραβάνε τις γραμμές που οδηγούν τη ζωή τους και καθορίζουν τη μοίρα τους, δίνουν τελικά, νόημα στην ίδια τη ζωή, ακόμα και μέσα από τον θάνατο και αυτό αποδεικνύει με περίτρανο τρόπο πως, τα σπουδαιότερα έργα της λογοτεχνίας, δεν είναι εκείνα που μας προσφέρουν την ψευδαίσθηση ενός χαρούμενου τέλους αλλά, την αφύπνιση του πνεύματος και των συναισθημάτων μας.
Βαθμολογία 10/10
Ταυτότητα βιβλίων:
Συγγραφέας: Leo Tolstoy
Μεταφραστής: Κονδύλης Φώντας
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2005
Αρ. σελίδων: 631 (α' τόμος) & 546 (β' τόμος)
ISBN: 960-16-1611-Χ (α' τόμος) & 960-16-1612-8 (β' τόμος)
10 Σχόλια:
Πρόκειται για ένα μοναδικό βιβλίο σίγουρα. Το θεωρώ σχεδόν ιερό. Επειδή για μένα αγγίζει το τέλειο, δύσκολα θα έγραφα κριτική γι΄αυτό. Συγχαρητήρια που το τόλμησες.
@ Κ.Σ. σ' ευχαριστώ πολύ! Ελπίζω το κείμενό μου να ήταν όσο πιο αντιπροσωπευτικό, ως προς το περιεχόμενο και την αξία του έργου, θα μπορούσε να είναι. Προσπάθησα να το κάνω με σεβασμό και αγάπη!
Μας κάλυψες απόλυτα! Όπώς πάντα!
Αν και έχω αρκετά χρόνια που ο διάβασα τελευταία φορά...
το αγαπαω αυτο το βιβλιο!
10 στα 10 θα έδινα στο φιλμ που έχω δει.. αλλά πιστεύω και το βιβλίο το αξίζει!
@ Μ... το ξέρω! ;)
@ lampros lampinos διάβασε το βιβλίο σε πρώτη ευκαιρία. Η ταινία, ούτε καν το αγγίζει!
@ Συνονόματη, χαίρομαι που σε κάλυψα και κυρίως, που συμφωνούμε. Όσο χρόνια κι αν περάσουν, κάποια βιβλία, παραμένουν αγαπημένα!
Για κάποια βιβλία της κλασσικής λογοτεχνίας, όπως το συγκεκριμένο, θα έπρεπε να εφευρεθεί θετικότερη βαθμολογία από το 10/10!
@ Βάγια, συμφωνώ απόλυτα! Γι' αυτό κι έχω διευκρινίσει πολλές φορές πως βαθμολογώ ανάλογα με το είδος που υπάγονται τα βιβλία, και όχι με μια κοινή κλίμακα! ;)
Δημοσίευση σχολίου