Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1938
Ο Χίτλερ είναι αποφασισμένος να ξεκινήσει τον πόλεμο. Ο Τσάμπερλεν προσπαθεί απεγνωσμένα να διατηρήσει την ειρήνη. Η απόφαση θα ληφθεί σε μια πόλη που θα μείνει εφεξής στην Ιστορία για όσα συνέβησαν εκεί: στο Μόναχο. Καθώς το αεροπλάνο του Τσάμπερλεν διασχίζει τη Μάγχη και το τρένο του Φύρερ αγκομαχά από το Βερολίνο, δύο νέοι άντρες ταξιδεύουν κρύβοντας ο καθένας τα δικά του μυστικά.
Ο Χιου Λέγκατ είναι ένας από τους προσωπικούς γραμματείς του Τσάμπερλεν. Ο Πολ Χάρτμαν είναι Γερμανός διπλωμάτης και μέλος της αντίστασης κατά του Χίτλερ. Υπήρξαν πολύ καλοί φίλοι στην Οξφόρδη, πριν ο Χίτλερ ανέλθει στην εξουσία, και δεν έχουν ξαναδεί ο ένας τον άλλον από την τελευταία φορά που είχαν βρεθεί στο Μόναχο πριν από έξι χρόνια. Τώρα, καθώς το μέλλον της Ευρώπης προβάλλει δυσοίωνο, οι δρόμοι τους θα διασταυρωθούν ξανά.
Όταν το ρίσκο είναι τόσο υψηλό, ποιον θέλεις και μπορείς να προδώσεις; Τους φίλους σου, την οικογένειά σου, την πατρίδα σου ή τη συνείδησή σου;
Ένα κατασκοπευτικό θρίλερ για την πίστη και την προδοσία, με φόντο τη μοιραία Διάσκεψη του Μονάχου όπου παίχτηκε η τύχη της Ευρώπης μεταξύ των τεσσάρων Μεγάλων Δυνάμεων: της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας.

Προσωπική άποψη:
Ο Robert Harris είναι ένας συγγραφέας που χαίρει παγκόσμιας αναγνώρισης και όχι άδικα. Ακόμα και για μένα, που δεν συμπαθώ ιδιαίτερα το είδος με το οποίο ασχολείται, είναι ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους λογοτέχνες και ένας από τους πλέον ριψοκίνδυνους, αφού δεν διστάζει να καταπιαστεί με θέματα φωτιά και, μάλιστα, με τρόπους τόσο διεισδυτικούς που άλλοι σίγουρα δεν θα επιχειρήσουν στη θέση του. Γιατί ο Harris δεν χρησιμοποιεί τα ιστορικά γεγονότα απλά ως ένα φόντο της δικιάς του ιστορίας, αλλά εισάγει την ιστορία που θέλει να αφηγηθεί μέσα στο πλαίσιο της ίδιας της Ιστορίας, αυτής καθ' αυτής, αποκαλύπτοντας πλευρές, διαστάσεις, πτυχές και αλήθειες που, αν όχι κρυφές, δεν τόσο ευρέως γνωστές ή στις οποίες δεν έχει σταθεί ποτέ αρκετά, για διάφορους λόγους, η πλειοψηφία του κόσμου.

Στο μυθιστόρημα αυτό, λοιπόν, ο Harris μιλάει για τη διάσκεψη του Μονάχου την 29η Σεπτεμβρίου του 1938 ανάμεσα στις τέσσερις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης -τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία), η οποία οδήγησε στη συμφωνία για την αποτροπή του πολέμου ανάμεσα στη Γερμανία του Χίτλερ και την τότε Τσεχοσλοβακία. Όπως αντιλαμβάνεστε, και όπως ήδη προανέφερα, ο Harris έχει επιλέξει, για μία ακόμη φορά, να αφηγηθεί τα πραγματικά γεγονότα μιας εξέχουσας σημαντικής στιγμής της σύγχρονης Ιστορίας, χρησιμοποιώντας δεκάδες αληθινά πρόσωπα που πραγματικά συμμετείχαν κι έπαιξαν το δικό τους ρόλο σε όλα αυτά, ενσωματώνοντας, ωστόσο, στο ανθρώπινο δυναμική της αφήγησής του δύο ακόμη φανταστικά πρόσωπα, που μας επιτρέπουν να έχουμε και μια πιο ανθρώπινη και συναισθηματική οπτική των γεγονότων.

Τα προαναφερόμενα πρόσωπα δεν είναι άλλα από τον προσωπικό γραμματέα του πρωθυπουργού Τσάμπερλεν, τον Χιου Λέγκατ, και έναν Γερμανό διπλωμάτη, ενεργό και δυναμικό μέλος της αντίστασης ενάντια στη Ναζιστική Γερμανία και στον Χίτλερ τον Πάουλ Χάρτμαν. Δύο άνθρωποι που γνωρίστηκαν στα φοιτητικά τους χρόνια και δέθηκαν με μια βαθιά φιλία, μα και δύο άνθρωποι διορατικοί και ανοιχτόμυαλοι, που σκέφτονται και πράττουν με γνώμονα το κοινό καλό και όχι τα προσωπικά συμφέροντα. Δύο άνθρωποι που από τη θέση που κατέχουν προσπαθούν -μάταια- να επηρεάσουν τα πράγματα, να οδηγήσουν τη διάσκεψη σε μια άλλη κατεύθυνση, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να σώσουν το μέλλον της Ευρώπης που, πολύ σοφά, κρίνουν πως θα είναι σκοτεινό και δυσοίωνο αν τη δεδομένη στιγμή γίνουν οι λάθος χειρισμοί. Και καλώς ή κακώς, όλοι ξέρουμε ποια ήταν η πραγματική εξέλιξη αυτού του δράματος.

Ο Harris, όπως σε κάθε του μυθιστόρημα, άλλωστε, έχει πράξει την απαραίτητη ιστορική μελέτη έτσι ώστε η αφήγησή του να μην έχει κενά ούτε και να παρεκκλίνει, όμως, απ' όσα έχει γράψει η επίσημη Ιστορία, όσο κι αν παρεμβάλλει τη μυθιστορία του μέσα σε αυτήν. Και μπορεί να είναι εύκολο το να καταγράψεις σχετικά γνωστά ιστορικά γεγονότα, εξαιτίας του ότι είναι σχετικά πρόσφατα, άρα έχει διδαχτεί τα περισσότερα γύρω απ' αυτά, το διατηρήσεις, όμως, τις ισορροπίες ανάμεσα στο ρεαλιστικό και στο φανταστικό δεν είναι καθόλου εύκολο. Αντιθέτως, είναι εξαιρετικά δύσκολο και χρονοβόρο, χρειάζεται σωστή διάκριση από μεριάς του δημιουργού, συναισθηματική αποδέσμευση και καθαρή ματιά εκεί όπου απαιτείται, μα και αφηγηματική αληθοφάνεια, όχι μόνο στο αμιγώς ιστορικό σκέλος της αφήγησης, αλλά και σε εκείνο που έχει να κάνει με τον ανθρώπινο παράγοντα, άρα είναι και περισσότερο ευάλωτο. Και ναι, ο Harris το πετυχαίνει στον απόλυτο βαθμό.

Συνολικά, το "Μόναχο" είναι ένα βιβλίο που ξεπερνάει τις προσδοκίες μας και που καταφέρνει να μας κρατήσει σε εγρήγορση και να τονώνει την αγωνία και την έντασή μας σχεδόν καθ' όλη την διάρκεια της ανάγνωσής του, με εξαίρεση πολύ μικρές στιγμές που νιώθεις την πίεση να χαλαρώνει. Αν μη τι άλλο, αυτό είναι πολύ μεγάλη επιτυχία, γιατί το να σου προκαλεί μια ιστορία το αίσθημα αγωνίας, και ανυπομονησίας ενίοτε, σε σχέση με τις εξελίξεις αυτής, ενώ ήδη γνωρίζεις τι έχει συμβεί, πως εξελίχτηκαν τα γεγονότα και σε ποια αποτελέσματα οδηγήθηκαν, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Έχουμε να κάνουμε, λοιπόν, με ένα καθαρόαιμο κατασκοπευτικό θρίλερ που δεν στερείται σασπένς, εξαιρετικά καλογραμμένο, με ρεαλιστικές απεικονίσεις και περιγραφές, μα και με βαθιά και ειλικρινή αληθοφάνεια στη συνολική του προσέγγιση, μα και με πολύ όμορφα μηνύματα όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις, μα και τη ζωή γενικότερα.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Robert Harris
Μεταφραστής: Μπανιά Χρύσα
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Πεζογραφία
Έτος Έκδοσης: 2018
Αρ. σελίδων: 392
ISBN: 978-618-01-2433-0