Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Γεννημένος στη Σαγκάη στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο Κρίστοφερ Μπανκς μένει ορφανός στην ηλικία των εννέα χρόνων, όταν εξαφανίζονται ο ένας μετά τον άλλο οι γονείς του. Τώρα, περισσότερο από είκοσι χρόνια μετά, είναι διάσημος ντετέκτιβ και οι υποθέσεις που λύνει μαγνητίζουν πάντα τη λονδρέζικη κοινωνία. Κι όμως, παρά την εμπειρία και την ικανότητά του, δεν έχει καταφέρει να ρίξει φως στις συνθήκες των υποτιθέμενων απαγωγών των γονιών του. Για τον λόγο αυτόν ο Μπανκς ταξιδεύει στη λαβυρινθώδη πόλη των παιδικών του χρόνων, με την ελπίδα να λύσει το μυστήριο του επώδυνου παρελθόντος του. Εκεί όμως ανακαλύπτει ότι ο πόλεμος καταστρέφει ανελέητα τη Σαγκάη και συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί πλέον να εμπιστευτεί ούτε τις αναμνήσεις του ούτε τους ανθρώπους γύρω του.
Αριστουργηματικό και ψυχολογικά διεισδυτικό, το ΟΤΑΝ ΗΜΑΣΤΕ ΟΡΦΑΝΟΙ είναι ένα βιβλίο για τη μνήμη και το παρελθόν, γραμμένο με τον μοναδικό τρόπο του βραβευμένου με Νομπέλ Λογοτεχνίας Καζούο Ισιγκούρο. 

Προσωπική άποψη:
Ο Kazuo Ishiguro είναι ένας λογοτέχνης που ανήκει σε μία πολύ ιδιαίτερη και παράξενη κατηγορία συγγραφέων. Είναι από εκείνος που είτε τον αγαπάς, είτε δεν τον καταλαβαίνεις. Επιπλέον, είναι από τους συγγραφείς που τα έργα τους χρήζουν και μιας δεύτερης, τουλάχιστον, ανάγνωσης, και αυτό γιατί κάθε φορά ανακαλύπτεις καινούργια πράγματα, εντοπίζεις τις μικρές εκείνες λεπτομέρειες που σε ένα δεύτερο επίπεδο είναι πολύ πιο ουσιώδεις, σημαντικές και πολυδιάστατες απ' όσο αρχικά μπορούσες να υποθέσεις, ή και να υπολογίσεις, και που κρύβουν μέσα τους την πραγματική αλήθεια κάθε ιστορίας, αλλά και όσων αυτή θέλει να πει σε εμάς.

Ο Κρίστοφερ Μπανκς, εξαιρετικά πετυχημένος και δημοφιλής ντετέκτιβ του Λονδίνου, ορφάνεψε μόλις στα εννέα του χρόνια, όταν οι γονείς του εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς, ο ένας μετά τον άλλον, οι οποίοι θεωρήθηκαν επίσημα θύματα απαγωγής χωρίς, ωστόσο, να μπορέσει να εντοπίσει κανείς το παραμικρό σημάδι από εκείνους. Έχουν περάσει είκοσι ολόκληρα χρόνια από τότε, αλλά η σκέψη του τι πραγματικά συνέβη και ποια ήταν η κατάληξη των δικών του, δεν μπορεί παρά να στοιχειώνει τον Μπανκς. Οι ικανότητές του στην επίλυση μυστηρίων είναι τόσο δυνατές που φαντάζει σχεδόν αδιανόητο το να μην μπορεί να ανακαλύψει τι πραγματικά συνέβη μέσα στον κύκλο της οικογένειάς του, πράγμα που τον οδηγεί στη Σαγκάη, στην πόλη όπου έζησε τα πρώτα του παιδικά χρόνια, και μέσα στα στενά αυτού του βασανισμένου τόπου, εκτός απ' την αλήθεια, αναζητεί και τον ίδιο του τον εαυτό.

Αν κάτι δεν μπορεί να αρνηθεί κανένας, είναι πως ο Ishiguro έχει μια μοναδική ικανότητα να δημιουργεί ιστορίες με άκρως ενδιαφέρουσα πλοκή, μα και με ακόμα πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις, που όσο δαιδαλώδη μονοπάτια κι αν ακολουθήσουν στην πορεία τους, στο τέλος όλα ξεδιαλύνουν με έναν τρόπο σχεδόν μαγικό, με το κάθε κομμάτι του παζλ να έχει μπει στη σωστή του θέση, έτσι ώστε να έχουμε μια πλήρη, ολοκληρωμένη και άρτια δομημένη εικόνα μιας πραγματικότητας που δεν έχει κενά, ελλείψεις, παρατυπίες, δεν μας αφήνει απορημένους, ίσως μόνο κάπως σαστισμένους ή και προβληματισμένους, μα κι έχει απαντήσει σε όλες μας τις ερωτήσεις. Μια τέτοια ιστορία, λοιπόν, είναι και αυτή του "Όταν ήμαστε ορφανοί" -και μεταξύ μας, δεν θα είχε και κανέναν απολύτως λόγο για να μην είναι.

Έχουμε έναν ήρωα που ξεκινάει ένα ταξίδι κυνηγώντας την αλήθεια που κρύβεται κάπου ανάμεσα στις θολές αναμνήσεις των πρώτων παιδικών του χρόνων, και που μέσα από το κυνήγι αυτό καταλήγει και σε ένα άλλο μονοπάτι στο οποίο, λανθασμένα, πίστευε πως είχε βρεθεί χρόνια πριν. Εκείνο της ενηλικίωσης, που καμιά φορά έρχεται όταν είμαστε πραγματικά έτοιμοι να το ακολουθήσουμε, όχι όταν το ορίζουν τα χρόνια στην ταυτότητά μας. Είναι το σημείο όπου έχουμε πραγματικά τη θέληση, ή και την αντοχή, να κοιτάξουμε το πρόσωπό μας στον καθρέφτη και να δούμε ποιοι πραγματικά είμαστε, όχι στην εικόνα, αλλά σε αυτό που υπάρχει και κρύβεται πίσω από αυτήν, στις πιο σκιερές γωνιές της συνείδησης και της εσωτερικής μας αλήθειας. 

Το κομμάτι των ψευδαισθήσεων και το πως αυτές μπερδεύονται με την αλήθεια, πράγμα πολύ πιο εύκολο απ' όσο ίσως να υποθέτει κανείς, είναι ένα ακόμα σημαντικό κεφάλαιο που αποτυπώνεται μέσα από το δράμα του ήρωά μας, που βρίσκεται σε ένα πεδίο μάχης με περισσότερους αντιπάλους απ' όσους θα περίμενε. Γιατί η αλήθεια γίνεται λιγότερο ξεκάθαρη όταν ειπωθεί από πολλά στόματα, ενώ κάθε οπτική μπορεί να είναι πραγματική, ανάλογα το ρεαλιστικό πλαίσιο μέσα από την οποία την έχει δει και την έχει εξετάσει ο καθένας από εμάς. Κι εκεί είναι που το συνειδητό με το ασυνείδητο μπερδεύονται και δεν μπορείς παρά να αμφιβάλλεις. Γι' αυτά που είδες, γι' αυτά που άκουσες, γι' αυτά που έμαθες, γι' αυτά που νόμιζες, ακόμα και για τον ίδιο σου τον εαυτό και τη θέση του μέσα σε τούτο το παιχνίδι της ζωής.

Η Σαγκάη και η αιματοβαμμένη από τον πόλεμο πραγματικότητά της, παίζουν τον δικό τους σημαντικό ρόλο στο χτίσιμο του όλου σκηνικού, το οποίο ο συγγραφέας αποτυπώνει με τρόπο άκρως ρεαλιστικό, μα και βαθιά σπαραχτικό, με μια γλαφυρότητα και μια παραστατικότητα που νιώθεις να σε προσγειώνει απότομα σε μια αλήθεια που ενώ την ξέρεις δεν θες να την δεις. Και μέσα σε αυτήν πρέπει να κινηθεί και ο Μπανκς, προσέχοντας και μετρώντας τα βήματά του, προσέχοντας να μην χάσει το μυαλό του, διώχνοντας λίγο λίγο τα σύννεφα που θολώνουν την κρίση του, φτάνοντας στο σημείο εκείνο που όλες οι μάσκες πέφτουν και το τι πραγματικά συνέβη -και συμβαίνει- έρχεται στο φως, όχι απαραίτητα με τρόπο αμιγώς λυτρωτικό, αλλά με εκείνον που κάνει την ψυχή σου να νιώθει πως βρίσκεται πλέον εκεί που θα έπρεπε.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Kazuo Ishiguro
Μεταφραστής: Μαντόγλου Αργυρώ
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 432
ISBN: 978-618-01-3056-0