Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Υπάρχει το άσπρο. Υπάρχει το μαύρο. Κι ανάμεσά τους το τιρκουάζ. Το δαχτυλίδι που είχε επιλέξει ο Στέφανος να χαρίσει και στις τρεις αδελφές. Στη δύστροπη Ερατώ, στη δυναμική Κλέλια, στην ντελικάτη Μάιρα, τα κορίτσια του. Είχε τον τρόπο του με τις γυναίκες ο Στέφανος. Τις έκανε να νιώθουν όμορφα, να αισθάνονται μοναδικές.
Τη μία την παντρεύτηκε.
Την άλλη την ερωτεύτηκε.
Την τρίτη τη βίασε.
Το τιρκουάζ, ένα λαμπερό χρώμα που συμβολίζει την αλήθεια. Και την αγνότητα. Το τιρκουάζ, ένα σκοτεινό χρώμα που βουτάει σε αλήθειες ψυχής. Γιατί η ζωή έχει πάντα δύο όψεις. Γιατί κάθε ιστορία κρύβει πολλές πλευρές και βαθιά χτυποκάρδια. Άλλωστε, από το μεθύσι του έρωτα δεν είναι καμωμένη η ευτυχία;

Προσωπική άποψη:
Για ένα ακόμα καλοκαίρι, η κυρία Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη επιστρέφει στα λογοτεχνικά δρώμενα με ένα βιβλίο που ναι μεν έχει σκοπό να μας "ταξιδέψει", αλλά σίγουρα όχι με τον εύκολο τρόπο. Όχι μέσα από μονοπάτια στρωμένα με χρυσόσκονη και ροδοπέταλα. Όχι κολυμπώντας σε θάλασσες ήρεμες και καθαρές, που αντικατοπτρίζεται στα νερά τους το άψογο εγώ μας. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, όχι από τη στιγμή που κάθε διαδρομή έχει τα εμπόδιά της. Όχι όταν στα υπάρχουν μονοπάτια δύσβατα, σκοτεινά, γεμάτα παγίδες. Όχι όταν ορισμένες θάλασσες είναι τόσο ανταριασμένες όσο και η ψυχή μας, με τα ρεύματά τους να μας απομακρύνουν όλο και πιο πολύ από τους στόχους μας, πόσο μάλλον από τη φωτεινή πλευρά του εαυτού μας, τραβώντας μας προς το σκοτάδι.

Τρεις γυναίκες που μοιράζονται το ίδιο αίμα. Τρεις αδελφές που μεγάλωσαν μαζί, μα που είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους. Η Ερατώ, δύστροπη και κακομαθημένη, μεγαλωμένη πλάι σε έναν πατέρα που δεν της δίδαξε τίποτα άλλο παρά την αξία τους χρήματος, που είναι και το μοναδικό πράγμα που εκτιμάει όσο τα χρόνια περνάνε. Δεν μαθαίνει πως πρέπει να παλέψει κανείς για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, ενώ έχει την απόλυτη πεποίθηση πως το χρήμα αγοράζει τα πάντα, πως είναι υπεράνω όλων, αλλά θα μάθει με τον δύσκολο τρόπο πως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Η Κλέλια, μεγαλωμένη μέσα σε μια ατέρμονη ενοχή που δεν της επιτρέπει να πει "όχι" στη μητέρα της, η οποία τη μεγαλώνει με τον λάθος τρόπο, σαν να είναι φίλες, μπερδεύοντας τα όρια της σχέσης μάνας-παιδιού, ξεπερνώντας εκείνη την ευδιάκριτη γραμμή της πνευματικής και συναισθηματικής ωριμότητας που ξεχωρίζει το παιδί από τον ενήλικα, και που της στερεί την σταθερότητα, την ασφάλεια, την παιδικότητά της.

Τέλος, υπάρχει η Μάιρα, αυτό το αγγελικά πλασμένο πλάσμα που μοιάζει σαν να ήρθε στον κόσμο αυτό για να εξιλεώσει όλους τους άλλους από τις αμαρτίες τους. Ένα πλάσμα χαρούμενο, φωτεινό, που έχει τη μοναδική ικανότητα να βλέπει μέσα, πολύ βαθιά στις ψυχές των ανθρώπων, που είναι καμωμένη μόνο από αγάπη, αποτελεί την προσωποποίηση αυτής. Και όσο περισσότερο λάμπει, τόσο περισσότερο κάποιοι προσπαθούν να σβήσουν το φως της, γεμίζοντάς την πληγές και τραύματα, σωματικά και ψυχικά, με τους οικείους της να χωρίζουν, ν' απομακρύνονται από κοντά της και μεταξύ τους, και παρά τον βαθύ της πόνο, εκείνη βρίσκει πάντα τη δύναμη να τους ξαναφέρνει κοντά, τόσο μεταξύ τους όσο και κοντά σ' εκείνη, χωρίς να φοβάται αν θα ξαναπληγωθεί, παρά μονάχα ελπίζοντας να έρθει η λύτρωση εκείνη που τόσο μεγάλη ανάγκη έχουν όλοι τους.

Και κάπου ανάμεσά τους, υπάρχει και ο Στέφανος, που εμφανίζεται στη ζωή τους και τις κερδίζει όλες τους, την κάθε μία με διαφορετικό τρόπο, αλλά χειριστικά απόλυτο, χωρίς να τους φανερώνει το πραγματικό του πρόσωπο, που δεν είναι άλλο από εκείνο ενός άντρα που μεγάλωσε πλάι σε έναν πατέρα που αντιμετώπιζε τις γυναίκες ως αντικείμενα, ως σκεύη ηδονής, ως υποτακτικές και τίποτα περισσότερο, οπότε, όλα ήταν μονόδρομος για εκείνον. Μέχρι τη στιγμή που η αγάπη τού χτυπάει την πόρτα και ερωτεύεται με πάθος, πιστεύοντας πως η γυναίκα εκείνη μπορεί να τον αλλάξει. Μια γυναίκα που μαζί εξερεύνησε τα όριά του, που για χάρη της έφτασε στα άκρα και που τελικά τον πρόδωσε, αφήνοντάς τον μετέωρο πάνω από ένα μέλλον που γκρεμίστηκε και χάθηκε πριν καν να προλάβει ν' αρχίσει.

Το "Τιρκουάζ" είναι από τα μυθιστορήματα εκείνα που αγαπώ, επειδή πρόκειται, πάνω απ' όλα, για μια ιστορία χαρακτήρων, με τον καθέναν από αυτούς να έχει το προσωπικό του δράμα, μα και την ατομική του αλήθεια, που μπορεί να μην είναι πάντοτε όμορφη, να μην είναι καν απόλυτα κατανοητή, αλλά που σεβόμαστε τον πόνο της, επειδή καταλαβαίνουμε πως είναι δύσκολο να ξεφύγει κανείς από τις αντιλήψεις, τις νοοτροπίες, τις συνήθειες, τα όσα έμαθε μεγαλώνοντας και που έγιναν βίωμα και επέκταση του εαυτού του. Και ίσως ο καθένας τους να μπορούσε να έχει μια άλλη πορεία, αλλά δεν είναι εύκολο να ξεφύγει κανείς από τις ρίζες του, από το πεπρωμένο του, και πρέπει να περιπλανηθεί στα πιο σκοτεινά μονοπάτια της συνείδησής του και να κολυμπήσει στα πιο βαθιά νερά της ψυχής του, μέχρι να μπορέσει να φτάσει σε μια στεριά πλημμυρισμένη με φως και ελπίδα, ακόμα και με μια λύτρωση που θα τον απελευθερώσει, ίσως όχι απόλυτα, αλλά τόσο ώστε να μπορέσει να συνεχίσει βλέποντας τα πράγματα διαφορετικά, πιο καθαρά, πιο αληθινά.

Αναμφίβολα, το "Τιρκουάζ" δεν είναι ένα... "εύκολο" βιβλίο, ενώ δεν είναι λίγες οι στιγμές που θα σας κάνουν να θυμώσετε ή που, ακόμα χειρότερα, θα δοκιμάσουν τα συναισθηματικά σας όρια, αλλά την ίδια στιγμή θα καταφέρουν να σας προβληματίσουν και να σας βάλουν στη θέση των ανθρώπων αυτών που όσο τραγικό και αν είναι αυτό, είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, ακόμα και σήμερα. Μπορεί να τους γνωρίζουμε, μπορεί να είναι φίλοι μας, γνωστοί μας, μπορεί να είναι ακόμα και μέλη της οικογένειάς μας, με 'μας να σιωπούμε, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές, απέναντι σε αυτά που βλέπουμε, αλλά που κάνουμε πως δεν τα βλέπουμε, επειδή δεν τολμάμε να τα μαρτυρήσουμε ακόμα και στον ίδιο μας τον εαυτό. Παράλληλα, όμως, είναι και ένα μυθιστόρημα, που μας προκαλεί να έρθουμε αντιμέτωποι με το παρελθόν μας, με τις δικές μας πληγές, και μέσα από τη μάχη αυτή να αναγεννηθούμε και να προχωρήσουμε, με μεγαλύτερη αισιοδοξία και ελπίδα στην καρδιά μας.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Ρώσση-Ζαΐρη Ρένα
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Κατηγορία: Ελληνική Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2020
Αρ. σελίδων: 512
ISBN: 978-618-01-3384-4