Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Οκτώβριος 1946, Κλάντον, πολιτεία του Μισισιπή. Η τοπική κοινωνία συγκλονίζεται από το απεχθέστερο ίσως έγκλημα που έγινε ποτέ στην περιοχή. Δράστης ο Πιτ Μπάνινγκ, ένας παρασημοφορημένος ήρωας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επικεφαλής μιας από τις πιο σημαντικές οικογένειες της περιοχής, επιτυχημένος γαιοκτήμονας, εξέχων παράγοντας της τοπικής κοινότητας και πιστό μέλος της Εκκλησίας των Μεθοδιστών. «Δεν έχω να πω τίποτα», είναι το μόνο που έχει να δηλώσει στη συγκλονισμένη οικογένειά του, στον σερίφη, στους δικηγόρους του, στον δικαστή, στους ενόρκους. Είναι προφανές σε όλους πως ο Πιτ Μπάνινγκ δεν φοβάται τον θάνατο και δεν θα ανακαλέσει ποτέ την απόφασή του να πάρει στον τάφο του τα κίνητρα που τον οδήγησαν στον φόνο.
Ένα συγκλονιστικό ταξίδι από τις δικαστικές αίθουσες των Ηνωμένων Πολιτειών έως τις ζούγκλες των Φιλιππίνων και τις αδυσώπητες μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με οδηγό την ιστορία ενός άνδρα, στοιχειωμένου από τα φαντάσματα του παρελθόντος και έτοιμου να πληρώσει το πιο ακριβό τίμημα για να κρατήσει καλά κρυμμένα κάποια σκοτεινά μυστικά.

Προσωπική άποψη:
Έχει περάσει μία ολόκληρη εβδομάδα απ' όταν διάβασα "Το ξεκαθάρισμα" του John Grisham, το οποίο αποτελεί και το πιο πρόσφατο έργο του, και ακόμα δεν είμαι απόλυτα σίγουρη για το πως με έκανε αυτό να αισθανθώ. Σίγουρα, έχει κάποια στοιχεία που ορισμένοι, υπερβολικά εύθικτοι αναγνώστες μπορεί να τα παρεξηγήσουν και να οδηγηθούν σε αντιρατσιστικό παραλήρημα -είναι φαινόμενο, άλλωστε, της εποχής, κάθε προσέγγιση που δεν ταιριάζει σε εμάς να την βαφτίζουμε "ρατσισμό", αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση, για άλλη στιγμή και άλλον τόπο-, από την άλλη, όμως, πρόκειται για ένα καθαρόαιμο αστυνομικό δράμα, από εκείνα που μας συστήθηκε ο Grisham, με όλα τα στοιχεία του Νότου που χαρακτήρισαν το έργο του καθιέρωσαν την ταυτότητά του, μόνο με έναν τρόπο πιο ώριμο και αναπτυγμένο από κάθε άλλη φορά.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο Κλάντον, μια πολιτεία του Μισισιπή, στα τέλη του 1946, όπου διαπράττεται ένα φρικτό έγκλημα που σοκάρει και ταράζει συθέμελα την τοπική κοινωνία. Ο Πιτ Μπάνινγκ, εξέχων μέλος της κοινότητας, ήρωας Πολέμου, ευκατάστατος γαιοκτήμονας και θεοσεβούμενος άνθρωπος, εισβάλει στην εκκλησία των Μεθοδιστών και δολοφονεί τον Πάστορα -που είναι μαύρος- εν ψυχρώ. Ο Μπάνινγκ συλλαμβάνεται χωρίς να προβάλλει την παραμικρή αντίσταση, αλλά φαίνεται πως δεν είναι εξίσου πρόθυμος να εξηγήσει τι συνέβη, και γιατί, αφήνοντας έτσι τον εαυτό του χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο υπεράσπισης, με τον ίδιο να μοιάζει παραδομένος σε αυτό που τον περιμένει, που δεν είναι άλλο από την θανατική ποινή, που διόλου δεν φαίνεται να τον τρομάζει.

Ίσως το γεγονός ότι έζησε τον θάνατο από κοντά, πολεμώντας στις πρώτες γραμμές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, να τον έχει κάνει σκληρό απέναντί του, να μην τον φοβάται πια. Από την άλλη, ίσως η ανάγκη του να προστατεύσει κάποιο καλά κρυμμένο μυστικό, να είναι μεγαλύτερη από τον φόβο του. Ίσως, πάλι, η επιθυμία του να ζήσει να έχει πια στερέψει. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, τα κίνητρα και τα αίτια της δολοφονικής του αυτής πράξης πρέπει να αποκαλυφθούν, ενώ ο χρόνος πιέζει και μετράει αντίστροφα, όχι επειδή πρέπει να αθωωθεί με κάποιον τρόπο ή να ελαφρύνει το βάρος της ενοχής του, αλλά γιατί πίσω από κάθε άνθρωπο υπάρχει μία ιστορία, μα και μια πορεία ζωής που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τον οδήγησαν στο σημείο που είναι αυτή τη δεδομένη στιγμή. Καλό ή κακό, δεν έχει σημασία, όχι τόσο μεγάλη όσο η αλήθεια.

Ουσιαστικά, ο Grisham συνδυάζει τρία διαφορετικά λογοτεχνικά είδη. Το δικαστικό, το θρίλερ μυστηρίου και το κοινωνικό, εμποτίζοντάς τα με ιστορικά στοιχεία παρμένα μέσα από μερικές από τις πλέον μελανές κι αιματηρές σελίδες της σύγχρονης Ιστορίας, για την οποίες έχουμε πολλούς λόγους να ντρεπόμαστε, ως ανθρωπότητα αλλά και ως μονάδα, ο καθένας από εμάς χωριστά. Αυτό, βέβαια, έχει ως αποτέλεσμα ένα υπερβολικά μεγάλο και πολυσέλιδο μυθιστόρημα, ο ρυθμός του οποίου δεν είναι πάντοτε γρήγορος, ή τουλάχιστον όσο γρήγορος θα θέλαμε, αλλά που στο τέλος ανταμείβει όποιον έχει την υπομονή να φτάσει μέχρι το τέλος, αναλύοντας και κατανοώντας σε βάθος κάθε μικρή και μεγάλη παράμετρο της αφήγησης, που ακόμα κι αν φαντάζει τυχαία ορισμένες στιγμές, φτάνεις στο σημείο όπου όλα βγάζουν νόημα.

Ένα δικαστικό θρίλερ, μα κι ένα ανθρώπινο δράμα χαρακτήρων, με μια οικογενειακή ιστορία που τραβάει πολύ μακριά πίσω στον χρόνο και που φτάνει στο παρόν την αφήγησής μας βουτηγμένη μέσα σε μια λίμνη μυστικών που πρέπει να προστατευτούν όποιο κι αν είναι το κόστος. Μια οικογένεια που μοιάζει πως δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να την βοηθήσει, με κεφαλή της έναν άντρα που αισθάνεται πως δεν έχει καμία άλλη επιλογή, παρά μονάχα μία. Και μπορεί αυτή η επιλογή να μην είναι ιδανική, σωστή, ή ακόμα και ηθική, όμως όλοι μας έχουμε βρεθεί σε μονόδρομους απ' τους οποίους μόνο έναν τρόπο μπορείς να επιλέξεις, στο τέλος, για να ξεφύγεις από τα σκοτάδια του... ή να αφεθείς ακόμα περισσότερο σε αυτά.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: John Grisham
Μεταφραστής: Μπαρουξής Γιώργος
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Έτος Έκδοσης: 2019
Αρ. σελίδων: 624
ISBN: 978-960-19-0760-4